Όσοι δεν αρκούνται στους «τίτλους» των εφημερίδων, αλλά διαβάζουν και το περιεχόμενο, σίγουρα θα προβληματίστηκαν από τα ευρήματα έρευνας της METRON ANALYSIS για λογαριασμό του «Κύκλου Ιδεών» του Ευάγγελου Βενιζέλου. Το 38% θεωρεί ότι η πολλή δημοκρατία βλάπτει τη χώρα! Το 66% εκτιμά ότι τα μέτρα της πανδημίας αδιαφορούν για τους δημοκρατικούς κανόνες, ενώ το 86% ζητά αλλαγές στο πολιτικό σύστημα…
Ταυτοχρόνως, πρόβλημα δημοκρατίας στη χώρα μας διαπιστώνει το Economist Intelligence Unit. Για δεύτερη συνεχή χρονιά μας κατατάσσει στις «ελαττωματικές δημοκρατίες». Η χώρα μας βρίσκεται στην 37η θέση, αφού στην φετινή κατάταξη οι πρώτες 23 χώρες χαρακτηρίζονται «πλήρεις δημοκρατίες», οι επόμενες 52 «ελαττωματικές» (ανάμεσα τους και η Ελλάδα) και 57 είναι «απολυταρχικά καθεστώτα».
Είναι τρία τα προβλήματα: Το πρώτο είναι η ίδια η ποιότητα της δημοκρατίας. Το δεύτερο ότι ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών θέλει λιγότερη δημοκρατία. Το τρίτο ότι το πολιτικό σύστημα δεν πείθει πλέον τους πολίτες οι οποίοι ξέρουν τι δεν θέλουν, αλλά δεν ξέρουν τι ακριβώς θέλουν… Άραγε τι πρέπει να μας ανησυχεί περισσότερο;
Ας είμαστε ειλικρινείς: Αυτή η συντηρητικοποίηση της κοινωνίας, η οπισθοδρόμηση σε θέματα δημοκρατίας, ο συμβιβασμός με λιγότερη δημοκρατία, είναι το αποτέλεσμα επιλογών πολιτικών ηγεσιών, είναι το αποτέλεσμα ενός ακραίου λαϊκισμού που εκπέμπουν τα συστημικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αλλά και μερίδα της πολιτικής ηγεσίας, είναι η απουσία του πνευματικού κόσμου από τα τεκταινόμενα εδώ και πολλά χρόνια. Για να το ξεκαθαρίσω, υπάρχουν πολλά θέματα δημοκρατίας που δεν αντιμετωπίστηκαν από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις (πχ ο εκδημοκρατισμός της αστυνομίας), αλλά με αυτή την κυβέρνηση πλέον καλύπτεται και «νομιμοποιείται» ο αυταρχισμός και οι αντιδημοκρατικές εκτροπές.
Οφείλουμε να μιλήσουμε για αυτό το θέμα όλοι οι δημοκρατικοί πολίτες, εμείς που πιστεύω ότι είμαστε η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας. Ξέρω καλά ότι θα δεχτούμε προσωπικές επιθέσεις, ήδη δεχόμαστε. Μέχρι και «λάτρεις της τρομοκρατίας» μας είπαν πρόσφατα ή «συνειδητούς διασπορείς του κορονοϊού». Είναι αυτονόητο ότι δεν απαντάμε σε ανοησίες και ανόητους η παραπληροφορημένους… Αυτό το 38% που θεωρεί ότι η πολλή δημοκρατία βλάπτει τη χώρα, βλέπει σαν απειλή κάθε αναφορά σε θέματα δημοκρατίας, κάθε διεκδίκηση, ακόμα και κάθε post στα social media. Οι συγκεκριμένοι πολίτες, προφανώς φοβισμένοι από την πανδημία, προφανώς επηρεασμένοι από τα ΜΜΕ, νιώθουν ότι «απειλούνται» από τους δεκάδες χιλιάδες άλλους πολίτες οι οποίοι ξεσηκώθηκαν σε κάθε γωνιά της χώρας κατά της αστυνομικής βίας ή από τους εκατοντάδες χιλιάδες οι οποίοι απλά ένωσαν τη φωνή τους χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το παρήγορο είναι ότι πλέον «αφήσαμε τον καναπέ» και παίρνουμε την «υπόθεση δημοκρατία» στα χέρια μας. Ότι πολλοί άνθρωποι του πνεύματος και της τέχνης μίλησαν. Ότι ειδικά η νεολαία «δεν κάθεται στα αυγά της». Όπως ακριβώς προβλέπει και το ελληνικό Σύνταγμα, όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή δημοκρατική μας κληρονομιά από την εποχή του διαφωτισμού. Ώρες-ώρες απογοητεύεσαι όταν συζητάς με φίλους συντηρητικών αντιλήψεων, μορφωμένους, τίμιους, εργατικούς, οικογενειάρχες, οι οποίοι θεωρούν ότι η δημοκρατία απειλείται από όσους ασκούν δημοκρατικά τους δικαιώματα (όπως η ειρηνική διαμαρτυρία)!!!
Η αστυνομική αυθαιρεσία είναι «μεμονωμένη», αλλά οι αντιδράσεις σε αυτήν είναι «ανεύθυνες»… Όσοι συμμετείχαν σε «στημένες» κινητοποιήσεις ήταν μάλιστα υπεύθυνοι για την διασπορά του κορονοϊού!!! Ενώ όσοι συνωστίζονται στις εκκλησίες δεν ήταν… Υπάρχει μια πραγματικότητα στη χώρα μας: Υπάρχει ένας έντονος κοινωνικός διχασμός.
Υπάρχουν πολλοί φανατικοί υποστηρικτές του κυβερνητικού αυταρχισμού και πολλοί φανατικοί καταγγέλλοντες. Προσωπικά δεν είμαι «ισαποστάκης» χωρίς (πιστεύω…) να είμαι φανατικός. Θεωρώ ότι η κυβέρνηση έχει μεγάλη ευθύνη γιατί στηρίζεται και στηρίζει τον αυταρχισμό. Ότι «τρέφει» κάτι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τη δημοκρατία. Ότι εκπέμπει διχαστικό λόγο και αξιοποιεί τα ΜΜΕ για να επιβάλει αυτό το ύφος και αυτό το περιεχόμενο στον δημόσιο λόγο (ίσως για να καλύψει επικοινωνιακά άλλες αδυναμίες της). Σαφώς βέβαια δεν θεωρώ «φασίστα» όποιον έχει διαφορετική αντίληψη, ιδιαίτερα όσους εκφέρουν λόγο με σοβαρότητα και αξιοπρέπεια. Είναι δικαίωμα τους. Ανησυχώ όμως όταν βλέπω ορισμένους συνδικαλιστές των αστυνομικών (και ορισμένους που νιώθουν «χωροφύλακες») περίπου να μας απειλούν σε κάθε εμφάνιση τους στην τηλεόραση. Να εκπέμπουν το μήνυμα «εγώ είμαι ο νόμος» ή «κάτσε ήσυχα», να απειλούν πολίτες και δικηγόρους σε ζωντανή σύνδεση, να μας κοροϊδεύουν ότι «θα γίνει ΕΔΕ για το θέμα»… Σιγά παιδιά, μην είστε τόσο αυστηροί!
Η «υπόθεση δημοκρατία» είναι πολύ σοβαρή για να την παρακολουθούμε από απόσταση. Οφείλουμε να μιλήσουμε και αυτό κάνουμε όλο και περισσότεροι. Προσωπικά δεν συμμετείχα σε κάποια από τις πρόσφατες κινητοποιήσεις. Αν χρειαστεί όμως θα το κάνω, όπως και πολλοί άλλοι… Προς το παρόν θα διεκδικώ και θα εξασκώ με πάθος το δικαίωμα μου να ομιλώ… Γιατί η σιωπή δεν είναι λύση.
Του Γιάννη Κορωναίου
Δημιουργός του άρθρου:
Δημοσιογράφος
