theodorikakos-bouli

Αντισυνταγματικές είναι σύμφωνα με το Γ’ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) οι μετεκλογικές αλλαγές της ΝΔ με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Δημοτικό Συμβούλιο στην Οικονομική Επιτροπή. Πρόκειται για μία απόφαση κόλαφο κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη καθώς κρίθηκαν αντισυνταγματικές η μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα δημοτικά συμβούλια στις Οικονομικές Επιτροπές και στις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής και η συγκρότηση των επιτροπών αυτών με πλειοψηφίες 3/5 υπέρ των παρατάξεων των δημάρχων.

Η υπόθεση παραπέμπεται στην Ολομέλεια του ανώτατου δικαστηρίου και αν οι διατάξεις κριθούν εν τέλει αντισυνταγματικές και από την Ολομέλεια, τότε θα επηρεαστούν ανάλογα βάσει νομολογίας οι αντίστοιχες διατάξεις και για τις περιφέρειες.

Σύμφωνα με την περίληψη της απόφασης, έγινε δεκτό, κατά πλειοψηφία, ότι οι παραπάνω διατάξεις, κατά το μέρος που καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26.5.2019 και της 2.6.2019 δημοτική περίοδο (1.9.2019-31.12.2023), παραβιάζουν τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, και της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 1 (παρ. 1 και 2), 4 (παρ. 1), 5 (παρ. 1), 51 (παρ. 3), 52 και 102 (παρ. 2) του Συντάγματος, δεδομένου ότι τόσον οι εκλογείς όσο και οι εκλεγέντες δημοτικοί σύμβουλοι είχαν συνεκτιμήσει, για τη διαμόρφωση της εκλογικής τους βούλησης, τις ισχύουσες κατά τον χρόνο των εκλογών αυτών ρυθμίσεις του ν. 4555/2018 (άρθρα 76 και 91), με τις οποίες προβλεπόταν η συγκρότηση των προαναφερόμενων συλλογικών οργάνων χωρίς αντίστοιχη ρύθμιση περί πλειοψηφίας της παράταξης του δημάρχου.

Πάνος Σκουρλέτης: Αντισυνταγματικό εργαλείο νόθευσης της λαϊκής βούλησης ο «νόμος Θεοδωρικάκου» για τους ΟΤΑ

«Είχαμε εγκαίρως και τεκμηριωμένα προειδοποιήσει ότι η σπουδή του τότε Υπουργού Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκου και της κυβέρνησης της ΝΔ όχι απλώς να «ξηλώσει» τον ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ και την απλή αναλογική αλλά να αλλοιώσει, επί της ουσίας, το εκλογικό αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών, παραβίαζε σειρά διατάξεων του Συντάγματος» σχολιάζει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Πάνος Σκουρλέτης.

«Με την τρίτη, κατά σειρά, απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του «νόμου Θεοδωρικάκου» παραπέμποντας την υπόθεση προς κρίση στην Ολομέλεια. Σύμφωνα με το σκεπτικό της υπ’ αρ. 760/2022 απόφασης του Γ΄ Τμήματος του ΣτΕ, ο «νόμος Θεοδωρικάκου» παρενέβη στη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού επιφέροντας δύο βασικές και αλληλένδετες μεταξύ τους αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα: αφενός μετέβαλε τον τρόπο συγκρότησης της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής, προκειμένου να εξασφαλισθεί σε αυτές η πλειοψηφία της παράταξης του δημάρχου και αφετέρου προέβη σε αθρόα μεταφορά, ιδίως στην οικονομική επιτροπή, αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σημαντικού οικονομικού αντικειμένου, οι οποίες μέχρι τότε ανήκαν στο άμεσα εκλεγόμενο συλλογικό όργανο διοίκησης των δήμων, το δημοτικό συμβούλιο. Με την διπλή αυτή επέμβαση, αμέσως μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα ενώ είχαν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, μεταβλήθηκε εκ των υστέρων το πλαίσιο άσκησης του συνταγματικού δικαιώματος του εκλέγειν αφού η βούληση των εκλογέων διαμορφώθηκε σύμφωνα με την ισχύουσα κατά τις εκλογές του 2019 νομοθεσία συνεκτιμώντας ότι τα σημαντικά τοπικά ζητήματα θα ρυθμίζονται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, δηλαδή εκείνου του οργάνου που έχει και την άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, απαιτουμένων ενδεχομένως ευρύτερων συναινέσεων για την επίτευξη πλειοψηφίας» σημειώνει και προσθέτει:.

«Για την περίφημη «κυβερνησιμότητα» που επικαλέστηκε πολλάκις ο κ. Θεοδωρικάκος, ως δικαιολογία και αιτιολογική βάση των αντισυνταγματικών ρυθμίσεων το ΣτΕ επικυρώνει αυτά που είχαμε επισημάνει εξαρχής: ότι κατά τον χρόνο ψήφισης των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμαστεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ (ν. 4555/2018), ώστε να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος η τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη βούληση των εκλογέων.

Με λίγα λόγια το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι οι νομοθετικές παρεμβάσεις του κ. Θεοδωρικάκου και της κυβέρνησης της ΝΔ, με τη γνωστή δυσανεξία σε οτιδήποτε αναβαθμίζει τη Δημοκρατία, συνιστούν ευθεία νόθευση της λαϊκής βούλησης. Δεν πρόκειται απλώς για «αντιμεταρρύθμιση» αλλά για ανεπίτρεπτη συνταγματικά αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος, που εφόσον επικυρωθεί και από την Ολομέλεια του ΣτΕ, θα τινάξει κυριολεκτικά στον αέρα τη λειτουργία των ΟΤΑ κατά το επίμαχο διάστημα.

Οι επισημάνσεις και η σφοδρή κριτική μας, στις οποίες ο κ. Θεοδωρικάκος και η κυβέρνηση της ΝΔ κώφευαν αδιαφορώντας πλήρως για την παραβίαση του Συντάγματος, την δημοκρατικά εκπεφρασμένη λαϊκή βούληση και το δημόσιο συμφέρον στη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων, δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν.

Δυστυχώς για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, για τους πολίτες, για τη Δημοκρατία».

«Μετρημένες οι ημέρες της παρούσας κυβέρνησης»

«Κάθε μήνα θα προκύπτει και άλλη απόφαση της Δικαιοσύνης που θα αποδομεί τη δήθεν θεσμική θωράκιση των νομοθετημάτων της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας» σχολιάζει ο τομεάρχςη Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Ζαχαριάδης και ο αναπληρωτής τομεάρχης Εσωτερικών & υπεύθυνος για την Αυτοδιοίκηση Μίλτος Χατζηγιαννάκης.

Όπως αναφέρουν, «τον Απρίλιο ήρθε να προστεθεί και να φτάσει στην τέταρτη απόφαση περί αντισυνταγματικότητας νομοθετήματος για την Αυτοδιοίκηση η απόφαση του Γ’ τμήματος του ΣτΕ (760/2022), η οποία κρίνει ως αντισυνταγματική την μεταβολή του τρόπου συγκρότησης δημοτικών επιτροπών και Δ.Σ. δημοτικών ν.π. αμέσως μετά τις εκλογές, βάσει των αλλαγών που επέφερε ο νόμος 4623,4625,4635/2019 στο νόμο 4555/2018 (πρόγραμμα Κλεισθένης), με τον οποίο διεξήχθησαν οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές τον Μάιο του 2019.

Σύμφωνα με την παραπεμπτική απόφαση του ΣτΕ η κυβέρνηση της ΝΔ παρενέβη στη λειτουργία των Δήμων με δύο τρόπους, πρώτον μετέβαλε τον τρόπο συγκρότησης της οικονομικής επιτροπής και της ποιότητας ζωής προκειμένου να έχουν την πλειοψηφία οι Δήμαρχοι και, κυρίως, προέβη σε αθρόα μεταφορά αποφασιστικών αρμοδιοτήτων, σοβαρού οικονομικού αντικειμένου από το εκλεγμένο όργανο διοίκησης του Δήμου, το δημοτικό συμβούλιο στις οικονομικές επιτροπές.

Τέτοια «αλφαδιά» στη νομοθέτηση από τη Νέα Δημοκρατία δεν την είχε δει η Αυτοδιοίκηση εδώ και χρόνια. Στο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία από την πρώτη στιγμή λέγαμε για την αντιδημοκρατική μεταφορά αρμοδιοτήτων από το δημοτικό συμβούλιο στην οικονομική επιτροπή και τώρα η απόφαση του ΣτΕ ήρθε να προστεθεί στις άλλες τρεις αποφάσεις που κάνουν λόγο περι αντισυνταγματικότητας νομοθετήματος της ΝΔ.

Ευτυχώς, οι ημέρες της παρούσας κυβέρνησης είναι μετρημένες και η νέα προοδευτική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία που θα προκύψει από τη λαϊκή ετυμηγορία θα είναι ξανά δίπλα στην Αυτοδιοίκηση, έμπρακτα, όπως ήταν τα χρόνια της διακυβέρνησής μας, με προγράμματα όπως ο Φιλόδημος, που ούτε να τα αντιγράψει σωστά δεν μπορεί η Νέα Δημοκρατία».

Η απόφαση

ΣτΕ Γ´ 760/2022 – Αντισυντ/κή η μεταβολή του τρόπου συγκρότησης δημοτικών επιτροπών και Δ.Σ. δημοτικών ν.π. αμέσως μετά τις εκλογές της 26.5.-2.6.2019 με τους ν. 4623, 4625, 4635/2019 (εν μέρει συγκλίνουσα γνώμη, αντίθ. μειοψ.). Παραπομπή στην Ολομέλεια. 05/04/2022

ΣτΕ Γ´ 760/2022
Πρόεδρος: Δ. Σκαλτσούνης, Αντιπρόεδρος ΣτΕ
Εισηγητής: Α. Χρυσικόπουλος, Πάρεδρος ΣτΕ
Αντισυντ/κή η μεταβολή του τρόπου συγκρότησης δημοτικών επιτροπών και Δ.Σ. δημοτικών ν.π. αμέσως μετά τις εκλογές της 26.5.-2.6.2019 με τους ν. 4623, 4625, 4635/2019 (εν μέρει συγκλίνουσα γνώμη, αντίθ. μειοψ.). Παραπομπή στην Ολομέλεια.
Με τις διατάξεις των άρθρων 2 (παρ. 1) και 6 (παρ. 1, 2, 4) του ν. 4623/2019 και 10 παρ. 6 περίπτ. α΄ του ν. 4625/2019, καθώς και του άρθρου 177 παρ. 3 του ν. 4635/2019 θεσπίσθηκαν αλλαγές στον τρόπο συγκρότησης της οικονομικής επιτροπής, της επιτροπής ποιότητας ζωής, καθώς και των Δ.Σ. δημοτικών νομικών προσώπων (Δ.Ε.Υ.Α. κ.λπ.), προκειμένου στα όργανα αυτά να υπάρχει πλειοψηφία της παράταξης του δημάρχου. ● Με την ανωτέρω παραπεμπτική στην Ολομέλεια απόφαση έγινε δεκτό, κατά πλειοψηφία, ότι οι εν λόγω διατάξεις, κατά το μέρος που καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26.5.2019 και της 2.6.2019 δημοτική περίοδο (1.9.2019 – 31.12.2023), παραβιάζουν τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, και της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 1 (παρ. 1 και 2), 4 (παρ. 1), 5 (παρ. 1), 51 (παρ. 3), 52 και 102 (παρ. 2) του Συντάγματος, δεδομένου ότι τόσον οι εκλογείς όσο και οι εκλεγέντες δημοτικοί σύμβουλοι είχαν συνεκτιμήσει, για τη διαμόρφωση της εκλογικής τους βούλησης, τις ισχύουσες κατά τον χρόνο των εκλογών αυτών ρυθμίσεις του ν. 4555/2018 (άρθρα 76 και 91), με τις οποίες προβλεπόταν η συγκρότηση των προαναφερόμενων συλλογικών οργάνων χωρίς αντίστοιχη ρύθμιση περί πλειοψηφίας της παράταξης του δημάρχου. ● Κατά την, εν μέρει συγκλίνουσα προς την πλειοψηφία και εν μέρει αποκλίνουσα από αυτήν, γνώμη, με τις προεκτεθείσες διατάξεις, καθ’ ό μέρος καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις διενεργηθείσες εκλογές της 26.5.2019 και της 2.6.2019, ο νομοθέτης παρενέβη στη λειτουργία των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού επιφέροντας δύο βασικές και αλληλένδετες μεταξύ τους αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα: αφενός μετέβαλε τον τρόπο συγκρότησης της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής, προκειμένου να εξασφαλισθεί σε αυτές η πλειοψηφία της παράταξης του δημάρχου· αφετέρου προέβη σε αθρόα μεταφορά ιδίως στην οικονομική επιτροπή αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σημαντικού οικονομικού αντικειμένου, οι οποίες μέχρι τότε ανήκαν στο άμεσα εκλεγόμενο συλλογικό όργανο διοίκησης των δήμων, το δημοτικό συμβούλιο, το οποίο, σύμφωνα με το άρθρο 65 παρ. 1 του ν. 3852/2010, έχει το γενικό τεκμήριο αρμοδιότητας για τα θέματα που αφορούν τον δήμο. Σε αυτό δε το συλλογικό όργανο η παράταξη του δημάρχου ενδέχεται να μην έχει την πλειοψηφία, λόγω της συγκρότησής του με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής, φαινόμενο που ανέκυψε κατά τις εκλογές της 26.5.2019 και της 2.6.2019 σε 231 από τους 332 δήμους της Χώρας. Συνεπώς, ο νομοθέτης απέβλεψε στη μεταφορά ορισμένων εκ των εξ ορισμού σημαντικών αρμοδιοτήτων του δημοτικού συμβουλίου σε άλλα έμμεσα συλλογικά όργανα του δήμου, με παράλληλη μεταβολή του τρόπου συγκρότησης των τελευταίων, προκειμένου να εξασφαλίσει σε αυτά την πλειοψηφία της παράταξης του δημάρχου. Υπό τα δεδομένα αυτά, οι ρυθμίσεις αυτές συνέχονται μεταξύ τους ως ενιαίο σύνολο, έχουν κοινή στόχευση και επεμβαίνουν τόσο στη συγκρότηση των έμμεσων αυτών συλλογικών οργάνων του δήμου όσο και στη λειτουργία, υπό τη συγκρότηση αυτή, των ανωτέρω οργάνων κατά την άσκηση των ανατεθειμένων σε αυτά νέων, σημαντικού χαρακτήρα, αρμοδιοτήτων. Με την επέμβαση ωστόσο αυτή, η οποία έλαβε χώρα αμέσως μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα σε χρόνο κατά τον οποίο είχαν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, μεταβλήθηκε εκ των υστέρων το πλαίσιο άσκησης του κατοχυρούμενου στο Σύνταγμα δικαιώματος εκλογής των αρχών των Ο.Τ.Α.· και τούτο, διότι η εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων είχε διαμορφωθεί κατά συνεκτίμηση, εκτός άλλων, και του ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα κατά τις εκλογές αυτές νομοθεσία, οι αποφάσεις που αφορούν σημαντικές αρμοδιότητες του δήμου, όπως αυτές που προαναφέρθηκαν και που αφορούν ζητήματα που κατ’ εξοχήν συνάπτονται με την κατοχυρούμενη στο άρθρο 102 παρ. 2 του Συντάγματος οικονομική αυτοτέλεια των Ο.Τ.Α., θα λαμβάνονται από το δημοτικό συμβούλιο, όργανο διοίκησης του δήμου με άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, απαιτουμένων ενδεχομένως ευρύτερων συναινέσεων για την επίτευξη πλειοψηφίας. Εξ άλλου, κατά τον χρόνο ψήφισης των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμαστεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής του ν. 4555/2018, ώστε να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος η κατά τα ανωτέρω τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη θέληση των εκλογέων. Για τους λόγους αυτούς, οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις, καθ’ ό μέρος καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις εκλογές της 26.5.2019 και της 2.6.2019, έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις των άρθρων 5 (παρ. 1), 52 και 102 (παρ. 2) του Συντάγματος και, συνεπώς, εφόσον, κατά τη βούληση του νομοθέτη, συνέχονται μεταξύ τους ως ενιαίο σύνολο και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν αυτοτελώς, πρέπει να παραμερισθούν στο σύνολό τους ως αντισυνταγματικές και να εφαρμοσθούν κατά τη συγκρότηση των εν λόγω δημοτικών επιτροπών οι προϋφιστάμενες αυτών διατάξεις. Αντιθέτως, κατά την ίδια γνώμη, δεν αντίκεινται στις ανωτέρω συνταγματικές διατάξεις οι ρυθμίσεις που αφορούν την ανάδειξη των μελών των Δ.Σ. δημοτικών νομικών προσώπων (Δ.Ε.Υ.Α. κ.λπ.), καθόσον οι εν λόγω οργανωτικές μεταβολές δεν συνδυάζονται και με μεταφορά αρμοδιοτήτων από άμεσα όργανα διοίκησης του δήμου προς τα αντίστοιχα συλλογικά όργανα των νομικών αυτών προσώπων. ● Κατά τη γνώμη της μειοψηφίας, δεν συντρέχει παραβίαση των ανωτέρω αρχών και δικαιωμάτων, δεδομένου ότι ο ν. 4555/2018 δεν προέβλεπε την άμεση ανάδειξη των μελών της οικονομικής επιτροπής, της επιτροπής ποιότητας ζωής και των διοικητικών συμβουλίων των εν λόγω δημοτικών νομικών προσώπων από το εκλογικό σώμα, αλλά τον ορισμό τους έμμεσα από το δημοτικό συμβούλιο. Εξ άλλου, κατά την ίδια γνώμη, όσον αφορά ειδικότερα την οικονομική επιτροπή και την επιτροπή ποιότητας ζωής, τυχόν αντισυνταγματικότητα της μεταφοράς αρμοδιοτήτων σε αυτές από το δημοτικό συμβούλιο με τον ν. 4623/2019 δεν επηρεάζει, πάντως, τη συνταγματικότητα των επίδικων περί συγκρότησής τους διατάξεων, αλλά αφορά τη νομιμότητα των αντίστοιχων αποφάσεων των εν λόγω επιτροπών στο πλαίσιο της άσκησης των ανωτέρω μεταβιβασθεισών αρμοδιοτήτων.
blank

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

3 × five =