Ελληνικά φρούτα, αναψυκτικά ή ακόμη και ρούχα «Made in EU» και όχι «Made in Greece»; Ενα εύλογο ερώτημα που προκύπτει, καθώς έχει ανοίξει η συζήτηση για τον τρόπο αναγραφής προέλευσης ενός μεγάλου εύρους προϊόντων. Ουσιαστικά, βγαίνουν στην επιφάνεια καταγγελίες για επέκταση της ενοποίησης των origin labels στην Ευρωπαϊκή Ενωση και αντίστοιχα αποδυνάμωση της παραγωγής των κρατών – μελών.
Το ζήτημα είδε το φως της δημοσιότητας κατά τη διάρκεια των αγροτικών κινητοποιήσεων σε πολλές χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, με τους πολωνούς γεωργούς και κτηνοτρόφους να κάνουν την αρχή, έχοντας ως σύνθημα το «Είμαστε Πολωνοί, παράγουμε πολωνικά». Στις βασικές διεκδικήσεις τους ανέφεραν ότι δεν θα πρέπει να εξαλειφθεί η εθνική προέλευση στα προϊόντα τους και να αντικατασταθεί από την ένδειξη «Παράγεται στην ΕΕ», καθώς αυτό θα πλήξει τους ευρωπαίους καταναλωτές αλλά και τους ίδιους τους παραγωγούς που επωφελούνται από την υπεραξία του προϊόντος που παράγουν, είτε αυτό είναι τρόφιμο είτε όχι. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι γάλλοι συνάδελφοί τους, οι οποίοι – παρά την αυστηροποίηση του πλαισίου σήμανσης σε συγκεκριμένα προϊόντα – επιθυμούν την επανεθνικοποίηση των κανόνων σε ό,τι αφορά τη σήμανση των τροφίμων.
Τι ισχύει
Για δεκαετίες, το μοντέλο πολλών ευρωπαϊκών κρατών βασίστηκε στον προστατευτισμό της εγχώριας παραγωγής, λαμβάνοντας διάφορα μέτρα για την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων με την αναγραφή του τόπου προέλευσης. Ωστόσο, σε έναν βαθμό αυτό το μοντέλο γκρεμίστηκε με τη δημιουργία της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς και την ανάγκη προστατευτισμού σε ένα ευρύτερο πεδίο με «ευρωπαϊκό μανδύα» απέναντι σε άλλες μεγάλες δυνάμεις, όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ.
Βέβαια, υπήρχαν κάποιες εξαιρέσεις που αφορούσαν κυρίως τρόφιμα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 1169/2011: «Η αναγραφή καταγωγής είναι επί του παρόντος υποχρεωτική για το βόειο κρέας και τα προϊόντα με βάση το βόειο κρέας στην Ενωση μετά την κρίση της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών και έχει δημιουργήσει προσδοκίες στους καταναλωτές». Παράλληλα, στον ίδιο κανονισμό αλλά με διαφορετικά κριτήρια εντάσσεται το μέλι, τα οπωροκηπευτικά, οι ιχθύες και το ελαιόλαδο.
Μάλιστα, σε ό,τι αφορά το μέλι, μόλις πριν από λίγες ημέρες τα κράτη – μέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν ότι στο μέλλον το συγκεκριμένο προϊόν θα πρέπει να έχει σαφώς καταγεγραμμένη στην ετικέτα της συσκευασίας του τη χώρα προέλευσής του. Παρόμοια μέτρα ισχύουν και για το γάλα, καθώς η κείμενη εθνική νομοθεσία καθιστά υποχρεωτική την αναγραφή της προέλευσης των γαλακτοκομικών προϊόντων. Ειδικότερα, όλα τα παράγωγα του γάλακτος (τυριά, γιαούρτια, βούτυρο, κρέμα γάλακτος καθώς και επιδόρπια με βάση το γάλα) οφείλουν να αναγράφουν επί των συσκευασιών τους τη χώρα προέλευσης του γάλακτος ή «Προέλευση ΕΕ», στην περίπτωση που αυτό προέρχεται από περισσότερα του ενός κράτη – μέλη.
Το ζητούμενο
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ) Απόστολος Ραυτόπουλος, το βασικό ζητούμενο είναι να αναγράφεται συγκεκριμένα η χώρα προέλευσης και όχι γενικότερα η ΕΕ. «Προκύπτει το ερώτημα: «Από πού στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Ολλανδία, το Βέλγιο;». Πρέπει να γίνεται σαφής αναφορά και την ίδια ώρα να πραγματοποιούνται ποιοτικοί έλεγχοι», επισημαίνει.
Η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική στα βιομηχανικά αγαθά, τα οποία περιλαμβάνουν μια τεράστια γκάμα προϊόντων (από ρούχα και αυτοκίνητα μέχρι έπιπλα, είδη σπιτιού και ηλεκτρονικά). Σε αυτήν την περίπτωση, όπως φαίνεται, η ευρωπαϊκή νομοθεσία προωθεί το «Made in EU» – ειδικά για προϊόντα ειδικής αξίας, με φόντο και τους διεθνείς ανταγωνιστές της.
Φωκιανός Γιώργος – tanea.gr
