Ο θυρεοειδής είναι από τους σημαντικότερους ενδοκρινείς αδένες του ανθρωπίνου σώματος. Βρίσκεται στην περιοχή του τραχήλου, ζυγίζει περίπου 20 γραμμάρια και αποτελείται από δύο λοβούς. Ο αδένας αυτός παράγει τρεις βασικές ορμόνες: τη θυροξίνη, την τριιωδοθυρονίνη και την καλσιτονίνη.
Οι θυρεοειδικές ορμόνες είναι απαραίτητες για τη σωστή ανάπτυξη του ανθρώπου. Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί πως τα παιδιά που γεννιούνται με την έλλειψή τους, εμφανίζουν καθυστερημένη σωματική και νοητική ανάπτυξη (κρετινισμό).
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη ιωδίου είναι 150 mcg, η οποία κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας φτάνει τα 250mcg ημερησίως. Όταν η ελλιπής πρόσληψη είναι μακροχρόνια ή/και επισυμβαίνει σε περιόδους που η ανάγκη παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών είναι αυξημένη, τότε η λειτουργία τους θυρεοειδούς διαταράσσεται, με συχνότερη έκφραση τον υποθυρεοειδισμό.
Από την άλλη, εάν στα πλαίσια μακροχρόνιας ένδειας ιωδίου και κυρίως στα πλαίσια ενός ευμεγέθους αδένα με οζώδεις σχηματισμούς (αυτό που οι Ενδοκρινολόγοι αποκαλούν πολυοζώδη βρογχοκήλη), ο οργανισμός φορτιστεί με υπερβολική ποσότητα ιωδίου, τότε μπορεί να έχουμε την αντίθετη κατάσταση με υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Θυρεοειδής: Συμπτώματα που δεν πρέπει να αμελήσεις
Ο οργανισμός σου θα βαρέσει σήμα κινδύνου, όταν υπάρχει κάποιο θέμα με το θυρεοειδή σου αδένα κι εσύ πρέπει να είσαι σε θέση να αναγνωρίσεις αυτά τα σημάδια, καθώς η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση όποιας διαταραχής είναι εξαιρετικά σημαντική. Παρακάτω θα βρεις τα συμπτώματα, που πρέπει να σε οδηγήσουν στο γιατρό σου, για την αναζήτηση πιθανών προβλημάτων στο θυρεοειδή.
Αίσθημα κόπωσης ή ανησυχία & ευερεθιστότητα
Ένα από τα πιο συχνά φαινόμενα, που παρατηρείται στις διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα είναι οι αλλαγές στη διάθεση και την ενέργεια. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις υποθυρεοειδισμού είναι συχνό φαινόμενο η υποτονικότητα, η μελαγχολία & το αίσθημα κόπωσης. Αντίθετα, όταν κάποιος πάσχει από υπερθυρεοειδισμό, βιώνει συχνά στρες, νευρικότητα & ευερεθιστότητα.
Τριχόπτωση
Τόσο ο υπερθυρεοειδισμός όσο και ο υποθυρεοειδισμός επηρεάζουν την ποιότητα και την ποσότητα των μαλλιών μέσω διαφορετικών διεργασιών. Η τριχόπτωση είναι ένα ακόμη σημάδι που δείχνει πως οι ορμόνες του θυρεοειδούς έχουν απορρυθμιστεί. Το πιθανότερο είναι ότι μετά την εξισορρόπηση των ορμονών, τα μαλλιά επανέρχονται.
Αύξηση ή απώλεια βάρους
Μια ανεξήγητη αλλαγή στο βάρος είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα μιας διαταραχής του θυρεοειδούς. Αύξηση σωματικού βάρους μπορεί να σημάνει χαμηλά επίπεδα ορμονών του θυρεοειδούς, μια κατάσταση που ονομάζεται υποθυρεοειδισμός. Αντίθετα, εάν ο θυρεοειδής παράγει περισσότερες ορμόνες από ό, τι χρειάζεται το σώμα, θα χάσετε βάρος απροσδόκητα. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή ως υπερθυρεοειδισμός. Ο υποθυρεοειδισμός είναι πολύ πιο κοινός.
Μειωμένη αντοχή στο κρύο ή στη ζέστη
Σε περιπτώσεις αποσταθεροποίησης του θυρεοειδούς αδένα, είτε αυξάνονται είτε μειώνονται οι μεταβολικές διαδικασίες. Επομένως, σε περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού, οι καύσεις αυξάνονται με αποτέλεσμα αίσθημα ζέστης ή εφίδρωσης, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες. Από την άλλη μεριά στον υποθυρεοειδισμό επικρατεί αυξημένο αίσθημα κρύου.
Αϋπνία
Ανάλογα με τον τύπο του θυρεοειδή ( υπερθυρεοειδισμός ή υποθυρεοειδισμός ) παρατηρείται αντίστοιχα αϋπνία ή υπνηλία λόγω των διαφορετικών μεταβολικών διαταραχών, που τον συνοδεύουν.
Απορρύθμιση περιόδου
Οι περισσότερες μορφές θυρεοειδή προκαλούν κάποιο τύπο διαταραχής στην έμμηνο ρύση και στη ροή του αίματος.
Πρησμένα μάτια, που δίνουν την αίσθηση ότι έχουν «πεταχτεί» προς τα έξω
Είναι ένα συχνό φαινόμενο σε περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού. Παρατηρείται συσσώρευση ιστού πίσω από τα μάτια, κι έτσι παρατηρείται αυτό το ασυνήθιστο σύμπτωμα.
Προβλήματα στο γαστρεντερικό
Η υπερδραστηριότητα ή η μειωμένη δραστηριότητα του μεταβολισμού, ανάλογα με το είδους του θυρεοειδή, μπορεί να οδηγήσει σε διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
Πιο λεπτό ή πιο σκληρό δέρμα
Όπως προαναφέρθηκε, ο θυρεοειδής ρυθμίζει το μεταβολισμό. Συνέπεια αυτού είναι και ο ρυθμός ανάπλασης του δέρματος. Έτσι, ανάλογα με την περίπτωση (υπερθυρεοειδισμός / υποθυρεοειδισμός), το δέρμα αναπλάθεται ταχύτερα, μένοντας λεπτό και λείο, ή με αργότερο ρυθμό, όπου κάνει το δέρμα τραχύ & σκληρό.
Οι τροφές που κάνουν καλό στον θυρεοειδή
Η επαρκής πρόσληψη θρεπτικών συστατικών παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Παρακάτω αναφέρονται τα κυριότερα ιχνοστοιχεία και οι τροφές που τα περιέχουν.
Το ιώδιο
Το ιώδιο είναι το πιο σημαντικό θρεπτικό συστατικό για τη λειτουργία του θυρεοειδή καθώς είναι απαραίτητο για τη σύνθεση θυρεοειδικών ορμονών. Όταν δεν επαρκεί, ο θυρεοειδής προσπαθεί να αντισταθμίσει την έλλειψη με τη διόγκωσή του (βρογχοκήλη και εμφάνιση όζων).
*Πηγές ιωδίου: ιωδιούχο αλάτι, ψάρια, μύδια, γαρίδες, στρείδια, φύκια, αυγά, σκόρδο, σπαράγγια, σπανάκι, μανιτάρια και σπόροι σουσαμιού.
Το σελήνιο
Το σελήνιο συμβάλλει στη διατήρηση της σωστής ποσότητας θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα και στους διάφορους ιστούς. Επίσης, ένζυμα, τα οποία περιέχουν σελήνιο, συμμετέχουν στην «αποτοξίνωση» του αδένα (ειδικά σε περιόδους στρες) και στην αποτελεσματική διαχείριση των αποθηκών ιωδίου στο σώμα.
*Πηγές σεληνίου: ξηροί καρποί, δημητριακά, κρέας (κυρίως το μοσχαρίσιο), πουλερικά, μανιτάρια, αυγά, φασόλια σόγιας, τόνος, καβούρια και αστακός.
Η τυροσίνη
Η τυροσίνη είναι ένα αμινοξύ, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών.
*Πηγές τυροσίνης: ψάρια, κοτόπουλο, προϊόντα ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά, μπανάνες, φασόλια και ξηροί καρποί.
Ο ψευδάργυρος
Τα χαμηλά επίπεδα του ψευδάργυρου στον οργανισμό συνδέονται με χαμηλά επίπεδα στις θυρεοειδικές ορμόνες, δηλαδή την TSH, την Τ3 και την Τ4. Τόσο ο υποθυρεοειδισμός (όταν ο θυρεοειδής υπολειτουργεί) όσο και ο υπερθυρεοειδισμός (όταν ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί) μπορούν να προκαλέσουν ελλείψεις στα επίπεδα ψευδαργύρου.
*Πηγές ψευδαργύρου: ξηροί καρποί, δημητριακά ολικής άλεσης, σιτάρι, βρώμη, αρακάς, ψάρια, αυγά, θαλασσινά, φασόλια, μανιτάρια, σύκα και κρέας.
Ο χαλκός
Ο χαλκός είναι απαραίτητος για τη σύνθεση της Τ4 και, όταν η διατροφική πρόσληψη χαλκού είναι περιορισμένη, ο ρυθμός παραγωγής της ορμόνης μειώνεται. Η Τ4 ρυθμίζει τη σύνθεση της χοληστερίνης στον οργανισμό. Συνεπώς, μπορεί να υπάρχει σχέση μεταξύ της ανεπάρκειας χαλκού, της αύξησης της χοληστερίνης στο αίμα και των καρδιαγγειακών παθήσεων – ειδικά σε άτομα με υποθυρεοειδισμό.
*Πηγές χαλκού: θαλασσινά, ψάρια, κρέας, ξηροί καρποί, φασόλια, μανιτάρια και δημητριακά.
Ο σίδηρος
Η έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό μπορεί και πάλι να μειώσει τη θυρεοειδική λειτουργία, γι’ αυτό είναι σημαντικό να καταναλώνετε αρκετό σίδηρο, έτσι ώστε να εξασφαλίσετε την επαρκή λειτουργία του.
*Πηγές σιδήρου: εντόσθια, στρείδια, μύδια, σπανάκι, φακές, φασόλια σόγιας, άσπρα φασόλια και σπόροι κολοκύθας.
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Οι βιταμίνες Β2, Β3 και Β6 βοηθούν τον οργανισμό να δημιουργήσει την ορμόνη Τ4.
*Πηγές βιταμινών Β: κρόκοι αυγών, εντόσθια, ψάρι, προϊόντα ολικής άλεσης, αρακάς, γάλα, μανιτάρια και αμύγδαλα.
Τα αντιοξειδωτικά (βιταμίνες Α, C και Ε)
Τα αντιοξειδωτικά βοηθούν το θυρεοειδή αδένα να καταπολεμήσει το οξειδωτικό στρες και να προλάβει την εμφάνιση εκφυλιστικών ασθενειών.
*Πηγές αντιοξειδωτικών: σταφύλια, φράουλες, μύρτιλα, βατόμουρα, καρύδια, πράσινο τσάι, μπρόκολο, σπαράγγια, μαρούλι, κατσαρό λάχανο, καρότα, σπανάκι, φασόλια σόγιας, γλυκοπατάτες, κολοκύθες, πεπόνια, ρόδι.
