Ο Σπύρος Κασιμάτης, ο άνθρωπος που στα Κύθηρα όλοι αποκαλούν «κάπτεν Σπύρο», βρέθηκε αυτές τις ημέρες μακριά από τη γνώριμη Χύτρα: στην αίθουσα του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, στην Αθήνα. Εκεί, στην εκδήλωση του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για τον απολογισμό της αντιπυρικής περιόδου 2025 και την παρουσίαση των έργων του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», τιμήθηκε για τη σωτήρια παρέμβασή του στη μεγάλη πυρκαγιά των Κυθήρων στις 26 Ιουλίου.
Σε μια τελετή όπου βραβεύθηκαν στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος, των Ενόπλων Δυνάμεων, της ΕΛ.ΑΣ., του Λιμενικού, του ΕΚΑΒ, της Δασικής Υπηρεσίας, εθελοντικές ομάδες και φορείς – ανάμεσά τους και το Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ρόδου – ο «καπτεν Σπύρος» ανέβηκε κι εκείνος στο βήμα των τιμώμενων, ως κρίκος αυτής της μεγάλης αλυσίδας Πολιτικής Προστασίας.
26 Ιουλίου 2025: Η μέρα που τα Κύθηρα δεν είχαν δρόμο διαφυγής
Το μεσημέρι του Σαββάτου 26 Ιουλίου, τα Κύθηρα τυλίγονταν στις φλόγες. Πολλά χωριά εκκενώθηκαν, οι άνεμοι ενίσχυαν συνεχώς τα μέτωπα, ενώ από το 112 εστάλησαν επανειλημμένα μηνύματα απομάκρυνσης κατοίκων προς ασφαλείς περιοχές.
Στον Μυλοπόταμο, 139 άνθρωποι – οικογένειες με μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, τουρίστες, ακόμη και κατοικίδια – βρέθηκαν παγιδευμένοι στον όρμο Λιμνιώνα. Μια απομονωμένη παραλία, χωρίς προβλήτα, χωρίς σήμα στα κινητά, με τη φωτιά να κατεβαίνει από το βουνό πίσω τους και τη θάλασσα ως μοναδική διέξοδο.
Το Κέντρο Επιχειρήσεων του Λιμενικού συντόνισε επιχείρηση απεγκλωβισμού με ένα πλωτό του Λ.Σ. και τρία ιδιωτικά σκάφη. Ανάμεσά τους, το τουριστικό «Glass Bottom» του Σπύρου Κασιμάτη – το σκάφος με τον γυάλινο πάτο που κάθε καλοκαίρι μεταφέρει επισκέπτες στη Χύτρα και στις «κρυφές» παράκτιες ομορφιές του νησιού.
Ο καπετάνιος που πήγε κόντρα στη φωτιά
Εκείνη τη μέρα, ο καπτεν Σπύρος δεν έκανε το συνηθισμένο δρομολόγιο Καψάλι–Χύτρα. Πήρε πορεία για τον Λιμνιώνα. Η θάλασσα ήταν φουσκωμένη, ο αέρας γεμάτος καπνό, η φωτιά πλησίαζε στην πλαγιά πάνω από την παραλία και η ακτή ήταν πολύ ρηχή για τα σκάφη.
Χάρη στην εμπειρία του, ο Σπύρος Κασιμάτης κατάφερε να φέρει το «Glass Bottom» όσο πιο κοντά γινόταν στην αμμουδιά και να ξεκινήσει την επιβίβαση των εγκλωβισμένων. Παιδιά, ηλικιωμένοι, οικογένειες με μωρά στα χέρια, άνθρωποι με βαριά αναπηρία, όλοι πέρασαν πάνω στο σκάφος.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, το «Glass Bottom» χωρά τυπικά 45 επιβάτες. Εκείνη τη μέρα, ο καπετάν Σπύρος πήρε πάνω από 80 ανθρώπους συνολικά, ενώ οι υπόλοιποι διασωθέντες επιβιβάστηκαν στα άλλα σκάφη. Για πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους, η δυνατότητα του συγκεκριμένου σκάφους να προσεγγίσει την ακτή ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου.
Το τίμημα αυτής της πράξης ήταν βαρύ. Ο κάπτεν Σπύρος είδε το σκάφος του να υφίσταται σοβαρές μηχανικές ζημιές από την υπερφόρτωση και τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούσαν εκείνες τις ώρες. Η τουριστική σεζόν ουσιαστικά τελείωσε γι’ αυτόν στις 26 Ιουλίου.
Από τη διάσωση στην αλληλεγγύη
Λίγες μέρες αργότερα, όταν ο καπετάν Σπύρος ανακοίνωσε ότι το «Glass Bottom» βγαίνει εκτός λειτουργίας και ότι οι επισκευές απαιτούν δεκάδες χιλιάδες ευρώ, ένα κύμα συμπαράστασης ξεκίνησε από τα Κύθηρα και εξαπλώθηκε σ’ όλη την Ελλάδα και τη διασπορά. Με τίτλο «Βοηθήστε μας να στηρίξουμε τον Καπετάνιο των Κυθήρων» – ξεκίνησε διαδικτυακή καμπάνια στο GoGetFunding.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες συγκεντρώθηκαν πάνω από 40.000–50.000 ευρώ από εκατοντάδες δωρητές: κατοίκους, παραθεριστές, ανθρώπους που είχε ξεναγήσει στο νησί, αλλά και κάποιους από εκείνους που έβγαλε ο ίδιος από τον Λιμνιώνα εκείνο το απόγευμα. Η καμπάνια περιέγραφε με λεπτομέρειες τις συνθήκες της διάσωσης και μιλούσε για «86 ζωές» που διασώθηκαν χάρη στο σκάφος του.
Στο τέλος, το ποσό που χρειαζόταν συμπληρώθηκε με δωρεά της Ασφαλιστικής Εταιρείας που κάλυπτε το σκάφος, η οποία – αν και το ασφαλιστήριο δεν κάλυπτε την «ιδιάζουσα» αυτή περίπτωση – επέλεξε να καλύψει το υπόλοιπο κόστος, συγκινημένη από την ιστορία του καπετάνιου.
Στην εκδήλωση του Υπουργείου στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, όπου παρουσιάστηκαν τα έργα του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ» ο Υπουργός Γιάννης Κεφαλογιάννης περιέγραψε το 2025 ως χρονιά «stress test» για τον Εθνικό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας.
«Η συνεργασία, ο σχεδιασμός, η πρόληψη, η εκπαίδευση και η επιχειρησιακή ετοιμότητα δεν είναι έννοιες στα χαρτιά, είναι παράγοντες που σώζουν ζωές», τόνισε ο Υπουργός, δίνοντας το στίγμα της φιλοσοφίας του Υπουργείου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ιστορία του καπετάν Σπύρου λειτούργησε ως απτό παράδειγμα: ένας άνθρωπος της θάλασσας, που δεν ανήκει σε κανένα ένστολο σώμα, αλλά εντάσσεται στην ευρύτερη «ομπρέλα» της Πολιτικής Προστασίας επειδή, τη στιγμή της κρίσης, έκανε αυτό που χρειαζόταν.
Η τιμητική διάκριση που έλαβε στην τελετή – δίπλα σε αξιωματικούς, στελέχη υπηρεσιών, εθελοντές και φορείς όπως το Αυτοτελές Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ρόδου – δεν αφορά μόνο τον ίδιο. Είναι μια αναγνώριση για όλους τους «ανώνυμους» ανθρώπους που, σε νησιά και ηπειρωτικές περιοχές, μπαίνουν με το δικό τους μέσο στη φωτιά, στη θάλασσα, στις πλημμύρες, για να βγάλουν άλλους ζωντανούς. Και ίσως να υπενθυμίζει κάτι ακόμη: ότι πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους δεν ζητούν τίποτα, δεν περιμένουν βραβεία και, καμιά φορά, όχι μόνο δεν επιβραβεύονται αλλά φτάνουν και να κατηγορηθούν από το ίδιο το κράτος. Όπως συνέβη πρόσφατα με τους δύο εθελοντές στις πυρκαγιές της Πάτρας, οι οποίοι βρέθηκαν αντιμέτωποι με ποινικές κατηγορίες την ώρα που έδιναν μάχη για να βοηθήσουν.
Για τα Κύθηρα, ο καπτεν Σπύρος ήταν ήδη ήρωας πριν από τα φώτα και τα βραβεία. Η εικόνα του «Glass Bottom» να μπαίνει στον καπνό του Λιμνιώνα είχε χαραχτεί στη συλλογική μνήμη του νησιού πολύ πριν φτάσει στην Αθήνα ή στα διεθνή μέσα.
Η βράβευσή του από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας έρχεται να κλείσει έναν πρώτο κύκλο: από τη φωτιά, στη διάσωση, στην αλληλεγγύη και τώρα στην επίσημη αναγνώριση. Και να θυμίσει ότι, πίσω από τα μεγάλα νούμερα των στατιστικών και των προϋπολογισμών, η Πολιτική Προστασία κρίνεται – και θα κρίνεται πάντα – στα πρόσωπα και στις αποφάσεις συγκεκριμένων ανθρώπων, την πιο δύσκολη ώρα.
Ακολουθεί ολόκληρο το βίντεο της εκδήλωσης.
