Προφανώς και οι νομισματικές κρίσεις στην Τουρκία δεν είναι κάτι καινούργιο. Η σχετική σταθερότητα που έφερε η κυβέρνηση Ερντογάν στα χρόνια μετά το 2005 φαίνεται να είναι παρελθόν, με τον Πρόεδρο της γειτονικής χώρας να μην μπορεί να πείσει τις αγορές αλλά τελικά και τον ίδιο τον λαό του ότι η οικονομική του πολιτική μπορεί να έχει μπροστά της οτιδήποτε άλλο εκτός από ένα καταστροφικό αδιέξοδο.
Οι αγορές παραμένουν τελείως αδιάφορες απέναντι στις εκκεντρικές συμπεριφορές του Ερντογάν και στον περίφημο «οικονομικό πόλεμο ανεξαρτησίας» που διακήρυξε.
Η συνεχής υποβάθμιση των οικονομικών προοπτικών της χώρας, έφερε μαζί της και μία ακόμη νομισματική κρίση, με την τουρκική λίρα να χάνει κάθε μέρα και περισσότερο την αξία της στις ισοτιμίες με άλλα νομίσματα, όπως είναι φυσικά και το Ευρώ, σπάζοντας το ένα ιστορικό χαμηλό μετά το άλλο.
Η τουρκική λίρα και η κατάρρευση της οικονομίας
Οποιοσδήποτε ταξιδεύει συχνά, θα έχει παρατηρήσει ότι ξαφνικά στην Τουρκία θα είναι αρκετά πιο πλούσιος με την ισοτιμία να εκτοξεύεται απότομα ακόμα και σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα. Σιγά-σιγά, πάντως, αυτή η κατάρρευση που υφίσταται η τουρκική λίρα αρχίζει να φαίνεται και στην καθημερινή ζωή ενός μέσου Τούρκου πολίτη.
Οι τιμές των προϊόντων αλλάζουν μέρα με τη μέρα και για διάφορα προϊόντα φτάνουν το 15% και 20% αύξηση χωρίς βέβαια να υπάρχει ανάλογη αύξηση στους μισθούς.
Πιο συγκεκριμένα, η τουρκική λίρα έφτασε την Τρίτη σε ιστορικό χαμηλό των 13,44 λιρών ανά δολάριο, αριθμός που παλαιότερα θα φαινόταν απίστευτος και άρχισε να γίνεται κάπως πιο πιστευτός όταν την προηγούμενη εβδομάδα έσπασε το ψυχολογικό όριο των 11 τουρκικών λιρών ανά δολάριο.
Η νομισματική κρίση έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2018, χάρη σε έναν συνδυασμό των γεωπολιτικών εντάσεων με τη Δύση, του γιγαντιαίου χρέους και μίας καταστροφικής πολιτικής της τουρκικής κυβέρνησης όσον αφορά την αντιμετώπιση του πληθωρισμού.
10 πράγματα που αγοράζεις με μόλις 5 ευρώ
Προκειμένου να καταλάβουμε καλύτερα τί συμβαίνει με τις τιμές στην Τουρκία και πώς έχει καταρρεύσει η αξία του νομίσματος, ψάξαμε και βρήκαμε τη μέση τιμή διαφορών καθημερινών προϊόντων που βρίσκονται στην Τουρκία και κάναμε τις απαραίτητες μετατροπές σε ευρώ. Αυτά, λοιπόν, είναι 10 πράγματα που μπορεί να αγοράσει κάποιος με μόλις 5 ευρώ.
- 8 απλά cheeseburgers σε γνωστές αλυσίδες fast food (περίπου 9 λίρες το ένα)
- 13 λίτρα γάλα (ένα κουτί του λίτρου γύρω στις 5,5 λίρες)
- 4 μονούς cappuccino σε καφετέρια (μέσος όρος γύρω στις 15 λίρες ο ένας)
- 9 ή και 10 λίτρα βενζίνη (περίπου 7,5 λίρες το λίτρο)
- 3 πακέτα τσιγάρων (ένα πακέτο 20 τσιγάρων γύρω στις 18,5 λίρες)
- 8 κιλά πορτοκάλια (πωλούνται προς 8,5 λίρες το κιλό)
- 9,5 κιλά ντομάτες (πωλούνται προς 6,3 λίρες το κιλό)
- 2 εισιτήρια για κινηματογραφικές προβολές (30 λίρες το ένα)
- 1 μπουκάλι από mid-range κρασί (67 λίρες το ένα)
- 2 ή 3 μπίρες σε ένα μπαρ (20 με 25 λίρες η μία)
Προφανώς, οι παραπάνω δείκτες δεν είναι από μόνοι τους επαρκείς. Η Τουρκία είναι μία αχανής χώρα και επομένως το κόστος ζωής είναι διαφορετικό στις πλούσιες γειτονιές της Κωνσταντινούπολης για παράδειγμα σε σχέση με ένα χωριό στα σύνορα με τη Συρία. Την ίδια στιγμή, τόσο οι ισοτιμίες με το ευρώ όσο και οι τιμές των βασικών προϊόντων ανεβοκατεβαίνουν με ιλιγγιώδη ρυθμό, ώστε είναι πολύ δύσκολο να κρατήσεις μία μέση κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι αρκετά ενδεικτικό του τί συμβαίνει στην οικονομία της γειτονικής χώρας.
Η τουρκική κυβέρνηση κέρδισε λίγο χρόνο όταν ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο εθνικιστής σύμμαχος του Erdogan, τον στήριξε από το βήμα του τουρκικού κοινοβουλίου ως προς τον μέχρι τώρα τρόπο αντιμετώπισης της κρίσης. Η κοινή γνώμη όμως έχει φανερά στραφεί εναντίον του και η εικόνα του αναμένεται να χειροτερέψει κι άλλο με την πάροδο των μηνών. Δεν είναι καθόλου απίθανο να διανύουμε τους τελευταίους μήνες της διακυβέρνησής του.