Ο επικεφαλής της Frontex, Φαμπρίς Λετζέρι υπέβαλε χθες την παραίτησή του, στη σκιά των αποκαλυπτικών στοιχείων για την εμπλοκή της ευρωπαϊκής υπηρεσίας ακτοφυλακής και συνοριοφυλακής σε παράνομες επιχειρήσεις επαναπροώθησης ή απώθησης εκατοντάδων προσφύγων στο Αιγαίο και για τη μεθοδευμένη απόπειρα παραπλάνησης και συγκάλυψης των παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου.
Όπως έγινε γνωστό από πληροφορημένη πηγή, η παραίτηση του Λετζέρι θα εξετασθεί από το συμβούλιο διοίκησης της υπηρεσίας.
“I give my mandate back”.
This is the letter of resignation submitted yesterday by #Frontex‘s executive director Leggeri, to the chief of the agency’s Management Board.
MB is currently in session.
More reporting coming soon at @derspiegel. pic.twitter.com/xMpdu3vX74
— Giorgos Christides (@g_christides) April 29, 2022
Η υποβολή της παραίτησης ακολουθεί έρευνα της Olaf, της ευρωπαϊκής υπηρεσίας καταπολέμησης της απάτης, δήλωσε η ίδια πηγή επιβεβαιώνοντας πληροφορίες που έχουν δημοσιευθεί στον Τύπο.
Ο Λετζέρι έχει βρεθεί από καιρό στο στόχαστρο διεθνών δημοσιογραφικών ερευνών την ίδια στιγμή που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναστείλει την έγκριση του απολογισμού της (Frontex) για το 2020, μπλοκάροντας τη χρηματοδότησή της, εξαιτίας των χειρισμών της στην υπόθεση των ελληνικών επαναπροωθήσεων.
Βαρύτατα εκτεθειμένη είναι η ελληνική κυβέρνηση που έσπευσε πρόσφατα δια του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη, να βραβεύσει τον Λετζέρι για τις «υπηρεσίες» που πρόσφερε στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.
Αν και υπόλογος στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, ο Λετζέρι, είχε γίνει δεκτός από τον πρωθυπουργό στο Μαξίμου.
Νέες αποκαλύψεις
Πέντε ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης (Lighthouse Reports, Spiegel, Le Monde, η ελβετική τηλεοπτική εκπομπή έρευνας SRF Rundschau και το ελβετικό περιοδικό Republik), επικαλούμενα την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ελευθερία της πληροφόρησης, ζήτησαν και πήραν αντίγραφο της βάσης δεδομένων Jora της Frontex, όπου καταγράφονται οι αναφορές σοβαρών περιστατικών κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τη δημοσιογραφική έρευνα, η βάση δεδομένων καταγράφει την εμπλοκή της Frontex σε 222 επιχειρήσεις του Ελληνικού Λιμενικού από τον Μάρτιο του 2020 ώς τον Σεπτέμβριο του 2021, που οδήγησαν σε συνοπτική απέλαση τουλάχιστον 987 προσφύγων, ενώ ο αριθμός μπορεί να φτάνει τους 8.355 πρόσφυγες.Τα περιστατικά χαρακτηρίζονται με τον παραπλανητικό όρο «παρεμπόδιση αναχώρησης», που σημαίνει ότι το ελληνικό Λιμενικό σταματά τους πρόσφυγες πριν εισέλθουν σε ελληνικά ύδατα, είτε αναγκάζοντάς τους σε αλλαγή πορείας είτε ειδοποιώντας το τουρκικό Λιμενικό να τους συνοδεύσει στα τουρκικά παράλια. Τον παραπλανητικό όρο τον χρησιμοποίησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη διαβόητη απάντησή του στην Ολλανδή δημοσιογράφο Ιγκεμποργκ Μπέιγκελ στο Μέγαρο Μαξίμου, προκειμένου να πείσει για τη νομιμότητα της πολιτικής του στα σύνορα.
Αλλά τα στοιχεία της Frontex αποδεικνύουν ότι η χρήση του όρου είναι τελείως παραπλανητική. Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό εξαφάνισης περίπου 50 προσφύγων που έφτασαν στη Λέσβο στις 28 Μαΐου 2021. Οι πρόσφυγες είχαν στείλει στην οργάνωση Aegean Boat Report το γεωγραφικό τους στίγμα και φωτογραφίες από την άφιξή τους στο νησί, αλλά οι ελληνικές αρχές ισχυρίζονταν ότι δεν γνώριζαν τίποτα σχετικό. Υστερα από λίγες ώρες, οι πρόσφυγες βρέθηκαν εγκαταλειμμένοι πάνω σε liferaft στο Αιγαίο και διασώθηκαν από τις τουρκικές αρχές. Αυτό το περιστατικό καταγράφεται στη βάση δεδομένων της Frontex ως «παρεμπόδιση αναχώρησης».
Πολιτικές αντιδράσεις
«Η σημερινή του παραίτηση ήταν μονόδρομος, και αυτό έχει γίνει ολοκάθαρο μήνες τώρα» τονίζει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και μέλος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ε/Κ, Κώστας Αρβανίτης. «Είναι όμως ώρα η FRONTEX εκτός από έναν νέο επικεφαλής, να αποκτήσει και μια νέα, καθαρή εντολή κι ένα πλαίσιο λειτουργίας και σαφούς λογοδοσίας που θα διαλύει κάθε υποψία συμπαιγνίας με εθνικές αρχές για ενέργειες εκτός του διεθνούς δικαίου, όπως τα pushbacks για τα οποία καταγγέλλονται αρχές κρατών-μελών«, επισημαίνει.
Η δήλωση του Κώστα Αρβανίτη
«Ούτε η απελπισμένη παράσταση στο Φόρουμ των Δελφών αγκαλιά με τον φίλο του Νότη Μηταράκη, ούτε η εμμονική άρνηση της πραγματικότητας για μήνες, ούτε η κάλυψη που του παρείχε η Ευρωπαϊκή Ηγεσία ως μη όφειλε κατάφεραν να σώσουν τον κύριο Λεζερί.
Η σημερινή του παραίτηση ήταν μονόδρομος, και αυτό έχει γίνει ολοκάθαρο μήνες τώρα.
Είχαμε ζητήσει την παραίτησή του από τον Δεκέμβριο του 2020. Τότε, σε μία ακρόαση της Επιτροπής LIBE είχε φανεί ξεκάθαρα η αδυναμία του Γάλλου Αξιωματούχου να ασκήσει τα καθήκοντά του επιβάλλοντας στα στελέχη του οργανισμού του το σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα.
Για μήνες ο κορυφαίος αξιωματούχος συνέχιζε να ντροπιάζει την ΕΕ ηγούμενος μιας υπηρεσίας που είχε χάσει κάθε ίχνος έξωθεν καλής μαρτυρίας. Για μήνες επέμενε να αρνείται να δώσει επαρκείς εξηγήσεις για τον ορυμαγδό καταγγελιών και ντοκουμέντων για τη δράση της FRONTEX.
Για μήνες παραλάμβανε βραβεία από τον Νότη Μηταράκη και φωτογραφιζόταν αγκαλιά με τον Υπουργό του Μητσοτάκη, ενώ η Δημοκρατική Ευρώπη μάταια περίμενε και από τους δυο τους πειστικές απαντήσεις.
Οι πολιτικές Μητσοτάκη – Μηταράκη αποδεικνύεται πως κάθε άλλο παρά στη σωστή πλευρά της ιστορίας φέρνουν τη χώρα μας και διακινδυνεύουν σοβαρά το κύρος και την αξιοπιστία της. Τη σκληρή αυτή πραγματικότητα ούτε τα ταράτατζουμ και οι βραβεύσεις για το θλιβερό έργο του παραιτηθέντος επικεφαλής της Frontex μπορούν πια να καλύψουν. Είναι ώρα να φύγουν.
Είναι όμως ώρα η FRONTEX εκτός από έναν νέο επικεφαλής, να αποκτήσει και μια νέα, καθαρή εντολή κι ένα πλαίσιο λειτουργίας και σαφούς λογοδοσίας που θα διαλύει κάθε υποψία συμπαιγνίας με εθνικές αρχές για ενέργειες εκτός του διεθνούς δικαίου, όπως τα pushbacks για τα οποία καταγγέλλονται αρχές κρατών-μελών.
Η ντροπιαστική παράσταση στα σύνορα της ΕΕ πρέπει να τελειώσει μαζί με τον κ. Λεζερί. Η Ευρώπη του σεβασμού στο Κράτος Δικαίου και τα Θεμελιώδη Δικαιώματα πρέπει να επικρατήσει.»
«Η παραίτηση του κ. Leggeri δεν αρκεί. Αν πράγματι η Frontex παραβίασε το Διεθνές Δίκαιο συμμετέχοντας σε παράνομες “επαναπροωθήσεις”, τότε θα πρέπει να διωχθεί ποινικά μαζί με τους συνεργάτες του αλλά και με πολιτικούς που τους εξώθησαν σε αυτή την αποτρόπαια πρακτική», σχολιάζει με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα ο γραμματέας του ΜέΡΑ25, Γιάνης Βαρουφάκης.