Το να δημιουργούμε φιλίες στον εργασιακό χώρο είναι αναπόφευκτο, καθώς είναι σε σε άμεση συνάρτηση με την καθημερινότητά μας και στο περιβάλλον στο οποίο περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας.
Αν και υπάρχει η θετική πλευρά μιας σχέσης – ένας φίλος στη δουλειά κάνει μία κουραστική μέρα να κυλήσει πιο γρήγορα και βοηθά να ξεπερνάμε τις εντάσεις που προκύπτουν -, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι απαιτεί μια δύσκολη ισορροπία. Μια ισροροπία μεταξύ της φιλίας και της συναδελφικής σχέσης, με τις υποχρεώσεις της εργασίας να εναλλάσσονται διαρκώς, όπως εξηγεί η Τζέσικα Μέθοτ, ερευνήτρια διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού στο Πανεπιστήμιο Rutgers που έχει μελετήσει τα οφέλη και τα μειονεκτήματα της φιλίας στον χώρο εργασίας.
«Πρέπει να έχουμε ένα επαγγελματικό επίπεδο σεβασμού και ένα προσωπικό επίπεδο σεβασμού», λέει η ίδια. «Αν ένα από αυτά διακυβευτεί, η σχέση δεν μπορεί να επιβιώσει».
Οι καλοί φίλοι μπορούν να κάνουν την υπέρβαση και να μας προσφέρουν άνευ όρων υποστήριξη, αλλά η φιλία ενός συναδέλφου πρέπει να έχει όρια για να παραμείνει επαγγελματική. Όταν ένας φίλος στον εργασιακό χώρο αρχίζει να ξεπερνά τα όρια, αυτό είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι.
Αυτά είναι μερικά σημεία που υποδηλώνουν ότι μια φιλία στο γραφείο δεν είναι πλέον υγιής και μπορεί ακόμη και να είναι τοξική για την καριέρα και την ευημερία μας:
1. Ο φίλος μας περιμένει να παίρνουμε το μέρος του όλη την ώρα
«Η φιλία απαιτεί ένα επίπεδο ευνοιοκρατίας», λέει η Τζέσικα Μέθοτ.
Αλλά στο χώρο εργασίας, δεν μπορούμε να δείξουμε αυτού του είδους την συμπεριφορά σε έναν συνάδελφο. Ένας καλός φίλος καταλαβαίνει ότι πρέπει να διατηρήσει αυτά τα επαγγελματικά όρια προκειμένου να γίνει η δουλειά σωστά.
Ένας τοξικός εργασιακός φίλος, ωστόσο, μπορεί να περιμένει από εμάς να βρεθούμε στο πλευρό του σε διαφωνίες για την δουλειά ή να μοιραστούμε μαζί του τυχόν εμπιστευτικές πληροφορίες που ακούσαμε σε συναντήσεις, κάτι που αν δεν κάνουμε θα επηρεάσει την φιλιά μας.
Η Πατρίσια Σάιας, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα που μελετά τις φιλίες στο χώρο εργασίας, διαπίστωσε ότι οι αντικρουόμενες προσδοκίες είναι ένας από τους πέντε πιο σημαντικούς λόγους με τους οποίους οι εργασιακές φιλίες επιδεινώνονται.
2. Η ικανότητα να ολοκληρώνουμε τη δουλειά μας θα κινδύνευε εάν τερματίζαμε την φιλία
Εάν φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε την κακή πλευρά του φίλου μας, επειδή τον έχουμε δει να «αποδυναμώνει» τους εργασιακούς του αντιπάλους, αυτό είναι ένα σημάδι ότι η σχέση έχει τεθεί σε τοξικά θεμέλια.
Τα αντίποινα που μπορεί να υποστούμε ενδέχεται να είναι ασήμαντα, όπως να σταματήσουμε να λαμβάνουμε μηνύματα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έως και την ψυχρή συμπεριφορά από ολόκληρο το γραφείο αφού έχει στρέψει τους συναδέλφους εναντίον μας.
«Όταν γνωρίζουμε κάποιον αρκετά καλά, ξέρουμε που μπορεί να φτάσει η συμπεριφορά του. Αν φοβόμαστε για το τι είναι ικανός, τότε έχουμε μπροστά μας κάποιον που είναι αρκετά τοξικός», εξηγεί η Τανίσα Ρέιντζερ, κλινική ψυχολόγος με έδρα τη Νεβάδα.
Το να διατηρούμε μια φιλία από φόβο δεν είναι υγιές για την ευημερία μας ή την μακροημέρευση μας στην εταιρεία.
3. Ο φίλος προδίδει την εμπιστοσύνη μας
Οι καλές φιλίες χτίζονται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και οι τοξικές φιλίες βασίζονται στο να νιώθουμε ότι πρέπει πάντα να προσέχουμε τα νώτα μας σε σχέση από το άλλο άτομο.
Το να αισθανόμαστε προδομένοι είναι ένας άλλος από τους πέντε σημαντικούς λόγους για τους οποίους οι εργασιακές φιλίες αποτυγχάνουν, σύμφωνα με την έρευνα της Πατρίσια Σάιας.
Μια προδοσία δεν χρειάζεται να είναι τόσο μεγάλη όσο ένα πισώπλατο μαχαίρωμα. Μπορεί επίσης να είναι μια συσσώρευση φαινομενικά ασήμαντων παραπτωμάτων που μας κάνουν να αναρωτιόμαστε αν ο φίλος μας είναι πραγματικά αξιόπιστος. Μπορεί να αποκαλύψουν προσωπικά μας ζητήματα σε άλλους ή μπορεί να χρησιμοποιήσουν τις εμπιστευτικές πληροφορίες που μοιραστήκαμε προς δικό τους επαγγελματικό όφελος, λέει η Τζέσικα Μέθοτ.
«Μπορεί να κρύβουν πληροφορίες που είναι χρήσιμες για τη δουλειά μας και για την εξέλιξή μας», προσθέτει σημειώνοντας, «Δεν θέλουν να πετύχουμε, ακόμα κι αν νοιάζονται για εμάς σε προσωπικό επίπεδο. Όλα αυτά θέτουν σε αμφισβήτηση την πραγματική βάση της εμπιστοσύνης στη σχέση».
4. Γινόμαστε αγενείς ή κουτσομπόληδες όταν είμαστε παρέα – και αποκτούμε κακή φήμη συναναστρεφόμενοι μαζί του
Οι σχέσεις που διατηρούμε στη δουλειά λένε πολλά για τις αξίες μας, είτε το θέλουμε είτε όχι. Έρευνα έχει δείξει ότι το να βρισκόμαστε κοντά σε αγενείς ανθρώπους στην εργασία μας, κάνει πιο πιθανό να γίνουμε αγενείς και κακοί.
Δεν θέλουμε να είμαστε φίλοι με κάποιον που μας μετατρέπει σε κάποιον που δεν ήμασταν πριν τον συναναστραφούμε, γιατί μπορεί τελικά να αρχίσει να βλάπτει και τη φήμη μας.
«Αν η φήμη μας στο χώρο εργασίας αρχίζει να γίνεται αντιληπτή ως το ίδιο αρνητική με εκείνη του φίλου μας και μόνο επειδή μας βλέπουν μαζί, αυτό θα μπορούσε να είναι πρόβλημα», λέει η επαγγελματική σύμβουλος, Τζένιφερ Τάρντι.
Η Τανίσα Ρέιντζερ υποστηρίζει ότι η δυναμική της τοξικότητας της εργασίας μπορεί να μας ωθήσει να λέμε και να κάνουμε πράγματα που δεν θα κάναμε μόνοι μας. Εάν «βρίσκουμε τον εαυτό μας πραγματικά σκληρό και κουτσομπόλη με τρόπους που δεν είμαστε εκτός αυτής της εργασιακής σχέσης», αυτό είναι ένα σημάδι ότι η σχέση δεν είναι υγιής.
5. Η σχέση μας προκαλεί περισσότερη αμφιθυμία και τρόμο παρά ενθουσιασμό
Εκτός κι αν η προδοσία είναι μεγάλη, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε πότε να βάλουμε τέλος σε μια φιλία.
Σε αυτή την περίπτωση η Τζέσικα Μέθοτ προτείνει να δίνουμε προσοχή αν μας ενθουσιάζει η συναναστροφή με αυτό το πρόσωπο κι αν θα μας εξελίξει ή, αντίθετα, αν θα μας κουράσει. Αυτό θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε εάν η σχέση εξακολουθεί να είναι κερδοφόρα. Μιλώντας με κάποιον τρίτο εκτός εργασιακού χώρου, μπορεί να φανεί χρήσιμο.
Τέλος, είναι σημαντικό να ακούμε το ένστικτό μας. Η σκέψη να πάμε για ποτό ή φαΐ μαζί του μας προκαλεί νευρικότητα ή άγχος; Τον αποκαλούμε φίλο μας αλλά φοβόμαστε τις συναντήσεις ή τις χαλαρές συζητήσεις τις οποίες κάνουμε; Αυτά είναι σημάδια που πρέπει να προσέξουμε.
«Αν αισθανόμαστε άβολα, ακόμα κι αν δεν μπορούμε να πούμε γιατί, είναι σημαντικό να πάρουμε σοβαρά το ζήτημα», λέει η Τανίσα Ρέιντζερ. «Αν αισθανόμαστε άβολα κοντά τους, αυτό είναι ένα πολύ καλό σημάδι ότι κάτι δεν πάει καλά».
Εάν οι τοξικές εργασιακές φιλίες μας κρατούν ξύπνιους τη νύχτα, να θυμόμαστε ότι πολλές φορές οι εργασιακές φιλίες τελειώνουν όταν τελειώνει η δουλειά. Είναι κατανοητό να βάζουμε τέλος σε αυτές τις σχέσεις.
Όπως λέει η ψυχοθεραπεύτρια Έσθερ Πέρελ, «Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον είναι πόσοι άνθρωποι έχουν φίλους στη δουλειά και όταν αλλάζουν δουλειά, οι φιλίες αυτές σβήνουν. Είναι εντυπωσιακό να βλέπεις πόσες από αυτές τις σχέσεις είναι πραγματικά περιστασιακές. Ένας ή δύο άνθρωποι μπορεί να συνεχίσουν να υπάρχουν στη ζωή μας, τους υπόλοιπους πιθανότατα δεν θα τους ξαναδούμε».
