Ο Νικόλαος Τριφύλλης ήταν ένας από τους μεγάλους ευεργέτες της κυθηραϊκής κοινωνίας. Γεννήθηκε στα Τριφυλλιάνικα των Κυθήρων το 1873. Γόνος πολύ φτωχής οικογένειας, ο Τριφύλλης έφυγε από τα Κύθηρα σε παιδική ακόμη ηλικία, για να βρει κάποια ευκαιρία για καλύτερη ζωή. Πήγε στον Πειραιά και αργότερα στην Αθήνα, εργάστηκε σκληρά και επίμονα ώσπου σε πολύ σύντομο διάστημα κατάφερε να γίνει ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας. Άνοιξε στην οδό Θεμιστοκλέους 5 των Αθηνών, το εστιατόριο «Σιντριβάνι» το οποίο έγινε γνωστό σε όλη την πόλη. Σύντομα η επιτυχημένη του πορεία τον κατέστησε ως τον πιο επιτυχημένο εστιάτορα της πόλης πριν καν, ο Τρίφυλλης κλείσει τα 30 του χρόνια.
Ο λιτός και αξιοπρεπής βίος του Νικολάου Τριφύλλη
Με την κήρυξη των Βαλκανικών Πολέμων το 1912 ο Νικόλαος Τριφύλλης κατετάγη εθελοντικά στο Πεζικό. Στο μέτωπο αγωνίστηκε και διακρίθηκε για τη φιλοπατρία του και την ανδρεία του. Γι αυτή του την προσφορά μάλιστα τιμήθηκε από τον Αρχιστράτηγο και τότε Διάδοχο του Θρόνου, Κωνσταντίνο, ο οποίος τον παρασημοφόρησε. Ο Νικόλαος Τριφύλλης έκανε μεγάλη περιουσία, παρ’ όλα αυτά έμεινε άνθρωπος απλός και λιτός. Συνέχισε να κατοικεί σε ένα ημιυπόγειο διαμέρισμα κοντά στο Εθνικό Μουσείο, δεν ζήλεψε τη λουσάτη ζωή και δεν υπέπεσε σε «υπερβολές». Όπως έλεγε ο φίλος του και βουλευτής Γιάννης Κοντολέων, «ο Τριφύλλης είναι ένα αληθινός ασκητής». Πολλοί μπορεί να αναρωτηθούν τι έκανε με τόσα χρήματα ο Νικόλαος Τριφύλλης. Όσοι τον γνώρισαν καλά, ο Τριφύλλης σε όλη του τη ζωή προσέφερε πολλά χρήματα για ευεργετικούς σκοπούς. Κάποιες πηγές της εποχής αναφέρουν ότι ο Τριφύλλης κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων συνέδραμε οικονομικά την κυβέρνηση με μεγάλα χρηματικά ποσά για τις πολεμικές ανάγκες. Σε κάθε κοινωφελή προσπάθεια ο Τριφύλλης δήλωνε παρόν προσφέροντας χρήματα. Σε κάθε Κυθήριο νέο που διακρινόταν στα γράμματα και δεν είχε την οικονομική άνεση να συνεχίσει τις σπουδές του, ο Τριφύλλης προσέφερε χρήματα για να τον ενισχύσει.
Το όραμα για το Νοσοκομείο Κυθήρων
Το μεγάλο όνειρο του Νικόλαου Τριφύλλη ήταν να αποκτήσουν τα Κύθηρα ένα πλήρες και οργανωμένο νοσοκομείο. Γι αυτό το 1948 συνέταξε τη διαθήκη του σύμφωνα με την οποία παραχωρούσε όλη του την περιουσία, μετά θάνατο, στο ίδρυμα με την επωνυμία «Τριφύλλειον Νοσοκομείον». Το ίδρυμα αυτό θα συνίστατο με το θάνατο του ευεργέτη για την εφαρμογή των όσων όριζε η διαθήκη για την ανέγερση του κτιρίου που θα στέγαζε το νοσοκομείο. Ακολούθως ο Τριφύλλης συμμετείχε στις διαδικασίες για τη συγκρότηση της Κεντρικής Ερανικής Επιτροπής η οποία είχε σκοπό την επίτευξη του ονείρου του ευεργέτη. Η Ερανική επιτροπή είχε επίσης συμπεριλάβει στους κύριους σκοπούς την ασφαλτόστρωση του κεντρικού δρόμου των Κυθήρων έτσι ώστε να γίνεται απρόσκοπτα η διακομιδή των ασθενών στο νοσοκομείο. Το παράδειγμα του Ν. Τρυφύλλη ακολούθησαν και άλλοι Κυθήριοι με δωρεές που κυμαίνονταν από ένα μικρό κτήμα στα Κύθηρα μέχρι μεγάλες περιουσίες σε κινητά και ακίνητα στη Ελλάδα και την αλλοδαπή. Με πρακτικό που υπέγραψε ο Νικόλαος Τριφύλλης με τον Μιχαήλ Σιμιτέκολο την 8η Νοεμβρίου 1951, ορίστηκαν τα μέλη της Ερανικής Επιτροπής και ο ευεργέτης παραχώρησε εν ζωή το ακίνητο που στεγαζόταν το εστιατόριο «Σιντριβάνι», επί της Θεμιστοκλέους 5, για την συντήρηση του νοσοκομείου.
Απεβίωσε λίγο πριν την ολοκλήρωση του Νοσοκομείου
Δυστυχώς ο Νικόλαος Τριφύλλης δεν πρόλαβε να δει την υλοποίηση του μεγαλεπήβολου στόχου. Απεβίωσε στις 20 Μαΐου 1955 ύστερα από καρδιακό επεισόδιο και οκτώ ημέρες ασθένειας, σε ηλικία ογδόντα δύο ετών. Το νοσοκομείο εγκαινιάστηκε ακριβώς ένα χρόνο αργότερα, στις 21 Μαΐου 1956.
Το Τριφύλλειον Ίδρυμα και το Νοσοκομείο
Με το θάνατό του η περιουσία ήλθε, όπως όριζε η διαθήκη, στην κυριότητα του Τριφυλλείου Ιδρύματος και συντηρεί μέχρι και σήμερα τις ανάγκες και το έργο που επιτελεί. Είναι γνωστή στο κυθηραϊκό λαό η προσφορά του ιδρύματος που με την κοινωφελή του δραστηριότητα επιβεβαιώνει το όραμα του μεγάλου ευεργέτη και κρατάει ζωντανό το πνεύμα του. Για την ιστορία και για να γίνει σαφές το σημερινό καθεστώς λειτουργίας του, το Νοσοκομείου Κυθήρων λειτούργησε ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ΝΠΙΔ) και το 1959 περιήλθε στο Δημόσιο.
Το 1987 το Τριφύλλειο Νοσοκομείο αναμορφώθηκε στα πλαίσια του Ε.Σ.Υ. σε ενοποιημένο οργανισμό με το Κέντρο Υγείας. Παρόλα αυτά το Τριφύλλειο Ίδρυμα δεν έπαψε να ενισχύει και να υποστηρίζει το Δημόσιο πλέον Νοσοκομείο, στο οποίο και παραχωρούσε τις κτιριακές υποδομές. Από το 2012, κατασκευάστηκε νέο σύγχρονο νοσοκομείο, κοντά στη μονή Οσίου Θεοδώρου. Τα κτίρια του παλαιού πλέον νοσοκομείου αξιοποιούνται από το Τριφύλλειο Ίδρυμα στην κατεύθυνση του κοινωφελούς χαρακτήρα. Επίσης αξίζει να αναφερθεί ότι το Τριφύλλειο Ίδρυμα υπήρξε η βάση για την δημιουργία του Οίκου Ευγηρίας Κυθήρων που βρίσκεται στον Ποταμό.
