Τις επόμενες ημέρες αναμένεται να ολοκληρωθεί από την Κομισιόν η επεξεργασία του συμπληρωματικού σχεδίου αποκατάστασης, που η κυβέρνηση ονομάζει action plan 2, η έγκριση του οποίου θα επιτρέψει την καταβολή της προκαταβολής των αγροτικών επιδοτήσεων 2025, που έπρεπε να έχουν πληρωθεί από τον προηγούμενο μήνα, καθώς και άλλων εκκρεμών ενισχύσεων.
Σημειώνεται ότι πρόκειται για επιπλέον μέτρα που ζήτησε η αρμόδια Διεύθυνση της Επιτροπής (DG AGRI) στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου συμμόρφωσης του συστήματος διαχείρισης των ενωσιακών ενισχύσεων έναντι των ελλείψεων και προβλημάτων που διαπίστωσε η Επιτροπή το Μάιο 2023 όταν με τη διαδικασία του επείγοντος έθεσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ υπό επιτήρηση με κίνδυνο ακόμη και άρσης της διαπίστευσής του. Το σχέδιο με τα περαιτέρω μέτρα που ζήτησε η Κομισιόν τον Αύγουστο έπρεπε να έχει υποβληθεί πριν ένα μήνα, κάτι που δεν έγινε λόγω… της θερινής ραστώνης του Αυγούστου και τελικά δόθηκε η παράταση έως σήμερα.
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις της DG AGRI η Ελλάδα πρέπει προχωρήσει στις αναγκαίες αλλαγές ώστε να συμμορφωθεί με: το Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (ΣΑΑ) το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), τον έλεγχο της γεωργικής δραστηριότητα και της κατοχής της γης και τις ενισχύσεις στα αιγοπρόβατα (σοβαρές ελλείψεις όσον αφορά στον έλεγχο των όρων επιλεξιµότητας).
Οι αλλαγές αφορούν κατά βάση την αναβάθμιση των γεωχωρικών δεδομένων για τα αγροτεμάχια που θα βασίζεται στο ΑΤΑΚ, το σύστημα καταγραφής των ζώων που θα βασίζεται αρχικά σε τεκμήρια όπως η αγορά ζωοτροφών και αλλαγές στο σύστημα ΟΣΔΕ και τον τρόπο διεξαγωγής των ελέγχων, με στόχο τη διαφάνεια και την ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Στόχος είναι το 2026 να γίνει η μετάβαση στα νέα δεδομένα και συστήματα.
Ο αρμόδιος Επίτροπος Ch. Hansen αναμένεται στο τέλος της εβδομάδας να βρεθεί στην Αθήνα, προκειμένου να εξετάσει το σχέδιο συμμόρφωσης σχετικά με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο και αποτελεί απαραίτητο βήμα για την εκταμίευση των επιδοτήσεων ώστε να μπορέσουν να ολοκληρωθούν έως το τέλος του έτους.
Σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία με την Κομισιόν ως προς το περιεχόμενο του εν λόγω σχεδίου, η Ελλάδα κινδυνεύει με νέα πρόστιμα και κυρώσεις, ακόμη και με «μερική ή ολική ανατροπή των επιδοτήσεων», κατά τον Κ. Χατζηδάκη, κάτι που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις φετινές, ιδίως, αγροτικές ενισχύσεις, δίνοντας τη χαριστική βολή στον πρωτογενή τομέα που ήδη δοκιμάζεται με την παύση πληρωμών και των οφειλόμενων ενισχύσεων που έχουν οδηγήσει σήμερα σε παντελή έλλειψη ρευστότητας.
Όπως δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κ. Τσιάρας μιλώντας σήμερα στην εξεταστική επιτροπή της βουλής, εφόσον δοθεί το «πράσινο φως» έως το τέλος του μήνα θα καταβληθεί η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης, ύψους 550-600 εκατ. ευρώ και θα γίνει προσπάθεια και για την πληρωμή του μέτρου 23 (έκτακτη προσωρινή στήριξη για πληγέντες από φυσικές καταστροφές μετά την 1/1/2024), ύψους 178 εκατ. Πάντως, ερωτηθείς αν, σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει plan b για τις πληρωμές δεν έδωσε απάντηση.
Τεχνική λύση, ΚΥΔ και πρόστιμα
Σε σχέση με τις ενισχύσεις στην κτηνοτροφία, σύμφωνα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Κ. Τσιάρα, ήρθε το τέλος της «τεχνικής λύσης, όπως την γνωρίζουμε», μιλώντας όχι για κατάργηση, αλλά για τροποποίηση, με νέα κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ), ώστε οι πληρωμές να γίνονται με βάση τον πραγματικό αριθμό των ζώων και με την δυνατότητα επέκτασης των βοσκότοπων στον ίδιο νομό ή σε όμορους νομούς. Έτσι, μεταβατικά θα λαμβάνονται υπόψη αντικειμενικά στοιχεία όπως τα τιμολόγια των κτηνοτρόφων για την πώληση γάλακτος, κρέατος και την αγορά ζωοτροφών και η δήλωση βοσκότοπων στον ίδιο ή σε όμορο νομό, ενώ σε δεύτερο χρόνο θα υπάρξει και η ηλεκτρονική καταμέτρηση των ζώων, μέσω της ηλεκτρονικής σήμανσή τους.
Εξάλλου, όπως επισήμανε ο Κ. Τσιάρας αυτή τη στιγμή υπάρχει συζήτηση και για ένα σχέδιο που θα αφορά στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ), που εκτός από τον αμαρτωλό τους ρόλο στο σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ, λειτουργούν εδώ και χρόνια με ανεξέλεγκτες αμοιβές σε βάρος των παραγωγών.
Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα αποτελούν τα πρόστιμα, οι δημοσιονομικές διορθώσεις που κατά τον υπουργό εφόσον γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ θα υπάρξει διαπραγμάτευση με την Κομισιόν σε μια λογική αναθεώρησής τους.
