Την Μεγάλη Πέμπτη, συνεδρίασε εκτάκτως το Διοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου εταιρειών «ΕΛΠΕ Α.Ε.» προκειμένου να λάβει απόφαση να εισηγηθεί προς τη Γενική Συνέλευση, την οποία συγκαλεί εκτάκτως στις 20 Μαΐου, αλλαγές σε σειρά άρθρων του Καταστατικού.
Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά την ίδια τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου: η ΓΣ καλείται να εγκρίνει την εκλογή του συνόλου των μελών του ΔΣ από την ΓΣ και την κατάργηση της ισχύουσας από το 2003 και τηρηθείσας μέχρι και σήμερα συμφωνίας μεταξύ Δημοσίου και μετόχων, σύμφωνα με την οποία τα 7 από τα 13 συνολικά μέλη του ΔΣ διορίζονται από το Ελληνικό Δημόσιο, 2 διορίζονται από την εταιρεία «PaneuropeanOilandIndustrialHoldings S.A.» (συμφερόντων Λάτση), 2 εκλέγονται με καθολική ψηφοφορία από τους εργαζόμενους και 2 μέλη εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων της μειοψηφίας.
Επιπρόσθετα, έχει δημοσιοποιηθεί πλέον και η πρόθεση του Ομίλου ΕΛΠΕ να προχωρήσει σε ίδρυση εταιρείας συμμετοχών (Holdings), που θα λειτουργεί ως εταιρική «ομπρέλα» για τις θυγατρικές (ΕΛΠΕ, ΕΚΟ, ΑΣΠΡΟΦΟΣ κλπ), και μάλιστα φημολογείται ότι η έδρα της μητρικής εταιρείας θα είναι εκτός Ελλάδας (πιθανότατα στην Ελβετία).
Από τη Διοίκηση των ΕΛΠΕ μαθαίνουμε ότι ο μετασχηματισμός του Ομίλου αποτελεί αναγκαιότητα για την προσαρμογή στο νέο παγκόσμιο περιβάλλον μέσω του επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής για το ESG (Environmental, SocialandGovernance) και των στόχων μείωσης εκπομπής ρύπων, καθώς και την καθιέρωση μιας κατάλληλης εταιρικής δομής, ενώ η τροποποίηση του Καταστατικού ως προς την σύνθεση του ΔΣ αφορά υποχρέωση συμμόρφωσης στον νέο νόμο για την εταιρική διακυβέρνηση (ν. 4706/2020).
Η κυβέρνηση, από την άλλη, φαίνεται να τηρεί σιγή ιχθύος, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ύποπτη αφού πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα assets του Ελληνικού Δημοσίου. Κατά πόσο, όμως, μπορεί να εκληφθεί ως «σιγή» η ψήφος των εκπροσώπων του Δημοσίου εντός του ΔΣ, που προς το παρόν τουλάχιστον διατηρεί την πλειοψηφία, για την απόφαση που ελήφθη στις 26 Απριλίου;
Κατ’ αρχάς, ας δούμε τι σημαίνει για τα ΕΛΠΕ – και όχι μόνο – αυτή η απόφαση του ΔΣ. Με απλά λόγια και χωρίς νομικές και τεχνικές φιοριτούρες, σημαίνει ότι το Ελληνικό Δημόσιο παραχωρεί ευθέως και αυτοβούλως το μάνατζμεντ του Ομίλου, που κατέχει από το 2003 όταν και ξεκίνησε η αποκρατικοποίηση των ΕΛΠΕ από την κυβέρνηση Σημίτη.
Πρόκειται, χωρίς υπερβολές, για τον ορισμό της απεμπόλησης δικαιωμάτων και παραβίασης της υποχρέωσης για προστασία του δημοσίου συμφέροντος. Επιπρόσθετα, το Ελληνικό Δημόσιο, δια της πλειοψηφίας του στο ΔΣ, κυριολεκτικά «πετάει» έξω από τη Διοίκηση τους εργαζόμενους, διαγράφοντας μονοκοντυλιά ένα κεκτημένο των εργαζομένων στον μεγαλύτερο ενεργειακό Όμιλο της χώρας. Ως προς το δεύτερο, δεν θα ανέμενε κανείς βέβαια από την κυβέρνηση της ΝΔ ευαισθησία στα εργασιακά δικαιώματα – αναμένεται εξάλλου το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας.
Είναι γεγονός ότι ο όμιλος ΕΛΠΕ εισέρχεται σε μια νέα εποχή, αυτή της ενεργειακής μετάβασης, και απαιτείται σοβαρός στρατηγικός σχεδιασμός για να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις και να διατηρήσει τον σημαντικό ρόλο που ανέπτυξε τα προηγούμενα χρόνια πρωταγωνιστώντας στην ΝΑ Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, διακρίνεται όμως ξεκάθαρα η στρατηγική της κυβέρνησης της ΝΔ: να περάσει ο όμιλος ΕΛΠΕ καθ’ ολοκληρίαν στον Όμιλο Λάτση. Η συνεδρίαση του ΔΣ τη Μ. Εβδομάδα προφανώς ήρθε να επιστεγάσει κάποια συμφωνία και μια πορεία που έχει δρομολογηθεί καιρό πριν.
Η νέα στρατηγική του Ομίλου ΕΛΠΕ, λοιπόν, προβλέπει να περάσει το μάνατζμεντ στον Όμιλο Λάτση, να καταργηθεί η εκπροσώπηση των εργαζομένων στη Διοίκηση, να ιδρυθεί εταιρεία συμμετοχών, πιθανόν με έδρα την Ελβετία (όπου εξάλλου εδρεύουν επιχειρήσεις του Ομίλου Λάτση), για την οποία ακόμα δεν είναι σαφείς οι ανάγκες που θα εξυπηρετεί, ενώ οι επικλήσεις για διευκόλυνση της χρηματοδότησης μάλλον δεν πείθουν, δεδομένου μάλιστα ότι γνωστές εταιρείες που δοκίμασαν αυτή τη συνταγή δεν κατάφεραν κάτι.
Σε κάθε περίπτωση, δημιουργεί σημαντικά ερωτήματα η πρόθεση της κυβέρνησης να συμμετάσχει το Δημόσιο σε μια εταιρεία Holdings με έδρα την Ελβετία (αν επιβεβαιωθεί τελικά το σενάριο αυτό).
Η κυβέρνηση της ΝΔ παρέλαβε τον Ιούλιο του 2019 τον Όμιλο ΕΛΠΕ, ο οποίος κατέγραψε κατά το χρονικό διάστημα 2015-2019 ιστορικά υψηλά επιδόσεων στην κερδοφορία, που συνοψίζεται σε μέσο όρο συγκρίσιμων κερδών (EBITDA) 763 εκ ευρώ έναντι 373 εκ ευρώ την περίοδο 2009-2014, παρά το γενικότερο και ειδικότερο δυσμενές διεθνές οικονομικό περιβάλλον στον τομέα της διύλισης. Επιπλέον, στο ίδιο χρονικό διάστημα, τα ΕΛΠΕ κατέγραψαν υψηλές επιδόσεις στους δείκτες ESG. Αυτά τα επιτεύγματα κατακτήθηκαν με το μάνατζμεντ να ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο. Επομένως, προκύπτει αβίαστα το ερώτημα ποια ανάγκη οδηγεί στην παραχώρηση του μάνατζμεντ στον ιδιώτη μέτοχο, μετά από μια επιτυχημένη πορεία των ΕΛΠΕ τα τελευταία χρόνια, πολύ δε περισσότερο που αυτό προσδίδει στο δημόσιο μια επιπλέον αξία στις μετοχές που κατέχει;
Όσον αφορά τον παράγοντα ESG (Environment, Social, Governance), που επικαλείται η Διοίκηση των ΕΛΠΕ, θα πρέπει να επισημανθεί ότι σημαντική πτυχή των κοινωνικών κριτηρίων αποτελούν οι σχέσεις της εταιρείας με τους εργαζόμενούς της. Και εδώ τίθεται ένα επίσης σημαντικό ερώτημα: Καταργώντας την εκπροσώπηση των εργαζομένων στη Διοίκηση, γεγονός για το οποίο ήδη έχει ξεσπάσει δικαίως θύελλα αντιδράσεων στα σωματεία εργαζομένων των ΕΛΠΕ και το οποίο συνιστά επίθεση στα εργασιακά κεκτημένα πώς ακριβώς υπηρετούνται τα κοινωνικά κριτήρια;
Εν κατακλείδι, η κυβέρνηση φαίνεται να ξεδιπλώνει τη στρατηγική της για τον Όμιλο ΕΛΠΕ, που δεν είναι άλλη από την πάγια γενικότερη πολιτική της στάση να εξυπηρετεί τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Και τελικά, για ποια «έκρηξη» επενδύσεων μιλούσε προεκλογικά;
Γιατί επενδύσεις δεν βλέπουμε, παρά μόνο εξυπηρετήσεις.
Του Πάνου Σκουρλέτη, Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.
