Το έργο SAvE Whales (System for the Avoidance of ship-strikes with Endangered Whales) συμπληρώνει δύο χρόνια δυναμικής παρουσίας, σημειώνοντας ουσιαστικά βήματα στην ανάπτυξη ενός πρωτοποριακού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για την αποφυγή συγκρούσεων πλοίων με φυσητήρες στο Στενό των Κυθήρων, μία από τις πιο κρίσιμες θαλάσσιες περιοχές για το είδος στη Μεσόγειο.
Πρόκειται για μια πολυμερή συνεργασία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του ΟΦΥΠΕΚΑ, των οργανισμών OceanCare and The Green Tank, με τη συμμετοχή του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ). Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη και εφαρμογή μιας καινοτόμου τεχνολογίας ανίχνευσης φυσητήρων και ειδοποίησης πλοίων σε πραγματικό χρόνο, ώστε να μειωθούν δραστικά οι θάνατοι αυτών των σπάνιων θαλάσσιων θηλαστικών από συγκρούσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του δεύτερου έτους, ολοκληρώθηκαν εκτεταμένες έρευνες πεδίου δυτικά των Κυθήρων, με τη χρήση ακουστικών σταθμών και δικτύων επικοινωνίας 4G, ενώ τα δεδομένα αξιοποιούνται ήδη για τη βελτιστοποίηση του συστήματος. Παράλληλα, το έργο παρουσιάστηκε διεθνώς στο 10ο Our Ocean Conference στη Νότια Κορέα, επιβεβαιώνοντας το ενδιαφέρον της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας, με τη ναυτιλιακή εταιρεία Arcadia Shipmanagement να δηλώνει έτοιμη να συμμετάσχει στην πιλοτική φάση δοκιμών.
Η υλοποίηση του SAvE Whales, που εντάσσεται στις 21 δεσμεύσεις της Ελλάδας για την προστασία των ωκεανών, προβλέπεται να ολοκληρωθεί έως το 2028, οπότε και το σύστημα θα παραδοθεί στον ΟΦΥΠΕΚΑ για μόνιμη λειτουργία και συντήρηση. Πρόκειται για ένα έργο που συνδυάζει επιστήμη, τεχνολογία και περιβαλλοντική πολιτική, αναδεικνύοντας τα Κύθηρα ως κομβικό σημείο δράσης για τη διάσωση των τελευταίων φυσητήρων της Ανατολικής Μεσογείου.
Ακολουθεί το σχετικό δελτίο Τύπου
Το έργο SAvE Whales ολοκληρώνει με επιτυχία το 2ο έτος υλοποίησής του
Οπτικοακουστικό υλικό αναδεικνύει την πρόοδο της πολυμερούς συνεργασίας για την προστασία των φυσητήρων από τη σύγκρουση με πλοία στο Στενό των Κυθήρων
Το έργο SAvE Whales (System for the Avoidance of ship-strikes with Endangered Whales) ολοκλήρωσε με επιτυχία το δεύτερο έτος υλοποίησής του, σημειώνοντας σημαντική πρόοδο στην ανάπτυξη και δοκιμή ενός συμπληρωματικού και καινοτόμου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για την αποφυγή συγκρούσεων πλοίων με φυσητήρες στο Στενό των Κυθήρων.
Το έργο SAvE Whales υλοποιείται με τη συνεργασία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), των οργανισμών OceanCare and The Green Tank, με την επιστημονική συνεισφορά του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), σε συνέχεια της δέσμευσης που ανακοίνωσε η Ελλάδα στο 9ο Our Ocean Conference και της υπογραφής Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ των φορέων στις 18 Ιουνίου 2024.
Οι φυσητήρες, το μεγαλύτερο είδος οδοντοκήτους στον πλανήτη, αποτελούν εμβληματικό αλλά και απειλούμενο είδος στη Μεσόγειο. Στην ανατολική λεκάνη υπολογίζεται ότι ζουν λιγότερα από 200 άτομα, αριθμός που βρίσκεται επικίνδυνα κοντά στα όρια της εξαφάνισης. Η σημαντικότερη απειλή που αντιμετωπίζουν σήμερα είναι η σύγκρουση με διερχόμενα πλοία που κινούνται στον κύριο βιότοπό τους. Το έργο SAvE Whales αξιοποιεί τεχνολογία αιχμής για την ανίχνευση φυσητήρων and the ειδοποίηση πλοίων σε πραγματικό χρόνο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη μείωση των συγκρούσεων και στην προστασία του είδους.
Δραστηριότητες πεδίου και πρόοδος
Κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους του έργου:
- Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η δεύτερη χρονιά επιστημονικών ερευνών πεδίου δυτικά των Κυθήρων με την πόντιση πιλοτικού σταθμού από το Ινστιτούτο Υπολογιστικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του ΙΤΕ κατά την καλοκαιρινή περίοδο, συλλέγοντας δεδομένα, όπως για παράδειγμα η επάρκεια ισχύος και ποιότητας σήματος ευρυζωνικού δικτύου 4G για επικοινωνία και μεταφορά δεδομένων και η μέτρηση επιπέδων περιβαλλοντικού θορύβου (φυσικού και ανθρωπογενούς) που θα βοηθήσουν στον κατάλληλο σχεδιασμό του αναβαθμισμένου συστήματος.
- Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος πραγματοποίησε συστηματική οπτική και ακουστική έρευνα φυσητήρων στην ευρύτερη περιοχή των Κυθήρων, συλλέγοντας, ανάμεσα σε άλλα, δεδομένα αξιολόγησης του ηχητικού περιβάλλοντος με στόχο την επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος.
- Η Επιτροπή Καθοδήγησης του έργου SavE Whales συνεδρίασε πέντε φορές κατά τον πρώτο χρόνο από την υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας στις 18 Ιουνίου 2024, επιβεβαιώνοντας το υψηλό επίπεδο συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των εταίρων και συνεργατών του έργου.
- Η πρόοδος του συστήματος SAvE Whales παρουσιάστηκε σε παράλληλη εκδήλωση του 10ου Our Ocean Conference στο Μπουσάν της Κορέας, έναν χρόνο μετά την ανακοίνωσή του ως μέρους των 21 δεσμεύσεων της Ελλάδας στο 9ο Our Ocean Conference στην Αθήνα. Στo πλαίσιo της εκδήλωσης, η Arcadia Shipmanagement, μια κορυφαία ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία, επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να δοκιμάσει το σύστημα κατά τη φάση ανάπτυξής του.
- Ορόσημα του δεύτερου έτους υλοποίησης του έργου SAvE Whales καταγράφηκαν και φέτος σε οπτικοακουστικό υλικό, αποτυπώνοντας τις σημαντικότερες δράσεις και επιτεύγματα του προγράμματος.
Επόμενα βήματα
Κύριος στόχος για τα επόμενα έτη είναι η αποτελεσματική ανάπτυξη και πλήρης λειτουργία και εδραίωση του συστήματος SAvE Whales με στόχο την παράδοσή του στον ΟΦΥΠΕΚΑ έως το 2028, ο οποίος θα αναλάβει τη λειτουργία, τον έλεγχο και τη συντήρησή του. Ως εκ τούτου, τους προσεχείς μήνες θα πραγματοποιηθεί επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν κατά τα δύο πρώτα έτη του προγράμματος, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και βελτιστοποίηση του συστήματος.
Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη ενημερωτικές συναντήσεις με αρμόδιους δημόσιους φορείς και αρχές, καθώς και διερευνητικές επαφές με εκπροσώπους του ναυτιλιακού κλάδου, με στόχο την από κοινού προετοιμασία για την ένταξη του συστήματος στα σχετικά ρυθμιστικά πλαίσια και την ενσωμάτωσή του στις επιχειρησιακές διαδικασίες των πλοίων.
Αποσπάσματα από το βίντεο με δηλώσεις των εταίρων
«Το έργο SAvE Whales υλοποιείται στην περιοχή όπου σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε το Ιόνιο Θαλάσσιο Πάρκο. Θα λειτουργήσει ως ένα απτό εργαλείο σε μια περιοχή που θα βρίσκεται στο επίκεντρο τα επόμενα χρόνια», τόνισε ο Πέτρος Βαρελίδης, Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
«Η ημέρα που το σύστημα SAvE Whales θα λειτουργεί πλήρως και το θαλάσσιο πάρκο για τους φυσητήρες και τα υπόλοιπα κητώδη της Ελληνικής Τάφρου θα θεσμοθετηθεί με πραγματικά μέτρα προστασίας, θα είναι μια νίκη για τους φυσητήρες. Στόχος μας είναι οι φυσητήρες να μπορούν να ζουν, να επικοινωνούν και να κινούνται με ασφάλεια, χωρίς να απειλούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες», δήλωσε ο Αλέξανδρος Φραντζής, διδάκτορας βιολογικής ωκεανογραφίας, ιδρυτής και επιστημονικός υπεύθυνος, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος».
«Το έργο SAvE Whales συνδυάζει επιστήμη, τεχνολογία και συνεργασία. Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι η παραγωγή του τελικού τύπου πλωτής συσκευής ανίχνευσης — μια πρόκληση που θα φέρει το έργο πιο κοντά στην πλήρη εφαρμογή του.
Είμαι αισιόδοξος ότι θα βρεθεί ο κατάλληλος βιομηχανικός εταίρος για να το κάνουμε πραγματικότητα», ανέφερε ο Nicolas Entrup, Διευθυντής Διεθνών Σχέσεων, OceanCare.
«Το σχέδιό μας για φέτος είναι η εγκατάσταση ενός Ακουστικού Σταθμού SWAN δυτικά του νησιού των Κυθήρων για χρονικό διάστημα δύο μηνών, Ιούλιο και Αύγουστο, κατά τη διάρκεια του οποίου θα παρέχει αυτόματες ειδοποιήσεις για ανίχνευση φυσητήρων σε πραγματικό χρόνο», είπε Εμμανουήλ Σκαρσούλης, Διευθυντής Ερευνών, Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ).
«Με την ολοκλήρωση του έργου, η διοίκηση του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. θα αναλάβει τη λειτουργία, τον έλεγχο και τη συντήρηση του συστήματος», σημείωσε ο Δημήτρης Μπαρέλος, Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου, Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
«Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, η συντονιστική επιτροπή του έργου SAvE Whales συνεδρίασε πέντε φορές, και με εντυπωσιάζει κάθε φορά το πνεύμα συνεργασίας και η αίσθηση κοινής αποστολής που διακρίνει όλους τους συμμετέχοντες», τόνισε η Ιόλη Χριστοπούλου, Συνιδρύτρια – Διευθύντρια πολιτικής, The Green Tank.
