Το όνομα Κύθηρα έχει βαθιά στην ιστορία τις ρίζες του. Ο Όμηρος το αναφέρει στην Ιλιάδα, ενώ η θεά Αφροδίτη ταυτίζεται με το νησί και παίρνει το όνομα Κυθέρεια (Ακύθηρος λεγόταν ο στερούμενος θελγήτρων άνθρωπος).
Η γέννηση της Αφροδίτης στα Κύθηρα, σύμφωνα με τη μυθολογία, υπήρξε το γεγονός εκείνο που καθόρισε και τη μετέπειτα πορεία του νησιού. Σύμφωνα με τη Θεογονία του Ησίοδου η Γη θέλοντας να τιμωρήσει τον άνδρα της, τον Ουρανό, για όσα κακά της είχε προκαλέσει, κάλεσε τα παιδιά τους και ζήτησε να θανατώσουν τον πατέρα τους.
Ο Κρόνος πήρε από τα σπλάχνα της μητέρας του ένα δρεπάνι και τον θανάτωσε κόβοντας τα γεννητικά του όργανα. Εκείνα έπεσαν στη θάλασσα των Κυθήρων και έγιναν μικρά νησάκια (ίσως οι Δραγονάρες). Το αίμα πέφτοντας, άγγιξε τον αφρό της θάλασσας και μέσα από την ένωση αυτών των δύο στοιχείων γεννήθηκε η Ουράνια Αφροδίτη, η θεά του Έρωτα. Δεν έμεινε στα Κύθηρα. Μέσα σε ένα μεγάλο κοχύλι ταξίδεψε μέχρι την Κύπρο όπου και έμεινε.
Κι άλλοι όμως σπουδαίοι συγγραφείς της αρχαιότητας αναφέρονται στο νησί με το όνομα Κύθηρα. Ανάμεσα σε αυτούς είναι ο Ηρόδοτος, ο Διόνυσος, ακόμα και ο Αριστοτέλης (που παραδέχεται ότι το νησί λεγόταν Πορφυρούσα – λόγω της επεξεργασίας πορφύρας – αλλά στις μέρες του λεγόταν Κύθηρα) και ο Ξενοφώντας.
Ο Ισίδωρος υποστήριξε μια ανατρεπτική άποψη, ότι δηλαδή το νησί έλαβε το όνομά του από την Κυθέρεια Αφροδίτη και όχι το αντίστροφο. Μάλιστα, μίλησε πρώτη φορά για τη σημασία του ρήματος κεύθω και τη σχέση του με τη θεά και το νησί. Κεύθω σημαίνει κρύβω, ενώ εκείνοι που κάνουν έρωτα στο νησί (στο μέρος εκείνο, δηλ. τα Κύθηρα), ανακαλύπτουν το κρυμμένο ερωτικό πάθος. Η ονομασία του νησιού συναντάται στον πληθυντικό ίσως από την ύπαρξη και των διπλανών Αντικυθήρων.
Πολιτιστική κληρονομιά των Κυθήρων είναι πλούσια αφού τόσοι λαοί πάτησαν στη γη τους. Τα μνημεία μαρτυρούν την ιστορία. Η αρχιτεκτονική του νησιού ακουμπάει στις τεχνοτροπίες και τα στοιχεία κυρίως των Ενετών, της Κρήτης και της Μάνης. Το Ιστορικό Αρχείο Κυθήρων, βρίσκεται σήμερα στο Κάστρο της πρωτεύουσας είναι το δεύτερο σημαντικό μετά την Κέρκυρα, αφού διατηρεί αρχεία από το 16ο αιώνα.
Τα βυζαντινά μνημεία και τα αγγλικά κτίσματα κοσμούν κάθε πλαγιά, κάθε κορφή του νησιού. Οι αρχαιολόγοι με οργανωμένες ομάδες φέρνουν στο φως σημαντικά στοιχεία και τα ευρήματα μαρτυρούν ένδοξες εποχές.
Ένα νησί ατμοσφαιρικό. Ένα νησί με τραχιά ομορφιά και ιδιαίτερη προσωπικότητα. Στα Κύθηρα θα νιώσεις μία απόκοσμη, μία μυστικιστική ηρεμία. Βότσαλα, άμμος, γαλαζοπράσινα νερά. Στις παραλίες του νησιού θα πειστείς πως τα Κύθηρα δεν είναι σαν τα υπόλοιπα νησιά.
Κύθηρα: Οι καλύτερες παραλίες του νησιού
Καλαδί
Το Καλαδί είναι η πιο γνωστή παραλία του νησιού. Όταν ταξιδέψεις στα Κύθηρα δεν γίνεται να μην πας στο Καλαδί. Πρόκειται για μια βοτσαλωτή παραλία με γαλαζοπράσινα πεντακάθαρα νερά. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, ακριβώς δίπλα από την Παλαιόπολη. Η παραλία χωρίζεται σε τρία μέρη όπου το τρίτο και ποιό εντυπωσιακό είναι μια μικρή σπηλιά που περνώντας καταλήγετε σε μια πολύ μικρή παραλία. Για να φτάσεις στην παραλία θα πρέπει να οδηγήσεις μερικά μέτρα χωματόδρομο και μετά να κατέβεις (και μετά να ανέβεις) περίπου 120 λίθινα σκαλοπάτια. Αξίζει τον κόπο, μην σε αποθαρρύνουν τα σκαλοπάτια.
Μελιδόνι
Η παραλία Μελιδόνι βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα των Κυθήρων και έχει θέα προς τη Χύτρα. Πρόκειται για έναν μικρό κολπίσκο με ψιλή άμμο και κρυστάλλινα νερά. Ο εναλλακτικός τρόπος πρόσβασης στην παραλία είναι με τον Καπετάν Σπύρο και το σκάφος του από το λιμανάκι του Καψαλιού.
Χαλκός
Ο Χαλκός είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες παραλίες στα Κύθηρα και βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από τον οικισμό του Καλάμου. Μια παραλία για όσους αγαπούν τις ακτές με βότσαλα. Στο μισό περίπου τμήμα της παραλίας λειτουργεί καντίνα με ενοικιαζόμενες ομπρέλες και ξαπλώστρες. Ο Χαλκός διαθέτει εξαιρετικής ομορφιάς βυθό για αυτό βάλε στην τσάντα θαλάσσης και μάσκα και αναπνευστήρα.
Καλάμι
Το Καλάμι βρίσκεται κοντά στο χωριό του Μυλοπόταμου και είναι ιδανική επιλογή για όσους δεν επιθυμούν την πολυκοσμία. Θα πρέπει να ακολουθήσεις τον δρόμο προς την Παναγία Ορφανή και λίγα μέτρα παρακάτω θα πρέπει να αφήσεις το αυτοκίνητό σου και να συνεχίσεις με πεζοπορία για 15 περίπου λεπτά και καταρρίχησης πολύ απόκρημνων βράχων. Το Καλάμι είναι μαγευτικό όμως η πρόσβαση από στεριάς είναι ιδιαιτέρως δύσκολη για αυτό πρέπει να είσαι προετοιμασμένη. Τα νερά είναι καταγάλανα και βαθιά. Με μάσκα θα μπορέσεις να παρατηρήσεις και το κανόνι που βρίσκεται στον βυθό.
Φυρή Άμμος (Κάλαμος)
Στα Κύθηρα υπάρχουν δύο παραλίες με το όνομα Φυρή Άμμος. Η πρώτη που είναι και η πιο γνωστή βρίσκεται νοτιοανατολικά του νησιού, πολύ κοντά στο χωριό του Καλάμου. Πρόκειται για μια μεγάλη σε έκταση παραλία με κόκκινο χρώμα στην άμμο και τα βότσαλά της ενώ κατά το παρελθόν έχει βραβευτεί με βραβείο «Χρυσός Αστερίας» για το φυσικό κάλλος και την καθαρότητα των νερών της. Μόλις τελειώσεις με τις βουτιές και τις απλωτές σου θα πας για φαγητό στην ταβέρνα της Φιλιώς.
Φούρνοι
Καλημέρα από τον παράδεισο. Οι Φούρνοι βρίσκονται στο βορειοανατολικό κομμάτι των Κυθήρων. Η παραλία έχει μικρό βότσαλο και πεντακάθαρα νερά. Με στρωτό χωματόδρομο από τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί από τον Καραβά στην Πλατειά Άμμο φτάνεις στην παραλία των Φούρνων. Η παραλία είναι οργανωμένη.
Κομπονάδα
Στα ανατολικά η Κομπονάδα είναι μία από τις πιο άγριες παραλίες που θα συναντήσεις στα Κύθηρα. Βρίσκεται ανάμεσα στη Φυρή Άμμο του Καλάμου και το Καλαδί. Θα συναντήσεις μεγάλα βότσαλα και πολύ βαθιά νερά. Δεν θέλεις να σε ακουμπάει η άμμος; Έχεις βρει την παραλία σου. Για να προσεγγίσεις την παραλία θα πρέπει να κινηθείς προς τα χωριά Τραβασαριάνικα ή Γουδιάνικα και μετά να ακολουθήσεις τις πινακίδες. Η πρόσβαση είναι πάρα πολύ εύκολη. Το φυσικό τοπίο της Κομπονάδας θα σε κάνει να την ερωτευτείς.
Bonus: Βουτιά στη Χύτρα
Ο καπετάν Σπύρος με το σκάφος του τον Αλέξανδρος θα σας πάει στο νησάκι της Χύτρας ή αλλιώς στο Αυγό, που βρίσκεται απέναντι από το λιμάνι του Καψαλίου. Στη Χύτρα θα βρεις μια θαλάσσια σπηλιά στη νότια πλευρά της. Στο τέλος αυτής της σπηλιάς υπάρχει ένα καταφύγιο για φώκιες. Στα απόκρημνα αυτά βράχια, έχουν χτίσει τις φωλιές τους οι μαυροπετρίτες (Βαρβάκοι), σπάνιο είδος και προστατευόμενο. Στη Χύτρα φύεται το λουλούδι του νησιού η «σεμπρεβίβα» η οποία μαζεύετε τον Ιούνιο.
Δέσποινα Δήμα
