Αγαπητοί φίλοι και φίλες, κάτοικοι των Κυθήρων, ημεδαποί και αλλοδαποί,
η καλοκαιρινή σεζόν έχει φθάσει στο τέλος της και σιγά – σιγά οι επαγγελματίες και οι κάτοικοι, προσπαθούμε να ξεκουραστούμε αλλά και να μεταβούμε στην χειμερινή πραγματικότητα για το νησί μας.
Έχουν περάσει πολλά χρόνια αλλά σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει από τη δεκαετία ΄70: η ίδια διάρκεια της σεζόν, τα ίδια προβλήματα, η ίδια ανευθυνότητα των εκάστοτε «υπευθύνων». Η ανυπαρξία τουριστικής πολιτικής και γενικότερης αναπτυξιακής ατζέντας συνοδεύονται από τη συνεχώς υποβαθμιζόμενη ακτοπλοϊκή σύνδεση των Κυθήρων με το Γύθειο και την Κίσσαμο, την ανύπαρκτη εσωτερική συγκοινωνία, τη διαχείριση των απορριμμάτων, τη λειψυδρία, την κατάσταση των δικτύων υδροδότησης, την κατάσταση του οδικού δικτύου και πόσα ακόμα.
Κάποιος, ο οποίος θα ήθελε να ασχοληθεί με τα κοινά θέματα, τα καθημερινά, δεν θα έπρεπε να ασχολείται με τίποτε άλλο, παρά να αρθρογραφεί σε ωριαία βάση και να θίγει όλα τα κακώς κείμενα. Όχι απαραίτητα με κίνητρα αντιπολιτευτικά (τι να κάνει και ο Κος Δήμαρχος άλλωστε; Μπορεί να κάνει κάτι καλύτερο; Με ποια προσόντα και με τι γνώσεις;), ούτε κομματικά (άραγε υπάρχει σοβαρή αντιπολιτεύουσα παράταξη;).
Για να μην γίνομαι ισοπεδωτικός, οφείλω να αναγνωρίσω στον Κο Δήμαρχο ότι έχει φτιάξει μία πολύ καλή ομάδα, η οποία με την καθοδήγηση του εκτελεί λαμπρό έργο σε ότι αφορά την τακτική υποβάθμιση του βόρειου τμήματος του νησιού. Μερικά από τα εμβληματικά επιτεύγματά του αποτελούν η σφράγιση του υπαίθριου θεάτρου, η ερήμωση του Κοινοτικού Μεγάρου στον Ποταμό, η άοκνη – αέναη προσπάθεια για την κατάργηση (ουσιαστικά) του Κυριακάτικου Παζαριού, το εξαθλιωμένο σύστημα ύδρευσης τόσο του Ποταμού όσο και της Αγίας Πελαγίας. Στα επιτεύγματα μπορεί κανείς να προσθέσει και όλα τα -υψίστης σημασίας- «μη έργα» όπως η βελτίωση της πρόσβασης στο δημοτικό χώρο στάθμευσης και το επί σειρά ετών ημιτελές αποχετευτικό σύστημα του Ποταμού (έλλειψη μονάδας βιολογικής επεξεργασίας).
Στην μεγάλη εικόνα (βλέπε Ελλάδα) έχουμε την επαναφορά στην πολιτική σκηνή του συνθήματος: «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια». Τα προεξάρχοντα πρόσωπα είναι o βιβλιοπώλης (πρώτος των «αρίστων») στη θέση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, ο κος Τσεκουράτος ως Υπουργός Επικρατείας και ο κρυφοναζιστής πρώην Υπουργός.
Η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, η υγεία και η κοινωνική πρόνοια καταβαραθρώνονται. Οι απευθείας αναθέσεις έργων, οι αλόγιστες δαπάνες (χαλιά Μοιραράκη,λουλούδια Αυγενάκη, έπιπλα Πατούλη και βασιλόπιτα Βορίδη), η προώθηση ημετέρων σε όλες τις θέσεις, η συγκάλυψη ευθυνών, η ατιμωρησία εγκλημάτων (Τέμπη, υποκλοπές), η απαγόρευση εισόδου και αναμετάδοσης των τεκταινόμενων σε δίκες (δίκη Χρυσής Αυγής) λαμβάνουν χώρα σε καθημερινή βάση και αποτελούν τον κανόνα της κοινωνικοπολιτικής ζωής. Όλα αυτά με την αγαστή συνεργασία των ΜΜΕ και τη σκληρή αντιπολίτευση του μεροκαματιάρη της Goldman Sachs!
Τι σχέση έχουν όμως αυτά με τη ζωή στα Κύθηρα; Οι ομοιότητες είναι εκπληκτικές. Θα βασιστώ στα χαρακτηριστικά στο βόρειο τμήμα του νησιού, μιας και εκεί κατοικώ απ’ όταν γεννήθηκα, αναφερόμενος σε γεγονότα και καταστάσεις.
Στο δικό μας χώρο, λοιπόν, υπάρχουν δύο εξέχουσες φυσιογνωμίες, ο κος Ρ…….ν και ο κος. Λ…….ν (μικρός ο χώρος, γνωστοί οι ανωτέρω σε όλους, με τα παρατσούκλια αυτά). Μετά από αυτούς, οι απόγονοι τους, συνεχίζοντας την παράδοση των γονιών τους: ραδιουργίες, παρασκηνιακές ενέργειες, ίντριγκες, προσπάθειες χειραγώγησης και καπελώματος και πλήθος άλλων «αγαθοεργιών», προσπαθούν να καθοδηγήσουν τα δρώμενα στην κατεύθυνση του να μην αλλάξει τίποτα. Μία απλή διαχείριση και μία εναλλαγή στα πρόσωπα αλλά η ίδια πάγια πολιτική. Αφήνουν να καταλάβει ο κόσμος ότι πίσω από οιαδήποτε δράση ή διαμαρτυρία βρίσκονται αυτοί. Όχι στην πρώτη γραμμή φυσικά, αλλά έχοντας στην εμπροσθοφυλακή μαριονέτες, δηλαδή ανθρώπους χωρίς καμία υπόσταση, χωρίς ικανότητα να εκφέρουν λόγο οι οποίοι εξειδικεύονται να αναγιγνώσκουν σκονάκια ή -στην καλύτερη- να απαγγέλλουν «ποιηματάκια» που έχουν αποστηθίσει.
Παραδείγματα; Αμέτρητα. 25η Μαρτίου 2023. Ο κος Δήμαρχος πήρε απόφαση να μην διεξαχθεί μαθητική παρέλαση στον Ποταμό με πρόσχημα απόφαση του Δ.Σ του Συλλόγου Γονέων (η οποία είχε υπαγορευθεί). Πάσχα στον Ποταμό. Με την καθοδήγηση του αξιότιμου κου Β.Ν., ο αλαλάζων κος T.Β μας «συνεπήρε» με τις μελωδικές του ικανότητες στην ψαλτική (οι ονομασίες είναι κωδικοποιημένες αλλά από τα γεγονότα μπορεί να γίνει εύκολα η ταυτοπροσωπία). Υποκριτικές αντιδράσεις διαμαρτυρίας, οχλαγωγία και τραμπουκισμοί σε Δημοτικό Συμβούλιο στις αρχές του περασμένου Αυγούστου (αυτά συμβαίνουν όταν μας συνεπαίρνει το…επάγγελμα!). Μάλιστα, βασικό διακύβευμα αυτού του κωμικοτραγικού Συμβουλίου (για την ακρίβεια του επόμενού του, της 14ης Αυγούστου, μιας και το πρώτο ματαιώθηκε λόγω απουσιών) ήταν η επίλυση των καίριων ζητημάτων του νησιού που έχρηζαν άμεσης αντιμετώπισης. Εντούτοις, «ανεξήγητη» παραμένει η επιλογή της χρονικής περιόδου για αυτή την «εκκωφαντική» διαμαρτυρία για το δίκτυο υδροδότησης, αν αναλογιστεί κανείς ότι στα μέσα Αυγούστου βρίσκεται το μέγιστο πλήθος κόσμου στο νησί, οι τοπικοί μηχανισμοί ασφυκτιούν κι ενώ καθ’ όλη τη χειμερινή περίοδο, που ενδείκνυται για συζήτηση και λήψη δράσης, επικρατεί σιγήν ιχθύος! Βέβαια, μπορεί να μη γνώριζαν ότι αυτή ήταν η κατάσταση του δικτύου από καιρό…
Κατά τα άλλα, μπορούμε να υπερηφανευτούμε για την παγκόσμια πρωτοτυπία να διαθέτουμε ΚΕΠ-Μουσείο στο νησί. Ο λόγος για το νέο Μουσείο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων το οποίο ο τουρίστας μπορεί να επισκεφθεί τις ώρες που λειτουργούν οι Δημόσιες Υπηρεσίες (ποιος πηγαίνει σαββατοκύριακα στα μουσεία άλλωστε;). Αν καταφέρει να το πετύχει ανοικτό, θα συνειδητοποιήσει ότι είναι «self-service», μιας και δεν υπάρχει υπάλληλος να τον ξεναγήσει! «Ας τον ξεναγήσει ο υπάλληλος του ΚΕΠ», θα πει κάποιος προβοκάτορας, «ύστερα διαμαρτύρεστε ότι προσλαμβάνουμε πολλούς δημοσίους υπαλλήλους!». Δικαίως, λοιπόν, αυτοί οι άξιοι εκπρόσωποί μας κομπάζουν: «Δείτε τι σάς κάναμε, σάς φτιάξαμε και κοτζάμ μουσείο!». Σε περίπτωση που κάποιος αναγνώστης εκπλήσσεται από αυτές τις καινοτομίες, τον προτρέπω να περάσει από τα Δόκανα. Εκεί θα αντικρίσει μια ταμπέλα με την επιγραφή: «Καλώς ήλθατε στα Κύθηρα. Διατηρείτε το νησί μας καθαρό». Τι κι αν η πεπατημένη είναι να συναντάς τέτοιες πινακίδες σε λιμάνια και αερολιμένες; Στα Κύθηρα είναι παρωχημένα αυτά. Εκτός των τετριμμένων τρόπων άφιξης σε ένα νησί (αεροπορικώς ή ακτοπλοϊκώς), στα Κύθηρα αναπτύσσεται η άφιξη με αλεξίπτωτα και μελλοντικώς με drone!
Επιπλέον, στην αρχή της εφετινής καλοκαιρινής περιόδου, πραγματοποιήθηκαν εργασίες ανανέωσης της διαγράμμισης των δρόμων. Το συνεργείο ξεκινώντας από το λιμάνι, έφτασαν στα Αρωνιάδικα και μετά έστριψαν αριστερά προς τα χωριά των προυχόντων (πιθανόν λόγω πολιτικών πεποιθήσεων έκανε αριστερά!). Η τελευταία ανανέωση της διαγράμμισης των δρόμων που οδηγούν στο βόρειο τμήμα έγινε αρκετά χρόνια πριν (πλέον των δέκα ετών), ίσως γιατί οι μετακινήσεις εδώ γίνονται με κάρα και γαϊδούρια, επομένως η διαγράμμιση περιττεύει…
Στα εκάστοτε Δημοτικά Συμβούλια οι μετέχοντες της πλειοψηφίας εκφράζονται βάσει των εντολών του Κου Δημάρχου (στην καλύτερη περίπτωση, διότι συνήθως ψηφίζει εκείνος για όλους τους υπόλοιπους!). (Στην μεγάλη εικόνα, Ελλάδα, το λένε «κομματική πειθαρχία»).
Δεν γνώριζαν φαίνεται για την κατάσταση του δικτύου υδροδότησης. Μόλις το ανακάλυψαν! Γίνεται μία βλάβη (όπως και πράγματι συνέβη) στο δίκτυο της ύδρευσης και κόβεται η υδροδότηση σε όλο τον Ποταμό. Δηλαδή, τότε που φτιάχτηκε το δίκτυο της ύδρευσης, δεν είχε άραγε προβλεφθεί να υπάρχουν σε κάποια σημεία κάποιες βάνες έτσι ώστε να κόβεται τοπικά η παροχέτευση του νερού και να μην διακόπτεται η υδροδότηση σε όλο τον οικισμό;
Εντάξει, ας υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο ήταν πολύ «προχωρημένο» για τα χρόνια εκείνα, τώρα, στο σήμερα, όταν συμβαίνει μία τέτοια ζημιά, δεν θα έπρεπε στα σημεία αυτά να τοποθετούνται βάνες έτσι ώστε να γίνει λίγο πιο «εύκαμπτο» το δίκτυο;
Ποιος όμως είναι ο επιβλέπων των έργων; Η Τεχνική Υπηρεσία ; Έχει άραγε τις γνώσεις να το σκεφθεί; Ή μήπως όλα τα εναποθέτουν σε αυτά τα «λαμπρά» μυαλά, με την τεράστια εμπειρία, (φαίνεται λόγω πρότερου επαγγελματικού βίου στην ξενιτειά και όχι μόνο!), να επιβλέψουν και να «καθοδηγήσουν» τους εργολάβους;
(Πραγματικό γεγονός. Σε δρόμο καθοδικό εμφανίστηκε διαρροή και η πρώτη εκσκαφή έγινε σε σημείο 10 μέτρα, κατώτερο υψομετρικά, από το σημείο που εμφανίστηκε η διαρροή, καθότι ως γνωστόν το νερό έχει την «τάση» να μην ακολουθεί την κάθοδο αλλά την άνοδο! Έχουμε καταργήσει και την Νευτώνεια φυσική).
Τα βράχια πάνω από το μέρος με το τοπωνύμιο «Γάλανη» , κρέμονται. Όταν είχαν γίνει κατολισθήσεις, πριν από λίγα χρόνια (επί Δημαρχίας Κου Χαρχαλάκη και αυτό), τοποθέτησαν συρματόπλεγμα που είναι για περιτοίχιση κοτετσιού, και το συρματόπλεγμα τοποθετήθηκε από την εξωτερική πλευρά των στύλων – δοκών! (Κύθηρα το μεγαλείο σου). Οι υπεύθυνοι κινούνται έξω από το χώρο των τριών διαστάσεων που γνωρίζουμε στον μακρόκοσμο. Καθοδηγούμενοι από τις πνευματικές τους δεξιότητες, προσπαθούν να τα ερμηνεύσουν με βάση τη Κβαντομηχανική, πιθανότατα!. Κάθονται στους θώκους τους και απολαμβάνουν τα μεγαλεία τους. Είναι ένας άλλος τρόπος να αποκτήσει κάποιος «ταυτότητα» ή «προσωπικότητα» και να ξεφύγει από το «μηδενικό» είναι.
Εν μέσω της καλοκαιρινής περιόδου οι διακοπές στην υδροδότηση οικισμών «έδεναν και έπαιρναν». Και ξαφνικά εμφανίζεται ο «φωστήρας» να λύσει το πρόβλημα. «Πρέπει να παρέμβει προσωπικά, ο Κος Πρωθυπουργός και να επιληφθεί του προβλήματος, άμεσα». Μήπως θα ήταν καλύτερα, να απαιτήσουμε, την άμεση προσωπική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτρόπου Κας Ούρσουλα VDL; (Ίσως θα ήταν πιο αποτελεσματική!).
Περνώντας στο κεφάλαιο «Πολιτισμός» ουκ ολίγα μπορούν να ειπωθούν. Στις πρόσφατες διενεργηθείσες αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. στον Εξωραϊστικό Πολιτιστικό Σύλλογο Ποταμού, οι πρωτεργάτες, για να καπηλευτούν τον Σύλλογο και να έχουν ένα ακόμα βήμα έκθεσης των πολιτι(στι)κών τους οραμάτων, συμπεριφέρθηκαν με περίσσεια πολιτισμικής κομψότητας. Ένας περαστικός έξω από το Πνευματικό Κέντρο κατά τη διάρκεια των διαδικασιών θα άκουγε: «Αγαπητή μου …, τι ωραία, ήρθες. Δεν το ξέχασες. Τα παιδιά καλά;» και «Αγαπητέ μου …, αχ πόσο χαίρομαι που σε βλέπω. Ναι σε λίγο ξεκινάμε, όπως είπαμε…». Σκηνές απείρου κάλλους. Καταστρατηγώντας κάθε έννοια δημοκρατίας και χωρίς ίχνος πολιτισμικής καλλιέργειας, προέβησαν σε όλα τα θεμιτά και μη «μέσα» για να «πάρουν την Πόλη». Άτομα που σε κάθε προηγούμενη δραστηριότητα του Συλλόγου, δήλωναν εμφατικά απόντες, ξαφνικά «θυμήθηκαν» την ύπαρξή του και προσήλθαν να εκλέξουν και να εκλεχθούν. Μάλιστα, σημειώθηκαν και καταστρατηγήσεις των νόμιμων διαδικασιών. Σιωπηλά και ελαφρά τη καρδία, ωσάν πολιτικάντικη κομπίνα, ορισμένοι αυθαιρέτησαν παρακάμπτοντας το καταστατικό του Συλλόγου για την διεξαγωγή των εκλογών.
Τα παραπάνω αποτελούν ορισμένες μόνο εκφάνσεις ενός ευρύτερου προβλήματος που συνοψίζεται στο απόφθεγμα: «Πολιτισμός σημαίνει κάτι σαν «καλή ζωή», μία συνθήκη που αντιτάσσεται στη φτώχεια, αλλά δεν χαρακτηρίζεται από πλούτο».
Τη σήμερον ημέρα που όλα εκτιμώνται με βάση τη χρηματική τους αξία (είτε την άμεση είτε την έμμεση, αφού λόγου χάρη η ανάδειξη και επευφημία ενός προσώπου μπορούν κι αυτές να οδηγήσουν στην οικονομική ευμάρειά του), είναι λογικό να επικρατούν και να προωθούνται δράσεις για το συμφέρον ολίγων, οι οποίες όμως παρουσιάζονται ως κοινωφελείς και αναπτυξιακές! Επίσης, αν -κατ’ εξαίρεση- γίνει μια παρέμβαση για το κοινό καλό, ποτέ δεν θα είναι απαλλαγμένη στοιχείων ιδιοτέλειας (και σας ακούω να μου απαντάτε: «Ουδέν καλόν αμιγές κακού»…). Χαρακτηριστικό παράδειγμα μη επικερδούς (ίσως) εκδήλωσης που χαντακώθηκε, αποτελεί ο κύριος Χ. Γιανναράς. Ο καταξιωμένος ακαδημαϊκός διεθνούς εμβέλειας κατοικούσε εδώ και αρκετά χρόνια, έστω εποχιακά, στο νησί μας. Παρά τις εκκλήσεις ορισμένων μας να τον προσκαλέσουμε και να διοργανώσουμε μια ομιλία του, οι (πολλοί) «φίλοι της κουλτούρας» δεν έδειξαν ενδιαφέρον και η πρόταση δεν ευοδώθηκε μέχρι τον χαμό του καθηγητού.
Θα κλείσω με το φλέγον ζήτημα της υδροδότησης. Τα τελευταία χρόνια, ολόκληρο το νησί αντιμετωπίζει κατά τόπους, μικρής και άλλοτε μεγάλης κλίμακας, προβλήματα με το νερό. Με χαρά σας ανακοινώνω ότι το πρόβλημα αποτελεί παρελθόν, αφού οι πεφωτισμένοι Δημαρχαίοι και Αντιδημαρχαίοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι κ.λπ. βρήκαν επιτέλους τη λύση: αφαλάτωση και τα μυαλά στα κάγκελα! Γνωρίζω ότι δε χωράνε ειρωνείες σε ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα που πλήττει ολόκληρη τη νησιωτική Ελλάδα. Ωστόσο, η παντελής έλλειψη σοβαρότητας στη διαχείριση αυτής της κρίσης μάς βγάζει όλους έξω από τα ρούχα. Πώς είναι δυνατό να μην έχουμε απευθυνθεί σε έναν εξειδικευμένο επιστημονικά καταρτισμένο φορέα; Τι θα γίνει με τα απόβλητα της αφαλάτωσης (καθώς όλοι ξέρουμε ότι δεν προκύπτει βρώσιμο αλάτι); Πώς θα επηρεαστεί η τοπική θαλάσσια βιοποικιλότητα και άρα ποιες τοποθεσίες δεν ενδείκνυνται προς αξιοποίηση; Και φυσικά, πώς θα εξασφαλιστούν οι ενεργειακές ανάγκες της μονάδας; Εύκολα κατανοεί κανείς πως πρόκειται για ένα πολυδιάστατο εγχείρημα που χρήζει ολιστικής μελέτης για να εξασφαλιστεί η περιβαλλοντική και ενεργειακή βιωσιμότητά του. Ταυτόχρονα υπάρχουν ποικίλα εναλλακτικά βιώσιμα μέτρα στη φαρέτρα μας, όπως, έργα μικρής κλίμακας για τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα, αποταμίευση των όμβριων (κι όχι μόνο) υδάτων, βιολογική επεξεργασία των λυμάτων με τελικό προϊόν νερό κατάλληλο για άρδευση κ.α. Πρακτικές οι οποίες, αν και εγγενώς συνδεδεμένες με την έννοια της «Κυκλικής Οικονομίας» και της αειφορίας, δεν συνδέονται -συνήθως- με κρατικές επιδοτήσεις και υψηλούς προϋπολογισμούς ώστε να προσελκύουν τους εργολάβους.
Και πόσα ακόμα περιστατικά να αναφέρω για να δείτε ότι τα Κύθηρα αποτελούν, κυριολεκτικά, μία μικρογραφία της μεγάλης Πατρίδας. Βέβαια, η βασανιστική όσο και οδυνηρή αλήθεια είναι ότι όλους αυτούς που μας εκπροσωπούν τους ψηφίσαμε εμείς. Επομένως, προς τι όλες αυτές οι φωνασκίες, οι αλαλαγμοί για τους «αχρείους», τα «λαμόγια» και όλους τους χαρακτηρισμούς που ακούμε και αναφωνούμε καθημερινά όλοι μας; Αυτοί είμαστε και αυτοί μας αξίζουν η αλήθεια να λέγεται. Όσον αφορά τους μαϊντανούς, αυτοί είναι αυτοφυείς.
Αγαπητοί συμπατριώτες και συγκατοικούντες, εάν επιθυμούμε να αλλάξει κάτι σε αυτό τον πανέμορφο τόπο, εάν προσδοκούμε μία ανάπτυξη, πάντα με γνώμονα την επάρκεια των υπηρεσιών που προσφέρονται και των δυνατοτήτων του νησιού, τότε πρέπει να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας. Πρέπει να αντιταχθούμε στον εκμαυλισμό της πολιτικής και κοινωνικής ζωής με ενεργή συμμετοχή και νηφάλιο διάλογο.
Ένας Ετεοτσιριγώτης (και όχι ετεροδημότης!)
Και για την αντιγραφή
Σταύρος Μεγαλοκονόμος
ΥΓ1. Δεν θα σταματήσω ποτέ να υπερασπίζομαι και να παλεύω για το αύριο των Κυθήρων εκθέτοντας απροκάλυπτα τα κατά την κρίση μου ορθά και λανθασμένα για την πραγμάτωση ενός καλύτερου μέλλοντος για τα παιδιά μας. Το δικαιούμαστε.
ΥΓ2. Τα ξανά λέμε, ενυπόγραφα πάντα
