Δημήτρης Σούρλας αρχχαιολογία

«Τὰ δὲ Κύθηρα νῆσός ἐστιν, ἐπίκειται δὲ τῇ Λακωνικῇ κατὰ Μαλέαν». Το χωρίο αυτό του
Θουκυδίδη περιγράφει με «λακωνική» ακρίβεια τη δισυπόστατη φύση των Κυθήρων, στοιχείο καθοριστικό σε όλες τις ιστορικές περιόδους.

Σε μια θεωρητική προσέγγιση τα Κύθηρα είναι νησί, είναι δηλαδή μια ξηρά που βρίσκεται ολόκληρη μέσα στο υγρό στοιχείο, που στην περίπτωσή τους είναι η θάλασσα, χωρίς να διατηρεί κάποιον σύνδεσμο με τη στεριά. Ένα νησί εγγράφεται κατά κανόνα στη γεωγραφική περιφέρεια κάποιας ηπειρωτικής κρηπίδας, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Λακωνίας. Με βάση αυτούς τους γενικούς ορισμούς τα νησιά εν γένει είναι τόποι περίκλειστοι, αυτόνομοι και ως ένα βαθμό απομονωμένοι. Ωστόσο, ως υποενότητες ή αποσπάσματα μεγαλύτερων χωρικών εκτάσεων ή συνόλων τα νησιά, και ειδικά στην περίπτωση του Αιγαίου, σπανίως είναι απομονωμένα ή ακόμα και αυτοτελή. Αυτή η ιδιοτυπία, ο λεγόμενος «νησιωτισμός» (αγγλ. insularity), η αμφισημία μεταξύ της ταυτότητας και της ετερότητας, της αυτονομίας και της ετερονομίας, της απομόνωσης και της επικοινωνίας, χαρακτηρίζουν τη φύση των νησιών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και εάν οι ιστορικές συνθήκες το ευνοούν, τα νησιά ακμάζουν, συμμετέχουν στα τεκταινόμενα, αναπτύσσουν δικές του πολιτισμικές γλώσσες, χωρίς ποτέ όμως να καταφέρουν να ξεφύγουν στην πραγματικότητα από τη φύση τους. Τα Κύθηρα θεωρούνται μέχρι και σήμερα η χωρική προέκταση της Λακωνίας προς Νότον. Ήταν αυτά που ουσιαστικά έφραζαν τον βαθύ λακωνικό κόλπο από τα νότια. Αυτό ήταν εξάλλου το βασικό προσδιοριστικό τους στοιχείο κατά τους αρχαίους συγγραφείς και γεωγράφους, η εγγύτητα με την απέναντι ακτή. Το γεωγραφικό αυτό στοιχείο καθόρισε ουσιωδώς και την τύχη ή την ιστορία του νησιού.

Διαβάστε παρακάτω όλη τη μελέτη του Δημήτρη Σούρλα.

Ο Δημήτρης Σούρλας είναι Δρ. Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών

Πλήρες Ανάτυπο

blank

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

eleven + nineteen =