Θα ‘ρθει μια μέρα που θα βρεθούμε στην παραλία του Παραδείσου στα Κύθηρα Κάποιοι απ’ τους ντόπιους θα μας δεχτούνε κάποιοι θα πουν “ήρθαν τ’ άγρια να διώξουν τα ήμερα».
Η νεαρή ταλαντούχα τραγουδίστρια Νεφέλη Φασουλή έδωσε μια καταπληκτική μουσική παράσταση κάτω από το φως της Πανσελήνου στον ειδυλλιακό Αβλέμονα στην αρχή του Ιουλίου. Με θέα την «παραλία του Παραδείσου στα Κύθηρα», συμπύκνωσε τη μαγεία του νησιού και απογείωσε το κοινό με αυτό το τρυφερό κομμάτι σε σύνθεση, στίχους και μουσική, Φοίβου Δεληβοριά.
Τα Κύθηρα προσφέρουν πολλές εναλλαγές και επιλογές
«Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε» λέει το τραγούδι του Κατσαρού.
Και κάποιοι Ευρωπαίοι όντως για χρόνια πίστευαν πως το νησί δεν υπάρχει. Ότι είναι μια ουτοπία.
Τα συμβολικά Κύθηρα είναι όντως μια υπόσχεση για ευτυχία και σύνδεση με τη γλύκα της ζωής. Και για το στιχουργό, όπως και για πολλούς καλλιτέχνες είναι ο χαμένος παράδεισος, το σύμβολο μιας ουτοπικής αναζήτησης. Όμως τα ζάθεα (ιερά) Κύθηρα, γενέθλιος τόπος της πιο όμορφης Θεάς είναι υπαρκτά ακριβώς επειδή είναι μυθικά! Και αξίζει να τα επισκεφθείς έστω και μια φορά.
Παρά το όχι μεγάλο μέγεθός τους, τα Κύθηρα προσφέρουν πληθώρα εξαιρετικών επιλογών.
Πολλές φανταστικές παραλίες, γραφικά χωριά, πετρόχτιστα γεφύρια, αναπάντεχους καταρράκτες, βαθιά φαράγγια, κρυμμένες λίμνες και πολλά ακόμη. Υπάρχουν διάσπαρτα ενετικά κάστρα και βυζαντινά μνημεία, αλλά και αρχιτεκτονικά στοιχεία που θυμίζουν τόσο τη Μάνη όσο και την Κρήτη.
Τα ομιχλώδη μονοπάτια πεζοπορίας με τα εγκαταλελειμμένα μεσαιωνικά ερείπια που ταλανίζονται από ανέμους αποκαλύπτουν την αληθινή ουσία των Κυθήρων στους ταξιδιώτες που αναζητούν την αυθεντικότητα του νησιού και που όταν τη βρουν γίνονται δεσμώτες της.
Είναι ένας τόπος που αξίζει κανείς να ανακαλύψει όλες τις εποχές του χρόνου.
Όποτε και αν πάτε σύντομα θα συνειδητοποιήσετε ότι το ταξίδι σε αυτό το ιδιαίτερο νησί δεν ήταν σύμπτωση!!! Και όσοι αγαπούν πραγματικά τα Κύθηρα, δεν πτοούνται από καιρούς ούτε μπροστά στο μακρύ ταξίδι. Το ίδιο δε τοπίο αλλάζει δραματικά από την μία εποχή στην άλλη.
Από την πολύχρωμη άνοιξη που βάφει τους απαλούς λόφους με μύρια χρώματα μέχρι τα φθινόπωρα της καθημερινής «κατσιφάρας» η «προβέντζας», του τοπικού καιρού, με ομίχλη και υγρασία. Ονομάστηκε έτσι διότι πνέει από τα δυτικά, όπου είναι η Προβηγκία (Provincia).
Και από τις υπέροχες καλοκαιρινές εικόνες στις ζαφειρένιες η κοκκινωπές ακρογιαλιές μέχρι την άγρια ομορφιά του χειμώνα με τα πολλά μποφόρ να ανεμοδέρνουν το νησί.
Και μετά είναι το απίστευτο μεταφυσικό φως που κάνει τα πάντα να αστραποβολούν και να πάλλονται αναδύοντας μια σχεδόν θεραπευτική θαλπωρή.
Και εκείνη η αύρα, που αναδίνουν όλα εκείνα, έμψυχα και άψυχα, που συχνά τόσο επιπόλαια θεωρούμε δεδομένα … μια πεταλούδα, μια ζουρίδα στην αυλή σου, μια ξερολιθιά, μια κληματαριά, ένα ανθισμένο θυμάρι.
Τα μαγικά Χωριά των Κυθήρων
Έχω πάει σε πολλά νησιά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αλλά ακόμη με συναρπάζουν τα χωριά του νησιού μου, στην σχεδόν ανέγγιχτη ενδοχώρα και στα δαντελωτά παράλια.
Από τα λιτά αγροτόσπιτα στα μικρά χωριουδάκια, ως τη σεμνή αρχοντιά ενός ημιαστικού βίου που αποπνέουν τα σπίτια στα κεφαλοχώρια. Χωριά που δηλώνουν μια εκλεπτυσμένη καθημερινότητα ανθρώπων που- εκτός λίγων εξαιρέσεων- σέβονται το τόπο τους.
ΤΟ ΕΞΩΤΙΚΟ ΔΙΑΚΟΦΤΙ
Πλησιάζοντας με το πλοίο στο Διακόφτι, το κύριο λιμάνι του νησιού με τα υπέροχα γαλαζοπράσινα νερά που θυμίζουν Καραϊβική, θα εκπλαγείτε θετικά.
Η παραλία είναι από τις ωραιότερες του νησιού. Στην αριστερά της Παραλίας, κυριολεκτικά πάνω στο κύμα η Ταβέρνα του Μιχάλη έχει εξαιρετικό φαγητό. Σήμα κατατεθέν και to φορτηγό πλοίο «Nordland»- τουριστικό αξιοθέατο πλέον- που το 2000 προσάραξε στη νησίδα Πρασονήσι, έξω από το λιμάνι, επειδή το πλήρωμα, όπως μάθαμε, τα… είχε τσούξει! Ημιβυθισμένο έκτοτε, σε βάθος περίπου 30 μέτρων, με την πλώρη του εκτός θάλασσας ( που κάθε χρόνο όλο και βυθίζεται), είναι ένας εξαιρετικός ψαρότοπος και… fully instagrammable.
Η ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑ ΧΩΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΣΜΙΚΟ ΚΑΨΑΛΙ
Ένα από τα πρώτο πράγματα που θα κάνεις στα Κύθηρα είναι να εξερευνήσεις τη Χώρα και το επίνειό της το Καψάλι.
H πρωτεύουσα του νησιού μας είναι χτισμένη επάνω σε ένα λόφο στα νότια, στην κορυφή του οποίου δεσπόζει ένα ενετικό κάστρο με φανταστική θέα στο Καψάλι. Το Κάστρο της Χώρας ή «Φορτέτσα», χτίστηκε περίπου τον 13ο αιώνα από τους Βενετούς. Το αποκαλούσαν «μάτι της Κρήτης», καθώς λόγω της στρατηγικής του θέσης μπορούσε να παρατηρεί το Ιόνιο, το Αιγαίο και το Κρητικό πέλαγος. Στο Κάστρο θα νιώσεις ότι βρίσκεσαι σε μια άλλη εποχή. Ακριβώς κάτω από το Κάστρο βρίσκονται οι ναοί του Μέσα Βούργου που χτίστηκαν από τους Ενετούς τον 16ο αιώνα. Ανοίγουν για το κοινό κάποια στιγμή τον Αύγουστο και θα είστε τυχεροί να σας κάνει ξενάγηση η Κα Ελένη Χάρου, «θεματοφύλακας» μνημείων και παραδόσεων στο νησί.
Η πολιτιστική κληρονομιά των Κυθήρων είναι πλούσια. Το Ιστορικό Αρχείο Κυθήρων, που βρίσκεται στο Κάστρο της πρωτεύουσας είναι το δεύτερο σημαντικό μετά την Κέρκυρα, αφού διατηρεί αρχεία από το 16ο αιώνα. Επίσης αξίζει να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο, ώστε να ξεναγηθείτε σε 5000 χρόνια ιστορίας στις ριζικά ανακαινισμένες αίθουσές του. Εδώ θα δείτε να δεσπόζει και το άγαλμα του Λέοντα των Κυθήρων.
Η ατμόσφαιρα στη χώρα είναι αισθαντική, με τα λευκά της αρχοντικά, τα πολύχρωμα σοκάκια και τις μυρωδάτες αυλές να συνθέτουν ένα μαγικό σκηνικό, δώρο για όλες τις αισθήσεις. Μη ξεχάσετε να ανέβετε στη βεράντα του Τόνι για αυθεντική ιταλική πίτσα με θέα το Κάστρο και να πάτε για ποτό στο Choraki η στο Mercato. Κλασική η Βεγγέρα στη πλατεία για καφέ και ελαφρύ σνακ.
Νέα άφιξη και η Ζουρίδα με τα υπέροχα γεμιστά και ντολμαδάκια της και τα ευφάνταστα πίτα μπολ της. Και φυσικά παγωτό και κρέπες στο Βοn Βοn. Εγώ πάντως λατρεύω τη Fossa. Μια μικρή και όμορφη αυλή με υπέροχα πρωινά, χορταστικά σπιτικά γλυκά και το καλλίτερο banoffee που έχω φάει. Και για ψώνια η Μαρί στη Sochora και η Στέλλα στο DaPonte θα σας κάνoυν θεές.
Ο φιδογυριστός δρόμος από τη Χώρα για το Καψάλι είναι από τις πιο όμορφες διαδρομές σε νησί και το θρυλικό μπαρ Κούκος( τι αναμνήσεις έχω θεέ μου) πάνω στο δρόμο είναι απλά καταπληκτικό.
Το Καψάλι είναι ένα πανέμορφο ψαροχώρι με την αμμουδερή παραλία του, τις γκαλερί του, το θεατράκι του στο Ζείδωρο, τα εστιατόρια, μπαράκια και καφέ του. Μου αρέσει πολύ η Κάππαρη με τα μεζεδάκια της (δοκιμάστε σεβίτσε λαβράκι και baby καλαμαράκι) και το Χρυσόψαρο με την ξεχωριστή αισθητική και το φανταστικό ραβανί. Αλλά υπάρχουν και σταθερές αξίες όπως η ψαροταβέρνα Μάγος κοντά στο λιμάνι. Και τα θρυλικά μπαράκια Fox Anglais και Banda Landra είναι γεμάτα δικές μου αναμνήσεις που ίσως γίνουν και δικές σας.
Ο ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΓΙΑ ΠΕΛΑΓΙΑ
Το μεγαλύτερο χωριό των Κυθήρων είναι ο Ποταμός. το κεφαλοχώρι στα Βόρεια του νησιού, και το επίνειο του η Αγία Πελαγία αποτελεί το πλέον τουριστικό θέρετρο.
Ο Ποταμός είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα του νησιού, διατηρώντας παράλληλα τον γραφικό χαρακτήρα του με το ενετικό φρουραρχείο και το νεοκλασικό κτήριο του Νηπιοτροφείου.
Είναι η Έδρα της περίφημης « πολυεθνικής» Φιλαρμονικής (με μέλη από πολλές χώρες που ζουν μόνιμα στο νησί). Οι ήχοι από τις πρόβες της συχνά φθάνουν ως τη πλατεία και μας διασκεδάζει σε γιορτές και στη πρώτη ευκαρία.
Μπορεί να κατεβείς χειμώνα και να γυρίσεις όλο το νησί, να μη δεις άνθρωπο πουθενά, μα μόλις μπεις στην πλατεία του Ποταμού, το σκηνικό να είναι διαφορετικό. Γιατί η πλατεία του Ποταμού δε σωπαίνει ποτέ. Υπάρχει πάντα κάποιος να πίνει καφέ η ουζάκι και να απολαμβάνει τους μεζέδες του. Είναι μια υπέροχη πλατεία με όμορφα καφενεία, και τη θρυλική Ταβέρνα του Πανάρετου για αγριοκάτσικο και άλλα παραδοσιακά πιάτα. Μη χάσετε τα υπέροχα γλυκά και τη κυριακάτικη σπανακόπιτα της Μαρίας στο καφενείο Ποταμός στη πλατεία. Όμορφα γλυκά και ιδιαίτερα αντικείμενα θα βρείτε και στην Αρχόντω στην είσοδο του χωριού.
Το δε κλασικό καφενείο -μπαρ ΑΣΤΙΚΟΝ είναι για πάνω από ένα αιώνα τόπος συνάντησης και ενημέρωσης του νησιού. Μάλιστα φιλοξένησε ιστορικές στιγμές και κρατικά μυστικά από την εποχή που το επισκέφθηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1911. Σήμερα το επισκέπτονται συχνά μουσικά συγκροτήματα και με τη μουσική και τα ποτά του – είναι για πολλούς το καλλίτερο στέκι του νησιού από το πρωί ως το άλλο πρωί.
Στο χωριό διατηρούνται παραδοσιακά σπίτια με αρχιτεκτονικές επιρροές από την Πελοπόννησο, καθώς και αρκετά νεοκλασικά . Κάθε Κυριακή γίνεται εδώ και 700 χρόνια ανελλιπώς το περίφημο παζάρι με τοπικά προϊόντα.
Μια όμορφη διαδρομή ανάμεσα σε δροσερά πεύκα θα σας οδηγήσει στο βορειοανατολικό τμήμα των Κυθήρων όπου βρίσκεται το χωριό μου η Αγία Πελαγία . Η περιοχή έχει σήμερα τις περισσότερες κλίνες στο νησί. Ήταν το παλιό λιμάνι κι έχει βρει νέο αέρα μετά την μεταφορά του στο Διακόφτι.
Με ένα γραφικό εκκλησάκι, 7 υπέροχες παραλίες, η μια μετά την άλλη που καταλήγουν στη συγκλονιστική Κακιά Λαγκάδα, και γραφικά ταβερνάκια πάνω στο κύμα που συχνά έχουν ζωντανή μουσική.
Αγαπημένος ο Καλέρης, αποτελεί σταθερή αξία για μένα, την οικογένεια και τους φίλους μου. Το μαγαζί πλέον το έχει αναλάβει ο γιος του ιδιοκτήτη Αντώνη, ο σεφ Γιάννης, με τα υπέροχα καλτσουνάκια του και τους γεμιστούς κολοκυθανθούς του να λιώνουν στο στόμα. Η Θέα Θάλασσα δίπλα ακριβώς, έχει εξαιρετικά της ώρας αλλά και τραγανή πίτσα. Για γλυκό κλασικά στη Σεμπρεβίβα. Δοκιμάστε το τσιριγώτικο παγωτό με μέλι και καρύδια.
Ο ΔΡΟΣΕΡΟΣ ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΣ
Ο Μυλοπόταμος είναι άλλο ένα πανέμορφο μεσαιωνικό χωριό που σε ταξιδεύει σε άλλες εποχές.
Αξίζει πραγματικά να αφιερώσεις μια μέρα για να εξερευνήσεις αυτό το μαγικό μέρος Το παραδοσιακό καφενείο με τα υπέροχα λουλούδια του και τα τραπεζάκια κάτω από τα πλατάνια, τα εκκλησάκια, τα τρεχούμενα νερά οι κύκνοι και οι πάπιες, προσφέρουν μια αίσθηση παλιομοδίτικης ευφορίας.
Το Καμάρι, όπου βρίσκονται οι μεγαλύτερες πλύστρες του νησιού και ο καταρράκτης Φόνισσα λίγο πιο έξω από το χωριό, στη περιοχή Νεράιδα -ακόμη ένα πολυφωτογραφημένο σημείο – συμπληρώνουν το ονειρικό σκηνικό. Το φαγητό της Καλλιόπης στο Πλάτανο είναι εξαιρετικό . Μη χάσετε το κουνέλι στιφάδο και το γαλακτομπούρεκο. Και το βραδάκι το μπαράκι στη λαγκαδιά έχει ωραία μουσική.
Από το Μυλοπόταμο ξεκινούν πολλά μονοπάτια που οδηγούν σε σπηλιές, μνημεία, παραλίες και άλλες κρυμμένες γωνιές του νησιού.! Η Κάτω Χώρα – ο παλιός ενετικός οικισμός λίγο πιο κάτω– θα σε συναρπάσει. Ένας οικισμός ερειπωμένος μα τόσο ζωντανός, που νομίζεις ότι κάποια στιγμή θα ξεπροβάλλουν κάτοικοι.
Η εγκαταλελειμμένη καστροπολιτεία, χτίστηκε το 1565 και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει ένα γοτθικού ρυθμού Αγγλικό Σχολείο και βυζαντινές εκκλησίες, με κάποιες από τις τοιχογραφίες τους να σώζονται σε καλή κατάσταση. Η δε θέα είναι υπέροχη, ειδικά το ηλιοβασίλεμα, που μπορείτε να το θαυμάσετε ξαπλωμένοι πάνω στις υπέροχες πλάκες στις στέγες των εκκλησιών!
Η περιπέτεια συνεχίζει για τους τολμηρούς στους νερόμυλους και μια σειρά από διαδοχικούς καταρράκτες και λιμνούλες έξω από το χωριό.
Ακολούθησε το σηματοδοτημένο μονοπάτι που ξεκινά από την κεντρική πλατεία του οικισμού, εξερεύνησε τη μαγευτική φύση και κάνε ένα ταξίδι στο παρελθόν των Κυθήρων. Η διαδρομή θα σε μαγέψει και αν αντέχετε το περπάτημα θα σας βγάλει στη θάλασσα στη παραλία Καλάμι.
Ρωτήστε επίσης στο χωριό για το μικρό μοναστήρι της Παναγίας της Ορφανής σκαρφαλωμένο πάνω σε βράχο. Αν έχετε χρόνο κατεβείτε για μπάνιο στο Λιμνιώνα (ο δρόμος είναι λίγο απότομος, αλλά αξίζει το κόπο) και επισκεφτείτε το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας με την εκκλησία χτισμένη ανάμεσα σε σταλακτίτες και σταλαγμίτες( βεβαιωθείτε όμως πρώτα ότι είναι ανοιχτό),
Ο ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΟΣ ΑΒΛΕΜΟΝΑΣ
Ακόμα ένα απόλυτο must στα Κύθηρα είναι ο Αβλέμονας (η Αυλέμωνας η Αυλαίμονας).
Θα τον βρεις γραμμένο με πολλούς τρόπους σε πινακίδες στο νησί η σε βιβλία. Υπάρχουν δυο εκδοχές για την ονομασία του. Από το αβλέμμων ( εκεί που δε φθάνει το βλέμμα , δηλαδή απύθμενος) η παράφραση του ευλίμενος( καλό λιμάνι). Το παλιό λιμάνι του Αγίου Νικολάου σήμερα είναι ένα ήσυχο ψαροχώρι, διάσημο για το μπαρμπουνάκι του.
Για πολλούς το πιο γραφικό παραθαλάσσιο χωριό των Κυθήρων είναι χτισμένο ανάμεσα σε δύο μικρούς και ήρεμους κόλπους που μοιάζουν με φιόρδ. Το φυσικό του περιβάλλον και η αρχιτεκτονική του θυμίζει έντονα Κυκλάδες. Και οι βάρκες των ψαράδων, το εκκλησάκι και το υπέροχο αρχοντικό Καβαλίνι με το ηλιακό ρολόι ολοκληρώνουν ένα μοναδικά γραφικό σκηνικό. Στις ήρεμες παραλίες που σχηματίζουν οι κόλποι του χωριού, που θυμίζουν πισίνα, θα απολαύσετε μπάνιο και βουτιές όταν στο υπόλοιπο νησί λυσσομανούν οι αέρηδες.
Γύρω στα 1328 ένα καράβι Καταλανών εμπόρων φορτωμένο με σκλάβους και μετάξι με προορισμό την Κύπρο, αναγκάστηκε να δέσει στα Κύθηρα λόγω τρικυμίας. Άραξε στον Αβλέμονα και το πλήρωμα βγήκε οπλισμένοι στη στεριά και επιτέθηκε στους κατοίκους. Έκλεψαν ζώα, τρόφιμα, λεηλάτησαν χωριά και σκότωσαν και ένα ντόπιο. Οι Κυθήριοι τρομοκρατημένοι ζήτησαν βοήθεια από το Βενετό καστελάνο, ο οποίος αδιαφόρησε. Τελικά την κατάσταση πήρε στα χέρια του ένας ορθόδοξος ιερωμένος γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκαν οι απροστάτευτοι πολίτες. Τους συγκέντρωσε και με την κραυγή «επάνω τους!» τους προέτρεψε να καταδιώξουν τους Καταλανούς και να τους ρίξουν στη θάλασσα. Όπερ και εγένετο.
Λίγο έξω από την θάλασσα του Αβλέμονα ναυάγησε επίσης το Σεπτέμβριο του 1802 το πλοίο Μέντωρ, με το οποίο ο λόρδος Έλγιν μετέφερε τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Έτσι για ένα διάστημα τα μάρμαρα βρέθηκαν στο βυθό της θάλασσας των Κυθήρων μέχρι που τα ανέλκυσαν δύτες από τη Μάλτα.
Ιδιαίτερο φαγητό έχει η νεοαφιχθείσα Ψωμολαδέα (μη χάσετε το σεβίτσε, το γαριδάκι, το ριζότο και τη σαλάτα με αλμύρα).
Για ποτό και χαλαρή μουσικούλα προτείνω το μπαρ Αραχτοπωλείο στο λιμανάκι. Επίσης η κουζίνα της Ευανθίας στη κλασική Σκάνδεια στη κοντινή παραλία της Παλαιόπολης είναι κλασική αξία με τους κολοκυθοκεφτέδες, τη μελιτζανοσαλάτα της και τραγανιστό μπαρμπουνάκι αβλεμονιώτικο.
Ο ΚΑΤΑΠΡΑΣΙΝΟΣ ΚΑΡΑΒΑΣ ΚΑΙ Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΜΜΟΣ
Ο Καραβάς, στα βόρεια, είναι ένα καταπράσινο γεμάτο πηγές χωριό χτισμένο σε μία ρεματιά.
Η αρχιτεκτονική του χωριού καταγωγής της μητέρας και του συζύγου μου με τις πολλές γειτονιές είναι πολύ ιδιαίτερη, ενώ ο δραστήριος τοπικός σύλλογος «Πορτοκαλιά» διοργανώνει κινηματογραφικές παραστάσεις και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η όλη περιοχή ενδείκνυται για περπάτημα, καθώς είναι γεμάτη πλατάνια και τρεχούμενα νερά την άνοιξη και το φθινόπωρο. Εδώ βρίσκονται κι οι Πηγές του Αμίρ Αλή μέσα στη ρεματιά. Υπάρχουν διάφορες θρυλικές ιστορίες γύρω από το όνομα των πηγών . Οι πιο πολλές αφορούν σε έναν Τούρκο κατά την οθωμανική περίοδο που κυνηγούσε τα κορίτσια της περιοχής και βρήκε το θάνατο από τα χέρια ενός νεαρού κατοίκου των Κυθήρων σε αυτό το σημείο .
Από εδώ ξεκινούν και αρκετές περιπατητικές διαδρομές η μια μέσα από το λαγκάδι μέχρι το επίνειο του Καραβά τη Πλατεία Άμμο( όνομα και πράμα με την υπέροχη αμμουδερή παραλία της). Ένα ήρεμο ψαροχώρι που αποτελεί και το βορειότερο χωριό του νησιού.
Επίσης ένας χωματόδρομος που ξεκινά πάνω από τις πηγές του Αμιρ Αλή θα σας οδηγήσει στο ακρωτήριο Σπαθί, όπου μπορείτε να δείτε έναν από τους μεγαλύτερους φάρους των ελληνικών θαλασσών, τον φάρο του Μουδαρίου, ύψους 25 μέτρων. Συνήθως υπάρχει φαροφύλακας που ίσως επιτρέψει να μπείτε και στο εντυπωσιακό εσωτερικό του. Το σημείο αυτό -τοπίο ξεχωριστής ομορφιάς- σας επιτρέπει, με καλό καιρό, να δείτε όλο τον λακωνικό κόλπο, από τον κάβο Μαλέα μέχρι το ακρωτήρι Ταίναρο.
Στο έμπα του Καραβά από την Αγία Πελαγία βρίσκεται και ο περίφημος φούρνος του Καραβά με τα γνωστά λαδοπαξίμαδα- και όχι μόνο-, ενώ η Γεωργία στο Λεμονόκηπο κάνει υπέροχα μαγειρευτά, τη καλλίτερη ψαρόσουπα και φανταστικά στικς κολοκυθιού από το μποστάνι της
Στο χωριό καταλήγει το φαράγγι που ξεκινά από το ήσυχο Γερακάρι. Το χωριό έχει πολλές πηγές με δροσερό νερό και ένα εντυπωσιακό δάσος που είναι βασικός πνεύμονας του νησιού και που γύρω στο Πάσχα γεμίζει από τη περίφημη κατακόκκινη τουλίπα Γουλιμή, που αποτελεί προστατευόμενο είδος.
ΤΟ ΠΟΛΥΒΟΥΟ ΛΙΒΑΔΙ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΝΤΟΥΝΙ
Το Λιβάδι είναι ένα κομβικό χωριό στα νότια των Κυθήρων, γύρω από το οποίο βρίσκονται πολλοί όμορφοι μικροί οικισμοί.
Επειδή συνδέει πολλές περιοχές, και βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο του νησιού, αποτελεί σημείο συνάντησης για τους κατοίκους των νότιων περιοχών και όχι μόνο. Μαζί με τον Ποταμό είναι από τα χωριά που θα βρείτε κόσμο και εκτός καλοκαιρινής σεζόν. Έχει αρκετά εμπορικά καταστήματα, καφέ, εστιατόρια και άλλες υπηρεσίες. Αγαπώ πολύ τον Πιέρο και τα μαγειρευτά του. Μένει ανοιχτός όλο το χρόνο και προσφέρει παλιομοδίτικες γεύσεις όπως της γιαγιάς, ενώ ο Τοξότης έχει τα καλλίτερα ψητά στο νησί
Στο Κάτω Λιβάδι βρίσκεται το περίφημο πέτρινο γεφύρι του Καντουνιού, Είναι το μεγαλύτερο της Ελλάδας, με 110 μ μήκος, στηριγμένο με μαεστρία πάνω σε 13 τόξα με απόλυτη συμμετρία. Το έχτισαν οι Άγγλοι το 1826 μέσω αγγαρείας των ντόπιων. Ο μύθος θέλει τον Άγγλο Διοικητή να ερωτεύεται παράφορα μια όμορφη Τσιριγώτισσα και αποφάσισε να χτίσει το γεφύρι κοντά στο σπίτι της. Και κάθε μέρα πήγαινε να επιτηρεί το έργο για να μπορεί να τη βλέπει. Ο έρωτας βλέπετε κινεί τα νήματα στο νησί.
ΑΛΛΑ ΧΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ
Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα αυθεντικά και ατμοσφαιρικά χωριά του νησιού, τα οποία προτείνω να επισκεφθείς αν έχεις χρόνο (η την επόμενη φορά που θα έλθεις).
Τα Φράτσια με τις πολλές τους γειτονιές, τη περίφημη έκθεση και το λαϊκό πανηγύρι τον Αύγουστο είναι από τα αρχαιότερα χωριά των Κυθήρων. Σύμφωνα με το γλωσσολόγο Μανώλη Στάθη, η προέλευση της λέξης είναι από τα φρεάτια ( φριά = το φρέαρ). Αυτό είναι πολύ πιθανόν μιας και τα Φράτσια έχουν δεκάδες πηγάδια στα κτήματα της περιοχής. Στη πλατεία του χωριού σε ένα όμορφο παλιό σπίτι βρίσκεται η περίφημη ΦΑΜΙΛΙΑ , ένα από τα καλλίτερα εστιατόρια του νησιού. Οι ιδιαίτερες δημιουργίες του Κρητικού σεφ Γιάννη Βουλγαράκη που εγκαταστάθηκε μόνιμα στο νησί μας, ανέβασαν το γαστρονομικό πήχη. Μη χάσετε τους κρεμυδοντολμάδες, τις σκορδάτες τηγανητές πατάτες και τα τσιγαριστά χόρτα με φρέσκια ντοματούλα, αν και όλα του τα πιάτα είναι ξεχωριστά.
Ένα πανέμορφο παραδοσιακό χωριό που θυμίζει Μάνη και έχει κηρυχθεί προστατευόμενος αρχιτεκτονικά οικισμός είναι τα Αρωνιάδικα, λίγο έξω από το Ποταμό. Περπατήστε στα σοκάκια του με τα αναπαλαιωμένα με σεβασμό σπίτια σε χρώματα ώχρας και πιείτε καφέ με εξαιρετική τυρόπιτα στο καφενείο του χωριού πάνω στο δρόμο.
Ένα ακόμα εξαιρετικά γραφικό χωριό είναι τα Μητάτα, ακριβώς στην καρδιά του νησιού, με υπέροχη θέα στο φαράγγι και στη Παλαιόπολη και για πολλούς το μέρος με το καλύτερο πανηγύρι στο νησί. Το καφενείο- ταβέρνα του Μιχάλη στη πλατεία δίπλα από τη τραυματισμένη από το τελευταίο σεισμό εκκλησία είναι ένα must. Δοκιμάστε τον κόκορα κρασάτο και ντόπια λουκανικάκια
Ακριβώς απέναντι από τα Μητάτα (χωρίζεται από το φαράγγι Τσάκωνα) βρίσκεται το αραιοκατοικημένο χωριό Βιαράδικα, με μια φυσική πηγή πόσιμου νερού και άφθονοπράσινο. Το φαράγγι που χωρίζει τα δυο χωριά είναι εξαιρετική περιοχή για πεζοπορία και υπάρχουν διαδρομές via ferrata.
· Άλλο γραφικό χωριουδάκι είναι οι Καλοκαιρινές στα Δυτικά λίγο πριν το μοναστήρι της Μυρτιδιώτισας, με τα ιδιαίτερα σπίτια του το Μύλο της Μαρίας για υπέροχα ξεροτήγανα, κουραμπιέδες, ροζέδες και άλλα παραδοσιακά γλυκά.
· Αγαπώ και τα Πιτσινιάνικα, όπου μπορείς να ενσωματωθείς με τους ντόπιους. Στο Καφενείο του Χαλικόκου θα παραγγείλεις έναν περιποιημένο ελληνικό καφέ και αν πεινάς, η Φραντσέσκα και ο Ρωμύλος θα σου φτιάξουν κάτι κεφτεδάκια μούρλια.
· Oμορφα πολύ και τα Λογοθετιάνικα στο δρόμο για την εντυπωσιακή δυτική παραλία Λυκόδημου με τη παραδοσιακή ταβέρνα Καρυδιές να σε περιμένει σε μιαν όμορφη αυλή. Επίσης και τα Φριλιγκιάνικα με το Κόκκινο σπαλέτο , όπου γίνεται γλέντι με ζωντανή μουσική έξω από την εκκλησία τον Ιούλιο- Αύγουστο
Ο Κάλαμος είναι ένα μεγάλο σε έκταση χωριό, στα νότια των Κυθήρων, λίγο μετά το Λιβάδι. Φημίζεται για τρεις όμορφες παραλίες του νησιού. Η Φυρή Άμμος, ο Χαλκός και η Βρουλέα. Στον Κάλαμο θα βρείτε και την φημισμένη ταβέρνα της Φιλιώς που συνδυάζεται μετά από μπάνιο στις παραλίες.
Παραλίες για όλα τα γούστα
Διακοπές στα Κύθηρα χωρίς εξερεύνηση στις παραλίες του νησιού δε γίνεται.
Υπάρχουν παραλίες οργανωμένες και παραλίες ερημικές. Mε ψιλή λευκή άμμο και γαλαζοπράσινα νερά, αλλά και με πορφυρό χαλικάκι η λευκά στρογγυλά βότσαλα. Με νερά κρυστάλλινα όμως παντού. Ολοκληρώθηκε μάλιστα η εγκατάσταση τριών νέων υποδομών σε Αγ. Πελαγία, Διακόφτι και Παλαιόπολη για την εξασφάλιση της προσβασιμότητας στην θάλασσα σε ανθρώπους με κινητικές αναπηρίες ή με περιορισμένη κινητικότητα. Οι τρεις νέες υποδομές προστίθενται στην ήδη υπάρχουσα (από το 2015) στο Καψάλι,
Ξεκινάμε λοιπόν με μια από τις πιο όμορφες και πιο δημοφιλείς παραλίες των Κυθήρων
· Καλαδί, σαν καρτ ποσταλ
Ίσως η πιο διάσημη και πολυφωτογραφημένη. Είναι μια βοτσαλωτή ανατολική παραλία, με διάφανα, πρασινογάλαζα νερά. Είναι χωρισμένη σε τρία τμήματα. Τα πρώτα δύο χωρίζονται από ένα τεράστιο βράχο – σήμα κατατεθέν-και το τρίτο είναι μια μικρή, ανοιχτή σπηλιά που οδηγεί σε μια ακόμα μικροσκοπική παραλία.
Για την πρόσβαση υπολόγισε πως θα πρέπει να κατέβεις περίπου 150 πέτρινα σκαλοπάτια. Αλλά αξίζει το κόπο αν δε φυσά Βοριάς.
Στη δεξιά πλευρά της παραλίας, μόλις 10 λεπτά κολυμπώντας (ή και λιγότερο αν είσαι με στρώμα ή SUP) θα βρεις την γειτονική Βλυχάδα, μια ακόμα ανατολική παραλία των Κυθήρων που αξίζει να ανακαλύψεις.
· Χύτρα, η μυθική
Δεν θα μπορούσατε να φύγετε από τα Κύθηρα χωρίς μια βαρκάδα με τον καπετάν-Σπύρο στην επιβλητική βραχονησίδα Χύτρα. Ιδανικά απογευματινή ώρα και όταν δεν φυσάνε δυτικοί άνεμοι. Η εμπειρία σας θα ξεκινήσει με ένα μπάνιο σε γαλαζοπράσινά νερά και θα συνεχιστεί με ξενάγηση στην επιβλητική σπηλιά στα νότια της βραχονησίδας και μπάνιο σε περιοχές με διαφορετική θερμοκρασία.
Μελιδόνι, το μαγικό
Είναι ένας υπέροχος κολπίσκος στα νότια με θέα στη Χύτρα, με ψιλό κόκκινο χαλικάκι, πεντακάθαρη θάλασσα και με δυο αιώρες στα βράχια. Ο μύθος λέει ότι εκεί βρίσκεται η σπηλιά του Πολύφημου και η Χύτρα είναι μια από τις πέτρες που έριχνε στον Οδυσσέα και τους συντρόφους του όταν τον τύφλωσαν και το έσκασαν.
Λόγω του σημείου που βρίσκεται, δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα από τον αέρα. Έχει τη καλλίτερη οργανωμένη παραλία του νησιού με καντίνα και θαλάσσια σπορ . Η δε Ρέα, αρχαιολόγος και φοβερή επαγγελματίας είναι η αρχόντισσά της παραλίας. Σας περιμένει με παξιμαδάκι και αν έχει χρόνο μπορεί να σας διηγηθεί ιστορίες για πειρατές και θησαυρούς ( ο ένας δεν έχει βρεθεί ακόμη).
Παλιόπολη, το λίκνο της Αφροδίτης
Η παραλία όπου βρίσκεται η ομηρική Σκάνδεια, γενέτειρα της Αφροδίτης, είναι η μεγαλύτερη παραλία του νησιού και σε ένα μικρό σημείο της είναι οργανωμένη. Είναι από τις πλουσιότερες σε αρχαιολογικά ευρήματα περιοχές. .Βρίσκεται στα ανατολικά ανάμεσα στον Αβλέμονα και το Καλαδί. Με άμμο και σε κάποια σημεία βότσαλο και με φυσικό άρωμα από το θυμάρι που βρίσκεται σε αφθονία στην περιοχή! Και αν ψάξετε ίσως βρείτε κι εσείς βότσαλα σε σχήμα καρδιάς σαν κι αυτά που άφησε στο πέρασμα της η Ωραία Ελένη. Δεν «στερεύουν» ποτέ, μιας και η θεά Αφροδίτη εξακολουθεί να τα ρίχνει στη παραλία από το θρόνο της. Αυτόν που στέκεται ψηλά σε ένα βράχο δίπλα από τους μυκηναϊκούς τάφους λαξεμένους πάνω στο μαλακό ψαμμόλιθο πίσω από τη παραλία.
Και αν σου αρέσουν οι εκπλήξεις, στο δεξί άκρο της παραλίας, θα βρεις έναν τεράστιο βράχο μέσα στο νερό με ένα μικρό άνοιγμα. Κολύμπησε μέσα και θα φτάσεις στην υπέροχη παραλία Λίμνη!
Λυκοδήμου, η άγρια ομορφιά
Η δυτική αυτή παραλία με τα εντυπωσιακά βράχια σαν κινηματογραφικό σκηνικό, έχει ψιλό βότσαλο και μια αναπάντεχη μικρή αμμώδη παραλία στο μικρό λιμανάκι.
Έχει και αρκετές σπηλιές που θυμίζουν σεληνιακό τοπίο για τους τυχερούς που θα φτάσουν νωρίς και θα βρουν κενό χώρο να καθίσουν κάτω από τη φυσική σκιά. Αυτό όμως που αξίζει πραγματικά είναι να να κάτσετε μέχρι τη δύση του ηλίου για ένα ονειρεμένο ηλιοβασίλεμα. Και όταν επιστρέφετε κόψτε ένα κλωνάρι από το αρωματικό φασκόμηλο που βρίσκεται σε αφθονία στη περιοχή για να το πιείτε η και να το καίτε για να καθαρίσετε το χώρο σας από αρνητικές ενέργειες .
Αγία Πελαγία η πολυποίκιλη
Με τη μια παραλία μετά την άλλη, η Αγία Πελαγία στα Βόρειο Ανατολικά προσφέρει επιλογές για όλα τα γούστα. Εκεί πέρασα όλα τα καλοκαίρια μου και ξέρω κάθε πετραδάκι.
Η Kεντρική της παραλία αμμώδης και οργανωμένη με καταγάλανα ρηχά νερά, ο Νέος Κόσμος με άγρια ομορφιά, η Φυρή Άμμος με την εντυπωσιακή κόκκινη άμμο, το κρυμμένο Καλαμίτσι με το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, ο πανέμορφος όρμος του Λορέντζου με τις σπηλιές και τες μικρές κρυμμένες παραλίες.
Και στο τέλος η υπέροχη Λαγκάδα που φθάνει μέχρι τη λίμνη στο φαράγγι του Μαρμπαρόσα. Όταν δεν έχει βοριάδες, θα απολαύσετε συγκλονιστικό μπάνιο. Μάλιστα τα βράδια διοργανώνονται και beach parties, ιδιαίτερα δημοφιλή στη νεολαία των Κυθήρων.
Φυρή Άμμος (Καλάμου), η κόκκινη
Η βραβευμένη, δικαιολογημένα, με “Χρυσό Αστερία” για το φυσικό κάλλος και την καθαρότητα των νερών της. Ιδιαιτέρως γνωστή, με ψιλό πολύχρωμο βότσαλο σε όλες τις αποχρώσεις του κόκκινου . Οργανωμένη με ομπρέλες και καντίνα.
Χαλκός ο βοτσαλωτός
Σμαραγδένια πράσινα νερά, λείο βότσαλο, όμορφη μουσική και όλες οι ανέσεις που μπορεί να χρειαστείς αυτή η προστατευμένη από τα μελτέμια νότια παραλία κοντά στο Κάλαμο. Έχει και κάτι υπέροχα βράχια μέσα στη θάλασσα από όπου πρώτα εμείς και μετά τα παιδιά μας μαθαίνανε βουτιές.
Φούρνοι, η «boho» εναλλακτική
Μια εναλλακτική βοτσαλωτή οργανωμένη παραλία στη βορειοανατολική ακτή, ίσως η πιο boho παραλία των Κυθήρων. Με την όμορφη καντίνα Good Old Days με διακριτική μουσική, καταπληκτικό σουβλάκι, απίθανη βρεχτολαδέα και μια αιώρα που σε νανουρίζει σε μια θαλάσσια σπηλιά.
Διακόφτι, το εξωτικό
Για πολλούς η πιο εξωτική με φίνα άσπρη άμμο ρηχά, σμαραγδένια νερά και 2 ναυάγια για ντεκόρ. Προστατευμένη από τους δυνατούς ανέμους .Οργανωμένη στα 2 άκρα της αφήνει αρκετό χώρο για τις ομπρέλες σας στη μέση ( αν δεν προλάβετε τη σκιά στα αλμυρίκια).
Καψάλι, το κοσμικό
Αμμώδης οργανωμένη παραλία με γαλαζοπράσινα νερά προστατευμένη από τα μελτέμια. Με υπέροχη θέα στο Κάστρο της Χώρας και πολλά καφέ και ταβερνάκια . Απέναντί της κάτω από το Κάστρο το βοτσαλωτό Σπαραγαρίο.
Αν ψάχνετε ηρεμία , η Πλατεία Άμμος, στα Βόρεια, και ο Λιμνιώνας και το Καλάμι στα Δυτικά σας περιμένουν. Για το Καλάμι θα χρειαστείτε να κατέβετε και ανέβετε με σχοινί ενώ από τον Λιμνιώνα αρχίζει και μονοπάτι για τη περίφημη Πράσινη Λίμνη.
Tο τρίτο και τελευταίο μέρος της τριλογίας θα είναι αφιερωμένο στους ανθρώπους – μόνιμους και μη- που αποτελούν κομμάτι της ζωής μου και κάποια ιδιαίτερα αξιοθέατα του νησιού . Stay tuned in…
Υ.Σ. Ευχαριστώ για κάποιες από τις υπέροχες φωτογραφίες που δανείστηκα από τον ξάδελφο Κώστα Κορωναίο , τη φίλη Ντέμη Κάλφα και την Isabelle Cleau. Αν έχω ξεχάσει κάποιον η κάποια συγχωρείστε με..
