Η έλλειψη καλίου μπορεί να προκαλέσει ποικιλία συμπτωμάτων στον οργανισμό μας,
Το χημικό στοιχείο κάλιο είναι ένα μέταλλο, μαλακό και αργυρόλευκο που οξειδώνεται πολύ γρήγορα στον ατμοσφαιρικό αέρα και αντιδρά έντονα με το νερό, παράγοντας υδρογόνο και σημαντική ποσότητα θερμότητας.
Το κάλιο είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και επιτελεί λειτουργίες όπως η ρύθμιση της ποσότητας των υγρών του σώματος, η φυσιολογική λειτουργία του νευρομυϊκού και του καρδιαγγειακού συστήματος.
Φυσικά το κάλιο είναι περισσότερο γνωστό για τη χρήση του ως ηλεκτρολύτης και για την αντιμετώπιση της κράμπας.
Κατά μέσο όρο, η περιεκτικότητα του καλίου στο σώμα των αντρών είναι περίπου 150 γραμμάρια και των γυναικών περίπου 100 γραμμάρια και εξαρτάται από το ποσοστό της ελεύθερης λίπους μάζας σώματος.
Η απορρόφηση του, διεξάγεται στο ανώτερο τμήμα του λεπτού εντέρου, ενώ υπάρχουν και συγκεντρώσεις καλίου στο πλάσμα που κυμαίνονται περίπου στα 3,5-5 mmol/L.
Πηγές καλίου
Η συνιστώμενη ποσότητα καλίου για τους ενήλικες είναι περίπου τα 4,7 mg. Οι σημαντικότερες διατροφικές πηγές καλίου είναι τα εσπεριδοειδή, η μπανάνα, η χειμερινή κολοκύθα, το αβοκάντο, το πεπόνι, το αχλάδι, η σταφίδα.
Ακόμα βρίσκεται και στη γλυκοπατάτα, στο πλήρες γάλα, στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μπρόκολο, ξηροί καρποί χωρίς αλάτι. Τέλος ποσότητες θα βρούμε και στα όσπρια και τα μανιτάρια.
Το κάλιο σαν ηλεκτρολύτης
Το κάλιο είναι ένας ηλεκτρολύτης, δηλαδή μια ουσία που συμβάλλει στη μετάδοση ηλεκτρικών σημάτων εντός του σώματος. Λόγω αυτής του της ιδιότητας, ακόμα και μια μικρή απόκλιση από τα φυσιολογικά επίπεδα είναι ικανή να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και την ενέργεια του οργανισμού.
Αίτια ανεπάρκειας καλίου και κλινικά συμπτώματα:
Τα αίτια για την ανεπάρκεια καλίου είναι αμιγώς διατροφικά:
- Απώλεια καλίου μπορεί να προκληθεί με έντονη διάρροια και την χρήση διουρητικών χαπιών.
- Επίσης, η υπερβολική χρήση γλυκόριζας, καθώς η γλυκόριζα έχει την ιδιότητα να ενισχύει την απέκκριση καλίου από τα νεφρά.
Συμπτώματα της έλλειψης καλίου στον οργανισμό μας
Για να καταλάβω πως έχω θέμα με το κάλιο μου, υπάρχουν κάποια συμπτώματα που μου το δείχνουν.
- αδυναμία
- κράμπες
- ασυνήθιστος καρδιακός παλμός
- αρρυθμίες
- κόπωση
- δυσκοιλιότητα
- κατακράτηση υγρών
- ακόμα και δυσκολία απορρόφησης πρωτεΐνης.
Ακόμα και αν η ποσότητα που προσλαμβάνετε μέσα στη μέρα είναι ικανοποιητική, το έντονο στρες ακόμα και μια γαστρεντερίτιδα ή ένα χειρουργείο μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια καλίου.
Επίσης, το κάλιο μαζί με το νάτριο είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη διαχείριση της ενέργειας του οργανισμού. Μια διαταραχή μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία των κινητικών νευρώνων και των μυϊκών κυττάρων οδηγώντας σε ανησυχία, κράμπες, αδυναμία και κόπωση. Αυτή η συνεχόμενη κόπωση και το στρες μπορεί εύκολα να παρερμηνευτούν ως κατάθλιψη.
Ας δούμε αναλυτικά τι μπορεί να προκαλέσει στον οργανισμό μας
- Κράμπες και σπασμοί: οι κράμπες είναι ξαφνικές και μπορεί να συμβούν όταν τα επίπεδα του καλίου στο αίμα είναι χαμηλά. Το κάλιο μέσα από τα κύτταρα των μυών, βοηθάει στη λήψη σημάτων από τον εγκέφαλο που προκαλούν τις συσπάσεις και βοηθάει στο να σταματήσουν. Με την έλλειψη, τα σήματα του εγκεφάλου δεν μεταδίδονται σωστά προκαλώντας τις κράμπες
- Κόπωση και αδυναμία: από τα πρώτα σημάδια έλλειψης είναι η αδυναμία και η κούραση. Το κάλιο βοηθάει στη ρύθμιση των μυϊκών συσπάσεων όπως είπαμε. Όταν τα επίπεδα του είναι χαμηλά στο αίμα, δημιουργείται πρόβλημα στο πως ο οργανισμός μας διαχειρίζεται τα θρεπτικά συστατικά προκαλώντας έτσι το αίσθημα της κόπωσης.
- Προβλήματα στην πέψη: μπορεί να οφείλεται και στην έλλειψη καλίου. Το κάλιο βοηθάει επίσης και στη λήψη μηνυμάτων από τον εγκέφαλο προς τους μύες του πεπτικού συστήματος προκαλώντας τις συσπάσεις για να μετακινηθεί το φαγητό και να χωνευτεί. Με έλλειψη έχουμε πάλι πιο αδύναμες συσπάσεις και επιβράδυνση της πέψης προκαλώντας φούσκωμα ή δυσκοιλιότητα.
- Μυϊκοί πόνοι και σφίξιμο: μπορεί να οφείλονται σε σοβαρή έλλειψη καλίου, με πιθανότητα καταστροφής ακόμα και μυών. Όταν έχουμε σοβαρή έλλειψη, τα αγγεία του αίματος περιορίζουν την κυκλοφορία του αίματος προς τους μύες με αποτέλεσμα να λαμβάνουν λιγότερο οξυγόνο.
- Μούδιασμα πολλές φορές και φαγούρα: το κάλιο είναι σημαντικό για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, όπως αναφέραμε και πιο πάνω. Όσο περισσότερο χαμηλά είναι τα επίπεδα του, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να μην υπάρχουν σήματα από το νευρικό σύστημα.
Τι πρέπει να κάνω αν έχω έλλειψη καλίου;
Μπορώ εύκολα να διαπιστώσω την έλλειψη του καλίου με εξέταση αίματος ή μέσω ενός ηλεκτροκαρδιογραφήματος.
Σε περίπτωση που τελικά έχω έλλειψη τότε καλό θα είναι να μειώσω την κατανάλωση νατρίου από το φαγητό μου και να αυξήσω την κατανάλωση των παραπάνω τροφίμων που είναι πλούσια σε κάλιο.
Μπορώ επίσης να προμηθευτώ και συμπλήρωμα καλίου το οποίο συνήθως το καταναλώνουμε πριν το βραδινό μας ύπνο.
Της Χριστιάνας Αμπατζή, διαιτολόγου – διατροφολόγου
