Ο Πατριωτισμός των Τσιριγωτών έγκειται πρωτίστως στην στήριξη της νεολαίας

Φέτος συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από τον θάνατο του Δημήτρη Λουκά Κόμη. Ενός ανθρώπου που είχα την τιμή να γνωρίσω όταν το 2001, μαζί με Τσιριγώτισσες και Τσιριγώτες ιδρύσαμε την Ένωση Νεολαίας Κυθήρων -«Πορφυρίς». Ο Δημήτρης Κόμης έφυγε από τη ζωή στις 5 Απριλίου 2003, αφήνοντας πίσω του μια σημαντική παρακαταθήκη για το Τσιρίγο. Για την ζωή, την προσωπικότητα και το έργο του Κόμη έχουν γραφτεί αρκετά. Εγώ θα σταθώ σε κάποια σημαντικά πράγματα που έκανε ο Κόμης εκείνα τα χρόνια που τον γνωρίσαμε, και λίγο πριν, για τα οποία πιστεύω πως διδάσκουν όλους μας τι εστί πραγματικά να είσαι πατριώτης και να κάνεις πράξη την αγάπη σου για την πατρίδα.

Είναι πολύ εύκολο να δηλώσεις τον πατριωτισμό σου, υψώνοντας την γαλανόλευκη ένα απόγευμα στο φάρο του Μουδαρίου, με φιέστες και τσιριμόνιες. Είναι όμως πολύ δύσκολο να ανταποκριθείς με πράξεις, στις ανάγκες μιας εποχής που η πατρίδα συρρικνώνεται, το κόστος ζωής απαγορεύει στους ανθρώπους να ονειρεύονται, τα κοινωνικά αγαθά εμπορευματοποιούνται και οι «καλοπληρωμένες» δουλειές υφίστανται μόνο κατ’ επίφαση σε πολιτικές εξαγγελίες.

Οι νέες και νέοι, αντιμέτωποι με δύσκολες ιστορικές συγκυρίες, βρίσκονται στο επίκεντρο της δίνης των καταστάσεων αυτών. Στα Κύθηρα, ο πληθυσμός μειώνεται, ενώ τα εργατικά χέρια λείπουν από τις αγροτικές δουλειές, την οικοδομή καθώς και την τουριστική δραστηριότητα. Εδώ και πολλά χρόνια ακούγαμε να μας μιλούν για προσέλκυση νέων ανθρώπων και οικογενειών στο νησί, για βελτίωση της ποιότητας ζωής, για νέες δραστηριότητες που θα κρατήσουν ζωντανά τα Κύθηρα όλους τους μήνες. Διαπιστώθηκε όμως πως όσοι τα εξήγγειλαν, απέτυχαν στην υλοποίηση.

Ανάλογα, ζοφερή είναι η κατάσταση στην παιδεία και τον πολιτισμό, όπου το ενδιαφέρον περιορίζεται μονάχα στο υποχρεωτικό και το «αναγκαίο». Το κεντρικό και το τοπικό κράτος υποχωρούν, οι ευεργέτες και τα ευαγή ιδρύματα έχουν εκλείψει. Εξαίρεση στην συρρίκνωση αυτή έχουν ορισμένες ιδιωτικές πρωτοβουλίες που καλύπτουν μόνο ένα μέρος του κενού που υπάρχει.

Σε κάθε περίπτωση χωρίς νέους ανθρώπους, χωρίς ποιοτική παιδεία και πολιτιστικό έργο, ζούμε κάθε μέρα με τον φόβο ότι χάνουμε ένα μικρό κομμάτι από την ταυτότητά μας. Απέναντι σε ένα μαζικοποιημένο τρόπο ζωής η απουσία των παραπάνω από την Κυθηραϊκή Ζωή προδιαγράφει ένα μέλλον άχρωμο, χωρίς ιδιαιτερότητες, χωρίς καινούργια δημιουργία, χωρίς «τσιριγώτική λαλιά».

Η ιστορία μάς διδάσκει πως όταν αντλούμε δύναμη από τις ρίζες μας και νοιαζόμαστε για το μέλλον, δηλαδή τις νεότερες γενιές, τότε μπορούμε να έχουμε μια ισχυρή ταυτότητα. Της δίνουμε κλαδιά που αυτά θα μεγαλώνουν, θα ανθοβολούν την πρόοδο, την δημιουργία, την ευημερία και θα αγκαλιάζουν περισσότερους ανθρώπους. Αν υπηρετούμε αυτόν τον σκοπό, τότε ναι, σίγουρα μιλούμε για μια καθαρά πατριωτική πράξη.

Ο Κόμης, ηγετική μορφή στο Τριφύλλειο, υπηρετούσε με κάθε τρόπο τους σκοπούς όχι μόνο του ιδρύματος αλλά του Τσιρίγου ολόκληρου. Ο Κόμης γνωρίζοντας το σύλλογό μας, έδειξε ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή. Μας ενίσχυε με κάθε τρόπο, μας ενημέρωνε για τα κυθηραϊκά δρώμενα, μας ενσωμάτωσε στην γειτονιά της Θεμιστοκλέους προσφέροντας φιλοξενία στο κεντρικό κτίριο του Ιδρύματος.

Πέρα όμως από την προσφορά του σε εμάς, παρατηρούσαμε τότε έναν άνθρωπο που νοιαζόταν  για το μέλλον της κυθηραϊκής νεολαίας. Μια απλή απόδειξη τούτου; Να μελετήσει κανείς το περιοδικό «Κυθηραϊκά Νιάτα». Ένα περιοδικό που αποτελούσε την ετήσια επιθεώρηση της ζωής των νέων Τσιριγωτών στο νησί, στην παροικία Αθηνών – Πειραιώς καθώς και στο εξωτερικό. Εκπαιδευτικές εργασίες, λογοτεχνικά κείμενα και ειδήσεις της μαθητικής κοινότητας δημοσιεύονταν εκεί. Και επίσης όλες σχεδόν οι δραστηριότητες των νέων Τσιριγωτών. Πολλές από αυτές, μπορεί κανείς να αντιληφθεί, είχαν την αιγίδα του Τριφυλλείου Ιδρύματος και την προσωπική φροντίδα του Δημητρίου Κόμη. Το Τριφύλλειο αρωγός στο εκπαιδευτικό έργο των σχολείων. Το Τριφύλλειο κύριος χορηγός, μαζί με τον Δήμο Κυθήρων στην διοργάνωση των Παγκυθηραϊκών Μαθητικών Αγώνων Στίβου. Αθλητικές εμφανίσεις σε όλους τους μαθητές, χορηγία του ιδρύματος. Στήριξη στον καθηγητή φυσικής αγωγής Βασίλη Νταφόπουλο που είχε ξεκινήσει την δραστηριότητα αυτή. Ενίσχυση της Κινηματογραφικής Λέσχης Κυθήρων. Ενίσχυση του Παγκυθηραϊκού Αθλητικού Συλλόγου. Ο Δημήτρης Κόμης πρωτοστάτησε και στην στήριξη των αρχαιολογικών ανασκαφών στα Κύθηρα (Χουστή, Παλιόκαστρο κ.α) και στα Αντικύθηρα, μέσω της Εταιρείας Κυθηραϊκών Μελετών. Χρηματοδοτήθηκαν οι ανασκαφές από το 1999 έως το 2003, καλύπτοντας την σίτιση και διαμονή των αρχαιολόγων φοιτητών.

Με την στήριξή του στις δράσεις των νέων ανθρώπων, της παιδείας και του πολιτισμού, ο Κόμης επένδυε στο μέλλον των Τσιριγωτών. Άνοιγε καινούργια κεφάλαια για τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα, μπόλιαζε με ελπίδα και όραμα τις νεότερες γενιές.

Με το έργο του και την προσφορά του ο Κόμης δεν ήθελε να δείξει ποιος ήταν, αλλά μας έδειξε ποιοι πρέπει να είμαστε. Και έτσι να πορευόμαστε. Να στηρίξουμε το μέλλον του τόπου. Τα παιδιά μας. Τους μαθητές και τους φοιτητές.

Αυτός θα πρέπει να είναι και σήμερα ο πρωταρχικός σκοπός των τοπικών θεσμών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των ευαγών ιδρυμάτων, των ιδιωτικών φορέων. Τα Κυθηραϊκά Νιάτα δεν είναι απλά ένα περιοδικό που «ξεχάστηκε στο ράφι» τα τελευταία 20 χρόνια. Τα Κυθηραϊκά Νιάτα είναι η πατρίδα μας κι αν δεν ενδιαφερθούμε γι’ αυτά, θα σβήσουμε από τον χάρτη όπως νομοτελειακά ορίζει η ιστορία. Γιατί ένας τόπος ανθεί όταν μπορεί να κρατήσει δυνατούς τους ανθρώπους του, και γιατί πατρίδα χωρίς ανθρώπους δε γίνεται. Ας σκεφτόμαστε λοιπόν τον πατριωτισμό μας στην ουσία του κι ας μιμηθούμε ανθρώπους σαν τον Κόμη.

Θα κλείσω χρησιμοποιώντας μερικούς στίχους από τον «Ύμνο της Νιότης» του Κώστα Βάρναλη ως φόρο τιμής στον Δημήτρη Κόμη με την ελπίδα πως η ιδιαίτερη πατρίδα μας μπορεί να μεγαλώσει ξανά:

Η μελλούμενη ανθρωπότη
είμαστε τα νιάτα. Ορτοί[1]
για το θρίαμβο της Αλήθειας
μ’ οδηγό την Αρετή.

—

[1] Ορτοί= ορθοί, αταλάντευτοι.

Δημιουργός του άρθρου:

Ιππόλυτος Πρέκας