Τις τελευταίες περίπου τέσσερις δεκαετίες ο Ελληνικός πληθυσμός έχει στραφεί σε μεγάλο βαθμό στο «δυτικό πρότυπο διατροφής» (fast food), το οποίο διαφέρει καθ’ όλα του από την Ελληνική/Κρητική Μεσογειακή Διατροφή.
Η βιομηχανική περίοδος, η οικονομική κρίση, το άγχος, οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής, η κατάθλιψη και η ελλιπής διατροφική παιδεία στη χώρα μας, συνέβαλλαν από κοινού στην υιοθέτηση ενός ξενόφερτου τρόπου διατροφής.
Το δυτικό πρότυπο χαρακτηρίζεται από την αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων και υδρογονωμένων λιπαρών, αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος, μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες με τη χρήση ελαίων πολύ κατώτερων του ελαιολάδου και μεγάλη προσθήκη ζάχαρης και αλατιού στις έτοιμες τροφές.
Social Media
Ζούμε στην εποχή, όπου το ίντερνετ και ιδίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Αυτή η παράμετρος έχει προκαλέσει ριζικές αλλαγές στον τρόπο αλληλεπίδρασης.
Από τη μία πλευρά, τα social media έχουν διευκολύνει και επιταχύνει τη διάδοση και την ανταλλαγή της πληροφορίας παγκοσμίως. Από την άλλη πλευρά, η ενασχόληση με τα social media, γίνεται τις περισσότερες φορές υπέρμετρη ή εμμονική και αποτελεί ανεξάντλητη πηγή παραπληροφόρησης.
Το body shaming είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα και βρίσκεται συχνά στο στόχαστρο των χρηστών, καθώς έχει επηρεαστεί τρομερά από την υπερέκθεση του «τέλειου» και την παραποίηση του ρεαλιστικού μέσω των οθονών.
Πλέον, μεγαλύτερη σημασία έχει το φαίνεσθαι, παρά το είναι, ενώ η αξία των ανθρώπων κοστολογείται βάσει των likes και των followers. Συνεπώς, αν φανεί κανείς ευάλωτος, τα social media μπορούν να μετατραπούν εύκολα σε έναν χώρο ανταγωνισμού, σύγκρισης και αμφισβήτησης.
Συχνά σχήματα δίαιτας των διασήμων
Συνέπεια των προαναφερθέντων, είναι η διαρκής μάχη με το σωματικό βάρος. Το άγχος γύρω από την τροφή ενισχύεται πολύ από την κουλτούρα της στερητικής δίαιτας και τις ψευδο – επιστημονικές πληροφορίες που διαδίδονται σχετικά με τη διατροφή και την υγεία.
Επειδή ο άνθρωπος έχει μάθει να αναζητά την εύκολη λύση, πείθεται εύκολα από προτεινόμενες δίαιτες, οι οποίες δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, αλλά σε εμπειρικές μαρτυρίες και υπόσχονται γρήγορα αποτελέσματα.
Το μεγάλο μειονέκτημα αυτών των προγραμμάτων είναι ότι όσοι τα ακολουθούν δεν εκπαιδεύονται σε έναν ισορροπημένο τρόπο διατροφής, με ρεαλιστικά και μακροπρόθεσμα οφέλη, αλλά εισέρχονται οικειοθελώς στον φαύλο κύκλο της δίαιτας.
Δίαιτα Ντουκάν
Σύμφωνα με το σχέδιο του Πιερ Ντουκάν, δημιουργό της συγκεκριμένης δίαιτας, αυτό που χρειάζεται να κάνεις, είναι να καταναλώνεις πολλές πρωτεΐνες, χωρίς να συνοδεύονται από υδατάνθρακες.
Αυτό το σχήμα οφείλεται στην θεωρία του Ντουκάν, ότι η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα μεταβολικών αιτιών και κυρίως υπερέκκρισης ινσουλίνης. Επομένως, συστήνει την περιορισμένη κατανάλωση υδατανθράκων σε λιγότερο από 20γρ./ ημέρα.
Μάλιστα, η δίαιτα περιλαμβάνει τέσσερις χρονικές φάσεις, μόνο στις οποίες επιτρέπεται ο ελεύθερος συνδυασμός τροφίμων. Διάσημα παραδείγματα, είναι η Τζένιφερ Λόπεζ, που ακολουθεί κατά καιρούς αυτό το σχήμα δίαιτας για να διατηρεί την σιλουέτα της, και η Κιμ Καρντάσιαν, η οποία λέγεται ότι έχασε τα κιλά της εγκυμοσύνης με αυτό τον τρόπο.
Τι λέει ο Διατροφολόγος
Η περίσσεια πρωτεΐνης μπορεί να μετατραπεί σε σωματικό λίπος, οδηγώντας σε αύξηση του σωματικού βάρους. Επιπρόσθετα, τρόφιμα που είναι πλούσιες πηγές πρωτεΐνης, όπως το κόκκινο κρέας και το επεξεργασμένο κρέας, έχει φανεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου όταν καταναλώνονται συχνά.
Είναι, επίσης, σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι διατροφικές μας επιλογές δεν επηρεάζουν μόνο την υγεία μας, αλλά και το περιβάλλον. Οι ζωικές πρωτεΐνες, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά, έχουν υψηλό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Επιπλέον, η απουσία υδατανθράκων δημιουργεί σοβαρές ενεργειακές απώλειες, ευνοεί την δυσκοιλιότητα, δεν τρέφει τα καλά βακτήρια του εντέρου, επηρεάζει την ψυχολογία και τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Φρουτοφαγία
Πρόκειται για μία “εξελιγμένη” μορφή της χορτοφαγίας, στην οποία το 75% της ημερήσιας διατροφής προέρχεται από ωμά φρούτα και το υπόλοιπο 25% από τροφές, όπως τα λαχανικά, τα δημητριακά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα έλαια και το φυτικό γάλα.
Λέγεται ότι ο Στιβ Τζομπς είχε ενστερνιστεί την φρουτοφαγία ως ορθό τρόπο διατροφής, για αυτό χρησιμοποίησε το μήλο ως logo της εταιρίας του. Γενικότερα, είναι γνωστή η αγάπη των διασήμων του Χόλυγουντ για τα φρούτα και τα smoothies με φρούτα και ξηρούς καρπούς, καθώς προσπαθούν για τις τέλειες αναλογίες σε όλη τη διάρκεια της καριέρας τους.
Τι λέει ο Διατροφολόγος
Τα φρούτα αποτελούν μόνο μία από τις βασικές ομάδες τροφίμων και όχι ολόκληρη τη διατροφή. Μία ισορροπημένη διατροφή περιλαμβάνει φυτικά και ζωικά προϊόντα, καθώς είναι στη φύση του ανθρώπου να καταναλώνει όλες τις τροφές.
Αντίθετα, μία διατροφή φτωχή σε κρέας, ψάρια/θαλασσινά, αβγά και γαλακτοκομικά δε μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού σε πρωτεϊνη υψηλής βιολογικής αξίας, με επιπτώσεις στους βιοχημικούς δείκτες (π.χ. ελλείψεις σε σίδηρο, ιώδιο, βιταμίνες) και στις παθήσεις που συνεπάγονται, όπως λοιμώξεις, τριχόπτωση, δυσλειτουργία θυρεοειδούς κ.ά.
Δίαιτα της βασικής ινσουλίνης
Τα φάρμακα για τη θεραπεία του διαβήτη, φαίνεται πως τελευταία έχουν γίνει η πολυτελής γρήγορη δίαιτα των διασήμων του Χόλυγουντ. Ο Έλον Μασκ δήλωσε δημοσίως ότι έχασε κιλά με την εφαρμογή του Wegovy.
Πρόκειται για υψηλή δόση σεμαγλουτίδης, η οποία αυξάνει την εκκρινόμενη από το πάγκρεας ινσουλίνη, μετά από την κατανάλωση τροφής. Ως αποτέλεσμα, έχει τον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Πολλοί διάσημοι, όπως η Κιμ Καρντάσιαν δεν διστάζουν να παραδεχτούν ότι ακολουθούν τη μέθοδο και μάλιστα χάνουν πολλά κιλά εβδομαδιαίως.
Τι λέει ο Διατροφολόγος
Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι η μεταβολική διαταραχή, που εμφανίζεται πριν την εμφάνιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, ενώ μπορεί να υπάρχει και σε μη διαβητικούς, οι οποίοι συνδυάζουν αυξημένο ΔΜΣ και κεντρικού τύπου παχυσαρκία.
Η χρήση των παραπάνω φαρμάκων προορίζεται αυστηρά για τα πάσχοντα άτομα, με αναγκαία ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.
Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα άτομα με διαβήτη τύπου 2, άτομα με υψηλή χοληστερόλη αίματος, με αυξημένη αρτηριακή πίεση, καθώς και τα παχύσαρκα άτομα, που έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίζουν συνδυαστικά τα παραπάνω κριτήρια.
Επομένως, τα φάρμακα αυτά δεν είναι πανάκεια και πρέπει να συνοδεύονται από διατροφική παρέμβαση, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια.
Δίαιτα χωρίς γλουτένη
Στη συγκεκριμένη δίαιτα, πρέπει να αποφύγεις όλες τις τροφές που περιέχουν γλουτένη, δηλαδή τα περισσότερα αμυλώδη, όπως τα μακαρόνια, το ψωμί, τα αρτοσκευάσματα, τα δημητριακά κ.ά.
Το ίδιο ισχύει και για τα ροφήματα που περιέχουν βύνη, τη σοκολάτα και τις σως π.χ. κέτσαπ. Ωστόσο, μπορείς να καταναλώνεις κάποιους υδατάνθρακες, που δεν περιέχουν γλουτένη, όπως οι πατάτες, το ρύζι, το καλαμπόκι και τα φρούτα.
Τι λέει ο Διατροφολόγος
Η δίαιτα αυτή συνιστάται μόνο στα άτομα που έχουν δυσανεξία στη γλουτένη. Πρόκειται για μία γενετικά προκαθορισμένη πάθηση, η οποία ονομάζεται Κοιλιοκάκη. Διαφορετικά, για τα υγιή άτομα, η αποφυγή της γλουτένης δεν αποτελεί μέθοδο απώλειας βάρους.
Μάλιστα, η κατανάλωση προϊόντων από τα οποία έχει αποκλειστεί η γλουτένη, μπορεί να επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, διότι η απουσία της συνήθως αναπληρώνεται από περισσότερα λιπαρά και ζάχαρη.
Η πραγματική βαρύτητα της παχυσαρκίας
Η παχυσαρκία αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές προκλήσεις δημόσιας υγείας του 21ου αιώνα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει χαρακτηρίσει την παχυσαρκία επιδημία και έχει εξαπολύσει εκστρατεία για την αντιμετώπισή της.
Μάλιστα, το 1948, όταν ιδρύθηκε ο ΠΟΥ, χαρακτήρισε την παχυσαρκία ως νόσο, διότι μειώνει την ποιότητα και το προσδόκιμο ζωής. Στις μέρες μας, 1,6 δισεκατομμύριο άνθρωποι άνω των 15 ετών είναι υπέρβαροι και 400 εκατομμύρια είναι παχύσαρκοι.
Δυστυχώς, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις πανευρωπαϊκά και διεθνώς όσον αφορά την παιδική παχυσαρκία.
Η σημασία της Διατροφής
Η πλειονότητα των ανθρώπων διαθέτει τις στοιχειώδεις – στην καλύτερη περίπτωση- γνώσεις γύρω από τη διατροφή, οι οποίες όχι μόνο δεν επαρκούν, αλλά τις περισσότερες φορές δημιουργούν περαιτέρω προβλήματα.
Η υιοθέτηση μίας τυχαίας περιοριστικής διατροφής είναι η πιο ακατάλληλη μέθοδος για τη διαχείριση του σωματικού βάρους. Το πιο πιθανό είναι ότι θα προκαλέσει ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά με τα αντίστοιχα συμπτώματα, ορμονικές διαταραχές, θα διαιωνίσει διατροφικά στερεότυπα και μύθους και μπορεί ακόμη να οδηγήσει σε διατροφικές διαταραχές.
Η παχυσαρκία και κάθε διαταραχή του σωματικού βάρους, απαιτεί επιστημονική προσέγγιση. Η διατροφή δεν είναι συνώνυμο του αδυνατίσματος. Αντιθέτως, είναι ο θεμέλιος λίθος της καλής υγείας.
Μία ισορροπημένη διατροφή, με επάρκεια σε μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπαρά) και σε μικροθρεπτικά συστατικά (μέταλλα, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία) έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία:
- Βελτιώνει το σωματικό βάρος και τη σύσταση του σώματος.
- Προλαμβάνει ή/και αντιμετωπίζει ασθένειες.
- Προλαμβάνει, διορθώνει και συντηρεί σοβαρές παραμέτρους υγείας π.χ. αρτηριακή πίεση, σάκχαρο αίματος, θυρεοειδή κ.ά.
- Στηρίζει το πεπτικό σύστημα (προλαμβάνει γαστρεντερικά προβλήματα).
- Επιταχύνει την επούλωση τραυμάτων.
- Συμβάλλει στην καλή ψυχολογία.
Τι μπορώ να κάνω;
Ζήτα τη βοήθεια του ειδικού.
Απευθύνσου σε έναν επαγγελματία Διαιτολόγο – Διατροφολόγο και πέτυχε τον στόχο σου, με την προσέγγιση των επιστημόνων. Ο σύγχρονος Διαιτολόγος δεν είναι ο επαγγελματίας που θα γράψει απλώς σε ένα χαρτί το εβδομαδιαίο πλάνο διατροφής.
Διαθέτει τις κατάλληλες γνώσεις, την εμπειρία, τα κατάλληλα εργαλεία και μεθόδους, για να καθοδηγήσει και να εκπαιδεύσει διατροφικά. Πλέον, προτεραιότητα αποτελεί η διατροφική εκπαίδευση, μέσα από την οποία όχι μόνο αποκτά κανείς το επιθυμητό βάρος, αλλά παράλληλα βελτιώνει την ολική του υγεία και υιοθετεί έναν υγιή τρόπο ζωής.
Χρησιμοποίησε την κριτική σου ικανότητα
Η όγκος της πληροφορίας που δέχεσαι καθημερινά είναι τεράστιος και εύκολα μετατρέπεται σε παραπληροφόρηση. Αν κάτι μπορεί να μας διακρίνει από τους άλλους, είναι η βούληση και η κριτική μας σκέψη.
Αντί να δέχεσαι παθητικά την κάθε πληροφορία ή συμβουλή που παρουσιάζεται ως «ιδανική» και να ζεις με τις σκέψεις των άλλων, ξεκίνα να εμπιστεύεσαι την κρίση σου και τα επιστημονικά δεδομένα. Όσο σημαντικό είναι να ξέρεις τι θες, άλλο τόσο σημαντικό είναι και το να ξέρεις τι δεν θες.
Κάτι που λειτουργεί στον άλλο, δε σημαίνει ότι θα λειτουργήσει και σε σένα. Ο κάθε οργανισμός έχει τις δικές του ανάγκες και χρειάζεται εξατομικευμένη αντιμετώπιση.
Υιοθέτησε υγιή πρότυπα
Οι έμποροι των ελπίδων υπήρχαν και θα υπάρχουν. Είναι στην επιλογή σου να μη γίνεσαι ένα με τη μάζα και να επιλέγεις συνειδητά τα πρότυπα που σε εμπνέουν και σου παρέχουν κίνητρα.
Πρόσφατα ο ηθοποιός Πρις Μπρόσναν είχε απαντήσει στα αρνητικά σχόλια για το σώμα της γυναίκας του, αποστομώνοντας τους χρήστες του διαδικτύου, που συνιστούσαν στη σύζυγό του να κάνει χειρουργική παρέμβαση για απώλεια βάρους.
Όλος ο σάλος έγινε κάτω από μία δημοσιευμένη φωτογραφία του ζευγαριού στην παραλία, με αιτία την αλλαγή στη σιλουέτα της Σμιθ και την σύγκριση με την νεανική της εικόνα. Ένα μέρος της απάντησης του Μπρόσναν : «Αγαπώ πολύ κάθε καμπύλη του σώματός της. Είναι η πιο όμορφη γυναίκα στα μάτια μου. Και επίσης επειδή απέκτησε τα πέντε παιδιά μας..»
Στρέψου στη Μεσογειακή Διατροφή
Οι επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι η Μεσογειακή διατροφή μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης των πολύπλοκων χρόνιων παθήσεων, που έχουν αυξηθεί εξαιτίας του δυτικού τρόπου διατροφής.
Για παράδειγμα, μειώνει την αρτηριακή πίεση, μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης και λιπιδίων στο αίμα, προλαμβάνει λοιμώξεις των αγγειακών τοιχωμάτων, βοηθά στη μείωση του κινδύνου κατάθλιψης στα άτομα με διαβήτη τύπου 2 κ.ά.
Τα ευεργετικά αποτελέσματά της οφείλονται στην κατανάλωση ενός συνόλου και συνδυασμού τροφών, που εφοδιάζουν τον οργανισμό με θρεπτικά συστατικά, και όχι στην κατανάλωση μεμονωμένων τροφών.
Συμπέρασμα
Ξεκίνα να τρέφεσαι με προτεραιότητα την υγεία σου και την ποιότητα της τροφής σου. Πρόσεχε τον εαυτό σου, τον τρόπο σκέψης σου και τα άτομα ή τα πρότυπα με τα οποία αλληλεπιδράς καθημερινά.
Αντί να σαμποτάρεις τις προσπάθειές σου και να συγκρίνεις την πρόοδό σου, το σώμα σου, τις ανάγκες σου, με αυτά των άλλων, εστίασε στη δική σου διαδρομή και ξεκίνα να γιορτάζεις το κάθε σου επίτευγμα!
«Πρόσεξε τις σκέψεις σου, γίνονται λέξεις.
Πρόσεξε τις λέξεις σου, γίνονται πράξεις.
Πρόσεξε τις πράξεις σου, γίνονται συνήθειες.
Πρόσεξε τις συνήθειές σου, γίνονται συμπεριφορά.
Πρόσεξε τη συμπεριφορά σου, γίνεται το πεπρωμένο σου.»
Λάο Τσε
Στέλλα Ευθυμιάδου, διαιτολόγος – διατροφολόγος, Χαλκηδόνα, Θεσσαλονίκη
