Ο νέος φωτισμός στο γραφικό λιμανάκι του Καψαλίου απασχόλησε έντονα για άλλη μια φορά τους κατοίκους και τους παραθεριστές του νησιού μας στο τέλος του καλοκαιριού. Σε ανάρτηση εκείνων των ημερών στο δημοφιλές group για τους επισκέπτες των Κυθήρων στο Facebook – Εξερευνώντας τα Κύθηρα, κλήθηκαν από μία χρήστρια να απαντήσουν τα μέλη του group, σχετικά με τον παλαιό και το νέο φωτισμό στην παραλία και το μόλο του Καψαλίου. Πιο συγκεκριμένα το ερώτημα ετέθη ως εξής:
«Καψάλι,
Αύγουστος 2020 (1η φωτό) &
Αύγουστος 2021 (2η φωτό).
Βρείτε τις διαφορές!
Ποιο φωτισμό προτιμάτε;»
Κάτω από το ερώτημα παρετέθησαν οι φωτογραφίες. Μέσα σε λίγες ώρες η ανάρτηση κέντρισε το ενδιαφέρον πολλών χρηστών, κατοίκων και πιθανώς αρκετών παραθεριστών και δημοσιεύθηκαν από κάτω πάνω από 70 σχόλια. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι χρήστες τοποθετήθηκαν αρνητικά ως προς το νέο φωτισμό στο λιμάνι, ενώ δεν έλειψαν κάποια σχόλια με αυστηρή κριτική πάνω στο ζήτημα της αισθητικής του δημόσιου φωτισμού σε αυτό τον γραφικό παραθαλάσσιο οικισμό που αποτελεί «σήμα κατατεθέν» για το νησί.
Μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά σχόλια αναφέρουν:
«O νέος φωτισμός είναι.. αφόρητος! Είναι πολύ λυπηρό να βλέπεις να καταστρέφεται η μαγεία του νησιού. Δεν μπορώ να το καταλάβω αυτό»
«Πάρα πολλοί είναι αυτοί που είπαν ότι ο νέος φωτισμός είναι άσχημος.
Δυστυχώς όλοι γνωρίζουμε πια την κακή αισθητική της δημοτικής αρχής. Δεν είναι το πρώτο λάθος που έχουν κάνει. Και λόγω έπαρσης θα κάνουν κι άλλα».
«Είπαμε έχουν ταλέντο στο να καταστρέφουν ότι όμορφο πάνω στο νησί!!!! Θέλει ταλέντο αδέλφια να έχεις μια τόσο ωραία θέα και εσύ να την κάνεις να φαίνεται λες και είσαι σε διάδρομο νοσοκομείου στα επείγοντα!»
Ο Χαρχαλάκης υπερασπίστηκε το νέο φωτισμό
Ενδιαφέρον είχε ότι η πρώτη αντίδραση στην ανάρτηση (σε χρόνο ντε-τε) προήλθε από τον Δήμαρχο κ. Στράτο Χαρχαλάκη ο οποίος υπερασπίστηκε το νέο φωτισμό και ήρθε σε αντιπαράθεση με τη χρήστρια.
Στον σχολιασμό του εξήγησε μεταξύ άλλων ότι επελέγησαν λιγότερο ενεργοβόρα φώτα, ότι έτσι πρέπει να φωτίζονται τα λιμάνια και έθεσε το θέμα στη βάση της προτίμησης της πλειοψηφίας (και όχι της τεχνικής μελέτης;). Αξίζει να αναφερθεί ότι μέχρι σήμερα, παρά το μεγάλο ενδιαφέρον των πολιτών για τον φωτισμό του Καψαλίου, αμφισβητείται το ότι υπάρχει πλήρης τεχνική μελέτη στις αλλαγές φωτισμού του Καψαλίου όπως προβλέπεται. Τα επιχειρήματα που χρησιμοποιεί ο δήμαρχος και σε άλλους δημόσιους διαξιφισμούς με πολίτες φαίνεται πως δεν τεκμηριώνονται, αν κρίνουμε από όσα αναφέρονται παρακάτω. Επίσης από τις τοποθετήσεις του φαίνεται να αγνοεί πως το «ενεργοβόρο» δε σχετίζεται με τη θερμοκρασία χρώματος (ψυχρός φωτισμός). Ως γνωστόν η θερμοκρασία χρώματος λαμπτήρα μετράται σε βαθμούς Κέλβιν (Κ) και όχι σε lumen και watt. Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι ενώ ο Δήμαρχος συνηθίζει αρκετές φορές να επικαλείται το νόμο όταν υπερασπίζεται άλλες παρεμβάσεις, έργα ή αποφάσεις του Δήμου, σε αυτή την περίπτωση αρκείται σε αοριστολογίες και «πλειοψηφικές επιθυμίες». Βέβαια από τα σχόλια που ακολούθησαν στην εν λόγω ανάρτηση, μάλλον η πλειοψηφία φαίνεται να μην ασπάζεται τα λεγόμενά του.
Αντιδράσεις Πολιτών για τον φωτισμό
Όπως είχαμε αναδείξει από την πρώτη στιγμή, με άρθρο που είχε τίτλο: Φωταγωγήθηκε επιτέλους το Καψάλι αλλά μας «ψύχρανε», το θέμα του παραλιακού φωτισμού του Καψαλίου απασχόλησε πολίτες και επισκέπτες στην περιοχή του Καψαλίου. Χαρακτηριστική ήταν η ανοιχτή επιστολή του Ορέστη Χάρου (Εικαστικού Καλλιτέχνη – Εκπαιδευτικού MSc «Φωτισμός – Πολυμέσα») με την οποία εμπεριστατωμένα και με επιστημονική και νομική επάρκεια ετέθησαν ερωτήματα προς την Δημοτική Αρχή σχετικά με το έργο δημόσιου φωτισμού του Καψαλίου. Συν τοις άλλοις, τον Απρίλιο ζητήθηκε και επισήμως με επιστολή – αίτηση προς τον Δήμαρχο και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, η πρόσβαση σε μια σειρά από διοικητικά έγγραφα που αφορούν το έργο και που η διοίκηση ήταν υποχρεωμένη να παράσχει.
Σύμφωνα με επικοινωνία που είχαμε με τον κ. Ορέστη Χάρο για τον παραλιακό φωτισμό, ενημερωθήκαμε ότι αφού παρήλθε άπρακτη η προθεσμία της Διοίκησης για να παράσχει στον ενδιαφερόμενο τα έγγραφα που αιτήθηκε και κατόπιν νεότερων πιέσεων και αναφοράς του στο Υπ. Εσωτερικών, ο Δήμος του απέστειλε ορισμένα από τα έγγραφα που είχε αιτηθεί. Από αυτά τα έγγραφα (μεταξύ πολλών άλλων) προέκυψαν και τα εξής ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο αιτών (σημ.: οι επισημάνσεις έχουν γίνει από τον ίδιο τον κ. Χάρο σε mail που μας απέστειλε):
Α. Δεν έχει συνταχθεί και δεν υπάρχει η προβλεπόμενη από τον Νόμο μελέτη φωτισμού, σύμφωνα με τις ισχύουσες νομοθετημένες προδιαγραφές που περιλαμβάνονται στην Υπουργική Απόφαση Δ13/β/οικ.16522 (ΦΕΚ 1792/Β/3-12-2004). Αντί της μελέτης (που δεν υπάρχει), παρασχέθηκε έγγραφο τεχνικής περιγραφής (επιπέδου έκθεσης τεχνικών ιδεών), άσχετο με τις ισχύουσες προδιαγραφές και τη νομοθεσία, χωρίς αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης, το οποίο δεν περιείχε ούτε καν μια τυπική αναφορά στο ΦΕΚ των νομοθετημένων προτύπων. Από την απλή ανάγνωση του εγγράφου είναι μάλιστα εμφανές ότι στον οδοφωτισμό του Καψαλίου δεν έχουν εφαρμοστεί ούτε τα όσα προβλέπονται στην (άσχετη και εκτός νόμου) τεχνική περιγραφή που συνοδεύει το έργο. Σημειώνεται ότι από το σώμα του εν λόγω εγγράφου απουσιάζει και δεν παρεδόθη ποτέ στον αιτούντα το «Παράρτημα Α» όπου πιθανόν γινόντουσαν αναφορές σε θέματα φωτισμού (παρεδόθη μόνο το «Παράρτημα Β»…..).
Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν είναι παράξενο που το έργο έχει αστοχήσει με εντάσεις φωτισμού 15 έως 30 φορές πάνω από τις κατάλληλες με βάση τα νομοθετημένα πρότυπα, χρησιμοποιεί ψυχρό φωτισμό αντί για θερμό, φωτίζει σπίτια, παραλία, βράχια και θάλασσα σε ενδιαίτημα της καρέτα-καρέτα (και όχι αποκλειστικά τον δρόμο ως όφειλε) και χρησιμοποιεί φωτιστικά σώματα κατάλληλα για εθνικούς δρόμους, τα οποία είναι εγκατεστημένα σε ιστούς ακατάλληλης διατομής, χρώματος, στιλπνότητας και υφής. Όλα αυτά δε, σε τοπίο κηρυγμένο ως «εξαίρετου φυσικού κάλλους» με πλήθος βυζαντινών και νεότερων μνημείων στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο!
Β. Ζητήθηκε αλλά δεν παρασχέθηκε (δεδομένου ότι δεν υπάρχει) η εκ του νόμου απαραίτητη έγκριση από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, σύμφωνα με τα αρθ.4, ΝΟΚ/2012, αρθ.21 & 27 Ν.4030/2011 όπως τροποποιήθηκαν με το αρθ.49 παρ. 3, 4 και 7 του Ν. 4178/2013 και σύμφωνα με την Υπ. Απ. 52716/2001 (ΦΕΚ 1663/Β/2001). Δεν χρειάζεται βέβαια εξειδικευμένη νομική γνώση για να αντιληφθεί κανείς ότι το έργο πάσχει από τυπική και ουσιαστική έλλειψη νομιμότητας (και για αυτόν τον λόγο).
Γ. Δεν προβλέπεται στο τεύχος δημοπράτησης μελέτη φωτισμού από επιστημονικά εξειδικευμένο μελετητή (αφού προφανώς ο φωτισμός αντιμετωπίζεται ως ένα τεχνικό έργο με εικαστικές προεκτάσεις…). Προβλέπεται ωστόσο κατασκευή του έργου σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα και προδιαγραφές τα οποία αγνοήθηκαν πλήρως. Με άλλα λόγια, δεν έχει τηρηθεί ένας εκ των βασικότερων όρων του τεύχους δημοπράτησης (με ότι αυτό συνεπάγεται από άποψη νομική και οικονομική…).
Δ. Παρότι πολλά από τα ως άνω είχαν επισημανθεί εγγράφως από τον Αύγουστο του 2017 με αναφορά προς τον Δήμο από τον Καθηγητή ΠΑ.Δ.Α. κ. Γιώργο Κ. Βαρελίδη (Δρ Αρχιτέκτονα Μηχανικό – Πολεοδόμο), ο Δήμος δεν απάντησε ποτέ στο έγγραφο ερώτημα που του τέθηκε, ως προς το γιατί δεν προέβη έκτοτε σε καμία ενέργεια για την αποκατάσταση της νομιμότητας και της (προαναγγελθείσας) επερχόμενης βλάβης στο φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον καθώς και στο κηρυγμένο ως «εξαίρετου φυσικού κάλλους» τοπίο (Απόφ. Υπ. Πολιτισμού υπ` αρ. Β1/Φ/26/67002/1494/5-11-1982, ΦΕΚ 305/Β/1983). Δεν απάντησαν επίσης απολύτως τίποτα τα αρμόδια όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού και της Περιφέρειας στα οποία επίσης απευθύνθηκαν τα ερωτήματα του αιτούντος, παρότι φέρουν πολύ μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη σειρά των αλλεπάλληλων εκτός νομικού πλαισίου ενεργειών και διαδικασιών τις οποίες ενέκριναν και προώθησαν.
Ο Δήμαρχος Κυθήρων δεν απαντά στα όσα αναφέρει ο κ. Ορέστης Χάρος
Αποστείλαμε τα όσα μας ανέφερε ο κ. Χάρος στον Δήμαρχο για να μπορέσει να απαντήσει σε αυτά και έτσι να έχουμε και τη δική του πληροφόρηση πάνω σε αυτά. Δυστυχώς ο κ. Χαρχαλάκης δεν μας απάντησε παρ’ ότι του είχαμε διαθέσει όλο τον απαραίτητο χρόνο γι’ αυτό (αλληλογραφία με Αρ.Πρωτ. 4436/15-09-2021). Έχει όμως την ευκαιρία να τοποθετηθεί όποτε θελήσει και βέβαια ο ιστότοπός μας θα δημοσιεύσει τις απόψεις του, όπως κάνει πάντοτε.
Ζητήματα Νομιμότητας στην εκτέλεση των δημοσίων έργων και… «απάτες στο ημίφως»
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι γεννώνται σοβαρά ερωτήματα για τη νομιμότητα των δημοσίων έργων, όπως αυτά σχεδιάζονται και εκτελούνται. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τα Κύθηρα. Σε πολλούς δήμους σε όλη την Ελλάδα, συμβαίνουν ανάλογες παρεμβάσεις, δεν λαμβάνονται υπ’ όψη νόμοι, κανόνες, προδιαγραφές αλλά καθώς φαίνεται …άλλοι παράγοντες. Ο Κώστας Κάπος μηχανικός με πλούσια επαγγελματική εμπειρία στον Αρχιτεκτονικό και Αστικό Φωτισμό τόσο σε ιδiωτικά όσο και ιδιωτικά έργα αναφέρει σε ανάρτησή του πριν λίγες ημέρες:
«Απάτες στο ημίφως. Τα τελευταία 4-5 χρόνια, παίζεται ένα παιχνίδι στις πλάτες των δημοτών, κόστους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ και κανείς δεν δείχνει να το καταλαβαίνει, ούτε καν πολλοί δήμαρχοι (τουλάχιστον όσοι δεν έχουν το χέρι στο κιούπι με το μέλι).
Το παιχνίδι αυτό είναι η δήθεν “εξοικονόμηση ενέργειας” με την αντικατάσταση φωτιστικών οδοφωτισμού παλαιάς τεχνολογίας, με αντίστοιχα τεχνολογίας solid state (LED). Έχουν πέσει μέσα λοιπόν κάποιες εταιρείες που προσφέρουν φωτιστικά της πυρκαγιάς, με μαϊμού πιστοποιήσεις, με φωτογραφικές διατάξεις στους διαγωνισμούς, που ενώ κοστίζουν στην ελεύθερη αγορά €45, πουλιούνται για €600-850 στους Δήμους και με “τεχνικούς συμβούλους” που στήνουν τους διαγωνισμούς με κάτι απίθανες προδιαγραφές και προϋποθέσεις (για να αποκλείονται όλοι οι ανταγωνιστές, ακόμα και οι πολύ σοβαροί) και ένα έργο που κάποιος Δήμος θα το έκανε με 1,5-2 εκατομμύρια με αυτοχρηματοδότηση, το φτάνουν στα 15 και στα 20 εκατομμύρια.
Και δεν ανοίγει ρουθούνι, μια και οι Δημοτικοί Υπάλληλοι που στελεχώνουν τις Τεχνικές Υπηρεσίες είναι παντελώς άσχετοι με το αντικείμενο, στο 95% των περιπτώσεων!!!
Θεωρώ ότι το ΤΕΕ, ως συμβουλευτικό όργανο του Δημοσίου οφείλει να εκδώσει ΤΑΧΙΣΤΑ μια υποχρεωτική Τεχνική Οδηγία που θα βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Προσωπικά είμαι στη διάθεσή του να προσφέρω την εμπειρία μου επάνω στο αντικείμενο, γιατί η ΑΠΑΤΗ που γίνεται είναι τεράστια και κανείς δεν το έχει αντιληφθεί (εκτός των παροικούντων την Ιερουσαλήμ). Γιατί άραγε, ενώ έχει ετοιμαστεί μια τέτοια Τεχνική Οδηγία από το 2018, δεν έχει επισημοποιηθεί με Π.Δ. ακόμα;
Οι διαγωνισμοί πρέπει να γίνουν απόλυτα διαφανείς, με συγκεκριμένες διαδικασίες πιστοποίησης της ποιότητας και τεχνικές προδιαγραφές και να ακολουθούνται πιστά σε κάθε έργο και όχι να έχει περιέλθει η κατάσταση σε συνθήκες λειτουργίας μπορντέλου.
Συνάδελφοι του ΤΕΕ ακούτε, ή να βάλω τις φωνές;».
Ανάγκη για πολιτικό και νομικό έλεγχο ενώ η αντιπολίτευση σιωπά μέχρι σήμερα
Το θέμα του φωτισμού του Καψαλίου έχει απασχολήσει τον τύπο, τα κοινωνικά δίκτυα, την καθημερινή ζωή των κατοίκων αλλά και των παραθεριστών που εκφράζονται ανοιχτά γι’ αυτό. Εντύπωση προκαλεί ότι ενώ υπάρχουν πολίτες που αναδεικνύουν τα κρίσιμα ζητήματα που έχουν ανακύψει, αλλά και τις αστοχίες της διοίκησης στις παρεμβάσεις της όπως υποστηρίζουν (να θυμίσουμε ότι όλοι οι δημοτικοί σύμβουλοι είχαν ενημερωθεί από τον κ. Χάρο εγκαίρως) , δεν υπάρχει καμία αντίδραση από την αντιπολίτευση του Δήμου Κυθήρων, που φαίνεται να παρακολουθεί ουδέτερη τα τεκταινόμενα. Μέχρι σήμερα ουσιαστικά δεν έχει ασκηθεί κανένας έλεγχος είτε πολιτικός είτε νομικός επί της συγκεκριμένης μελέτης φωτισμού, δεν έχει πάει η υπόθεση σε καμία αρχή, είτε στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής είτε στη Δικαιοσύνη. Έχουν περάσει αρκετοί μήνες από τότε και επιβάλλεται μετά και από όσα βγαίνουν στη δημοσιότητα σήμερα η αντιπολίτευση να αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να δοθούν οι απαντήσεις που πρέπει και όπου πρέπει. Ποτέ δεν είναι αργά, ο κόσμος παρακολουθεί και κρίνει. Κρίνει όχι μόνο όσους ασκούν διοίκηση αλλά και αυτούς που την ελέγχουν.
Ακολουθεί η ανάρτηση με τον ενδιαφέροντα διάλογο των χρηστών:
https://www.facebook.com/groups/274672013025552/permalink/1193205354505542
