ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
(ὑπ’ ἀριθ. 242/2024)
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί
τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
«…Χριστός ἐξ Οὐρανῶν· ἀπαντήσατε.
Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε…».
(Καταβασία Χριστουγέννων)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά·
ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ! ΑΛΗΘΩΣ ΕΤΕΧΘΗ!
Πνευματική χαρά καί ἀγαλλίασις, χαροποιά σκιρτήματα καί εὐφροσύνη καρδίας ἀναδύονται ἀπό τά τρίσβαθα τοῦ ψυχικοῦ μας κόσμου διά τό κοσμοσωτήριο καί κοσμοχαρμόσυνο γεγονός τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως.
«…Χριστός ἐξ Οὐρανῶν· ἀπαντήσατε.
Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε…».
διασαλπίζει πανηγυρικῶς καί περιχαρῶς ὁ Ἱερός Ὑμνογράφος τῆς Ἁγίας μας Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας. Τό πλέον χαρμόσυνο, ἐλπιδοφόρο καί σωτήριο ἄγγελμα. Προϋπαντήσατε, ὑποδεχθῆτε, κλείσατε ἐντός τῆς καρδίας σας τόν Οὐράνιον Ἐπισκέπτην, τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτήν καί Μέγιστον Εὐεργέτην τῆς ἀνθρωπότητος Ἰησοῦν Χριστόν, προσκυνήσατε καί λατρεύσατέ τον ὡς τόν ἀληθινόν Κύριον καί Θεόν μας.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης, ὁ Χρυσορρήμων Πατήρ τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας, γράφει διά τήν Θείαν Ἐνανθρώπησιν:
«Ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, χωρίς νά εἴμεθα τίποτε, μᾶς ἐπεσκέφθηκε. Καί ἀφοῦ ἀνέλαβε αὐτό πού ἦταν ἰδικό μας (δηλ. τήν ἀνθρώπινη φύσι) καί τό ἕνωσε μέ τόν ἑαυτό Του, ἔγινε ἀνώτερος ἀπό ὅλους» (Ε.Π.Ε. 24, 294).
«Σκέψου πόσο μεγάλο εἶναι νά κατεβῆ ὁ ἥλιος ἀπό ψηλά, νά τόν βλέπης νά τρέχη στή γῆ, καί νά ἀφήνη τίς ἀκτῖνες του σέ ὅλους. Καί ὕστερα σκέψου, τί σπουδαῖο εἶναι, ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης (ὁ Χριστός) μέσα ἀπό τή δική μας σάρκα, πού προσέλαβε, νά ἀφήνη τίς ἀκτῖνες Του νά πλημμυρίζουν τίς ψυχές μας» (Ε.Π.Ε. 35, 422).
«Ἄν ὁ ἥλιος δέν βλάπτεται καθόλου στήν καθαρότητά του, καίτοι ἀγγίζει τόσα μολυσμένα μέρη, ἀλλά κάθε μέρα ξαναμαζεύει τίς ἀκτῖνες του ὁλοκάθαρες, πόσο μᾶλλον ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, ὁ Κύριος τῶν Ἀσωμάτων Δυνάμεων! Ἦλθε στή γῆ, μέσα σέ καθαρή σάρκα (τῆς Παναγίας Παρθένου Μαρίας). Ὄχι μόνο δέν μολύνθηκε, ἀλλά καί αὐτήν τήν ὕπαρξί της τήν ἔκανε καθαρώτερη καί ἁγιώτερη» (Ε.Π.Ε. 35, 454-456).
Καί ὁ λίαν προσφιλής σύγχρονος Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας Καλλίνικος, Ἐπίσκοπος Ἐδέσσης καί Πέλλης, ἰδού τί ἔγραφε εἰς Ποιμαντορικήν Ἐγκύκλιον τῶν Χριστουγέννων:
«”Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε”!
«Τήν σωτήριον αὐτήν προτροπήν ἐπαναλαμβάνει πρός ἡμᾶς, ἰδιαιτέρως σήμερον, ὁ Ἱερός Ὑμνῳδός.
“Ὑψώθητε” φωνάζει καί ἡ Μητέρα μας Ἐκκλησία. Σηκωθῆτε, ἐγερθῆτε. Ἀφήσατε τόν ὕπνον τῆς ραθυμίας. Ἐγκαταλείψατε τήν ἁμαρτίαν. Ἀλλάξατε ζωήν. Εἶσθε “τέκνα φωτόμορφα”, εἶσθε παιδιά τοῦ Θεοῦ. Ἔχετε ἀθάνατον ψυχήν.
… Μή πλανώμεθα, ἀδελφοί. Μή ἀναβάλλωμεν. Μή πειραματιζόμεθα. Μή δοκιμάζωμεν ἄλλο. Ἀρκετά ἐδοκιμάσαμεν καί ἐδοκιμάσθημεν. Ἄνευ Χριστοῦ χάος. Ἄνευ τοῦ Νηπίου τῆς Βηθλεέμ “σύντριμμα καί ταλαιπωρία”. Μέ τόν ἐνανθρωπήσαντα Θεόν χαρά, εὐλογία, ζωή, εὐτυχία. “Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός”.
… Αὐτόν τόν ἅγιον ἀγῶνα, αὐτήν τήν ἱεράν προσπάθειαν ἄς ἀναλάβῃ ὁ καθένας ἐξ ἡμῶν. Ὁ τεχθείς Σωτήρ ζητεῖ ἀπό πάντα ἄνθρωπον καί ἰδιαιτέρως Χριστιανόν καί δή Ὀρθόδοξον νά μεταμορφωθῇ εἰς Παιδίον καί νά διατηρήσῃ τήν υἱοθεσίαν. Αὐτό εἶναι τό μήνυμα τῆς Μεγάλης Ἑορτῆς. Αὐτό εἶναι τό καθῆκον πάντων ἡμῶν. Αὐτό θά εἶναι τό πολύτιμον δῶρον πρός τόν ἐνανθρωπήσαντα Θεόν.
… Ἄς ὑψωθῶμεν λοιπόν. Ἄς ἐγερθῶμεν πνευματικῶς. Ἄς ζήσωμεν νέαν ζωήν, κατά τό θέλημα τοῦ Ἐνανθρωπήσαντος Χριστοῦ» (Μητρ. Ναυπάκτου Ἱεροθέου, «Ὁ ἅγιος Καλλίνικος Μητροπολίτης Ἐδέσσης», Ἔκδ. Α’ 2020, σελ. 211-212).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ὁποῖος δι’ ἄκραν ἀγαθότητα καί φιλανθρωπίαν προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύσι καί τήν ἕνωσε μέ τήν θεία Του φύσι, τήν ἐκαθάρισε, τήν ἁγίασε καί τήν ἐθέωσε, καθώς τήν ἀνύψωσε εἰς τά δεξιά τοῦ Θεοῦ καί Πατρός Του, τήν κατέστησε δεξιοκάθεδρο τοῦ Θρόνου τῆς Θείας Μεγαλωσύνης. Μέσα ἀπό τήν ἀνθρώπινη σάρκα μας, τήν ὁποία προσέλαβε, ἀφήνει τίς θεϊκές ἀκτῖνες Του νά πλημμυρίζουν τόν ψυχικό μας κόσμο, ὅπως μᾶς εἶπε προηγουμένως ὁ Ἱερός Χρυσόστομος.
Καί ὁ νεοφανής ἅγιος Καλλίνικος Ἐδέσσης ὁ θαυματουργός μᾶς παροτρύνει νά ἀνυψωθοῦμε εἰς τά οὐράνια, τά ὑπερκόσμια, τά ἀληθινά καί αἰώνια, νά προσαναβοῦμε εἰς τήν Ἐπουράνιο Βασιλεία. «Ἄνευ Χριστοῦ χάος» μᾶς διεβεβαίωσε. «Μέ τόν ἐνανθρωπήσαντα Θεόν χαρά, εὐλογία, ζωή, εὐτυχία» μᾶς ἐγγυᾶται.
«Ἄνω σχῶμεν τάς καρδίας», λοιπόν, μᾶς λέγει ὁ θεῖος Λειτουργός κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν. «Τά ἄνω ζητεῖτε, οὗ (ὅπου) ὁ Χριστός ἐστιν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ καθήμενος, τά ἄνω φρονεῖτε, μή τά ἐπί τῆς γῆς» (Κολ. 3, 1-2) μᾶς προτρέπει ὁ οὐρανοβάμων Ἀπόστολος Παῦλος. Καί σέ ἄλλη του ἐπιστολή ὁ θεῖος Παῦλος συμβουλεύει· «μιᾷ ψυχῇ συναθλοῦντες τῇ πίστει τοῦ Εὐαγγελίου … σύμψυχοι τό ἕν φρονοῦντες» (Φιλ.1, 27 – 2, 2).
Ὁ ἐνανθρωπήσας Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἦλθεν ἐξ οὐρανῶν εἰς τήν γῆν μας διά τήν ἠθικήν καί πνευματικήν ἀνύψωσίν μας. «Χριστός ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε». «Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε». Μᾶς προσκαλεῖ νά ἀποσπάσωμεν τόν νοῦν καί τήν καρδίαν μας ἀπό τά φθαρτά, τά πρόσκαιρα, τά ἐφήμερα, τά χοϊκά, τά ἐφάμαρτα καί νά ἀνυψώσωμεν «νοῦν, ψυχήν καί καρδίαν» εἰς τά οὐράνια, τά πνευματικά καί τά αἰώνια.
Ἡ σύστασις τοῦ Ἱεροῦ Ὑμνογράφου «ὑψώθητε» ἔχει τήν ἔννοια τῆς ἀνυψώσεως τῆς στάθμης τῆς ἀγάπης, τῆς λατρείας καί τῆς ἀφοσιώσεώς μας εἰς τόν σαρκωθέντα Κύριον καί Θεόν μας. Ἐάν μέ ἀγαπᾶτε, εἶχε εἰπῇ εἰς τούς Μαθητάς Του ὁ Θεῖος Διδάσκαλος, «τάς ἐντολάς τάς ἐμάς τηρήσατε». Δέν νοεῖται ἀγάπη πρός τόν Θεόν, χωρίς ὑπακοή, τήρησι καί ἐφαρμογή τῶν ἐντολῶν τοῦ Θείου Νόμου.
«Ὑψώθητε». Ὑπερβῆτε τόν παλαιό ἄνθρωπο, τόν ὁποῖο φέρετε ἐπάνω σας «σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις». «Ὑψώθητε». Ἀγαπήσατε τόν πλησίον σας ὡς ἑαυτόν. «Ὁ ἐλεῶν πτωχόν, δανείζει Θεῷ». «Μηδενί μηδέν ὀφείλετε, εἰμή τό ἀγαπᾶν ἀλλήλους». Ἰδού ἡ ἀληθινή καί πραγματική ἀνύψωσις!
Ἀδελφοί μου, ἐάν πραγματοποιήσωμε μία ἀνασκόπησι τοῦ δύοντος ἔτους 2024 θά διαπιστώσωμε μέ βαθειά λύπη, ὄχι πνευματική ἄνοδο καί ἀνύψωσι, ἀλλά μιά καταθλιπτική κατάπτωσι καί ἔκπτωσι ἀπό ἐξέχουσες ἠθικές καί πνευματικές ἀξίες τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καί τοῦ Ἑλληνορθόδοξου Γένους μας. Καί πρώτη – πρώτη ἡ «νομιμοποίησις» τοῦ ἐκφύλου «γάμου» τῶν ὁμοφυλοφίλων. Μία καθίζησις καί καταρράκωσις τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητος, ἀπό χριστιανικῆς σκοπιᾶς, ἄνευ προηγουμένου. Ἡ ἔξαρσις τῆς ἐνδοσχολικῆς καί ἐξωσχολικῆς βίας, τῆς ἐγκληματικότητος, καί μάλιστα εἰς βάρος τοῦ γυναικείου φύλου. Τά ἀναφυόμενα προβλήματα στή μαθητιῶσα νεολαία μέσα ἀπό τό περιβόητο μάθημα τῆς «Σεξουαλικῆς Διαπαιδαγώγησης» τῶν ἀνηλίκων. Ἡ διόγκωσις τῆς παραβατικότητος σέ διάφορα ἐπίπεδα. Οἱ ληστεῖες, οἱ διαρρήξεις, οἱ βιασμοί, τά διαρκῶς πληθυνόμενα θύματα τῆς ἀνθρώπινης θηριωδίας. «Θρηνῶ καί ὀδύρομαι, ὅταν ἐννοήσω τόν (σύγχρονον) θάνατον», θά ἔλεγε ὁ ποιητής τῆς Ἐξοδίου Ἀκολουθίας, Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Οἱ συνεχιζόμενοι πόλεμοι μεταξύ ὁμοδόξων Χριστιανῶν στόν βορρᾶ καί στή Μέση Ἀνατολή, ἀκόμη καί στούς Ἁγίους Τόπους. Ὁ σκληρός καί ἀπηνής διωγμός εἰς τά ἑκατομμύρια τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τῆς Κανονικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας ἀπό τό ἐκεῖ καθεστώς, ἀλλά καί εἰς τά ἑκατομμύρια τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τῆς Συρίας. «Τί εἴπωμεν καί τί λαλήσωμεν;», εἰ μή τό· «Κύριε, Κύριε, ἐπίβλεψον ἐξ οὐρανοῦ καί ἴδε, καί ἐπίσκεψαι τήν ἄμπελον ταύτην, καί κατάρτισαι αὐτήν, ἥν ἐφύτευσεν ἡ Δεξιά Σου».
Ὅμως, παρά ταῦτα τά πιό συγκλονιστικά δεινά καί θλιβερά γεγονότα τοῦ λήγοντος ἔτους δέν πρέπει ἐπ’ οὐδενί λόγῳ νά κλονίζεται ἡ Πίστις μας εἰς τό Θεῖον Βρέφος τῆς Βηθλεέμ, τόν ἐνανθρωπήσαντα Κύριον καί Θεόν μας, τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτήν καί Εὐεργέτην τοῦ κόσμου καί τῆς ἀνθρωπότητος. Καί ὄχι μόνον ἡ Πίστις μας ἐπιβάλλεται νά εἶναι ἑδραιωμένη καί ἀμετακίνητη, ἀλλά καί ἡ Χριστιανική μας Ἐλπίδα καί ἡ Θεία Ἀγάπη.
Αὐτά τά τρία θεμελιώδη ἐρείσματα, ἐάν ἔχωμεν εἰς τήν ἐν Χριστῷ Τεχθέντι πνευματικήν πορείαν καί ζωήν μας, δέν κινδυνεύομεν νά παρασυρθῶμεν εἰς τά ρεύματα τῆς ἀπιστίας, τῆς ἀμφιβολίας καί τῆς ἀθεΐας. «Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, Υἱός καί ἐδόθη ἡμῖν …Καί καλεῖται τό Ὄνομα αὐτοῦ Μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος».
Μέ αὐτά τά ζώπυρα τῆς ἀκλονήτου Πίστεως, τῆς κραταιᾶς Ἐλπίδος καί τῆς Θείας Ἀγάπης ἁρμόζει νά εἰσοδεύσωμε σέ ὀλίγες ἡμέρες εἰς τό νέον σωτήριον ἔτος 2025, τό ἐπετειακόν ἔτος τῶν 1700 χρόνων ἀπό τῆς συγκλήσεως τῆς Α’ ἐν Νικαίᾳ τῆς Βιθυνίας Οἰκουμενικῆς Συνόδου (325 μ.Χ.).
Μεγίστη καί ἱστορική ἡ Ἐκκλησιαστική αὐτή Ἐπέτειος! Γι’ αὐτήν, ὅμως, θά ἀναφερθοῦμε στό Πρωτοχρονιάτικο μήνυμά μας, ἀφοῦ ἀφορᾶ τόν νέο χρόνο.
Ἄς εὐχηθοῦμε, Ἀδελφοί, μέ ὑγεία ψυχοσωματική, εἰρήνη καί τήν Ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ νά ἑορτάσωμεν τάς Ἁγίας καί κοσμοσωτηρίους ἑορτάς τοῦ Ἁγίου Δωδεκαημέρου, τῶν Χριστουγέννων, τῆς Πρωτοχρονιᾶς καί τῶν Θεοφανείων. Αὐτό ἄς γίνη, παρά τό πολύ θλιβερό γεγονός τοῦ τραγικοῦ θανατηφόρου συμβάντος τοῦ Καραβᾶ, πού μαρτυρεῖ πόσο χρειάζεται στή ζωή τῆς σύγχρονης κοινωνίας ἡ Ἀγάπη, ἡ ἀδελφωσύνη, ἡ ἀνεξικακία, ἡ εἰρήνη, ἡ συγχωρητικότητα καί τό φιλάδελφο πνεῦμα τοῦ φιλανθρώπου Σωτῆρος, Λυτρωτοῦ καί Εὐεργέτου τῆς ἀνθρωπότητος. «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» μᾶς εἶπε. «Ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν» διεκήρυξε. «Τά πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω» μᾶς συμβουλεύει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ὅταν, ὅμως, ψυχραίνεται ἡ ἀγάπη, ἔχουμε θλιβερά ἐπακόλουθα.
Μέ τίς θερμές Χριστουγεννιάτικες εὐχές μας πρός τούς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς διαβιοῦντας Κυθηρίους καί Ἀντικυθηρίους ἀδελφούς μας, καί ἰδιαίτερα πρός τούς ἀγαπητούς μας ναυτικούς, διατελοῦμεν,
Μετά Πατρικῶν εὐχῶν καί ἀγάπης
Ὁ Μητροπολίτης
†Ὁ Κυθήρων & Ἀντικυθήρων Σεραφείμ
