Τη νύκτα της Κυριακής προς Δευτέρα, λόγω του τεράστιου όγκου νερού από την καταιγίδα Daniel, έσπασαν τα κυριότερα φράγματα στον μικρό ποταμό Ουάντι Ντέρνα που διατρέχει την πόλη Ντέρνα, με αποτέλεσμα τεράστια κύματα λάσπης να καταστρέψουν γέφυρες και να παρασύρουν κτίρια, μαζί με τους ενοίκους τους, στις δύο όχθες του ποταμού που εκβάλλει στη Μεσόγειο.
More than 11,000 people have died in Libya's Derna city, according to the Libyan Red Crescent, after torrential rain from Storm Daniel caused a catastrophic flood.
We look at how and why the disaster unfolded ⤵️ pic.twitter.com/p9h4xSyGLi
— Al Jazeera English (@AJEnglish) September 15, 2023
Εκατοντάδες σάκοι για πτώματα είναι τοποθετημένοι στη σειρά στους γεμάτους λάσπη δρόμους της πόλης, εν αναμονή της αποτέφρωσης των θυμάτων. Κάτοικοι σε κατάσταση σοκ και βυθισμένοι στο πένθος αναζητούν τους αγνοούμενους συγγενείς τους στα κατεστραμμένα κτίρια και εκσκαφείς απομακρύνουν τα συντρίμμια.
Ο ΟΗΕ, οι ΗΠΑ, η Ε.Ε. και πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής έχουν δεσμευθεί να στείλουν σωστικά συνεργεία και βοήθεια – κυρίως τρόφιμα, νερό, καταλύματα και ιατρικό εξοπλισμό – στη Λιβύη.
Διαφορετικοί απολογισμοί
Ωστόσο η πρόσβαση στις πληγείσες περιοχές παραμένει δύσκολη καθώς έχουν καταστραφεί γέφυρες και δρόμοι, έχουν υποστεί ζημιές τηλεφωνικές γραμμές και καλώδια ηλεκτροδότησης. Επιπλέον μόνο δύο από τις επτά εισόδους στη Ντέρνα είναι ανοικτές.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ), τουλάχιστον 30.000 άνθρωποι στη Ντέρνα, μια πόλη με περίπου 125.000 κατοίκους, είναι πλέον άστεγοι.
Εξάλλου η Λιβύη έχει βυθιστεί στο χάος μετά την πτώση του καθεστώτος του Μουάμαρ Καντάφι το 2021, με δύο αντίπαλες κυβερνήσεις: η μία αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ έχει την έδρα της στην Τρίπολη, στα δυτικά, και η άλλη παράλληλη κυβέρνηση ελέγχει την ανατολική Λιβύη, όπου σημειώθηκαν οι πλημμύρες.
Οι απολογισμοί των αρχών διαφέρουν από αξιωματούχο σε αξιωματούχο. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών της παράλληλης κυβέρνησης έκανε λόγο χθες, Τετάρτη, για περισσότερους από 3.840 νεκρούς, όμως ο ίδιος ο υπουργός, ο Ισαμ Μπουζνίγκα, δήλωσε λίγες ώρες αργότερα ότι στη Ντέρνα και σε άλλες πόλεις υπάρχουν 2.794 νεκροί.
Ο υπουργός Υγείας Οτμάν Αμπντέλ Τζαλίλ είχε εκτιμήσει τη Δευτέρα το βράδυ ότι ο απολογισμός των νεκρών θα φτάσει τις 10.000.
«Η θάλασσα ξεβράζει συνεχώς δεκάδες πτώματα», επεσήμανε χθες Τετάρτη ο Χίσεμ Αμπού Σκιουάτ υπουργός Πολιτικής Αεροπορίας των αρχών της ανατολικής Λιβύης μιλώντας στο Reuters. Ο ίδιος εκτίμησε ότι ο αριθμός των νεκρών ενδέχεται ακόμη και να διπλασιαστεί από τους 5.300 που έχουν καταμετρηθεί μέχρι στιγμής.
Στο μεταξύ ο δήμαρχος της Ντέρνα Αμπντουλμενάμ αλ Γάιτι δήλωσε ότι ο αριθμός των νεκρών ενδέχεται να φτάσει τις 18.000 με 20.000, με βάση την έκταση των ζημιών.
«Χρειαζόμαστε ομάδες που ειδικεύονται στην περισυλλογή πτωμάτων», τόνισε. «Φοβάμαι ότι στην πόλη θα ξεσπάσει επιδημία λόγω του αριθμού των πτωμάτων κάτω από τα συντρίμμια και στο νερό».
Από την πλευρά του ο Τάμερ Ραμαντάν, στέλεχος της Διεθνούς Ομοσπονδίας του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου, είπε χθες Τετάρτη ότι ο αριθμός των νεκρών είναι «τεράστιος» και ενδέχεται να ανέρχεται σε χιλιάδες, ενώ έκανε λόγο για 10.000 αγνοούμενους.
Προειδοποιήσεις
Οι περισσότεροι θάνατοι «θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί», εκτίμησε σήμερα ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας Πέτερι Τάαλας στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου από τη Γενεύη.
Αν υπήρχε καλύτερος συντονισμός, οι αρχές «θα μπορούσαν να έχουν εκδώσει προειδοποιήσεις και οι υπηρεσίες διαχείρισης εκτάκτων καταστάσεων θα μπορούσαν να έχουν προχωρήσει σε απομακρύνσεις προσώπων και να είχαμε αποφύγει τις περισσότερες απώλειες ανθρώπινων ζωών», υπογράμμισε.
Λόγω των πολυετών εσωτερικών συγκρούσεων που σπαράσσουν τη Λιβύη έχει «καταστραφεί μεγάλο μέρος του συστήματος μετεωρολογικής παρακολούθησης», εξήγησε ο Τάαλας. «Οι πλημμύρες σημειώθηκαν και δεν έγινε καμία εκκένωση διότι δεν υπήρχαν τα κατάλληλα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης», πρόσθεσε.
Παράλληλα σε πολλές πόλεις της ανατολικής Λιβύης, ανάμεσά τους και η Ντέρνα, έχει επιβληθεί απαγόρευση κυκλοφορίας, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να είναι αναγκασμένοι να παραμένουν στα σπίτια τους.
Το Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο της Λιβύης είχε εκδώσει προειδοποιήσεις για ακραία καιρικά φαινόμενα τις επόμενες 72 ώρες και ενημέρωσε τις αρχές μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ζητώντας τους να λάβουν προληπτικά μέτρα. Οι αρχές της ανατολικής Λιβύης κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης την Παρασκευή και δημιούργησαν ομάδα διαχείρισης κρίσεων.
Όμως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας επεσήμανε ότι «δεν είναι ξεκάθαρο» αν «οι προειδοποιήσεις μεταδόθηκαν με αποτελεσματικό τρόπο».
Ειδικοί στην κλιματική αλλαγή κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ της καταστροφής αυτής που έπληξε τη Λιβύη και της υπερθέρμανσης του πλανήτη, σε συνδυασμό μάλιστα με τα χρόνια χάους και την κατάρρευση των υποδομών στη χώρα.
«Η καταιγίδα Daniel αποτελεί νέα υπενθύμιση των καταστροφικών, φονικών επιπτώσεων που μπορεί να έχει η κλιματική αλλαγή στον κόσμο μας», σχολίασε ο Φόλκερ Τουρκ Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Αυτή είναι η χειρότερη φυσική καταστροφή που έχει πλήξει ποτέ την Κυρηναϊκή, την ανατολική περιφέρεια της Λιβύης, μετά τον μεγάλο σεισμό του 1963 στην πόλη Αλ Μαρτζ.
Αξιωματούχος της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού, ο Έρικ Τόλεφσεν, προειδοποίησε εξάλλου για τους κινδύνους από τα εκρηκτικά τα οποία δεν έχουν εκραγεί και μετακινήθηκαν από τα νερά «σε περιοχές που μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν».
Πρόκειται για «έναν επιπλέον κίνδυνο για τους επιζώντες και όσους συμμετέχουν στις ανθρωπιστικές προσπάθειες», τόνισε.
Ζητούν έρευνα για την επικίνδυνη κατάσταση φραγμάτων
Ο γενικός εισαγγελέας της Λιβύης κλήθηκε από ανώτερους πολιτικούς να ξεκινήσει επείγουσα έρευνα για τις καταστροφικές πλημμύρες, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών ότι τοπικοί αξιωματούχοι επέβαλαν απαγόρευση κυκλοφορίας τη νύχτα που χτύπησε η κακοκαιρία Daniel, προκαλώντας την κατάρρευση δύο κακοσυντηρημένων φραγμάτων.
Η έκκληση για την έρευνα ήρθε και από τις δύο πλευρές της χώρας, που είναι χωρισμένη σε δύο αντίπαλες διοικήσεις: εκείνη του προέδρου του προεδρικού συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ αλ-Μενφί, στα ανατολικά και αυτή του προσωρινού πρωθυπουργού της κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη, Αμπντέλ Χαμίντ Νταμπάιμπα.
Ο Μενφι είπε ότι θέλει να διεξαχθεί έρευνα για να «λογοδοτήσει όποιος έκανε λάθος ή αμέλησε με την αποχή ή τη λήψη μέτρων που είχαν ως αποτέλεσμα την κατάρρευση των φραγμάτων της πόλης». Η Λιβύη έχει διαλυθεί από παράλληλες διοικήσεις εδώ και χρόνια, αλλά ο γενικός εισαγγελέας, Al-Siddiq Al-Sour, είναι ένας από τους λίγους αξιωματούχους που έχουν απομείνει, του οποίου το ρόλος υποτίθεται ότι διατρέχει ολόκληρη τη χώρα.
