Η συνεχιζόμενη άνοδος των επιτοκίων έρχεται να προσθέσει νέα βάρη στους ώμους των πολιτών, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με το μεγάλο κύμα ακρίβειας και την κυβέρνηση να εμμένει σε ανεπαρκή μέτρα. Όλα τα παραπάνω λαμβάνουν σε ένα περιβάλλον που τα επιτόκια των δανείων αυξάνονται ολοένα και περισσότερο, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ετοιμάζεται για νέες «πτήσεις».
Διαβάζουμε στο ρεπορτάζ του Γιάννη Αγουρίδη για την ΑΥΓΗ:
Είναι χαρακτηριστικό ότι για αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ σε ιστορικά υψηλά επίπεδα τοποθετούνται πλέον οι χρηματαγορές, μετά τα νέα δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν και έβαλαν τους επενδυτές σε μια φάση αναθεώρησης. Με τα νέα δεδομένα οι χρηματαγορές πλέον τοποθετούνται ως επί το πλείστον ότι η ΕΚΤ έως το τέλος του ερχόμενου καλοκαιριού θα διαμορφώσει το βασικό της επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων στο 3,75%, από το 2,50% που βρίσκεται επί του παρόντος. Κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν τη νέα επιβάρυνση των δόσεων των στεγαστικών δανείων στην Ελλάδα, όταν πολλοί δανειολήπτες έχει διαπιστώσει αύξηση έως και 300 ευρώ – από το περασμένο καλοκαίρι – μέχρι σήμερα στη δόση του στεγαστικού τους.
Την ίδια στιγμή 1 στα 5 νοικοκυριά με στεγαστικό δάνειο δηλώνει αδυναμία να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις του, ενώ συγκριτικά με το 2021 αυξήθηκε το ποσοστό εκείνων που φοβούνται ότι μπορεί να χάσουν το σπίτι τους λόγω οφειλών. Μάλιστα αυτά τα στοιχεία της έρευνα έχουν σχηματιστεί πριν τη δημοσιοποίηση της απόφασης του Αρείου Πάγου.
Καθυστερήσεις
Με βάση τα ευρήματα της έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, πάνω από 8 στα 10 νοικοκυριά (84,4%) διαμένουν σε ιδιόκτητο σπίτι έναντι 15,3% που πληρώνει ενοίκιο.
Από τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ιδιόκτητο σπίτι το 21,3% έχει ενεργό στεγαστικό δάνειο (21% το αντίστοιχο ποσοστό το 2021).
Από τα νοικοκυριά αυτά το 18,7% (16,5% το αντίστοιχο ποσοστό στην έρευνα του 2021) καταβάλει τις δόσεις του δανείου συχνά με κάποια καθυστέρηση, ενώ το 8,5% (6% το αντίστοιχο ποσοστό στην έρευνα του 2021) έχει καθυστερημένες οφειλές για πάνω από 3 μήνες.
Τα αυξημένα ποσοστά καθυστερημένων τραπεζικών υποχρεώσεων για στεγαστικά δάνεια, που καταγράφονται για το 2022 σε σχέση με το 2021, σύμφωνα με τους αναλυτές του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, πιθανότατα σχετίζονται και με τη σημαντική αύξηση που έχει παρατηρηθεί στα επιτόκια δανεισμού εξαιτίας της απότομης και σημαντικής αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που έχει οδηγήσει σε αύξηση των μηνιαίων δόσεων των στεγαστικών δανείων ακόμα και έως 30%.
Χειροτερεύει η εικόνα
Ως εκ τούτων, χειροτερεύει η εικόνα σε σχέση με την έρευνα του 2021 και ως προς τις εκτιμήσεις των νοικοκυριών αναφορικά με την δυνατότητα εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανειακών τους υποχρεώσεων το 2023.
Συγκεκριμένα, από τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ιδιόκτητο σπίτι και έχουν στεγαστικό δάνειο, το 8,6% (8,1% το αντίστοιχο ποσοστό το 2021) δήλωσε πως δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις, ενώ το 12,9% (7,2% το αντίστοιχο ποσοστό το 2021) δήλωσε πως μάλλον δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις δανειακές του υποχρεώσεις.
Φόβος απώλειας κατοικίας
Ταυτόχρονα, αυξημένος σε σχέση με το 2021 είναι ο φόβος των νοικοκυριών ότι μπορεί να απωλέσουν το σπίτι τους λόγω οφειλών.
Ειδικότερα, το 14,4% (11,3% το αντίστοιχο ποσοστό το 2021) των νοικοκυριών εξέφρασε τον φόβο απώλειας του ακινήτου λόγω αδυναμίας πληρωμής των υποχρεώσεων προς τις τράπεζες ή το Δημόσιο.
Να σημειωθεί ότι περισσότεροι από 55.900 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί έχουν ολοκληρωθεί συνολικά, από την 1η Ιανουαρίου 2018 έως 30 Νοεμβρίου 2022 (στοιχεία iMEdD Lab).
Τα νοικοκυριά που εκφράζουν εντονότερα τον φόβο αυτό είναι τα πολυμελή (με 5 άτομα και άνω) νοικοκυριά (25,5%) και εκείνα με τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος (24,1%).
Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι οι πολυμελείς οικογένειες και όσες έχουν τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος είναι εκείνες που εκφράζουν και τη μεγαλύτερη απαισιοδοξία για τη μελλοντική οικονομική τους κατάσταση, κυρίως λόγω των επιπτώσεων της ακρίβειας.
Συγκεκριμένα απαισιοδοξία δήλωσε το 64,2% των πολυμελών νοικοκυριών και το 61,9% των νοικοκυριών με τουλάχιστον ένα άνεργο μέλος.
Κατασχέσεις
Το 7,9% των νοικοκυριών έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες για καταναλωτικά, επιχειρηματικά δάνεια ή/και κάρτες, ενώ το 8,7% των νοικοκυριών δήλωσε πως δεν θα καταφέρει να ανταποκριθεί στις προαναφερόμενες τραπεζικές υποχρεώσεις το 2023.
Επιπλέον, το 3,8% των νοικοκυριών δήλωσε πως το 2022 υπέστη δέσμευση ή κατάσχεση λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων λόγω οφειλών, ποσοστό πολλαπλάσιο σε σχέση με το 2021 που ήταν 0,8%.
