Την 5/17 Σεπτεμβρίου 1802 σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο, το μπρίκι ΜΕΝΤωΡ, ναυλωμένο από τον Λόρδο Έλγιν για να μεταφέρει μέρος των αρχαιοτήτων που είχαν αφαιρεθεί από μνημεία των Αθηνών και την Ακρόπολη, βυθίζεται έξω από το λιμάνι του Αυλαίμονα, στον κόλπο του Αγίου Νικολάου στα νοτιοδυτικά Κύθηρα (εικ. 1, 2)2.
Στο πλοίο, σύμφωνα με την επίσημη φορτωτική, είχαν φορτωθεί δεκαεπτά κιβώτια με αρχαιότητες καθώς και η προσωπική οικοσκευή των επιβατών. Τελικός προορισμός του πλοίου ήταν η Αγγλία. Στο πλοίο επέβαιναν τουλάχιστον 12 άτομα, 6 άτομα πλήρωμα (ο κυβερνήτης Πλοίαρχος William H.Eglen, ο John Macpharlan (ή Macfarlan), λογιστής ή ναύκληρος, ο Μανώλης Κωνσταντίνος Μάλης, πλοηγός, και τρεις ναύτες ο John Wigton, ο Ross, του οποίου έχει διασωθεί μόνο το επώνυμο, και ένας τρίτος του οποίου το όνομα δεν έχει διασωθεί και φέρεται ως καταγόμενος από το Γιβραλτάρ και 6 επιβάτες, που είχαν αναλάβει τη συνοδεία του φορτίου και συγκεκριμένα οι William Richard Hamilton, γραμματέας του Λόρδου Έλγιν, ο Λοχαγός William Leake, τοπογράφος – αρχαιολόγος, ο υπολοχαγός John Squire, αξιωματικός του πυροβολικού, και τέλος τρία άτομα, που αναφέρονται ως το υπηρετικό προσωπικό των επιβατών (σε διάφορες επιστολές μετά το ναυάγιο αναφέρονται τα ονόματα Giacomo (;) και Peter Gavallo και μάλλον πρόκειται για δύο από τα τρία
αυτά άτομα).
Το πλοίο, επιστρέφοντας από το ακρωτήριο Ταίναρο προς τα Κύθηρα, λόγω κακοκαιρίας και αβαρίας, προσκρούει σε βράχια με τη δεξιά πλευρά της πλώρης έξω από το λιμάνι του Αυλαίμονα και βυθίζεται, άμεσα σε βάθος περίπου 22 μέτρων. Όλοι οι επιβαίνοντες στο πλοίο (επιβάτες και πλήρωμα) διασώζονται βγαίνοντας στα βράχια της ακτής και περιθάλπονται από τους κατοίκους του Αυλαίμονα και από το πλήρωμα του ελληνικού πλοίου υπό Αυστριακή σημαία «Ανίκητος», το οποίο επίσης ήταν αγκυροβολημένο στην περιοχή. Οι ναυαγοί βρίσκουν ουσιαστική βοήθεια και στο πρόσωπο του υποπρόξενου του Ηνωμένου Βασιλείου στα Κύθηρα Εμ. Καλούτση, ο οποίος και διενεργεί την ανάκριση του συμβάντος και μεριμνεί για την έκδοση νέων διαβατηρίων και πιστοποιητικών για τους ναυαγούς.
Διαβάστε παρακάτω όλη την εργασία – μελέτη των αρχαιολόγων Δ. Κουρκουμέλη και Α. Τούρτα που δημοσιεύθηκε στο ΙΑ’ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο (21-25 Μαΐου 2018).
2020, Πρακτικά. Τόμος V: Αρχαιολογία. ΙΑ’ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο. Επτανησιακός Βίος και Πολιτισμός, Κεφαλονιά, 21-25 Μαΐου 2018
