Ο Τζον Κένεντι είχε πει κάποτε πως «όταν η συνέχεια γίνεται ζόρικη, οι ζόρικοι συνεχίζουν». Σωστό. Μόνο που όταν αλλάζουν οι εποχές, οι χώρες, οι καταστάσεις και οι ηγέτες, τότε η έννοια «ζόρικη» παίρνει άλλες διαστάσεις.
Σήμερα η χώρα μας (όπως και ολόκληρος ο κόσμος) περνά μια «ζόρικη» περίοδο. Πανδημία, οικονομία, ελληνοτουρκικά και πολλά άλλα επιβεβαιώνουν την έννοια. Όλοι μας, ο κάθε πολίτης, η κάθε συλλογικότητα, το οργανωμένο κράτος και οι πολυεθνικοί θεσμοί καλούμαστε να συμβάλλουμε στο ξεπέρασμα των δυσκολιών. Είναι εύλογο η κυβέρνηση να επιδιώκει να μας πείσει πως για κάθε αποτυχία φταίμε εμείς (η περιβόητη «ατομική ευθύνη»), ενώ κάθε επιτυχία είναι δικό της έργο. Έτσι είναι η πολιτική, έτσι είναι η επικοινωνία, αυτοί είναι οι κανόνες του «παιχνιδιού».
Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς, με τι κριτήρια καθορίζουμε τη συμπεριφορά μας, ποιες αρχές προτάσσουμε, τι επιδιώκουμε; Ειδικά στα Κύθηρα η κατάσταση είναι πιο σύνθετη: Βγήκαμε από ένα δύσκολο καλοκαίρι με μειωμένη τουριστική κίνηση, η οικονομία του νησιού «αγκομαχά», τα δεδομένα αλλάζουν και πλέον είμαστε σε αναζήτηση προσανατολισμού. Η μονομερώς τουριστική ανάπτυξη του νησιού πρέπει να θεωρείται παρελθόν. Είναι ευάλωτη σε εξωτερικές παρεμβάσεις (από πανδημία και οικονομική κρίση έως κάθε είδους σύγκρουση με την Τουρκία). Σήμερα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη φορά απαιτείται επαναπροσδιορισμός της οικονομίας του νησιού, νέες πρωτοβουλίες με σχέδιο και όραμα, νέοι ηγέτες και σίγουρα μια μεγάλη συστράτευση η οποία θα διαπερνά κάθε είδους μικροσυμφέροντα (από οικονομικά έως κομματικά) και θα οδηγεί προς τα εμπρός. Αναφερόμαστε σε κάτι που θα έχει χαρακτήρα New Deal (είναι μια σειρά οικονομικών μέτρων που θεσπίστηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ 1933 και 1938, ως απάντηση στην Μεγάλη Ύφεση του 1929. Τα προγράμματα στόχευαν στην επίτευξη της ανακούφισης των φτωχότερων και των ανέργων, την ανάκαμψη της οικονομίας σε φυσιολογικά επίπεδα και την αναμόρφωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας ώστε να μην επαναληφθεί παρόμοια κατάσταση).
Μπορεί ένα New Deal να είναι υπόθεση των κατοίκων ενός νησιού; Όχι με την μορφή που έγινε στις ΗΠΑ, ναι αν αφορά μια δική μας εσωτερική συμφωνία.
Τι θα περιλαμβάνει όμως κάτι τέτοιο; Κατά την άποψη μας πρέπει να λαμβάνει υπόψη το μέγεθος του νησιού, την μικρή και κατακερματισμένη οικονομία, την γήρανση του πληθυσμού, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Κυθήρων.
Για εμάς είναι σαφές ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι μορφές που μπορούν να εξασφαλίσουν την μεγαλύτερη δυνατή συσσώρευση κεφαλαίων και ανθρώπινου δυναμικού. Είναι δύσκολο μια ανάπτυξη να στηριχθεί αποκλειστικά σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Οι συνεταιρισμοί, οι ενεργειακές κοινότητες, οι συνέργειες επιχειρήσεων και προσώπων, αλλά και η προσέλκυση επενδύσεων (πάντα με βάση έναν σχεδιασμό αποδεκτό από την τοπική κοινωνία), θα μπορούσαν να δώσουν μια μεγαλύτερη δυναμική ανάπτυξης. Ο Δήμος κυρίως, η Περιφέρεια δευτερευόντως και νέοι επιχειρηματικοί θεσμοί που μπορεί και πρέπει να δημιουργηθούν, θα είναι η ατμομηχανή μιας τέτοιας ανάπτυξης. Σαφώς και δεν προτείνουμε ένα μοντέλο δημόσιας παρέμβασης όπου το κράτος θα παίζει κεντρικό ρόλο, προτείνουμε όμως ένα μοντέλο που θα συνεργάζονται αρμονικά οι ιδιώτες, ενώσεις προσώπων και δημόσιοι οργανισμοί (πχ ο Δήμος ή η Εγχώρια Περιουσία).
Το πιο σημαντικό κεφάλαιο όμως που υπάρχει εν αφθονία αυτή τη στιγμή είναι ένα πολύ υψηλής εξειδίκευσης ανθρώπινο κεφάλαιο που έχει εκφράσει κατ’επανάληψη την διάθεση του για προσφορά στην ιδιαίτερη του πατρίδα ή ακόμα και σε ένα νησί που δεν είναι το μέρος που γεννήθηκε αλλά ένα μέρος που αγάπησε. Οι Κυθήριοι και φιλοκυθήριοι που έχουν υψηλές ικανότητες και εμπειρία σε επιχειρήσεις και θεσμική λειτουργία, είναι πραγματικά πολλοί και αξιόλογοι. Αυτοί είναι σήμερα ο σημαντικότερος θησαυρός του νησιού μας.
Όσοι γνωρίζουν από επιχειρήσεις ξέρουν καλά ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει αν δεν υπάρχει το ανθρώπινο δυναμικό που θα «τρέξει» κάθε καλή ιδέα. Στις σημερινές συνθήκες που έχει δημιουργηθεί αντικειμενικά μια νέα εργασιακή πραγματικότητα με τηλεργασία και μεγάλη υπ-εργολαβοποίηση της απασχόλησης, τα απομακρυσμένα νησιά είναι «πλησιέστεροι» εργασιακοί χώροι από ότι στο παρελθόν.
Το μεγάλο πρόβλημα της Ελλάδας είναι ότι πολλές καλές ιδέες λέγονται στα καφενεία και διαρκούν όσο μια παρτίδα πρέφα… Μετά ο καθένας πηγαίνει σπίτι του και κάνει ότι έκανε και χθες. Είναι απαραίτητο να βρεθεί ο θεσμός και τα πρόσωπα που θα αναλάβουν να υλοποιήσουν αυτό το τοπικό new deal. Κανένας, όσο και να αγαπά το νησί, δεν θα διαθέσει τον χρόνο του αν δεν υπάρχουν διασφαλίσεις για μια σοβαρή προσπάθεια με σοβαρούς ανθρώπους και με οραματική προσέγγιση.
Το σίγουρο είναι ότι το παλιό μοντέλο οικονομίας των Κυθήρων είναι ξεπερασμένο και αναποτελεσματικό. Όσοι επιμείνουν σε αυτό είναι μαθηματικά βέβαιο ότι οδηγούν το νησί στον μαρασμό και την εγκατάλειψη. Το τι δεν μας αρέσει, είναι σαφές. Το νέο πάντα γεννιέται με πόνους και κινδύνους. Είμαστε έτοιμοι για τα “ζόρικα”;
Υ.Γ. Αυτές είναι οι πρώτες σκέψεις μας. Είμαστε ανοιχτοί σε νέες ιδέες, νέες προτάσεις, φτάνει να είναι σε θετική κατεύθυνση, Θα επανέλθουμε σύντομα με ποιο συγκεκριμένες προτάσεις για τους τομείς που πιστεύουμε ότι μπορεί να στηρίξουν την ανάπτυξη του νησιού. Μέχρι τότε περιμένουμε τις δικές σας ιδέες…
Δημιουργός του άρθρου:
Δημοσιογράφος
