Η ορεινή τεχνητή λίμνη, το εύφορο οροπέδιο, η όμορφη διαδρομή, το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος του τόπου, που παντρεύει το υγρό στοιχείο με το δάσος και τα λιβάδια, οι δροσερές μέρες και νύχτες, αποτελούν αναμφίβολα την έκπληξη στις πηγές του Αώου, στις Πολιτσιές του Μετσόβου.
Στην διαδρομή για την τεχνητή Λίμνη, φτάνουμε στο χωριό Χρυσοβίτσα και συνεχίζοντας, ύστερα από 7 χιλιόμετρα συναντάμε το οροπέδιο της «ορεινής πατάτας». Υψόμετρο 1.350 μέτρα, μία απέραντη καλλιέργεια πατάτας, 1.440 στρέματα, όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρώτος παραγωγός που συναντάμε. Ο Περικλής άπλωνε τους σωλήνες για τα ποτίσει τα χωράφια του. Η πατάτα κρατάει ζωντανή την Χρυσοβίτσα με τους 800 κατοίκους. Νέοι αγρότες και 27 οικογένειες, ασχολούνται με την νόστιμη, υγιεινή πατάτα, ράτσας «αγκρία», όπως μας είπαν. Είναι δε υψηλής ποιότητας λόγω των εδαφών, αλλά και γιατί οι καλλιέργειες ποτίζονται από τα καθαρά νερά των πηγών του Αώου.
Οι πληροφορίες που μας δίνουν είναι σημαντικές. Κάθε στρέμμα, βγάζει περίπου 4 τόνους πατάτας, ενώ συνολικά η περιοχή παράγει έξι χιλιάδες τόνους. Βέβαια οι παραγωγοί βρίσκονται αρκετές φορές, αντιμέτωποι με προβλήματα. Αυτά δεν είναι άλλα, από τα αγριογούρουνα που αλωνίζουν και καταστρέφουν τα χωράφια αλλά και τα καιρικά φαινόμενα.
Όλο το καλοκαίρι, το οροπέδιο της Χρυσοβίτσας σφύζει από ζωή. Οι παραγωγοί φυτεύουν την πατάτα τον Μάιο και η περισυλλογή γίνεται τον Σεπτέμβριο. Καθημερινά βρίσκονται όλοι στα χωράφια, ενώ όταν πέσει ο ήλιος μετά το πότισμα, κάποιες φορές, διασκεδάζουν γύρω από ένα πρόχειρο τραπέζι πριν κατέβουν στο χωριό.
Ο Περικλής επισημαίνει πως οι περισσότεροι προωθούν στην αγορά το προϊόν τους χωρίς μεσάζοντες, έτσι η τιμή είναι ελκυστική για τον καταναλωτή και κυμαίνεται περίπου 0,80 ευρώ το λεπτό.
Η πατάτα της Χρυσοβίτσας έχει την δική της ιστορία. Καλλιεργείται ασταμάτητα στο οροπέδιο στις Πολιτσιές επί 80 χρόνια. Το εύφορο του εδάφους ανακάλυψαν τυχαία οι κάτοικοι του χωριού, όταν το 1942 για να σωθούν από την μανία των Γερμανών κατακτητών κατέφυγαν στο ορεινό λιβάδι. Φύτεψαν σιτάρι και πατάτα για να ζήσουν. Τότε ανακάλυψαν την ιδιαίτερη ξεχωριστή ποιότητα των προϊόντων.
Οι καλλιεργητές πατάτας θεωρούν πως την παραγωγή τους προστατεύει η θαυματουργή Παναγίας, που βρίσκεται στο ιστορικό Μοναστήρι που έχουν στο χωριό τους. Καθένας έχει να θυμηθεί μια προσευχή του, για να σταματήσει το χαλάζι ή άλλα καιρικά φαινόμενα που απειλούν τα χωράφια τους.
Η Τεχνητή Λίμνη των πηγών Αώου
Εκεί που τελειώνουν τα χωράφια της πατάτας, μια μικρή ανηφορική διαδρομή 300 μέτρων, αποκαλύπτει το μοναδικό θέαμα της τεχνητής ορεινής λίμνης. Την δημιούργησε το φράγμα που κατασκευάστηκε στον Αώο ποταμό για την εκμετάλλευση του νερού των πηγών για την παραγωγή ηλεκτρική ενέργειας. Η λίμνη βρίσκεται ανάμεσα στην Βάλια Κάλντα και το εθνικό πάρκο Βίκου – Αώου. Η ακτογραμμή της είναι σπάνιας ομορφιάς, σχηματίζει μικρά φιόρδ, με πλούσια πανίδα και χλωρίδα. Καταπράσινες νησίδες μέσα στην λίμνη αναδεικνύουν την σπάνια ομορφιά της. Η έκταση της είναι 11,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Δίπλα στις όχθες απλώνονται δάση μαύρης πεύκης και οξιάς, ρόμπολα, θάμνοι αλλά και σπάνιες άγριες ορχιδέες.
Τον χειμώνα, η προσέγγιση στην περιοχή είναι δύσκολη. Λόγω του μεγάλου υψόμετρου, η περιοχή είναι καλυμμένη με χιόνια και ο δρόμος γίνεται επικίνδυνος. Το καλοκαίρι όμως, προσφέρει μία εξαιρετική εμπειρία και πολλές ανάσες δροσιάς!
Μ. Τζώρα
