Μιλώντας με αρκετούς επιχειρηματίες των Κυθήρων που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό, το συμπέρασμα το οποίο αποκομίσαμε είναι πως η τουριστική περίοδος στο νησί ξεκινά από τις 15-20 Ιουλίου και τελειώνει στα τέλη Αυγούστου.
Οι επαγγελματίες του τουρισμού με τους οποίους μιλήσαμε και μας ανέφεραν τις σχετικές λεπτομέρειες, εκπροσωπούσαν ξενοδοχεία και επιχειρήσεις φιλοξενίας με (συζητήσιμες) τιμές πόρτας από 80 έως 140 ευρώ. Κρίνοντας από τις φωτογραφίες των δωματίων τα χρήματα τα οποία ζητούν για full season είναι άκρως ρεαλιστικά, με την διαφορά πως πλέον έχει πέσει το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων για διακοπές.
Ο πρώτος άνθρωπος με τον οποίο μιλήσαμε, εργάζεται σε επιχείρηση που βρίσκεται στην Αγία Πελαγία. Μας ανέφερε πως ο Ιούνιος πήγε πολύ κάτω από τις προσδοκίες τους, ο Ιούλιος έχει μια πληρότητα γύρω στο 50% με ευδιάκριτα κενά και αυτή χάρη στην επιλογή τους να προσεγγίσουν γκρουπ που μείωσαν σε μεγάλο βαθμό την διαθεσιμότητα. Ο Αύγουστος μέχρι στιγμής έχει πληρότητα της τάξης του 90%.
Ο ευγενέστατος κύριος με τον οποίο μιλήσαμε, μας ενημέρωσε πως την επιχείρησή του και σε ένα βαθμό το ίδιο το νησί, το κρατούν στην ζωή οι Έλληνες της Αυστραλίας που έφυγαν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και πλέον οι Αυστραλοί δεύτερης και τρίτης γενιάς, τα παιδιά και τα εγγόνια τους, επιστρέφουν να γνωρίσουν τον τόπο καταγωγής τους. Οι οποίοι επενδύουν στο νησί και σηκώνουν πάλι τα σπίτια και τις υπέροχες ξερολιθιές που «ρήμαξαν» εν τη απουσία τους. Η επόμενη εθνότητα που κάνει αισθητή την παρουσία της, είναι οι Γάλλοι πολίτες, που επισκέπτονται το νησί είτε οικογενειακά, είτε σε γκρουπ. Μετά ακολουθούν Άγγλοι και Ολλανδοί. Η ελληνική παρουσία -σύμφωνα με τον συνεντευξιαζόμενο κύριο- στην συγκεκριμένη επιχείρηση είναι ιδιαίτερα μειωμένη, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, λόγω του ανταγωνισμού από τα καταλύματα τύπου AirBnB που διατηρούν χαμηλότερες τιμές και της γενικότερης έλλειψης διαθέσιμου εισοδήματος που επικρατεί.
Με επιχείρηση που μιλήσαμε στην περιοχή του Αβλέμονα η εικόνα ήταν λίγο διαφορετική. Εκεί η πλειονότητα των τουριστών ήταν Έλληνες και Ιταλοί, ενώ η πληρότητα για τον Αύγουστο είναι στο 80-90%. Σύμφωνα με την κυρία που μας μίλησε ο Ιούνιος δεν πήγε καλά, ο Ιούλιος κινείται μέτρια στα όρια της περσινής σεζόν, ενώ ο Αύγουστος κινείται απόλυτα θετικά προς την πληρότητα. Βέβαια, η τιμή πόρτας της συγκεκριμένης επιχείρησης ήταν σε πολύ προσιτές τιμές.
Στα Μητάτα ο εργαζόμενος μας ανέφερε πως η σεζόν άργησε πάρα πολύ και πως μόνο τον Αύγουστο υπάρχει πληρότητα της τάξης του 95%. Χαρακτηριστικά, πέρα από τον Ιούνιο που κανείς ξενοδόχος δεν έκανε λόγο για πληρότητα μεγαλύτερη του 50%, μας ανέφερε πως ο Ιούλιος είναι «νεκρός μήνας» για την επιχείρηση. Για ακόμα μια φορά αναφέρθηκε πως «οι Αυστραλοί έσωσαν την παρτίδα», καθώς έχουν το διαθέσιμο εισόδημα να αισθάνονται άνετα με τις τιμές των δωματίων.
Βέβαια στην περίπτωσή μας μιλάμε για Αυστραλούς και όχι για Αυστραλούς με καταγωγή από την Ελλάδα, κάτι που σημαίνει είτε πως το νησί έχει διαφημιστεί εξαιρετικά από τους Τσιριγώτες ομογενείς της χώρας είτε πως το τουριστικό προϊόν των Κυθήρων «ταιριάζει γάντι» στους Αυστραλούς. Γαλαζοπράσινα νερά, απουσία θηρευτών στο νερό (δεν έχουμε είδη καρχαριών στην Ελλάδα με τάσεις επιθέσεων σε ανθρώπους) και σε γενικές γραμμές καθαρές θάλασσες πλούσιες σε ψάρια για παρατήρηση, δημιουργούν ένα πολύ ελκυστικό προϊόν για τους πολίτες νησιωτικών κρατών. Να ειπωθεί πως η ύπαρξη των δεκάδων τάνκερ που στέκουν αρόδο στον Λακωνικό σε ένα βαθμό δημιουργεί φόβους, ειδικά στις επιχειρήσεις στα βορειοδυτικά του νησιού.
Στον Μυλοπόταμο, σε ένα υπέροχο χωριό στο κέντρο του νησιού, η κίνηση είναι ιδιαίτερα πεσμένη. Χαρακτηριστικά, έγινε λόγος για δύο κρατήσεις έως τώρα με τον Ιούλιο να λογίζεται ως μισός και τον Αύγουστο να είναι σε πληρότητα της τάξης του 75%. Το μεγαλύτερο μέρος της πελατείας αφορούσε (και εδώ) Έλληνες του εξωτερικού. Μας έγινε μια καταγγελία, που σε ένα βαθμό ίσως να αφορά τα δημοτικά τέλη, όπου αναφέρθηκε πως με την επιχείρηση κλειστή και μηδενική κατανάλωση πέρα από μια μικρή LEDοταινία, ο λογαριασμός του ηλεκτρικού ανήλθε για την επιχείρηση για τους μήνες Νοέμβριο έως Απρίλη στις 3.000€. Αυτό είναι ένα εξωφρενικό ποσό για κλειστή επιχείρηση και σε κάθε περίπτωση κάτι που θα πρέπει εν γένει να διερευνηθεί, καθώς γίνεται η αιτία για αυξημένες τιμές των δωματίων. Η επιχείρηση πρέπει είναι σε θέση να αποσβέσει αυτά τα έξοδα και οι επιχειρηματίες του τουρισμού να μην αισθάνονται πως εργάζονται για να βγάλουν τον μήνα.
Στα ενοικιαζόμενα δωμάτια η εικόνα είναι λίγο καλύτερη, όμως οι περισσότεροι κάνουν λόγο για πληρότητα τον Ιούνιο γύρω στο 40%, τον Ιούλιο περίπου στο 60-70% και περιμένουν τον Αύγουστο για να βγάλουν κάποιο μικρός κέρδος. Βέβαια οι περισσότεροι επιχειρηματίες με τα ενοικιαζόμενα δωμάτια δεν στηρίζονται αποκλειστικά σε αυτό το εισόδημα και συνήθως αποτελεί το συμπλήρωμα για την διαβίωσή τους. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων δωματίων που έπρεπε να πάρουν εξοπλισμό και είδη καθαρισμού, έκαναν λόγο για αύξηση μέχρι και 30% για μεγάλες επαγγελματικές συσκευασίες, πράγμα που ανεβάζει το κοστολόγιο των συνήθως μικρών οικογενειακών επιχειρήσεων.
Δύο από τα μεγάλα εστιατόρια με τα οποία μιλήσαμε, κάνουν λόγο για μειωμένη κίνηση επιβεβαιώνοντας τους ξενοδόχους, αλλά και για πτώση των μέσων λογαριασμών σε σχέση με πέρυσι. Σε ένα βαθμό υποθέτουν πως πολλοί από τους επισκέπτες, ιδίως οι Έλληνες μαγειρεύουν ή τρώνε και κάτι πρόχειρο, έχοντας μειώσει τις επισκέψεις τους σε εστιατόρια.
Βέβαια στην Χώρα των Κυθήρων που επικοινωνήσαμε με κατάστημα εστίασης μας επιβεβαίωσαν πως ο Ιούνιος ήταν πεσμένος -πιθανολογώντας όπως και άλλοι συνομιλητές μας λόγω των εκλογών- όμως από το σύστημα παραγγελιοληψιών (και αυτά δεν λένε ψέματα) εντόπισαν μια μικρή μείωση της τάξης του 5%-8%. Ας αναφερθεί πως η Χώρα των Κυθήρων εμφανίζει αυξημένη κινητικότητα και την επισκέπτεσαι ανεξαρτήτως βάσης, παρόλα αυτά δείχνει μια λιγότερο οδυνηρή εικόνα για το νησί από αυτήν που μας περιέγραψαν οι υπόλοιποι επαγγελματίες.
Τόσο για τα ενοικιαζόμενα, όσο και για τα εστιατόρια επιβεβαιώνεται η άνοδος των Αυστραλών για την οποία έκαναν λόγο οι ξενοδόχοι, που μαζί με τους Γάλλους αποτελούν την πλειονότητα των επισκεπτών από το εξωτερικό και θεωρούν πως η ελάφρυνση των μέτρων κατά του κορονοϊού, δημιούργησε αύξηση στις κρατήσεις από την χώρα των καγκουρό.
Τα τελευταία χρόνια για τα Κύθηρα ήταν ιδιαίτερα δύσκολα και αρκετοί από τους επιχειρηματίες μας παραπονέθηκαν για το συγκριτικό πλεονέκτημα των AirBnB που φτάνει κατά τους ίδιους ως την φοροαποφυγή και τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
Ενώ κάποιοι από τους ιδιοκτήτες με ισχυρούς δεσμούς στην επιχειρηματική κοινότητα των Κυθήρων έκαναν λόγο για πολλές επιχειρήσεις που φεύγουν από τα χέρια των ντόπιων, λόγω της χαμηλής τουριστικής κίνησης και καταλήγουν σε χέρια ομίλων του εξωτερικού. Αυτό είναι κάτι που επιβεβαιώθηκε από τουλάχιστον τέσσερα άτομα και αποτελεί ταυτόχρονα διαφυγή κερδών και συναλλάγματος στο εξωτερικό. Ίσως για τα νησιά που δεν μπορούν να λειτουργήσουν με τουρισμό όλο τον χρόνο όπως για παράδειγμα η Αθήνα, να πρέπει να υπάρξει μέριμνα ή περισσότερα νησιά να ενταχθούν στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού.
Ειδικά όταν μιλάμε για νησιά όπως τα Κύθηρα, με το δικό τους χρώμα και υπέροχους ανθρώπους, είναι κρίμα να βλέπουμε πως η φετινή σεζόν μπορεί να αποτελέσει και την τελευταία για ορισμένους επαγγελματίες του κλάδου και καλό είναι να υπάρξει κρατική στήριξη.
Κλείνοντας να ευχαριστήσουμε όλους τους επαγγελματίες, ιδιοκτήτες και εργαζόμενους που μας χάρισαν τον χρόνο και την οπτική τους και να τους ευχηθούμε από καρδιάς, καλό υπόλοιπο για την σεζόν!
