Καραβάς: Γεώτρηση χωρίς νερό – Πιέσεις Δημάρχου στους «39» να αποσύρουν τις μηνύσεις

Με άδοξο αποτέλεσμα φαίνεται πως «έκλεισε» η νέα γεώτρηση που επιχείρησε η Δημοτική Αρχή στα Διακοπουλιάνικα, δίπλα σε παλαιότερη δημοτική γεώτρηση, καθώς το πολυαναμενόμενο νερό δεν εντοπίστηκε. Η μόνη ελπίδα πλέον, σύμφωνα με προσδοκίες μερικών, είναι… η βροχή, μήπως και δώσει ζωή στη νέα γεώτρηση… 

Σύμφωνα με πληροφορίες από το εργοτάξιο, το τρυπάνι κατέβηκε περίπου στα 100 μέτρα, χωρίς αποτέλεσμα (αναφορά για μόνο 4κμ την ώρα). Το γεγονός αναζωπύρωσε τα ερωτήματα για τον σχεδιασμό, the τεκμηρίωση και τη σκοπιμότητα του έργου—ειδικά σε μια περιοχή με πηγές και ενεργό υδρολογικό δίκτυο, για το οποίο οι κάτοικοι ζητούν εδώ και μήνες ενημέρωση and διάλογο με την Δημοτική Αρχή, αλλά και μία προληπτική μελέτη επιπτώσεων.

Παράλληλα με τις εργασίες, όπως περιγράφτηκε τις προηγούμενες ημέρες, κλιμακώθηκε η  ένταση. Όπως προκύπτει από επικοινωνίες που έλαβε η ομάδα σύνταξης, ο Δήμαρχος Κυθήρων απηύθυνε χθες το πρωί μήνυμα προς τον πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας Καραβά, Ζαχαρία Σουρή, ζητώντας την ανάκληση των μηνυτήριων αναφορών που έχουν υποβάλει 39 κάτοικοι για ζητήματα νομιμότητας και διαδικασίας της γεώτρησης. Στο μήνυμα αναφέρεται μεταξύ άλλων:

«…είμαι υποχρεωμένος να μηνύσω και τους 39 υπογράφοντες για ψευδή αναφορά… ενημέρωσέ τους ότι θα περιμένω μέχρι τη Δευτέρα να γίνει ανάκληση… εάν δε γίνει, προχωρώ σε μήνυση διότι είμαι αποφασισμένος να προασπιστώ το Δήμο και το έργο μου πάση θυσία».

Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, το ίδιο αίτημα για απόσυρση των μηνύσεων μεταφέρθηκε στους Καραβίτες και μέσω τρίτου προσώπου, το οποίο κλήθηκε χθες το μεσημέρι στο Δημαρχιακό Μέγαρο από τον Δήμαρχο προκειμένου να ενημερωθεί και να το μεταφέρει στους συνδημότες του. Όπως προκύπτει από τις πληροφορίες, ο Δήμαρχος κ. Χαρχαλάκης φαίνεται να προσκάλεσε εκπροσώπους των 39 κατοίκων να τον επισκεφθούν την επομένη (σήμερα) στο Δημαρχιακό Μέγαρο (αφού υποχωρήσουν νομικά…). Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε αντιδράσεις, δεδομένου ότι—όπως επισημαίνουν οι κάτοικοι—επί έναν και πλέον χρόνο δεν υπήρξε ουσιαστική διαβούλευση με την κοινότητα, παρά τις επαναλαμβανόμενες εκκλήσεις του αείμνηστου προέδρου Κοσμά Τζωρτζόπουλου μετά τη γενική συνέλευση της 5ης Αυγούστου 2024.

Στις 17 Σεπτεμβρίου ο κ. Χαρχαλάκης είχε δημοσίως υποστηρίξει ότι το έργο στηρίζεται σε νόμιμη γεωλογική μελέτη, διαθέτει όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις and αδειοδοτήσεις, ενώ δημοπρατήθηκε ηλεκτρονικά σύμφωνα με τον νόμο. Παράλληλα, είχε απορρίψει τις περιβαλλοντικές ανησυχίες ως ατεκμηρίωτες, επιμένοντας ότι η γεώτρηση είναι αναγκαία για την υδροδότηση.

Τι συνέβη στο εργοτάξιο; Ποιος επέβλεπε;

Κρίσιμο επεισόδιο καταγράφηκε τη δεύτερη ημέρα των εργασιών. Κατά μαρτυρίες κατοίκων, στο σημείο βρισκόταν μόνο ο αντιδήμαρχος κ. Παναγιώτης Ζαντιώτης, ενώ δεν παρίστατο:

1. εκπρόσωπος της αναδόχου (Μηχανική Περιβάλλοντος ΑΕ),
2. ο επιβλέπων μηχανικός της Περιφέρειας (κ. Ταβουλάρης),
3. ούτε ο προϊστάμενος της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου.

Ο αρχιτέκτονας–μηχανικός Χαράλαμπος Σούγιαννης (πρώην αιρετός) που βρισκόταν εκεί ζήτησε εξηγήσεις για την απουσία των ανωτέρω πριν την έναρξη κρίσιμων εργασιών. Παρ’ όλα αυτά, οι εργασίες προχώρησαν. Το περιστατικό αποτελεί ήδη σκέλος των νομικών ενεργειών που έχουν κινηθεί από τους κατοίκους, με αιτιάσεις για πλημμέλειες εργοταξίου.

Οι θέσεις του προέδρου και των κατοίκων Καραβά

Ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Καραβά και 38 ακόμη υπογράφοντες αποφάσισαν την προσφυγή στη Δικαιοσύνη, ενώ έχουν υποβληθεί μηνυτήριες αναφορές στην Εισαγγελία Πειραιά. Παράλληλα, έχει κατατεθεί κατεπείγον αίτημα διακοπής στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής. Οι κάτοικοι επικαλούνται:

• έλλειψη διαβούλευσης and αγνόηση αποφάσεων της τοπικής κοινότητας (απόφαση 5/8/2024 για προληπτική μελέτη επιπτώσεων),
• κίνδυνο υποβάθμισης πηγών και ρεμάτων (υδροφόρος Καραβά),
• and ελλείψεις τεκμηρίωσης στην πράξη, παρά τις γενικές αναφορές σε εγκρίσεις.

Στο δημόσιο διάλογο έχει τεθεί και το ζήτημα καταχώρισης της υφιστάμενης γεώτρησης στο Εθνικό Μητρώο (απορία που πρώτοι κατέγραψαν κάτοικοι και επανέλαβε πρόσφατο ρεπορτάζ της Εφημερίδας των Συντακτών), καθώς και το ότι το Σχέδιο Υδατικών Πόρων του Δήμου—εκπονημένο επί της παρούσας δημαρχίας—συνιστά περιορισμό της υπεράντλησης.

Υπενθυμίζεται ότι το έργο εντάσσεται στο πακέτο «Ανόρυξη και Αντικατάσταση Δημοτικών Γεωτρήσεων Δήμου Κυθήρων» με προϋπολογισμό 640.106,90 € and χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Ζήτημα με Ταμείο Ανάκαμψης, νομοθεσία και δημόσια διαβούλευση

Μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει καμία ουσιαστική διαβούλευση με τη Δημοτική Κοινότητα, τους συλλόγους και τους κατοίκους του Καραβά για το έργο των γεωτρήσεων, γεγονός που γεννά εύλογα ερωτήματα.

Όπως αναφέρει στο Kythera.News πρώην αυτοδιοικητικός «σε ευρωπαϊκό και ελληνικό πλαίσιο, η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών θεωρείται αναπόσπαστο στοιχείο στον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων που αφορούν το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους. Ο Κανονισμός του Ταμείου Ανάκαμψης μιλά ρητά για διαβούλευση με τις τοπικές αρχές και την κοινωνία των πολιτών, ενώ η περιβαλλοντική νομοθεσία προβλέπει διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής». 

Φαίνεται λοιπόν πως στην περίπτωση του Καραβά, η απουσία διαλόγου δεν είναι μια τυπική παράλειψη, αλλά σοβαρή έλλειψη διαφάνειας και σεβασμού προς την τοπική κοινωνία.

Χρονολόγιο της υπόθεσης

• Πέρυσι (5/8/2024): Γενική συνέλευση Καραβά ζητά, προ της άντλησης, μελέτη επιπτώσεων για να διασφαλιστούν η βρύση στο Κεραμάρι και η ρεματιά.
• 16 Σεπτεμβρίου (Ημέρα 1): Κάτοικοι συγκεντρώνονται από νωρίς στο σημείο, ζητούν να μην ξεκινήσει το έργο αν δεν προηγηθεί διάλογος Κοινότητας – Δημοτική Αρχής. Κατατίθεται μήνυση για ζητήματα νομιμότητας και οι εργασίες σταματούν.
• 17 Σεπτεμβρίου (Ημέρα 2): Εργασίες εν απουσία τεχνικώς υπευθύνων. Καμία παρουσία επιβλέποντος and εκπροσώπου αναδόχου. Οι Καραβίτες ζητούν να έλθει στο σημείο ο Δήμαρχος. Απειλές από τον Δήμαρχο προς τους Καραβίτες για «παράνομα πηγάδια». Ενισχυμένη αστυνομική παρουσία—χωρίς επεισόδια. Κατατίθεται νέα μήνυση για πλημμέλειες εργοταξίου και άλλα ζητήματα (απουσία επιβλέποντος μηχανικού, φακέλου έργου και μέτρων ασφαλείας – δείτε και σχετικό βίντεο – ρεπορτάζ).
• 18 Σεπτεμβρίου (Ημέρα 3): Ολοκλήρωση διάτρησης στα ~100 μ. χωρίς νερό.
• 22 Σεπτεμβρίου: Μηνύματα πίεσης από τον Δήμαρχο για απόσυρση των μηνύσεων.

Από την γεώτρηση στο ακροατήριο;

Μετά το «ξερό» αποτέλεσμα της διάτρησης στα 100 μέτρα, η υπόθεση όχι μόνο δεν κλείνει, αλλά φαίνεται να παίρνει νέα τροπή. Οι δικηγόροι των κατοίκων ήδη συγκροτούν φάκελο με τεχνικά και διαδικαστικά ζητήματα, ενώ η Αποκεντρωμένη Διοίκηση καλείται να εξετάσει τo διοικητικό σκέλος που αφορά την αδειοδότηση και την τήρηση των όρων του έργου. Την ίδια στιγμή, η Εισαγγελία Πειραιά αναμένεται να αξιολογήσει εάν προκύπτουν ποινικές ευθύνες, όπως παραλείψεις στην εργοταξιακή ασφάλεια ή ενδεχόμενη παράβαση καθήκοντος.

Κι όλα αυτά συμβαίνουν στα Κύθηρα σε μία περίοδο που ήδη αρκετές υποθέσεις της Δημοτικής Αρχής απασχολούν την Δικαιοσύνη. Δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ευρύς έλεγχος επί των δημοσίων έργων στα Κύθηρα από ελεγκτικούς φορείς τα τελευταία δύο χρόνια, με διαπιστωμένες παραβάσεις σε ορισμένες υποθέσεις και αναμενόμενα πορίσματα. Όλα αυτά προσδίδουν πρόσθετη βαρύτητα στην τρέχουσα αντιπαράθεση γύρω από τη γεώτρηση, καθιστώντας την μια υπόθεση με προεκτάσεις που ξεπερνούν τα όρια του Καραβά.

Η γεώτρηση στον Καραβά δεν έφερε νερό, έφερε όμως στην επιφάνεια θεσμικά ελλείμματα:

• διαφάνεια εγγράφων και τεκμηρίων,
• πρωτόκολλα επίβλεψης και εργοταξιακής ασφάλειας,
• σεβασμός on αποφάσεις and the αγωνία μιας κοινότητας που ζει από και δίπλα στο νερό της.

Το ρεπορτάζ θα ενημερώνεται με κάθε νέο στοιχείο. Μέχρι τότε, το πραγματικό ερώτημα παραμένει το ίδιο: Πώς διασφαλίζεται το νερό — και η δημοκρατία — στον Καραβά;