Η σεξουαλική υγιεινή είναι ένα αμήχανο κεφάλαιο από μόνη της. Προκύπτουν πολλά και διάφορα θέματα που στέκονται εμπόδιο στο να μιλήσουμε γι’ αυτήν, να την καλλιεργήσουμε ή να τη μάθουμε στους νεότερους και να την εφαρμόσουμε.
Πρώτον, η υγιεινή εμπερικλείει την έννοια της σχολαστικότητας και αυτό από μόνο του υψώνεται αντιφατικό στην έννοια της απόλαυσης. Θυμίζει κάπως εκείνα τα σαχλά ανέκδοτα αστρολογικών καταβολών που κάνουν τους αντιπροσώπους ορισμένων ζωδίων να μοιάζουν αντιερωτικοί εξαιτίας της εμμονής τους με την καθαριότητα. Είναι όμως έτσι; Είναι πράγματι αδύνατον να συνδυαστεί η καθαριότητα με τον αυθορμητισμό;
Δεύτερον, κανείς δεν εξήγησε σε κανέναν τι ακριβώς είναι η σεξουαλική υγιεινή. Φαντάζεσαι ότι είναι η καθαριότητα κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξης, λίγο πριν και λίγο μετά, αλλά είναι μόνο αυτό; Ή μήπως είναι ένα κομμάτι της περιποίησης του σώματός μας που μας εξασφαλίζει καλύτερη υγεία, ίσως και σεξουαλική ικανοποίηση;
Τρίτον, πότε πρέπει να ξεκινάει και ποιους αφορά; Εκείνους που έχουν ερωτικούς συντρόφους ή όλους; Μήπως τελικά αφορά μόνο τους «μικροβιοφοβικούς»; Ή τους «απερίσκεπτους» νέους που επιδίδονται σε one night stand χωρίς να έχουν ιδέα ποιον έχουν απέναντί τους;
Μιλήσαμε με τον γυναικολόγο Πέτρο Στεφανή και συγκεντρώσαμε τις βασικές αρχές, τις πιο σημαντικές απαντήσεις, τους μύθους και τις αλήθειες γύρω από τη σεξουαλική υγιεινή.
Τι είναι η σεξουαλική υγιεινή και γιατί μας αφορά όλους
Για να δώσουμε έναν ορισμό για τη σεξουαλική υγιεινή, είναι οι πρακτικές καθαριότητας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη σεξουαλική πράξη. Ενώ φαίνεται ότι η σεξουαλική υγιεινή αφορά αποκλειστικά την καθαριότητα, στην πραγματικότητα αφορά τη διατήρηση μιας καλής σωματικής αλλά και ψυχικής υγείας, τόσο για το ίδιο το άτομο, όσο και για τον/τη σύντροφό του (αν έχει). Είναι στην ουσία όσα μπορούμε να κάνουμε για να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους και να αυξήσουμε την απόλαυση ή έστω να είμαστε πιο ξένοιαστοι στο σεξ.
Αν αντιμετωπίσουμε λοιπόν τη σεξουαλική υγιεινή ως έναν τρόπο για να αυξήσουμε τη σεξουαλική υγεία μας και για να διατηρήσουμε τη σωματική, παρατηρώντας ακόμη και πιθανές αλλαγές στο σώμα μας, θα διαπιστώσουμε ότι μας αφορά όλους, είτε έχουμε ερωτικό σύντροφο είτε όχι. Είτε έχουμε σεξουαλική ζωή είτε την ξεκινάμε τώρα. Κι αν όλα αυτά ακούγονται πολύ αποστειρωμένα ή ιατρικά, ας το σκεφτούμε διαφορετικά: το να αισθανόμαστε άνετα με το σώμα μας συμβάλλει στην ευεξία. Η ευεξία με τη σειρά της συμβάλλει και στην ερωτική μας διάθεση.
1. Πώς πρέπει να μυρίζει το σώμα;
Είτε το θέλουμε είτε όχι, οι άνθρωποι και τα γεννητικά τους όργανα δεν μυρίζουν κάποιο άρωμα. Οι σύγχρονες επιταγές της υπερβολικής καθαριότητας και της κοσμετολογίας όχι μόνο δεν έχουν νόημα, αλλά μπορεί να αποβούν και επικίνδυνες. Τα δυνατά χημικά καθαριστικά στην ευαίσθητη περιοχή μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα, αλλεργική αντίδραση ή ακόμη και μόλυνση, καθώς μπορεί να διαταράξουν τη φυσιολογική χλωρίδα. Αν η οσμή είναι έντονη και διαφορετική από τη συνηθισμένη, δεν αποκλείεται να υποκρύπτει κάποια μόλυνση ή μια ορμονική διαταραχή. Διαφορετικά, μην παλεύετε να την εξαφανίσετε. Είναι απολύτως φυσιολογική.
2. Πόσο απαραίτητη είναι η αποτρίχωση;
Καθόλου. Αν και οι διάφορες τεχνικές αποτρίχωσης έχουν την τιμητική τους τις τελευταίες δεκαετίες, αν και θεωρούνται όπλο θηλυκότητας ή καθαριότητας, δεν ωφελούν. Ίσως και να βλάπτουν τη σεξουαλική υγιεινή. Οι τρίχες στην ηβική περιοχή υπάρχουν εκεί για λόγους προστασίας των γεννητικών οργάνων, ενώ οι ορμόνες που εκκρίνουν συμβάλλουν στην ερωτική επιθυμία.
3. Τι είδους καθαρισμός είναι απαραίτητος;
Καταρχάς όχι ο ακραίος. Τα γεννητικά όργανα δεν χρειάζονται απολύμανση. Το τρίψιμο με σκληρά σφουγγάρια απαγορεύεται. Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε αντιβακτηριακό σαπούνι, ούτε βέβαια απολυμαντικό χεριών. Ενδέχεται να προκαλέσουν πόνο και τραυματισμό. Ο κόλπος είναι αυτοκαθαριζόμενος και οι κολπικές πλύσεις διαταράσσουν τη χλωρίδα του, συνεπώς αντενδείκνυνται. Ο καθαρισμός πρέπει να είναι καθημερινός, εξωτερικός και ήπιος. Λίγο χλιαρό νερό και κάποιο εξειδικευμένο απαλό καθαριστικό υγρό είναι αρκετά. Οι άντρες με περιτομή πρέπει κι εκείνοι να πλένονται. Σκουπιζόμαστε απαλά μετά το πλύσιμο για να εξασφαλίσουμε σεξουαλική υγιεινή.
4. Πώς θα καταλάβω αν έχω σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα;
Τα περισσότερα ΣΜΝ δεν είναι ευδιάκριτα. Εκτός αν πρόκειται για έρπητα ή κονδυλώματα. Η χρήση προφυλακτικού είναι απαραίτητη, ειδικά για σχέσεις καινούργιες. Το να γνωρίσεις το σύντροφό σου και να τον ρωτήσεις σχετικά με το ιστορικό του δεν είναι ντροπή. Η τακτική γυναικολογική εξέταση και το τεστ Παπ, ασχέτως ενοχλήσεων, είναι σημαντικά για την πρόληψη οποιουδήποτε ΣΜΝ, καθώς μερικά είναι επικίνδυνα. Για παράδειγμα, ορισμένα στελέχη του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (γνωστού ως HPV), που παρουσιάζεται στο 80% των ενεργά σεξουαλικών ατόμων σε κάποια στιγμή της ζωής τους, μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
5. Τι να κάνω πριν από το σεξ;
- Καθαρίστε, απολυμάνετε και προετοιμάστε τα σεξουαλικά παιχνίδια που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε.
- Τοποθετήστε τα προφυλακτικά σε προσβάσιμη θέση.
- Κόψτε και καθαρίστε τα νύχια σας με σαπουνόνερο. Λίγο πριν από την πράξη πλύνετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό.
- Ελέγξετε το σώμα σας για τυχόν ανοιχτές πληγές, ακόμη και στο στόμα, καθώς οι ασθένειες μπορούν να μεταδοθούν από το στόμα στα γεννητικά όργανα (και αντίστροφα).
- Ξεπλύνετε την περιοχή των γεννητικών οργάνων με ζεστό νερό.
- Βουρτσίστε τα δόντια σας και ιδανικά χρησιμοποιήστε στοματικό διάλυμα για την απομάκρυνση των μικροβίων.
6. Τι να κάνω κατά τη διάρκεια και μετά το σεξ;
- Χρησιμοποιείτε προφυλακτικό.
- Καθαρίζετε τα δάχτυλα και το πέος πριν από κάθε διείσδυση.
- Καλύψτε με προφυλακτικό τα σεξουαλικά παιχνίδια που δεν μπορούν να απολυμανθούν.
- Μετά το σεξ δεν είναι ανάγκη να τρέξετε στο μπάνιο. Προτιμήστε να χαλαρώσετε με τον/τη σύντροφό σας.
- Η ούρηση λίγο πιο μετά και ένας απαλός καθαρισμός με μια πετσέτα με ζεστό νερό είναι αρκετά για να απομακρυνθούν τυχόν μικρόβια.
O Πέτρος Στεφανής είναι μαιευτήρας – χειρουργός γυναικολόγος με εξειδίκευση στην εξωσωματική γονιμοποίηση.
