Αντισυνταγματικές είναι σύμφωνα με το Γ’ τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) οι μετεκλογικές αλλαγές της ΝΔ με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το Δημοτικό Συμβούλιο στην Οικονομική Επιτροπή. Πρόκειται για μία απόφαση κόλαφο κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη καθώς κρίθηκαν αντισυνταγματικές η μεταφορά αρμοδιοτήτων από τα δημοτικά συμβούλια στις Οικονομικές Επιτροπές και στις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής και η συγκρότηση των επιτροπών αυτών με πλειοψηφίες 3/5 υπέρ των παρατάξεων των δημάρχων.
Η υπόθεση παραπέμπεται στην Ολομέλεια του ανώτατου δικαστηρίου και αν οι διατάξεις κριθούν εν τέλει αντισυνταγματικές και από την Ολομέλεια, τότε θα επηρεαστούν ανάλογα βάσει νομολογίας οι αντίστοιχες διατάξεις και για τις περιφέρειες.
Σύμφωνα με την περίληψη της απόφασης, έγινε δεκτό, κατά πλειοψηφία, ότι οι παραπάνω διατάξεις, κατά το μέρος που καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26.5.2019 και της 2.6.2019 δημοτική περίοδο (1.9.2019-31.12.2023), παραβιάζουν τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, και της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 1 (παρ. 1 και 2), 4 (παρ. 1), 5 (παρ. 1), 51 (παρ. 3), 52 και 102 (παρ. 2) του Συντάγματος, δεδομένου ότι τόσον οι εκλογείς όσο και οι εκλεγέντες δημοτικοί σύμβουλοι είχαν συνεκτιμήσει, για τη διαμόρφωση της εκλογικής τους βούλησης, τις ισχύουσες κατά τον χρόνο των εκλογών αυτών ρυθμίσεις του ν. 4555/2018 (άρθρα 76 και 91), με τις οποίες προβλεπόταν η συγκρότηση των προαναφερόμενων συλλογικών οργάνων χωρίς αντίστοιχη ρύθμιση περί πλειοψηφίας της παράταξης του δημάρχου.
Πάνος Σκουρλέτης: Αντισυνταγματικό εργαλείο νόθευσης της λαϊκής βούλησης ο «νόμος Θεοδωρικάκου» για τους ΟΤΑ
«Είχαμε εγκαίρως και τεκμηριωμένα προειδοποιήσει ότι η σπουδή του τότε Υπουργού Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκου και της κυβέρνησης της ΝΔ όχι απλώς να «ξηλώσει» τον ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ και την απλή αναλογική αλλά να αλλοιώσει, επί της ουσίας, το εκλογικό αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών, παραβίαζε σειρά διατάξεων του Συντάγματος» σχολιάζει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Πάνος Σκουρλέτης.
«Με την τρίτη, κατά σειρά, απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του «νόμου Θεοδωρικάκου» παραπέμποντας την υπόθεση προς κρίση στην Ολομέλεια. Σύμφωνα με το σκεπτικό της υπ’ αρ. 760/2022 απόφασης του Γ΄ Τμήματος του ΣτΕ, ο «νόμος Θεοδωρικάκου» παρενέβη στη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α’ βαθμού επιφέροντας δύο βασικές και αλληλένδετες μεταξύ τους αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα: αφενός μετέβαλε τον τρόπο συγκρότησης της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής, προκειμένου να εξασφαλισθεί σε αυτές η πλειοψηφία της παράταξης του δημάρχου και αφετέρου προέβη σε αθρόα μεταφορά, ιδίως στην οικονομική επιτροπή, αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σημαντικού οικονομικού αντικειμένου, οι οποίες μέχρι τότε ανήκαν στο άμεσα εκλεγόμενο συλλογικό όργανο διοίκησης των δήμων, το δημοτικό συμβούλιο. Με την διπλή αυτή επέμβαση, αμέσως μετά τη διεξαγωγή των εκλογών και μάλιστα ενώ είχαν ήδη εξαχθεί τα εκλογικά αποτελέσματα, μεταβλήθηκε εκ των υστέρων το πλαίσιο άσκησης του συνταγματικού δικαιώματος του εκλέγειν αφού η βούληση των εκλογέων διαμορφώθηκε σύμφωνα με την ισχύουσα κατά τις εκλογές του 2019 νομοθεσία συνεκτιμώντας ότι τα σημαντικά τοπικά ζητήματα θα ρυθμίζονται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, δηλαδή εκείνου του οργάνου που έχει και την άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, απαιτουμένων ενδεχομένως ευρύτερων συναινέσεων για την επίτευξη πλειοψηφίας» σημειώνει και προσθέτει:.
«Για την περίφημη «κυβερνησιμότητα» που επικαλέστηκε πολλάκις ο κ. Θεοδωρικάκος, ως δικαιολογία και αιτιολογική βάση των αντισυνταγματικών ρυθμίσεων το ΣτΕ επικυρώνει αυτά που είχαμε επισημάνει εξαρχής: ότι κατά τον χρόνο ψήφισης των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμαστεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής του ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ (ν. 4555/2018), ώστε να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος η τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη βούληση των εκλογέων.
Με λίγα λόγια το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι οι νομοθετικές παρεμβάσεις του κ. Θεοδωρικάκου και της κυβέρνησης της ΝΔ, με τη γνωστή δυσανεξία σε οτιδήποτε αναβαθμίζει τη Δημοκρατία, συνιστούν ευθεία νόθευση της λαϊκής βούλησης. Δεν πρόκειται απλώς για «αντιμεταρρύθμιση» αλλά για ανεπίτρεπτη συνταγματικά αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος, που εφόσον επικυρωθεί και από την Ολομέλεια του ΣτΕ, θα τινάξει κυριολεκτικά στον αέρα τη λειτουργία των ΟΤΑ κατά το επίμαχο διάστημα.
Οι επισημάνσεις και η σφοδρή κριτική μας, στις οποίες ο κ. Θεοδωρικάκος και η κυβέρνηση της ΝΔ κώφευαν αδιαφορώντας πλήρως για την παραβίαση του Συντάγματος, την δημοκρατικά εκπεφρασμένη λαϊκή βούληση και το δημόσιο συμφέρον στη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων, δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν.
Δυστυχώς για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, για τους πολίτες, για τη Δημοκρατία».
«Μετρημένες οι ημέρες της παρούσας κυβέρνησης»
«Κάθε μήνα θα προκύπτει και άλλη απόφαση της Δικαιοσύνης που θα αποδομεί τη δήθεν θεσμική θωράκιση των νομοθετημάτων της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας» σχολιάζει ο τομεάρχςη Εσωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Ζαχαριάδης και ο αναπληρωτής τομεάρχης Εσωτερικών & υπεύθυνος για την Αυτοδιοίκηση Μίλτος Χατζηγιαννάκης.
Όπως αναφέρουν, «τον Απρίλιο ήρθε να προστεθεί και να φτάσει στην τέταρτη απόφαση περί αντισυνταγματικότητας νομοθετήματος για την Αυτοδιοίκηση η απόφαση του Γ’ τμήματος του ΣτΕ (760/2022), η οποία κρίνει ως αντισυνταγματική την μεταβολή του τρόπου συγκρότησης δημοτικών επιτροπών και Δ.Σ. δημοτικών ν.π. αμέσως μετά τις εκλογές, βάσει των αλλαγών που επέφερε ο νόμος 4623,4625,4635/2019 στο νόμο 4555/2018 (πρόγραμμα Κλεισθένης), με τον οποίο διεξήχθησαν οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές τον Μάιο του 2019.
Σύμφωνα με την παραπεμπτική απόφαση του ΣτΕ η κυβέρνηση της ΝΔ παρενέβη στη λειτουργία των Δήμων με δύο τρόπους, πρώτον μετέβαλε τον τρόπο συγκρότησης της οικονομικής επιτροπής και της ποιότητας ζωής προκειμένου να έχουν την πλειοψηφία οι Δήμαρχοι και, κυρίως, προέβη σε αθρόα μεταφορά αποφασιστικών αρμοδιοτήτων, σοβαρού οικονομικού αντικειμένου από το εκλεγμένο όργανο διοίκησης του Δήμου, το δημοτικό συμβούλιο στις οικονομικές επιτροπές.
Τέτοια «αλφαδιά» στη νομοθέτηση από τη Νέα Δημοκρατία δεν την είχε δει η Αυτοδιοίκηση εδώ και χρόνια. Στο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία από την πρώτη στιγμή λέγαμε για την αντιδημοκρατική μεταφορά αρμοδιοτήτων από το δημοτικό συμβούλιο στην οικονομική επιτροπή και τώρα η απόφαση του ΣτΕ ήρθε να προστεθεί στις άλλες τρεις αποφάσεις που κάνουν λόγο περι αντισυνταγματικότητας νομοθετήματος της ΝΔ.
Ευτυχώς, οι ημέρες της παρούσας κυβέρνησης είναι μετρημένες και η νέα προοδευτική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία που θα προκύψει από τη λαϊκή ετυμηγορία θα είναι ξανά δίπλα στην Αυτοδιοίκηση, έμπρακτα, όπως ήταν τα χρόνια της διακυβέρνησής μας, με προγράμματα όπως ο Φιλόδημος, που ούτε να τα αντιγράψει σωστά δεν μπορεί η Νέα Δημοκρατία».
Η απόφαση
ΣτΕ Γ´ 760/2022 – Αντισυντ/κή η μεταβολή του τρόπου συγκρότησης δημοτικών επιτροπών και Δ.Σ. δημοτικών ν.π. αμέσως μετά τις εκλογές της 26.5.-2.6.2019 με τους ν. 4623, 4625, 4635/2019 (εν μέρει συγκλίνουσα γνώμη, αντίθ. μειοψ.). Παραπομπή στην Ολομέλεια. 05/04/2022
