Το Κάστρο των Κυθήρων είναι το πιο χαρακτηριστικό μνημείο του νησιού. Είναι χτισμένο σε μεγάλη υπερυψωμένη έκταση στη Χώρα των Κυθήρων, με θέα προς νότο. Διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση.

Το όνομα του κάστρου

Το κάστρο ονομαζόταν «Φορτέτσα» (Φρούριο στα Ιταλικά), όπως πολλά άλλα ενετικά κάστρα στην Ελλάδα. Ήταν γνωστό και ως «Μάτι της Κρήτης» εξαιτίας της στρατηγικής του θέσης που επέτρεπε την παρατήρηση της ναυσιπλοΐας σε τρία πελάγη: Ιόνιο, Αιγαίο και Κρητικό.

History

Το κάστρο χτίστηκε τον 13ο αιώνα από τους Ενετούς. Οι Ενετοί πήραν τα Κύθηρα μετά την άλωση του 1204, στη μοιρασιά των ελληνικών περιοχών από τους Λατίνους.

Ο πρώτος Ενετός άρχοντας ήταν ο Μάρκος Βενιέρης (1207). Η εξουσία του οίκου Βενιέρ εδραιώθηκε το 1238, όταν ο Βαρθολομαίος Βενιέρ παντρεύτηκε την κόρη του Έλληνα ευγενούς Ευδαιμονογιάννη. Το 1279, το νησί κατελήφθη από τον ιππότη Λικάριο, που υπηρετούσε το Βυζάντιο.

Το 1308, οι Βενιέρ επέστρεψαν και ανέκτησαν τον έλεγχο. Το 1310, ο Ανδρόνικος Β’ αναγνώρισε επίσημα τη δικαιοδοσία τους. Από το 1325 διοριζόταν στρατιωτικός διοικητής με τίτλο Καστελλάνος.

Στις αρχές του 16ου αιώνα η διοίκηση πέρασε σε Προβλεπτή, υπό την Κρήτη. Μετά το 1669, η διοίκηση υπαγόταν στην Κέρκυρα.

Παρά τους Προβλεπτές, οι Βενιέρ διατήρησαν εξουσία, που φαίνεται να ήταν καταπιεστική, προκαλώντας εξεγέρσεις. Το 1530, η Γερουσία της Βενετίας τους αφαίρεσε όλες τις εξουσίες.

Το νησί παρέμεινε στους Ενετούς ως το 1797, με εξαίρεση την οθωμανική κατοχή 1715–1718. Ακολούθησαν οι Γάλλοι, οι Ρώσοι και Τούρκοι, ξανά οι Γάλλοι, και το 1809 πέρασε στους Άγγλους.

Η σημερινή μορφή

Η σημερινή μορφή του κάστρου είναι κυρίως κατασκευή του 1503, όταν ανακαινίστηκε από τους Ενετούς. Τότε χτίστηκε το μεγαλύτερο τμήμα και η πρόσοψη.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Μέσα και γύρω από το κάστρο υπάρχουν πολλοί ναοί, πολλοί από τον 15ο αιώνα.
Δεσπόζει ο ναός της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, προστάτιδας του νησιού, που ήταν καθολικός ως το 1806. Πλάι του βρίσκεται το Παλάτι των Προβλεπτών, που σήμερα στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο Κυθήρων με έγγραφα από το 1560.