Στο αγαπημένο μακρινό μας παρελθόν, τότε που ήμασταν μικροί, υπήρχε ένα μπλε ορθογώνιο τετράδιο που έγραφε πάνω με προσεγμένα γράμματα: «Ορθογραφία». Εκεί εξεταζόμασταν στην ορθή γραφή των καινούργιων λέξεων που μαθαίναμε. Και μπορεί το τετράδιο κάποτε να τελείωσε, αλλά οι καινούργιες λέξεις συνεχίστηκαν…
Είναι αυτές οι λέξεις που ναι μεν τις ξέρουμε και τις γράφουμε, ωστόσο υπάρχει πάντα ένας σπόρος αμφιβολίας περί της ορθής γραφής τους που σε βασανίζει αν πράγματι γράφονται έτσι ή όχι. Θα λέγαμε ότι είναι ένα ιδιόμορφο OCD που έχουμε οι περισσότεροι με τις λέξεις όπως…:
1.Συνημμένα: Η λέξη – βασιλιάς της αμφιβολίας. Και ποιος από μας, πριν στείλει ένα μειλ, δεν έχει κάτσει 4 λεπτά κοιτάζοντας στο ταβάνι με ρυτιδιασμένο από τη σκέψη μέτωπο, διερωτώμενος πόσα «μι» και πόσα «νι» έχει η λέξη αυτή, ώσπου αποφασίσει να γράψει τελικά:
«Επισυνάπτονται τα τάδε αρχεία»;
2.Διεκπεραίωση: Εντάξει, δεν πρόκειται για μια εντελώς καθημερινή λέξη που γράφουμε στη λίστα μας για τα ψώνια τύπου: πάρε αυγά, γάλα, χαρτοπετσέτες και για την διεκπεραίωση της ενέργειας αυτής πήγαινε στο σούπερ μάρκετ. Εντούτοις, όταν προκύπτει ανάγκη να τη χρησιμοποιήσουμε σε έναν πιο επίσημο λόγο, αναρωτιόμαστε πού θέλει έψιλον και πού άλφα γιώτα μέχρι να το κρυφογκουγκλάρουμε.
3. Ο εφιάλτης των «ειλημμένων» και των παράγωγών του, όπως οι λέξεις «ανειλημμένες», «προκατειλημμένος», «επανειλημμένως». Θέλουμε να γράψουμε «ανειλημμένες υποχρεώσεις» και να το πάλι, εκείνο το ύφος της απορίας που από μακριά μοιάζει με μίνι εγκεφαλικό.
4.Πλημμύρα: Η γραφή της λέξης είναι τόσο καταστροφική όσο και η σημασία της. Αν για κάποιο λόγο θέλετε να ελέγξετε την ορθογραφία κάποιου, ενδεχομένως η λέξη «πλημμύρα» να ήταν η κατάλληλη για τεστ. Δεν είναι μόνο ότι μέσα σε 8 γράμματα έχει δυο υγρά, ένα ένρινο, ένα ύψιλον και ένα ήττα, είναι και ότι τη χρησιμοποιούμε αρκετά σπάνια.
5.Περαιτέρω: Και εκεί που έχεις γράψει μια ωραία επιστολή όπως πρέπει, η οποία έχει μέσα και τη λέξη «συνημμένα» και τη λέξη «διεκπεραίωση», έρχεται η τελευταία μαχαιριά- η φράση «για περαιτέρω πληροφορίες». Όλα πήγαιναν τόσο καλά, ε δεν είμαστε τώρα για να σκεφτόμαστε κάθε λέξη 11 λεπτά. Γράφεις «για περισσότερες πληροφορίες» και τελειώνει η δουλειά.
6. Ο πανικός του ύψιλον και του ήττα στη λέξη «μήνυμα». Μολονότι τη λέξη αυτή και την γράφουμε και τη βλέπουμε συχνά, για κάποιο λόγο μας προβληματίζει ενίοτε και κάνουμε δεύτερες σκέψεις. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και η λέξη «θηλυκό».
7. Ενστικτωδώς: Το δεύτερο ωμέγα της λέξης είναι ξεκάθαρο, εντάξει, τα επιρρήματα γράφονται με ωμέγα. Αλλά το πρώτο; Αν αναλογιστείς ότι προέρχεται από τη λέξη ένστικτο που γράφεται με όμικρον η λογική λέει ότι πρέπει να είναι όμικρον, γιατί είναι με ωμέγα; Και η γραμματική σου λέει ότι είναι «φθογγικό πάθος».
Μα συγγνώμη, έτσι είναι το πάθος;;;
8. Ανησυχώ: Εδώ που τα λέμε, μια μικρή ανησυχία προκαλεί αυτή η λέξη. Κάποιοι από μας χρειάζεται να κάνουν μια εξίσωση πριν την γράψουν. Σκέφτονται πώς γράφεται η λέξη ησυχία, αν το ήττα είναι πρώτο, μετά της προσθέτουν το στερητικό -«αν», το κάνουν ρήμα. Θέλει μια εγκεφαλική διεργασία, δεν τη γράφουμε μερικοί τόσο ενστικτοδώς τη λέξη- συγγνώμη, ενστικτωδώς.
9. Δίλημμα: Μεγαλύτερο δίλημμα δεν υπάρχει από το αν η λέξη «δίλημμα» γράφεται με δύο «λάμδα» ή με δύο «μι».
10. Συνειδητοποιημένα: Ουκ ολίγες φορές η λέξη αυτή έχει γραφτεί λάθος, ειδικά σε συνθήκες πίεσης. Αλλά όπως έχει πει κι ένας πεφωτισμένος γέροντας στο Θιβέτ «Όταν πρέπει να γράψεις τη λέξη “συνειδητοποιημένα”, φέρε στο νου σου τη λέξη “ειδήσεις” και όλα θα πάρουν το δρόμο τους».
Και τέλος μια παροιμία της κατηγορίας «Θέλω επιφοίτηση για να την αρθρώσω ολόκληρη χωρίς να κομπιάσω»: Παίρνεις το ύφος του απόλυτου γκουρού της ζωής για να κολλήσεις τον άλλον στον τοίχο λέγοντάς του «Εκεί που είσαι ήμουν και εκεί που είμαι θα ‘ρθεις» και αρχίζεις και σκέφτεσαι κάνα δεκάλεπτο ποιος ήρθε και ποιος πάει πού.
Εντάξει, καλύτερα να το στείλετε «συνημμένα»!
Ελένη Τύπου
