Από τα περίπου 90 εκατομμύρια κατοίκους του Ιράν, τα 55 εκατομμύρια είναι Πέρσες, ενώ τα 8-9 εκατομμύρια είναι Κουρδικής προέλευσης. Η δολοφονία της Masha Amini, Κουρδικής καταγωγής Ιρανή, επειδή δεν είναι τυχαίο περιστατικό έμφυλης βίας, η αποκάλυψη εκθέτει τις οργανωμένες πρακτικές των φανατικών. Το διακύβευμα για την ελεύθερη διαβίωση όλων των Ιρανών και των μειονοτήτων σε επίσης ελεύθερους δρόμους δεν είναι σημερινό, αλλά επανεμφανίζεται κάθε φορά που έχουμε νεκρές από ανακοπή καρδιάς, όπως ένα δωδεκάχρονο κορίτσι προηγουμένως και τώρα επειδή η είκοσι-δύο ετών Masha Amini συνελήφθη μέσα στο αυτοκίνητο του αδερφού της στην Τεχεράνη γιατί είχε βάλει το hijab της στραβά έτσι ώστε να φαίνονται λίγο τα μαλλιά της. Εντός Ιράν, αμέσως άρχισαν οι μαζικές συλλήψεις, δολοφονίες και επιθέσεις στον όχλο που αενάως διαμαρτύρεται για το αυτονόητο: την ισονομία των ανδρών και των γυναικών στον ισλαμικό νόμο. Επειδή το απολύτως θρησκευτικό σύνταγμα φέρεται να ισχύει από τις αρχές του εικοστού αιώνα στο Ιράν, ενώ έχουν προηγηθεί η Τυνησία (1861), η Τουρκία (1876) και η Αίγυπτος (1882), με την ισλαμική επανάσταση επικαιροποιείται εκ νέου στο Ιράν (1979), σε ισχύ ήδη από το 1906, ενώ οι Ιρανοί με τον σκληροπυρηνικό ηγέτη Khomeini έχουν επιτύχει την απόλυτη ανατροπή της κοσμικής εκδοχής του ισλαμισμού στη χώρα.
Το ιστορικό πλαίσιο
Από το 1936 έως το 1979, η ισλαμική μαντίλα απαγορεύεται ρητά ως ένα μέτρο εκκοσμίκευσης του ισλαμικού κράτους από τον τελευταίο κοσμικό ηγέτη του Ιράν, τον Mohammad Reza Pahlavi (1919-1980). Ο πρωτοπόρος σάχης όμως συγκρούστηκε με το θρησκευτικό κατεστημένο για δύο λόγους, πρώτον την έγγεια περιουσία σε αναδιάρθρωση και, δεύτερον, τη γυναικεία απελευθέρωση από τα δεσμά της πατριαρχικής παράδοσης. Το ιερατείο τη δεκαετία του 1950-1960 είχε πλέον την αμέριστη υποστήριξη από τους άνδρες τσιφλικάδες γιατί αμφότερες οι δυο πλευρές είχαν πια κοινά συμφέροντα: το κοινό ταμείο. Ο ανώτερος θρησκευτικός ηγέτης αγιατολάχ Khomeini (1902-1989) εκδιώχθηκε κατά την λεγόμενη «Λευκή Επανάσταση» του σάχη, το 1964 αρχικά για ένα έτος φυλακίστηκε και στη συνέχεια έως το 1978 εξορίζεται στο Ιράκ, από όπου συνεχίζει με κασέτες το θρησκευτικό κήρυγμα των φανατικών.
Η «Ισλαμική Επανάσταση» τελικά ξεσπά στο Ιράν το 1978, ο Khomeini αναζητά νέο καταφύγιο στο Παρίσι και όταν ο σάχης αποχωρεί τον Ιανουάριο του 1979, ο αγιατολάχ Khomeini επιστρέφει ως ο απόλυτος κυρίαρχος στη θρησκευτική και στην πολιτική πια σκηνή. Τότε τα τηλέτυπα δεν λειτουργούσαν, ακριβώς όπως τώρα έχει γίνει διακοπή των κοινωνικών μέσων στο διαδίκτυο. Η ιρανική επανάσταση εγκαθιδρύεται ως ισλαμική από την 1η Φεβρουάριου 1979 έως το Δεκέμβριο του ιδίου έτους, όταν η νέα ηγεσία έχει δείξει ήδη την πυγμή της (πλειοψηφικό δημοψήφισμα, κατάληψη αμερικάνικης πρεσβείας, ομηρεία Αμερικανών, ελλιπή πληροφόρηση). Ένα χρόνο μετά ο θάνατος του σάχη οριστικοποιεί το καθεστώς και η μαντίλα ως νόμος επιστρέφει με υπογραφή από το 1983 έως σήμερα. Ο Bernard Lewis επισημαίνει ότι η ισλαμική επανάσταση των Ιρανών ανοίγει έναν απαισιόδοξο δρόμο για τους μουσουλμάνους, γιατί η πολιτική γλώσσα του Ισλάμ έχει πλέον νέα σημασία και καινούριο περιεχόμενο.
Με τη θρησκεία απέναντι στην κοσμική ζωή
Εάν αντιληφθούμε ότι το Ισλάμ είναι η μεγάλη επανάσταση του 7ου και του 8ου μεταχριστιανικού αιώνα ενάντια στον αραβικό παγανισμό, η ισλαμική πειθαρχία συνεπάγεται έναν μηχανισμό διασφάλισης της αλήθειας. Το Ιερό Κοράνι είναι ένα πρότυπο μοντέλο που μετά την εβραϊκή παράδοση και το χριστιανισμό, ολοκληρώνει αυτόνομα το θρησκευτικό καθαρό λόγο του Θεού. Ο πιστός οφείλει την υπακοή ως επισφράγιση της θείας νομιμότητας.
Το Κοράνι είναι το ιερό βιβλίο του Ισλάμ και περιγράφει σε 114 κεφάλαια, τις «σούρες», που αποκαλύπτουν τον ιερό λόγο του Θεού από τον Γαβριήλ στο Μωάμεθ. Οι επιμέρους νομοθετικές απαγορεύσεις για τις γυναίκες ορίζονται από τη σαρία, την ερμηνεία του Κορανίου από τους ουλεμά, με άλλα λόγια τους νομομαθείς του ιερατείου στο Ισλάμ. Στο Ισλάμ υπάρχουν δύο τάσεις, οι Σουνίτες και οι Σηίτες. Οι Ιρανοί είναι Σηίτες και γι’ αυτό είναι πιο επικεντρωμένοι στο Μωάμεθ και στον διάδοχο του, τον μεγάλο προφήτη και τον Αλή. Οι Σηίτες ερμηνεύουν με πιο εσχατολογικό τρόπο το Ιερό Κοράνι και στο σηϊτισμό οι τάσεις είναι περισσότερες. Ας θυμόμαστε ότι το Ισλάμ είναι η πολεμική έκφραση ενός λαού όταν από το 632 μ.Χ. έως το 711 μ.Χ. έχουν κατακτήσει όλη τη βόρεια Αφρική και επεκτείνονται πια στην Ευρώπη μέσω της Ιβηρικής χερσονήσου.
Η Γαλλία επί Διαφωτισμού με το Μοντεσκιέ στο «Πνεύμα των Νόμων» και ο Βολταίρος στο απαγορευμένο έργο «Φανατισμός ή ο προφήτης Μωάμεθ» και στο «Φιλοσοφικό Λεξικό» επεξηγούν το fanum ως ένθεο φανατισμό επί σκοπώ. Ο ισλαμικός φανατισμός είναι μία μορφή επιδημίας που ενδημεί σε φυλές μακριά από τις αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Συγκεκριμένα, για το Βολταίρο, στο λήμμα ‘fanatisme’ του Λεξικού, ο ιερός φανατισμός είναι μία τακτική, όχι θρησκευτικού, αλλά πολιτικού επεκτατισμού που ως ιδέα επαναλαμβάνεται στον εικοστό αιώνα από τον Bernard Lewis.
Το Κοράνι για τις γυναίκες
Μέχρι σήμερα στις χώρες της βόρειας Αφρικής η ανανέωση συμπαλεύει με τη συντηρητική παράδοση στο Ισλάμ. Χώρες όπου οι πολιτικοί υπερίσχυσαν έχουν ανανεώσει το Ισλάμ (λ.χ. Τουρκία), ενώ το Ιράν παραμένει μια θεοκρατική κοινωνία, με βαθύ έρεισμα στο παρελθόν, που αντιμάχεται το δυτικό μοντέλο ζωής ιδιαιτέρως για τις γυναίκες. Το hijab είναι απλώς μία ένδειξη της θεοκρατικής υπεροχής στο Ιράν. Το Κοράνι είναι το ιερό ανάγνωσμα, η αληθινή Γραφή, ένα θρησκειολογικό, αλλά πολιτισμικό ανάγνωσμα μιας πολιτικής γλώσσας. Το κεφάλαιο 4 αναφέρεται στις γυναίκες (176 εδάφια).
Το Ιερό Κοράνι αποδέχεται τη χριστιανική εκδοχή της γυναικείας προέλευσης από το πλευρό του άνδρα, του Αδάμ και προτρέπει τους άνδρες προς την πολυγαμία, όχι όμως υποχρεωτικά, καθώς η μονογαμία είναι η ευάρεστη συζυγία για το Ισλάμ. Οι γυναίκες κληρονομούν σε ευθεία γραμμή τους γονείς τους και τους κοντινούς συγγενείς. Η μοιχεία δεν είναι αποδεκτή και η προίκα ανήκει στις γυναίκες αποκλειστικά σε πιθανή διάζευξη γιατί το διαζύγιο είναι επιτρεπτό στο μουσουλμανικό κόσμο. Απαγορεύεται ένας άνδρας να έχει ίδια σύζυγο με τον πατέρα του και επίσης απαγορεύεται η αιμομιξία. Ωστόσο, οι άνδρες αναφέρεται ρητά ότι είναι ανώτεροι από τις γυναίκες και το ξύλο επιτρέπεται για τις ανυπάκουες (§34).
«Οι άντρες εξουσιάζουν τις γυναίκες επειδή ο Αλλάχ τους έκανε ανώτερους από τις γυναίκες και επειδή ξοδεύουνε τα αγαθά τους για να τις συντηρήσουν. Οι καλές γυναίκες είναι υπάκουες. Κρύβουν τα απόκρυφα μέρη τους επειδή ο Αλλάχ τα έχει κρύψει. Αυτές δε που φοβάστε πως είναι ανυπάκουες, να τις συμβουλεύετε, να τις στέλνετε σε χωριστά κρεβάτια και να τις χτυπάτε. Έπειτα αν σας υπακούσουν, να μην κάνετε καμία άλλη πράξη εναντίον τους. Ο Αλλάχ είναι ανώτερος, υπέρτατος». Ιερό Κοράνι, 4.34
Η πολεμική της νέας θρησκείας εκφράζεται στην 4η σούρα, όπου ο ιερός λόγος ενθαρρύνει τον πόλεμο για την πίστη και, κατά των απίστων, οι οποίοι είναι εχθροί. Συνεκδοχικά, κάθε άπιστη γυναίκα είναι ένα εχθρικό πρόσωπο και κανείς πιστός δεν υπερασπίζεται όσους ή όσες πρόδωσαν το Θεό. Ο Θεός δεν αγαπάει εκείνους που τον προδίδουν. Οι πιστοί οφείλουν να είναι αυστηροί επόπτες για την υποτροπή σε πάθη ή σε κάθε μορφής υποκρισία γιατί οι υποκριτές θα τιμωρηθούν φριχτά (§138) και ποτέ ένας άπιστος δεν γίνεται να είναι φίλος με έναν πιστό. Το τέταρτο κεφάλαιο καταλήγει με την παρθένο Μαρία ως μητέρα του Ιησού με την απόλυτη παραδοχή του χριστιανισμού και κυρίως ορίζει νομικά το μοίρασμα των περιουσιών σε γυναίκες συγγενείς.
Η θρησκευτική και πολιτική αρχή είναι ενιαία στο Ισλάμ. Η ανεικονική θρησκεία εμφατικοποιεί τον ιερό λόγο ως μόνη δυνατότητα για επικοινωνία και γι’ αυτό ο ιερός λόγος του Θεού, το Κοράνι, αυτό είναι το απόλυτο ιερό ανάγνωσμα.
Ο Ιερός Νόμος του Ισλάμ
Ενώ το Ιερό Κοράνι είναι σχετικά πιο ανοιχτό στη νομική υπόσταση των γυναικών απέναντι στη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων, βάσει της κοινωνικής άνισης διαχείρισης τον έβδομο μεταχριστιανικό αιώνα, η Σαρία αλλάζει τα δεδομένα στις ισλαμικές χώρες στον εικοστό-πρώτο αιώνα. Η Σαρία είναι ο Ιερός Νόμος του Ισλάμ που στην κυριολεξία σημαίνει ο δρόμος προς τα νερά, γιατί όποιος ακολουθεί το δρόμο με το νερό είναι καλός και σωστός, ενώ κάθε φορά που κάποιος εκτρέπεται εκφράζει την ιδιότητα της μη-πίστης, ήτοι του απίστου. Η ιερή επίσης Σαρία εγκιβωτίζει όλο το φάσμα της ανθρώπινης καθημερινότητας και δεν μπορεί ν’ αλλάξει.
Η Σαρία επανεμφανίζεται στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι μεταρρυθμίσεις ουδέποτε ήτανε ευκόλως αποδεκτές στο Ισλάμ που ταλαντεύεται ανάμεσα στην παλαιά θεοκρατική παράδοση και τον εκσυγχρονισμό (όπως κάθε θρησκεία ενδεχομένως). Από το 1500 στο Ιράν έχουν επικρατήσει οι Σηίτες κι ενώ στο Ισλάμ δεν υπάρχει ιερός κλήρος και θρησκευτική ιεραρχία. Παρά ταύτα, το θεοκρατικό περσικό κομμάτι του πολιτικού Ισλάμ έγινε επισήμως το ιερατείο (mujtahid) και οι Ιρανοί θεολόγοι του Σηϊτισμού απέκτησαν αρχηγό τον ayatollah, μόλις το 19ο αιώνα, κι έκτοτε ο θρησκευτικός τίτλος συνταυτίζεται με την πολιτική θέση στο Ιράν.
Το Ιράν για πρώτη φορά στην ιστορία του Ισλάμ δημιουργεί το αξίωμα του αγιατολάχ ως επίσημο ανώτερο εκκλησιαστικό τίτλο. Τότε γεννάται η θεοκρατική προσέγγιση στο Ιράν. Ο αγιατολάχ είναι πανίσχυρος άρχων, αλλά όχι αυθαίρετα, καθώς ο ίδιος υπερασπίζει τον ιερό νόμο και η εξουσία του είναι επί της εφαρμογής, αντιθέτως ο ιμάμης ηγείται μόνο της προσευχής.
Η δολοφονία του συγγραφέα
Ο Ahmad Salman Rushdie είναι ο άνθρωπος που παλεύει για τη ζωή του από τον περασμένο Αύγουστο ακριβώς επειδή γράφει λογοτεχνία, τολμηρή μεν θεματικά, λογοτεχνία όμως σε κάθε περίπτωση. Αμφιβάλλω πόσοι έχουν διαβάσει το έργο «Σατανικοί Στίχοι» (The Satanic Verses, 1988) από όσους προσπάθησαν να τον εξαφανίσουν. Η βρετανική κυβέρνηση τον προστάτεψε στο έπακρο, ωστόσο η μετοίκησή του στις ΗΠΑ ανανέωσε το ενδιαφέρον και η επικήρυξή του από 3 εκατομμύρια δολάρια διπλασιάστηκε πρόσφατα στα 6 εκατομμύρια δολάρια.
Οι «Σατανικοί Στίχοι» κυκλοφορούν το Σεπτέμβριο του 1988 στην Αγγλία (Viking Penguin). Στις 14 Φεβρουαρίου 1989, τρεις μήνες πριν πεθάνει, ο αγιατολάχ Khomeini εκδίδει fatwa και επικηρύσσει δημοσίως τον Ahmad Salman Rushdie και τον Αύγουστο του 1989 γίνεται η πρώτη επίθεση εις βάρος του. Οι «Σατανικοί Στίχοι» έγιναν το απαγορευμένο βιβλίο του Ισλάμ σε πάρα πολλές χώρες, ενώ εξαρχής από το Φεβρουάριο του 1989 σε διαμαρτυρίες στη Βομβάη, γενέτειρα του συγγραφέα, τότε έχασαν τη ζωή τους δώδεκα άνθρωποι. Στην Αγγλία βόμβες τοποθετήθηκαν στους εκδοτικούς οίκους, Liberty και στο Penguin, ενώ στο αμερικανικό βιβλιοπωλείο Barnes and Noble σταμάτησαν να πουλάνε αντίτυπα του βιβλίου. Διαμαρτυρίες έγιναν σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο με χιλιάδες διαμαρτυρόμενους Μουσουλμάνους και τον Οκτώβριο του 1993 στη Νορβηγία, ο Νορβηγός εκδότης δέχτηκε τρεις σφαίρες. Η Διεθνής Εβδομάδα Απαγορευμένων Βιβλίων (από 18 έως 24 Σεπτεμβρίου 2022) μας θύμισε ότι η Παλαιά Διαθήκη και η Καινή Διαθήκη έχουν στο παρελθόν απαγορευθεί στην Ασία σε χώρες, όπως η βόρεια Κορέα, αλλά και το Ιερό Κοράνι στο Novorossiysk (μαζί με άλλα θρησκευτικά κείμενα) για την αποφυγή του προσηλυτισμού.
Ακόμα και η Αυστραλία παλαιότερα είχε απαγορεύσει «Το Δεκαήμερο του Βοκακίου» (από το 1927 έως το 1973) και το «Θαυμαστό Καινούριο Κόσμο» (από το 1932 έως το 1936). Ως προς τη λογοτεχνία τα βιβλία που σήμερα έχουν απαγορευτεί από διάφορα κράτη για λόγους κοινωνικής πολιτικής είναι η «Φάρμα των Ζώων» στο Βιετνάμ, ο «Κώδικας Ντα Βίντσι» στο Λίβανο, ο «Χάρι Πότερ» στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι «Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι» στη Μαλαισία. Οι «Σατανικοί Στίχοι» είναι το απόλυτα απαγορευμένο βιβλίο σε 17 μουσουλμανικές χώρες από τις ηγεσίες ως το πλέον βλάσφημο απέναντι στο Ισλάμ (Αίγυπτος, Ινδία, Ινδονησία, Ιράν, Κένυα, Κουβέιτ, Λιβερία, Μαλαισία, Μπαγκλαντές, Νεπάλ, Πακιστάν, Παπούα Νέα Γουινέα, Σενεγάλη, Σιγκαπούρη, Σρι-Λάνκα, Τανζανία, Ταϊλάνδη).
Άτακτες μπούκλες για αληθινές γυναίκες
Η έγκριτη δημοσιογράφος Christiane Amanpour δεν έγινε άθυρμα των ηγετών, όταν θέλησαν να την εργαλειοποιήσουν προς επίρρωσιν του ισλαμικού νόμου. Στο Ιράν σήμερα οι γυναίκες είναι πάντοτε υποχρεωμένες να φορούν δημοσίως τη μαντίλα από την εύθραυστη ηλικία των πέντε ετών σε όλους τους εξωτερικούς χώρους δράσης, ακόμα και στο σχολείο, ένα βάπτισμα ισλαμικής ηθικής. Η εμφάνιση της Amanpour με την μαντίλα εκτός του Ιράν θα σήμαινε την αναγκαιότητα, αλλά όμως θα όριζε την επιβολή. Αυτό φυσικά δεν επετεύχθη. Η κλιμάκωση της έντασης γίνεται επειδή υπήρξε διαρροή των φωτογραφιών, ομοίως με τις ανάλογες διαμαρτυρίες για την οικονομική ύφεση στο Ιράν, όταν οι νεκροί διαδηλωτές ήταν 1.500 άτομα (2019).
Το Ισλάμ συνεπάγεται την υποταγή του ανθρώπου στη θεϊκή βούληση ως ένδειξη σεβασμού και υπακοής στη μουσουλμανική πίστη. Τις τελευταίες ημέρες, η Τεχεράνη ζει ένα νέο κύμα έκρηξης ανυπολόγιστης ζημίας σε επίπεδο ανθρώπινης επιθυμίας και κρατικής αυθαιρεσίας. Επισήμως, οι νεκροί ανέρχονται μόλις σε λίγους διαδηλωτές, ενώ η Μη-Κυβερνητική Οργάνωση Iran Human Rights υπολογίζει τους νεκρούς πια σε αριθμό άνω των εξήντα. Η ανυπακοή στην «έννομη τάξη» είτε ασπάζεσαι το Ισλάμ, είτε όχι, συνήθως έχει το ίδιο αποτέλεσμα, την αντεπίθεση αντεκδίκησης, ως άμεση εκδήλωση του κοινωνικά προφανούς: την αντιποίηση αρχής. Ποιος ορίζει αυτή την αρχή, με ποια προσόντα και για ποιο λόγο ακριβώς είναι το αμέσως επόμενο ερώτημα, όπου μάλλον η απάντηση είναι κυκλική, όσο επικίνδυνη.
Η μυστική αστυνομία περί της ηθικής καθοδήγησης αριθμεί χιλιάδες υπαλλήλους με στόχο τη σύλληψη και τον άμεσο σωφρονισμό. Πολλές Ιρανές αφότου συλληφθούν, συνήθως καταλήγουν, εάν αντιδράσουν λίγο παραπάνω από όσο επιτρέπεται στο μέσον του σωφρονισμού που είναι φυσικά το ανηλεές ξύλο –ο θάνατος είναι το αποτέλεσμα στην ας πούμε αντιποίηση αρχής των γυναικών στην αστυνομία ηθών. Εκτός από τη θρησκεία, οι ταγοί έχουν ανομολόγητη εξουσία, ώστε να εκπροσωπούν έναν κατ’ εκτίμηση πολιτικό και ηθικό τρόπο ζωής, ένα modus vivendi με συγκεκριμένες ηθικές αξίες και αντιστάσεις στον υποτιθέμενο έκλυτο βίο. Η ισλαμική κοινωνία για παράδειγμα δεν αποδέχεται τις γυναίκες ως ισότιμες, αλλά ως υποδεέστερες.
Οι νέες θεραπαινίδες στο σημερινό Ιράν
Στο φεμινιστικό κίνημα, η μαντίλα είναι το ισοδύναμο της πατριαρχίας, ένα σύμβολο με επιβιώματα στο χριστιανισμό όταν υπάρχει πένθος και απώλεια. Στη Γαλλία τρεις φορές η ένταση για την ισλαμική μαντίλα έγινε όχημα ώστε να γεφυρωθεί το χάσμα της κοινωνικής ανισότητας ανάμεσα στα δύο φύλα. Η διαμάχη για την μαντίλα είναι συνώνυμη της αποικιοκρατίας, μία ένδειξη για την ταξική διαφοροποίηση ανάμεσα σε μετανάστες και γηγενείς.
Με τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης να έχουν πια σιγάσει και το internet να μην είναι διαθέσιμο τις τελευταίες ημέρες, αυτό είναι ένα σαφές φρένο στον εκδημοκρατισμό της παγκόσμιας επικοινωνίας. Επιπλέον, η Ιρανή δημοσιογράφος Nilufar Hamedi η οποία έκανε γνωστή την είδηση θανάτου της Masha Amini διεθνώς έχει ήδη συλληφθεί, όπως πολλοί επώνυμοι ακτιβιστές στο Ιράν, με άγνωστες συνέπειες. Πλέον οι προθέσεις απέναντί τους είναι πολιτικές και διαφορετικές από την πλήρη εφαρμογή της θρησκείας. Οι ίδιοι δεν θα οδηγηθούν σε κέντρα ισλαμικής πρόνοιας, όπως όταν συνελήφθη η Masha Amini, ώστε να μεταχθεί σε κέντρο επανεκπαίδευσης ως προς το σωστό τρόπο διαβίωσης.
Η διορατικότητα της διάσημης συγγραφέως Margaret Atwood αποδίδει τη σημερινή συνθήκη στο Ιράν ως ένα συγκαιρινό Γίλεαθ. Tα δύο έργα-σταθμοί, Η Ιστορία της Θεραπαινίδας (1985) και η συνέχεια της ιστορίας στο ωριμότερο έργο Οι Διαθήκες (2019) αναδομούν το σύγχρονο καθεστώς αυθαιρεσίας κι απολυταρχισμού. Από τη δυστοπία της χριστιανικής στρατοκρατίας της αμερικανικής Γίλεαθ, όπου οι απείθαρχες βορειομερικανίδες ή έστω οι ανυπάκουες, ακόμα όσες ήταν παντρεμένες με άνδρα διαζευγμένο (!), εκείνες υποχρεωτικά οδηγούνται σε κέντρα επανεκπαίδευσης ως υποψήφιες «μήτρες» των αρρένων νέων ηγετών των ΗΠΑ, σήμερα η πραγματικότητα ξεπερνά την καλλιτεχνική φαντασία.
Στο Ιράν οι σύγχρονες θεραπαινίδες ευτυχώς έχουν μόνο το ιερό χρέος της επικάλυψης κάθε τρίχας στο κεφάλι. Η Atwood αναμφίβολα αξίζει ένα από τα επόμενα Νόμπελ Λογοτεχνίας, καθώς η Αμερικανίδα συγγραφέας προοιωνίζει την επανεμφάνιση του θεοκρατικού φανατισμού, που πηγάζει όχι μόνο από τη Δύση, αλλά κυρίως στη Μέση Ανατολή.
ΠΗΓΕΣ
Allamah Sayyid M. H. Tabataba (1987) The Qur’an in Islam. Zahra Publications.
Delphy, Christine (2004) «Η Διαμάχη για τη Μαντίλα», Σύγχρονα Θέματα 84: 60-69.
Guellouz, Azzedine (1996) Le Coran. Flammarion.
Lewis, Bernard (1988) The Political Language of Islam. The University of Chicago.
