Συγκλονίζει η σαφήνεια με την οποία περιγράφει τις ισραηλινές πρακτικές κατά των Παλαιστινίων και την αμερικανική πολιτική ως προς αυτές ο παραιτηθείς από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζος Πολ.
Ο διευθυντής του Γραφείου Πολιτικών-Στρατιωτικών Θεμάτων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανάρτησε στα social media ένα κείμενο με το οποίο εξηγεί τους λόγους για τους οποίους εγκαταλείπει τη θέση του μετά από 11 χρόνια. «Υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι θα παραμείνω όσο ένιωθα ότι το κακό που θα μπορούσα να κάνω θα μπορούσε να αντισταθμιστεί από το καλό που μπορούσα να κάνω … Φεύγω σήμερα γιατί πιστεύω ότι στην τρέχουσα πορεία μας όσον αφορά τη συνεχιζόμενη -ουσιαστικά διερυνόμενη και επιταχυνόμενη- παροχή φονικών όπλων στο Ισραήλ- αυτή η εσωτερική συμφωνία έφτασε στο τέλος της … δεν μπορούμε να είμαστε και κατά της κατοχής και υπέρ αυτής. Δεν μπορούμε να είμαστε και υπέρ της ελευθερίας και εναντίον της. Και δεν μπορούμε να είμαστε υπέρ ενός καλύτερου κόσμου ενώ συνεισφέρουμε σε έναν που είναι ουσιαστικά χειρότερος» γράφει ο Πολ.
Αφού ξεκαθαρίζει ότι «η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ δεν ήταν απλώς ένα θηριωδία, ήταν μία θηριωδία των θηριωδιών», ο ίδιος εστιάζει στο ότι «η απάντηση του Ισραήλ, και μαζί της η αμερικανική υποστήριξη σε αυτήν την απάντηση αλλά και για το status quo της κατοχής, θα οδηγήσει μόνο σε περισσότερα και βαθύτερα δεινά τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τον λαό της Παλαιστίνης … το να προτάσσεις την ασφάλεια για να έχεις ειρήνη δεν οδηγεί ούτε στην ασφάλεια ούτε στην ειρήνη … η τυφλή υποστήριξη για τη μία πλευρά είναι καταστροφική μακροπρόθεσμα για την συμφέροντα των λαών και στις δύο πλευρές. Φοβάμαι ότι επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη που κάναμε αυτές τις τελευταίες δεκαετίες και αρνούμαι πλέον να συμμετέχω σε αυτά».
Αποκαλύπτει επίσης ότι είναι σαφές στα ανώτερα κλιμάκια της αμερικανικής κυβέρνησης ότι και οι δύο πλευρές διαπράττουν εγκλήματα, ενώ χρησιμοποιεί τους όρους «εθνοκάθαρση» και «άπαρτχαϊντ». «Υπάρχει ομορφιά παντού σε αυτόν τον κόσμο, και αξίζει τόσο την προστασία, όσο και το δικαίωμα να ανθίσει, και αυτό είναι που επιθυμώ περισσότερο για τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς. Η δολοφονία αμάχων είναι εχθρός αυτής της επιθυμίας – είτε από τρομοκράτες καθώς χορεύουν στο ρέιβ, είτε από τρομοκράτες καθώς μαζεύουν τις ελιές τους στα κτήματα. Η απαγωγή παιδιών είναι εχθρός αυτής της επιθυμίας – είτε τα πήραν υπό την απειλή όπλου από το κιμπούτς τους είτε τα πήραν υπό την απειλή όπλου από το χωριό τους. Και, η συλλογική τιμωρία είναι εχθρός αυτής της επιθυμίας, είτε περιλαμβάνει την κατεδάφιση ενός σπιτιού είτε χιλίων· όπως και η εθνοκάθαρση· όπως και η κατοχή· όπως και το άπαρτχαϊντ», γράφει ο Πολ.
Οι μεγάλες δυνάμεις της διεθνούς διπλωματίας κατά τον Πολ «σε τέτοιες συγκρούσεις, για όσους από εμάς ανήκουμε σε κάποια τρίτη πλευρά, η πλευρά που πρέπει να διαλέξουμε δεν είναι αυτή ενός από τους αντιπάλους, αλλά αυτή των ανθρώπων που έχουν πιαστεί στη μέση και αυτή των μελλοντικών γενεών … να είμαστε σε θέση να κατονομάζουμε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανεξάρτητα από το ποιος τις πραγματοποιεί, και να μπορεί να επιβάλλει τη λογοδοσία για τους δράστες – όταν είναι αντίπαλοι, κάτι που είναι εύκολο, αλλά κυρίως, όταν είναι εταίροι».
Σε ένα κείμενο που συντάχθηκε ενώ είναι νωπές ακόμη οι φρικτές εικόνες από τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου στη Γάζα, o παραιτηθείς διευθυντής επαναλαμβάνει ότι «οι ευθύνες μου βρίσκονται σταθερά στον χώρο μεταφοράς όπλων. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο παραιτήθηκα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και από το Γραφείο: επειδή ενώ μπορώ και έχω εργαστεί σκληρά για να διαμορφώσω καλύτερη χάραξη πολιτικής στον τομέα της βοήθειας για την ασφάλεια, δεν μπορώ να εργαστώ για να υποστηρίξω μια σειρά από σημαντικές πολιτικές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένης της ώθησης περισσότερων όπλων σε μια πλευρά της σύγκρουσης, που πιστεύω ότι είναι κοντόφθαλμη, καταστροφική, άδικη και αντιφατική με τις ίδιες τις αξίες που υποστηρίζουμε δημόσια».
«Αν θέλουμε έναν κόσμο που διαμορφώνεται από αυτό που αντιλαμβανόμαστε ότι είναι οι αξίες μας, θα τον δούμε μόνο εξαρτώντας τις στρατηγικές επιταγές με ηθικές αξίες», όπως τονίζει.
Το πλήρες κείμενο του παραιτηθέντα διευθυντή του Γραφείου Πολιτικών-Στρατιωτικών Θεμάτων του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζος Πολ:
Εντάχθηκα στο Γραφείο Πολιτικών-Στρατιωτικών Υποθέσεων πριν από πάνω από 11 χρόνια και τη βρήκα μια συναρπαστική δουλειά με συναρπαστικά και συχνά εξαιρετικά απαιτητικά -διανοητικά και ηθικά- καθήκοντα και στόχους. Ήμουν περήφανος κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας μου που έκανα πολλές φορές κάτι σημαντικό, τόσο εμφανώς όσο και παρασκηνιακά, από την υπεράσπιση των Αφγανών προσφύγων μέχρι την απόκρουση (με όχι ασήμαντα αποτελέσματα) εκκρεμών αποφάσεων της διοίκησης για μεταφορά φονικών όπλων σε χώρες που καταπατούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την διαμόρφωση πολιτικών και πρακτικών που προάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, την άοκνη εργασία για να προωθηθούν εκείνες τις πολιτικές και αποφάσεις που είναι καλές και δίκαιες· από τις παγκόσμιες προσπάθειές μας για ανθρωπιστική αποναρκοθέτηση μέχρι την υποστήριξή μας για την άμυνα της Ουκρανίας ενόψει της φονικής ρωσικής επιθετικότητας.
Όταν ήρθα σε αυτό το Γραφείο, την υπηρεσία της κυβέρνησης των ΗΠΑ που είναι η πλέον υπεύθυνη για τη μεταφορά και παροχή όπλων σε εταίρους και συμμάχους, ήξερα ότι δεν ήταν χωρίς ηθική πολυπλοκότητα και ηθικούς συμβιβασμούς, και υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι θα παραμείνω όσο ένιωθα ότι το κακό που θα μπορούσα να κάνω θα μπορούσε να αντισταθμιστεί από το καλό που μπορούσα να κάνω. Στα 11 αυτά χρόνια έκανα περισσότερους ηθικούς συμβιβασμούς από ό,τι μπορώ να θυμηθώ, ο καθένας σε μεγάλο βαθμό, αλλά καθένας με την υπόσχεση αυτή κατά νου και ακέραια. Φεύγω σήμερα γιατί πιστεύω ότι στην τρέχουσα πορεία μας όσον αφορά τη συνεχιζόμενη -ουσιαστικά διερυνόμενη και επιταχυνόμενη- παροχή φονικών όπλων στο Ισραήλ- αυτή η εσωτερική συμφωνία έφτασε στο τέλος της.
Ναι, το Γραφείο μπορεί ακόμα να κάνει τεράστιο καλό στον κόσμο: υπάρχει ακόμα, δυστυχώς, μεγάλη ανάγκη για αμερικανική βοήθεια για την ασφάλεια – ανάγκη για αμερικανική συνεργασία όπλων και άμυνας για να απαντήσει στους πολλαπλούς στρατιωτικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν η Δημοκρατία, οι δημοκρατίες και η ίδια η ανθρωπότητα σε αυτή τη γη. Αλλά δεν μπορούμε να είμαστε και κατά της κατοχής και υπέρ αυτής. Δεν μπορούμε να είμαστε και υπέρ της ελευθερίας και εναντίον της. Και δεν μπορούμε να είμαστε υπέρ ενός καλύτερου κόσμου ενώ συνεισφέρουμε σε έναν που είναι ουσιαστικά χειρότερος.
Επιτρέψτε μου να είμαι σαφής: η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ δεν ήταν απλώς ένα θηριωδία, ήταν μία θηριωδία των θηριωδιών. Πιστεύω επίσης ότι πιθανές κλιμακώσεις από ομάδες που συνδέονται με το Ιράν, όπως η Χεζμπολάχ, ή από το ίδιο το Ιράν, θα ήταν μια περαιτέρω κυνική εκμετάλλευση της υπάρχουσας τραγωδίας. Πιστεύω όμως βαθιά στην ψυχή μου ότι η απάντηση του Ισραήλ, και μαζί της η αμερικανική υποστήριξη σε αυτήν την απάντηση αλλά και για το status quo της κατοχής, θα οδηγήσει μόνο σε περισσότερα και βαθύτερα δεινά τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τον λαό της Παλαιστίνης – και δεν είναι προς το μακροπρόθεσμο αμερικανικό συμφέρον. Η αντίδραση αυτής της κυβέρνησης – και μεγάλου μέρους του Κογκρέσου επίσης – είναι μια παρορμητική αντίδραση που βασίζεται στην προκατάληψη επιβεβαίωσης, στην πολιτική ευκολία, στην πνευματική χρεοκοπία και στη γραφειοκρατική αδράνεια. Δηλαδή, είναι απίστευτα απογοητευτικό και δεν προκαλεί έκπληξη. Δεκαετίες με την ίδια προσέγγιση έχουν δείξει ότι το να προτάσσεις την ασφάλεια για να έχεις ειρήνη δεν οδηγεί ούτε στην ασφάλεια ούτε στην ειρήνη. Είναι γεγονός ότι η τυφλή υποστήριξη για τη μία πλευρά είναι καταστροφική μακροπρόθεσμα για την συμφέροντα των λαών και στις δύο πλευρές. Φοβάμαι ότι επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη που κάναμε αυτές τις τελευταίες δεκαετίες και αρνούμαι πλέον να συμμετέχω σε αυτά.
Δεν αγνοώ την κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Μεγάλωσα περιτριγυρισμένος από συζητήσεις για την Ισραηλινο-Παλαιστινιακή σύγκρουση. Η διπλωματική μου διατριβή αφορούσε την ισραηλινή αντιτρομοκρατία και τα πολιτικά δικαιώματα (κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου συνάντησα δύο άντρες που από τότε ήταν μεταξύ των δια βίου ήρωών μου, τον Uri Avnery και έναν Ισραηλινό-Παλαιστίνιο συνήγορο που δεν θα ονομάσω εδώ). Υπηρέτησα για τον Συντονιστή Ασφαλείας των ΗΠΑ, ζώντας στη Ραμάλα, ενώ προώθησα τη διακυβέρνηση του τομέα της ασφάλειας εντός της Παλαιστινιακής Αρχής και είχα επαφές με τον Ισραηλινό Στρατό. Έχω βαθείς προσωπικούς δεσμούς και με τις δύο πλευρές της σύγκρουσης. Όσοι με γνωρίζουν καλύτερα ξέρουν ότι έχω απόψεις και είναι ισχυρές. Στο επίκεντρό τους είναι πως υπάρχει ομορφιά παντού σε αυτόν τον κόσμο, και αξίζει τόσο την προστασία, όσο και το δικαίωμα να ανθίσει, και αυτό είναι που επιθυμώ περισσότερο για τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς. Η δολοφονία αμάχων είναι εχθρός αυτής της επιθυμίας – είτε από τρομοκράτες καθώς χορεύουν στο ρέιβ, είτε από τρομοκράτες καθώς μαζεύουν τις ελιές τους στα κτήματα. Η απαγωγή παιδιών είναι εχθρός αυτής της επιθυμίας – είτε τα πήραν υπό την απειλή όπλου από το κιμπούτς τους είτε τα πήραν υπό την απειλή όπλου από το χωριό τους. Και, η συλλογική τιμωρία είναι εχθρός αυτής της επιθυμίας, είτε περιλαμβάνει την κατεδάφιση ενός σπιτιού είτε χιλίων· όπως και η εθνοκάθαρση· όπως και η κατοχή· όπως και το απαρτχάιντ.
Πιστεύω ακράδαντα ότι σε τέτοιες συγκρούσεις, για όσους από εμάς ανήκουμε σε κάποια τρίτη πλευρά, η πλευρά που πρέπει να διαλέξουμε δεν είναι αυτή ενός από τους αντιπάλους, αλλά αυτή των ανθρώπων που έχουν πιαστεί στη μέση και αυτή των μελλοντικών γενεών. Είναι ευθύνη μας να βοηθήσουμε τα αντιμαχόμενα μέρη να οικοδομήσουν έναν καλύτερο κόσμο. Να επικεντρωθούν στα ανθρώπινα δικαιώματα, όχι να ελπίζουμε ότι θα τα παραγκωνίσουμε ή θα τα παρακάμψουμε μέσω προγραμμάτων οικονομικής ανάπτυξης ή διπλωματικών ελιγμών. Και, όταν συμβαίνουν, να είμαστε σε θέση να κατονομάζουμε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανεξάρτητα από το ποιος τις πραγματοποιεί, και να μπορεί να επιβάλλει τη λογοδοσία για τους δράστες – όταν είναι αντίπαλοι, κάτι που είναι εύκολο, αλλά κυρίως, όταν είναι εταίροι.
Αναγνωρίζω και είμαι ενθουσιασμένος που βλέπω τις προσπάθειες που έχει κάνει αυτή η κυβέρνηση για να μετριάσει την αντίδραση του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της συνηγορίας για παροχή βοήθειας, ηλεκτρισμού και νερού στη Γάζα και για ασφαλή διέλευση. Στο ρόλο μου στο Γραφείο, ωστόσο, οι ευθύνες μου βρίσκονται σταθερά στον χώρο μεταφοράς όπλων. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο παραιτήθηκα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και από το Γραφείο: επειδή ενώ μπορώ και έχω εργαστεί σκληρά για να διαμορφώσω καλύτερη χάραξη πολιτικής στον τομέα της βοήθειας για την ασφάλεια, δεν μπορώ να εργαστώ για να υποστηρίξω μια σειρά από κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένης της παροχής περισσότερων όπλων στη μια πλευρά της σύγκρουσης, που πιστεύω ότι είναι κοντόφθαλμη, καταστροφική, άδικη και αντιφατική με τις ίδιες τις αξίες που υποστηρίζουμε δημόσια και τις οποίες υποστηρίζω ολόψυχα: ένας κόσμος που θεμελιώνεται γύρω από μια τάξη βασισμένη σε κανόνες, κόσμος που προάγει τόσο την ισότητα όσο και την ισότητα, και ένας κόσμος του οποίου το τόξο της Ιστορίας τείνει προς την υπόσχεση της ελευθερίας και της δικαιοσύνης για όλους.
Και θα σημείωνα με ανησυχία επίσης, όσον αφορά τους ανταγωνισμούς πολύ πέρα από αυτήν την τρέχουσα σύγκρουση, ότι αν θέλουμε έναν κόσμο που διαμορφώνεται από αυτό που αντιλαμβανόμαστε ότι είναι οι αξίες μας, θα τον δούμε μόνο εξαρτώντας τις στρατηγικές επιταγές με ηθικές αξίες, διατηρώντας τόσο τους εταίρους μας αλλά πάνω απ’ όλα τους εαυτούς μας σε αυτές.
Θέλω να κλείσω σημειώνοντας ότι, παρότι η γραφειοκρατία δεν είναι χωρίς τα ανδρείκελά της και ότι όπως έχω καταλάβει το φυσικό θάρρος έρχεται πιο εύκολα από το ηθικό θάρρος, είχα το προνόμιο να συνεργαστώ με έναν μεγάλο αριθμό αληθινά στοχαστικών, ενσυναισθητικών, θαρραλέων και καλών δημόσιων λειτουργών, και πολλοί από αυτούς μπορούν να βρεθούν στο Γραφείο, από το κατώτερο επίπεδο μέχρι το ανώτερο επίπεδο. Καθώς συνεχίζουν να προωθούν τα συμφέροντα του έθνους και του κόσμου σε έναν τομέα στον οποίο, ίσως περισσότερο από κάθε άλλο, είναι ευκολότερο να είσαι καλύτερος παρά καλός, μπορώ να πω χωρίς δισταγμό ότι είναι οι καλύτεροι. Τους εύχομαι καλή επιτυχία, δύναμη και κουράγιο. Και εύχομαι σε όλους μας – ειρήνη.
Τζος Πολ, 18 Οκτωβρίου 2023.
