Λίγα λόγια, σαν ένας μικρός φόρος τιμής για τις γυναίκες των Καλαβρύτων.
Σαν σήμερα 13 του Δεκέμβρη, τότε που ο χρόνος πάγωσε στον όμορφο αυτό οικισμό του Χελμού.
Οι περισσότεροι τα Καλάβρυτα τα γνωρίζουμε ως έναν καταπληκτικό χειμερινό προορισμό λόγω του πολύ ωραίου Χιονοδρομικό Κέντρου καθώς και για την ομορφιά κ γραφικότητα του τοπίου.
Όμως το συγκεκριμένο χωριό έχει μια πολύ μεγάλη κ τραγική ιστορία.
Σαν σήμερα πριν από 77 χρόνια τελέστηκε εκεί ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα όλου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι Γερμανοί κατακτητές εκτέλεσαν ΌΛΟ τον αντρικό πληθυσμό του χωριού από την ηλικία των 12 ετών και άνω. Αντίποινα στη δράση του ΕΛΑΣ.
Αφού είχαν κλειδώσει όλες τις γυναίκες κ τα μικρά παιδιά στο σχολείο του χωριού, μάζεψαν τους άντρες, τα αγόρια και τους παππούδες κ για ώρες εκτελούσαν. Εκτελέστηκαν περίπου 800 Καλαβρυτινοί. Τυχαία κάποιοι λίγοι επέζησαν μιας και ήταν καλυμμένοι από τα πτώματα συγχωριανών τους και έτσι οι Γερμανοί τους θεωρούσαν νεκρούς.
Στη συνέχεια οι κατακτητές πυρπόλησαν, λεηλάτησαν και κατάκλεψαν τα σπίτια και τα χρήματα των κατοίκων..
Ήταν σαν σήμερα 13 του Δεκέμβρη όταν το ρολόι στην κεντρική πλατεία στο καμπαναριό, κυριολεκτικά σταμάτησε. Παραμένει κολλημένο μέχρι κ σήμερα δείχνοντας περίπου 3 το μεσημέρι, την ώρα που έβαλαν φωτιά στην εκκλησία μαζί με το κάψιμο όλου του χωριού μετά τη γενική εκτέλεση…
Οι Καλαβρυτινές γυναίκες λοιπόν κλεισμένες στο σχολείο άκουγαν για ώρες να εκτελούνται οι άντρες τους, οι πατεράδες τους κ οι γιοι τους…
Όταν βγήκαν έξω, αφού είχαν φύγει οι Γερμανοί, είδαν το αίμα να τρέχει κυριολεκτικά ποτάμι από το λόφο που έγινε η μαζική εκτέλεση. Η «Ράχη του Καπή» όπως λέγεται. Όπως μου αφηγήθηκε κάποτε ένας παππούς στα Καλάβρυτα οι γυναίκες αυτές μέσα στο χιονισμένο τοπίο κ το παγωμένο χώμα (Δεκέμβρης γαρ), έπρεπε να σκάψουν και να θάψουν τους άντρες του γιους και τους πατεράδες τους. Τους πήρε μέρες για να κάνουν τη ταφή των ανθρώπων τους.
Πέραν αυτού έπρεπε αφού πενθήσουν, χωρίς άντρες κ με καμένα κ λεηλατημένα τα σπίτια τους να σταθούν στα πόδια τους… Ο παππούς αυτός μου έλεγε ότι η μητέρα του (που ήταν κορίτσι τη μέρα της σφαγής) του έλεγε ότι αν τους βρισκόταν ένα κομμάτι ψωμί 10 ή 15 ημερών όχι μόνο το έτρωγαν αλλά ένιωθαν κ τυχερές…
Όταν τον ρώτησα πως κ ξανά κατοικήθηκε το χωριό, αφού όλοι οι άντρες ήταν νεκροί, και το χωριό καμένο, μου απάντησε το εξής:
«Ήταν λίγα αγόρια κάτω των δώδεκα ετών που μεγάλωσαν κ έγιναν άντρες και παντρεύτηκαν κι έμειναν στο χωριό…. Πολλοί άντρες ήρθαν στα Καλάβρυτα ως γαμπροί… αλλά το κυριότερο ήταν ότι πολλοί ντόπιοι συνεργάτες των Γερμανών από διπλανά χωριά ήρθαν κ αγόρασαν σπίτια κ χωράφια στα Καλάβρυτα στην κυριολεξία για μια σακούλα φακή…»
Αυτά τα λίγα, ως μικρή ιστορία, για την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε τα Καλάβρυτα, με την ευχή η ιστορία του ολοκαυτώματος του χωριού να γίνει γνωστή κυρίως στους νεότερους, μιας και την ιστορία όσοι δεν τη γνωρίζουν ενδέχεται να τη ξαναζήσουν.
Σταύρος Χάρος
