Κολυμπώντας στην παραλία της Φαλάσαρνας, στα Χανιά, ή τρώγοντας λεμονάτο κατσικάκι «ρασκό» στην καρδιά της Ικαρίας, οι διακοπές είναι ιερές, αλλά η θερινή ραστώνη εύθραυστη. Όσοι έχουμε παιδιά το ξέρουμε από πρώτο χέρι: η μέδουσα (που μπορεί φέτος να είναι και μοβ), η μέλισσα, η «αόρατη» λακκούβα, ο αχινός που ήταν στη λάθος θέση τη λάθος στιγμή… Επειδή όλα μπορούν να συμβούν, οργανώσαμε το φαρμακείο των διακοπών για όλα εκείνα τα μικροατυχήματα και τις μικροαναποδιές, αλλά και για πιο επικίνδυνες καταστάσεις, όπως τις σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις, όταν απαιτείται άμεση δράση.
Αγάπη, μου συρρίκνωσα το φαρμακείο
Ένα kit με είδη πρώτης ανάγκης για την αντιμετώπιση μικροατυχημάτων και μικροενοχλήσεων καλό είναι να περιέχει από τα «κλασικά» μέχρι τα εναλλακτικά, κι από τα «έξυπνα» μέχρι τα… αχρείαστα.
Τα «κλασικά»
– Οινόπνευμα, οξυζενέ ή φυσιολογικό ορό, αντισηπτικό
Καθετί από αυτά έχει τον ρόλο του:
- Το οινόπνευμα χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό της περιοχής γύρω από το τραύμα και όχι στο τραύμα αυτό καθαυτό, επειδή το οινόπνευμα καθυστερεί την επούλωση (τσάμπα το τσούξιμο, δηλαδή).
- Το οξυζενέ και ο φυσιολογικός ορός ενδείκνυνται για τον καθαρισμό της πληγής.
- Το αντισηπτικό –με ή χωρίς ιώδιο- εφαρμόζεται τελευταίο στο καθαρό τραύμα με αποστειρωμένη γάζα.
– Αιμοστατικό για ρινορραγίες
Σε μορφή ταμπόν ή ειδικών νημάτων, τα αιμοστατικά για τις ρινορραγίες είναι πολύ αποτελεσματικά. Για μία συνηθισμένη ρινορραγία. Αν η αιμορραγία επιμένει, παίρνουμε τη βοήθεια του ειδικού στο πλησιέστερο αγροτικό ιατρείο ή Κέντρο Υγείας.
– Αποστειρωμένες γάζες και τσιρότα
Οι γάζες κυκλοφορούν σε διάφορα μεγέθη και τύπους: Απλές, αυτοκόλλητες, αυτοκόλλητες και αδιάβροχες, με ή χωρίς αντιβιοτικό… Προμηθευτείτε οπωσδήποτε απλές σε μεγάλο μέγεθος, καθώς μια γάζα μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε όχι μόνο για την κάλυψη μιας πληγής αλλά και για αιμόσταση, πιέζοντας με αυτή σταθερά το τραύμα. Επιπλέον, μπορούμε να έχουμε μαζί μας και αυτοκόλλητες γάζες, που είναι ιδανικές για μικρότερης έκτασης εκδορές. Για πιο επιπόλαια και μικρότερα τραύματα χρησιμοποιούμε τα εύχρηστα τσιρότα.
– Ελαστικός επίδεσμος
Ακινητοποιεί με ασφάλεια χέρια και πόδια, όταν υπάρχει τραυματισμός, αρκεί να ξέρουμε να τον χρησιμοποιούμε. Βασική οδηγία: Δεν τον εφαρμόζουμε πολύ σφιχτά, για να μη δημιουργήσουμε προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος.
– Αντισηπτικά μαντηλάκια και τζελ χεριών
Αν δεν μπορούμε να βρούμε σαπούνι και νερό, χρησιμοποιούμε αυτά τα αντισηπτικά προϊόντα προκειμένου να καθαρίσουμε τα χέρια μας πριν περιποιηθούμε το τραύμα του παιδιού μας.
– Αμμωνία, αντισταμινικό σε μορφή κρέμας ή roll-on και (λόγω μοβ μέδουσας) μαγειρική σόδα
Αυτό είναι το οπλοστάσιο για τα τσιμπήματα από ιπτάμενους και υδρόβιους εχθρούς. Η μαγειρική σόδα είναι η φετινή σταρ, καθώς βοηθά στο να μη δράσει η νευροτοξίνη, το δηλητήριο της μέδουσας, που προκαλεί τον πόνο, αλλά και μία σειρά ήπιων και σοβαρότερων αντιδράσεων. Για πιο σωστή αντιμετώπιση της επώδυνης επαφής μας με μέδουσα, μπορούμε να έχουμε μαζί μας ένα δοχείο (π.χ. ουροσυλλέκτη) όπου όχι μόνο θα φυλάξουμε τη σκόνη της σόδας, αλλά και θα μπορούμε να την αναμείξουμε με θαλασσινό νερό (αναλογία 1:1). Οι ακόμη πιο οργανωμένοι γονείς, έχουν μαζί τους και μία ληγμένη, σπασμένη, ακυρωμένη πιστωτική κάρτα, με την οποία αφαιρείται η επιπλέον αυτοσχέδια πάστα προκειμένου να μη χρησιμοποιήσουμε τα χέρια μας και έρθουμε σε επαφή με τη νευροτοξίνη.
– Αντισταμινικά χάπια ή σιρόπι για μικρά παιδιά
Εάν μετά από οποιοδήποτε τσίμπημα η αντίδραση δεν υποχωρεί, είναι απαραίτητη η λήψη αντισταμινικού από το στόμα. Εάν τα συμπτώματα εντείνονται παρά τη λήψη του φαρμάκου ή δεν υποχωρούν, δείτε αμέσως γιατρό.
– Θερμόμετρο
Δεν νιώθει καλά; Έχει πονοκέφαλο και ατονία; Το χέρι στο μέτωπο είναι μία πράξη φροντίδας και αγάπης, αλλά δεν κάνει θερμομέτρηση. (Το θερμόμετρο πρέπει να μένει στο «φαρμακείο» του ξενοδοχείου/σπιτιού, καθώς αποδιοργανώνεται σε ακραίες θερμοκρασίες).
– «Δάκρυα» για ερεθισμένα μάτια
Προσφέρουν ανακούφιση από τον ερεθισμό που μπορεί να προκαλέσει το θαλασσινό νερό, ο αέρας και ο ήλιος. Ακόμη, είναι εξαιρετικά χρήσιμα για την απομάκρυνση ξένου σώματος από τον επιπεφυκότα.
– Εντομοαπωθητικό
Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και ακολουθώντας τη συμβουλή του παιδιάτρου, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ειδικά βραχιολάκια, εντομοαπωθητικά σε μορφή κρέμας ή λοσιόν για το σώμα, αλλά και σε παστίλιες ή υγρό για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Για τα βρέφη, πάντως, ο πιο ασφαλής τρόπος να τα προστατέψετε από τα κουνούπια αλλά και τα υπόλοιπα πετούμενα έντομα παραμένει η χρήση κουνουπιέρας.
– Επουλωτική κρέμα after sun
Αν η καλοκαιρινή ξεγνοιασιά σας παρέσυρε και ξεχάσατε να επαναλάβετε την επάλειψη αντηλιακού στο παιδί σας, έχετε πάντα μαζί σας μία ειδική για ηλιακά εγκαύματα κρέμα, που θα σας συστήσει ο φαρμακοποιός και θα είναι κατάλληλη για παιδιά.
– Αντιβιοτική αλοιφή με κορτιζόνη
Εφαρμόζεται σε μικρές δερματικές βλάβες που φλεγμαίνουν. Επειδή περιέχει κορτιζόνη, η χρήση πρέπει να γίνεται με προσοχή και φειδώ, και σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού ή του φαρμακοποιού.
– Αντιπυρετικό-αναλγητικό σιρόπι
Ποτέ χωρίς τη σύριγγα-δοσομετρητή! Όλοι το έχουμε πάθει: Δεκαπενταύγουστο στο νησί να μαντεύεις πόσο είναι 10 ml.
Τα «έξυπνα»
– Ψαλίδι και τσιμπιδάκι φρυδιών
Το πρώτο για να κόψουμε τις γάζες στο μέγεθος που θέλουμε, το δεύτερο για να απομακρύνουμε αγκάθια από αχινούς ή φυτά.
– Συσκευή Αναρρόφησης Δηλητηρίου
Αυτή η έξυπνη αντλία τραβάει το δηλητήριο από το σημείο που τσίμπησε το παιδί –ή εμάς– μέλισσα ή σφίγγα. Στις ενδείξεις κάποιων συσκευών αναγράφονται τα δαγκώματα δηλητηριωδών ψαριών, σκορπιών ακόμη και φιδιών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, εννοείται ότι τρέχετε προς το πλησιέστερο Κέντρο Υγείας. Ακόμη, αντενδείκνυται η χρήση της αντλίας όταν το τσίμπημα είναι στα βλέφαρα, στο εσωτερικό του αυτιού, στον βλεννογόνο του στόματος ή στα γεννητικά όργανα του παιδιού.
– Σπρέι πάγου
Θα έχετε προσέξει, αν παρακολουθείτε μπάσκετ, την ακόλουθη σκηνή: Ο δίμετρος παίκτης πέφτει κάτω σφαδάζοντας από τους πόνους και ακολούθως γιατροί και φυσικοθεραπευτές τρέχουν στο παρκέ κρατώντας ένα σπρέι στο χέρι και ψεκάζουν εκεί που τους υποδεικνύει ο τραυματισμένος μπασκετμπολίστας. Το αυτό θα κάνετε κι εσείς εάν το ύψους ένα και σαράντα παιδάκι σας στραμπουλίξει το πόδι του. Τα σπρέι πάγου ανακουφίζουν άμεσα και είναι ιδανικά για διαστρέμματα, όπου λειτουργούν και θεραπευτικά στο πλαίσιο της κρυοθεραπείας. (Προσοχή! Δεν εφαρμόζεται όταν υπάρχουν εκδορές και φυσικά ποτέ κοντά σε βλεννογόνους.)
Τα εναλλακτικά
– Άρνικα
Σε αλοιφή, τζελ ή κρέμα, αλλά και ως βάμμα σε ομοιοπαθητικά σκευάσματα, η άρνικα είναι γνωστή για την αντιμετώπιση των μελανιών από τα χτυπήματα. Ακόμη, μειώνει τον πόνο και το πρήξιμο και είναι ιδανική για μικροχτυπήματα.
– Dr Bach Rescue Remedy σε σταγόνες
Αυτό το ίαμα διάσωσης είναι ένας συνδυασμός των ανθοϊαμάτων Bach: Rock Rose, Impatiens, Clematis, Star of Bethlehem, Cherry Plum Rescue, όπου το Rock Rose ανακουφίζει από τον τρόμο και τον πανικό. Το προϊόν δεν είναι κατάλληλο για παιδιά. Χορηγείται σε εφήβους και ενήλικες, οπότε υπάρχει στο φαρμακείο των διακοπών για εμάς, τις μαμάδες και τους μπαμπάδες που και στην πιο μικρή αναποδιά μπορεί να νιώσουμε την καρδιά μας να βγαίνει έξω από το σώμα μας… Δεν λαμβάνεται σε εγκυμοσύνη και θηλασμό!
Αχρείαστα να είναι
- Το ΑΜΚΑ, το τηλέφωνο του οικογενειακού μας γιατρού, του παιδιάτρου και του ασφαλιστή μας, εάν υπάρχει συμβόλαιο ιδιωτικής ασφάλισης για το παιδί, αποθηκεύονται στα κινητά και των δύο γονιών.
- Αδρεναλίνη σε προγεμισμένη σύριγγα με τη μορφή «στυλό», εάν το παιδί έχει εκδηλώσει στο παρελθόν σοβαρή αναφυλακτική αντίδραση και ο παιδίατρος ή ο αλλεργιολόγος συστήνουν να έχει πάντα μαζί του το σκεύασμα.
- Φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία θα μας φανούν χρήσιμα, εάν κάνουμε διακοπές σε τοποθεσίες όπου δεν υπάρχει φαρμακείο και τα οποία θα χορηγήσουμε στο παιδί μετά από συνεννόηση με τον παιδίατρο: Προβιοτικά για την αντιμετώπιση της διάρροιας, ένα αντιβιοτικό ευρέος φάσματος και ηλεκτρολύτες τους οποίους χορηγούμε στο παιδί όταν παρουσιάζει εμετούς και διάρροιες, αλλά και σε περιπτώσεις καταπόνησης σε υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. σε πολύωρη πεζοπορία), που υπάρχει σοβαρή απώλεια ηλεκτρολυτών μέσω του ιδρώτα.
Προσοχή: Δεν αφήνουμε το φαρμακείο μας να ψηθεί στους 40οC υπό σκιάν, ειδικά εάν περιέχει φαρμακευτικές ουσίες, αλλά φροντίζουμε να το φυλάμε σε δροσερό μέρος (όλοι οι ταβερνιάρηδες της Ικαρίας βόλευαν κάπου το νεσεσέρ με την αδρεναλίνη της μικρής αλλεργικής Έλλης μου). Εάν επισκέπτεστε παραλίες όπου δεν υπάρχουν καντίνες, beach bar και εστιατόρια, τοποθετήστε το φαρμακείο σας σε μια ισοθερμική τσάντα, στην οποία θα βάλετε και δυο-τρία παγωμένα κουτιά αναψυκτικού.
Ε. Ξενάκη
Με τη συνεργασία της φαρμακοποιού Μιρέλλας Κωτσόγιαννη.
