Ανήκουν στα Επτάνησα, υπάγονται στην Περιφέρεια Αττικής, χωροταξικά βρίσκονται απέναντι από τη Λακωνία και πολιτικά διαθέτουν το απίστευτο, για την εποχή, καθεστώς της Εγχωρίου Περιουσίας που κληροδοτήθηκε από τους Άγγλους. Σύμφωνα με αυτό, οτιδήποτε δεν είναι ιδιωτικό ανήκει στην «Εγχώριο» και όχι στο ελληνικό Δημόσιο. Κοντολογίς, το κράτος δεν έχει αξιώσεις για τις μη ιδιωτικές εκτάσεις και ακίνητα, τα μοναστήρια ή τα κοντινά νησάκια – τον λόγο έχει η Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας, που εκπροσωπεί την κοινωνία του νησιού.
Αν δεν το έχετε καταλάβει ακόμα, μιλάμε για τα Κύθηρα, ένα αμάλγαμα φυσικών τοπίων και αρχιτεκτονικής, που φέρνει σε Κυκλάδες, Επτάνησα, Πελοπόννησο και την Κρήτη. Η αρχιτεκτονική ακουμπάει στην Ενετική τεχνοτροπία, αλλά και σε στοιχεία της Κρήτης και της Μάνης, τα χωριά θυμίζουν περισσότερο Επτάνησα, ενώ οι παραλίες έχουν κάτι βουνίσιο που φέρνει σε Πελοπόννησο ή ηπειρωτική Ελλάδα. Αλλά όλη αυτή η συσπείρωση στοιχείων ορίζει τη μοναδικότητα αυτού του μαγευτικού νησιού, που ευτυχώς – κόντρα στους στίχους του Ηλία Λυμπερόπουλου και την ερμηνεία του Δημήτρη Μητροπάνου – τα… βρήκαμε, αποφεύγοντας επιμελώς να χάσουμε το πλοίο της γραμμής.
Όπως αποδείχτηκε μάλιστα το βρήκαν και οι Digital Nomads, οι ψηφιακοί νομάδες που δουλεύουν εξ αποστάσεως και δεν έχουν μόνιμο τόπο κατοικίας. Το μόνο που θέλουν είναι ησυχία, ένα τοπίο γεμάτο ομορφιές και… καλή σύνδεση στο ίντερνετ. Και τα Κύθηρα διαθέτουν τα πάντα γι’ αυτό και οι ψηφιακοί νομάδες τα επιλέγουν περισσότερο από κάθε άλλη γωνιά της Ελλάδας.
Πρόκειται για ένα νησί που η φύση προίκισε με μοναδικές ομορφιές και πολλά κρυμμένα «μυστικά» που χρήζουν εξερεύνησης. Κοιλάδες που καταλήγουν στη θάλασσα, βουνοπλαγιές ντυμένες στα πράσινα και άλλες βραχώδεις και άγονες, πηγές που ρέουν, μαγευτικές παραλίες, όμορφα γραφικά χωριουδάκια.
Οι ιδιαιτερότητες του νησιού αρχίζουν να φαίνονται από την άφιξη στο λιμάνι κιόλας. Εκ πρώτης όψεως μοιάζει με ένα «ορεινό» νησί, καθώς τόσο η Χώρα όσο και τα περισσότερα χωριά βρίσκονται ψηλά στα βουνά. Με εξαίρεση τις παραλίες, στο μάτι μοιάζει νιώθεις να «φυλακίζεται» την εικόνα των άγριων κακοτράχαλων βράχων. Mε το που ανηφορίζει κάποιος με το αυτοκίνητο φτάνει στο οροπέδιο και το θέαμα αλλάζει τελείως. Kαλλιεργημένη γη, κατάφυτες ρεματιές και πανέμορφοι οικισμοί. Και αυτοί οι οικισμοί είναι καθ’ όλα εντυπωσιακοί, γιατί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική έχει κρατηθεί στο ακέραιο. Στο επίπεδο αυτό το καθεστώς της Εγχωρίου είχε ευεργετικά αποτελέσματα, διότι κάθε οικισμός διατήρησε το χαρακτήρα του, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις διατηρήθηκε συμπαγής και ο πληθυσμός τους, με τις ίδιες οικογένειες να κατοικούν στα ίδια χωριά πάντα.
Αν κάποιος αναζητά ένα περιβάλλον χαλάρωσης, ανέμελης καλοκαιρινής κομψότητας, επαφής με τη φύση και την Ιστορία, δεν έχει παρά να βάλει στην πυξίδα του τη Νεάπολη της Λακωνίας, μέσω της οποίας συνδέεται με Φέρι Μποτ το νησί.
Η σκληρή ομορφιά των ανεμόδαρτων τοπίων και των απάτητων λαγκαδιών που στις απολήξεις τους συναντάς τις πιο μαγευτικές παραλίες, η υπερβατική εμπειρία του φυσικού τοπίου στους καταρράκτες του Μυλοποτάμου και τα σπήλαια της Αγίας Σοφίας, η παραμυθένια Χώρα με τα γραφικά σοκάκια της που οδηγούν στο καλοδιατηρημένο Κάστρο, από το οποίο μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα στο Αιγαίο, είναι από μόνοι τους τρεις πολύ καλοί λόγοι για να αισθανθείς ότι το φετινό καλοκαίρι έκανες κάτι διαφορετικό από τα συνήθη.
Ακόμα και αν έχεις εφοδιαστεί με ένα κατάλογο των SOS που πρέπει να επισκεφτείς, στο νησί θα διαπιστώσεις, από τις συζητήσεις με τους ντόπιους, ότι η λίστα ήταν… ημιτελής. Συνοπτικά θα αναφέρουμε τα καταπράσινα Μητάτα, με την επιβλητική θέα στο φαράγγι του Τσάκωνα, καθώς και τον Καραβά, στο βόρειο τμήμα του νησιού, με τις γάργαρες πηγές και τη θαυμάσια αρχιτεκτονική. Τον παραθαλάσσιο Αβλέμονα με τις ψαροταβέρνες και τη μικρή παραλία του που μοιάζει με πισίνα, το κεφαλοχώρι Ποταμός με τη ζωντανή λαϊκή αγορά, τα Αρωνιάδικα και τα Καστρισιάνικα με την ιδιαίτερη, κυκλαδίτικη, αρχιτεκτονική ταυτότητα.
Εντυπωσιακή είναι και η Παλαιόπολη που διαθέτει τη μεγαλύτερη παραλία του νησιού, ενώ στο κοσμικό Καψάλι, δίπλα στη Χώρα, χτυπάει η καρδιά της νυχτερινής ζωής του νησιού, παρέχοντας πολλές επιλογές για φαγητό, καφέ ή ποτό μπροστά στη θάλασσα.
Oι ακτές του νησιού είναι ήπιες και με πολλές αμμουδερές παραλίες στα ανατολικά και γίνονται απόκρημνες στα δυτικά, αλλά ακόμα και εκεί οι απότομες πλαγιές διακόπτονται από μικρές γραφικές αμμουδιές που είναι προσβάσιμες μόνο από τη θάλασσα. Η δεύτερη πιο πολυσύχναστη παραλία του νησιού είναι η Αγία Πελαγία – αμμουδερή με ρηχά νερά – και εξίσου δημοφιλείς η Καμπονάδα (με γαλαζοπράσινα νερά που βαθαίνουν απότομα), η Φυρή Άμμος με την κόκκινη αμμουδιά και τα κρυστάλλινα νερά, το Μελιδόνι με τα γαλαζοπράσινα χρώματα και ο Χαλκός για τους fan των βότσαλων.
Για τους λάτρεις των Κάστρων και των μοναστηριών τα Κύθηρα είναι ιδανικός προορισμός, τα μνημεία της βυζαντινής – μεσαιωνικής περιόδου είναι στην πλειονότητα τους καλοδιατηρημένα, αντίθετα απ’ ότι συμβαίνει σε αρκετά άλλα νησιά. Το ίδιο ισχύει για την πέτρινη γέφυρα στο Κατούνι και τον φάρο του Μουδαρίου, δύο ιδιαίτερα αξιοθέατα με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Για τους φυσιολάτρες, το φαράγγι του Τσάκωνα και το φαράγγι της Κακιάς Λαγκάδας, όπου «κρύβονται» απάτητες παραλίες μες στους απροσπέλαστους πευκώνες του Βορρά, αποτελούν εχέγγυα απολαυστικής εμπειρίας, όπως τα Σπήλαια και οι καταρράκτες του νησιού.
Κοινώς, δεν υπάρχει κάτι που να λαχταρήσει ο νους ή η ψυχή σου και να μην το βρεις στα Κύθηρα, αρκεί να είσαι οπλισμένος με διάθεση για εξερεύνηση και φυσικά για οδήγηση. Και όλα αυτά σε τιμές… εξωφρενικά καλές για ένα τόσο όμορφο νησί. Με ημερήσιο μπάτζετ 60 ευρώ θα βρεις και δωμάτιο κοντά στη θάλασσα και θα φας μέχρι σκασμού. Το μόνο που δεν είναι σε θέση να σου προσφέρουν τα Κύθηρα είναι το… ξεσάλωμα, αλλά για την αναζήτηση αυτού θα διαβάσεις σε κάποιο άλλο αφιέρωμα…
