Το άρθρο με τιτλο “Αντιπεριβαλλοντικά τα αιολικά και με τη βούλα της επιστήμης”, βασίζεται στη μελέτη “The biodiversity-wind energy-land use nexus in a global biodiversity hotspot” των Vassiliki Kati a,⁎, Christina Kassara a, Zoi Vrontisi b, Aristides Moustakas.
Το άρθρο, πουθενά δεν λέει αυτό που λέει ο παραπλανητικός τίτλος. Αντίθετα, προτείνει, σωστά κατά τη γνώμη μου, την ενσωμάτωση της προστασίας της βιοποικιλοτητας στην διαμόρφωση ενεργειακών έργων σε Αιολικά (αναφέρεται μόνο στα αιολικά).
Ο τίτλος του άρθρου (έτσι όπως είναι απομονωμένος), είναι τουλάχιστον ατυχής. Αν ήμουν εταιρεία παραγωγής άνθρακα, θα έτριβα τα χέρια μου.
Στην μελέτη καθ’ αυτή έχω ορισμένες παρατηρήσεις:
Α. Η έρευνα ξεκινάει από μια λογική παρατήρηση ότι η αλόγιστη επέκταση έργων (και στην συγκεκριμένη περίπτωση υποδομών για ΑΠΕ) θέτει σε κίνδυνο το περιβάλλον και ειδικότερα την βιοποικιλότητα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον. Το πιθανότερο είναι, ότι την μεγαλύτερη επίπτωση όμως έχει η οικιστική ανάπτυξη και οι υποδομές δρόμων, λιμανιών, γεφυρών κλπ. Συγκριτικά οι υποδομές ΑΠΕ είναι πολύ μικρότερες.
Β. Η βελτίωση της ζωής (ποιότητα ζωής, διάρκεια ζωής κλπ.) απαιτεί ανθρωπογενείς παρεμβάσεις στη φύση. Αν δεν υπήρχαν αυτές το προσδόκιμο ζωής θα ήταν εκεί που ήταν 100 χρονιά πριν (το ίδιο και η ποιότητα ζωής). Εγώ τουλάχιστον δεν το θέλω αυτό. Έχω ζήσει την εποχή που πηγαίναμε στα χωράφια μας με γαϊδούρια, η που δεν είχαμε ρεύμα στο σπίτι μου στον Ποταμό (βάλαμε ρεύμα το 1964) . Κάποιοι όμως δεν τα έχουν ζήσει αυτά.
Γ. Η μελέτη προτείνει την ενσωμάτωση της διατήρησης της βιοποικιλότητας στην στρατηγική για ανάπτυξη ΑΠΕ και σωστά. Όμως επιλέγει, κατά τη γνώμη μου αυθαίρετα, να εξαιρέσει ένα μεγάλο κομμάτι της χώρας. Χαρακτηριστικά, προτείνει την εξαίρεση των περιοχών Natura που όμως καλύπτουν πάνω από το 27% της χώρας. Τελικά προτείνει να επιτραπούν ΑΠΕ μόνο στο 41% της χώρας. Τελικά καταλήγει ότι πρέπει να επιτραπούν μόνο περίπου 10 GW ανεμογεννήτριες αναφέροντας ότι ο στόχος του ΕΣΕΚ είναι 7,05 GW. Η μελέτη εννοεί ότι δεν χρειαζόμαστε περισσότερη ισχύ. Είναι όμως έτσι;
Κατά το ΕΣΕΚ, η χώρα εκτιμάται ότι θα χρειάζεται το 2030 περίπου 19 GW μόνο για ηλεκτροπαραγωγή. Το υπόλοιπο θα καλύπτεται από Φωτοβολταικά ( τα οποία παρεμπιπτόντως επίσης απαιτούν χώρο) κατά 7,66 GW και Φυσικό Αέριο κατά 6.97 GW. Άρα στο σχέδιο, που βέβαια έχει ορίζοντα το 2030, εξακολουθούν να υπάρχουν ορυκτά καύσιμα. Όμως η ΕΕ έχει βαλει στόχο να γίνουμε ουδέτεροι στον άνθρακα μέχρι το 2050, που σημαίνει ότι θα χρειαστεί ακόμα μεγαλύτερη ισχύς από ΑΠΕ.
Ακόμα και έτσι όμως, η συνολική συμβολή των ΑΠΕ στο συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο εκτιμάται στα περίπου 35% . Το Υπόλοιπο είναι ορυκτά καύσιμα, πράγμα που πρέπει να αλλάξει δραματικά μέχρι το 2050.
Οι στόχοι του ΕΣΕΚ αναφέρονται μόνο στην ηλεκτροπαραγωγή, βασισμένοι σε κάποια σενάρια ταχύτητας μετάβασης στην Ηλεκτροποίηση ((electrification) κλάδων που τώρα βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα. Όμως η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία επιτρέποντας τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας (που μπορεί να παράγεται από ΑΠΕ) σε μια σειρά νέους τομείς. Για παράδειγμα, φαίνεται να είναι ελκυστική η κίνηση μεγάλων οχημάτων (φορτηγών κλπ.), πλοίων ακόμα και αεροσκαφών με ηλεκτρικούς κινητήρες κυψελών καυσίμου (Fuels cells) που τροφοδοτούνται με υδρογόνο το οποίο μπορεί να παράγεται με ηλεκτρόλυση τροφοδοτούμενη από ηλεκτρική ενέργεια ΑΠΕ (Πράσινο Υδρογόνο). Εν τω μεταξύ, αυξάνεται συνεχώς η ενεργειακή πυκνότητα μπαταριών, πράγμα που θα επιτρέψει ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρίες για τα μικρά οχήματα.
Μια σειρά άλλες χρήσεις επίσης περνούν στην ηλεκτρική ενέργεια (π.Χ. είναι σημαντική η χρήση αντλιών θερμότητας για θέρμανση και ζεστό νερό χρήσης σε νέες (και όχι μόνο) οικοδομές και στα Κύθηρα).
Συμπερασματικά, είναι λογικό να προγραμματίζουμε πολύ μεγαλύτερη «Ηλεκτροποίηση» του μίγματος τελικής ενέργειας και διείσδυση ΑΠΕ στην παραγωγή της στο μακρόχρονο μέλλον από αυτά που προβλέπει το σημερινό ΕΣΕΚ π.χ. μέχρι το 2050. Και αυτό με τη σειρά του κάνει τους περιορισμούς που προτείνει η μελέτη, τουλάχιστον επικίνδυνους.
Δ. Είναι ενδιαφέρον ο χάρτης στον οποίο καταλήγει η μελέτη . Προφανώς με παντελή άγνοια της πραγματικότητας του νησιού, βασισμένη μόνο σε ψυχρά δεδομένα. Για παράδειγμα, αποκλείει όλη την (ακατοίκητη) δυτική πλευρά των Κυθήρων και επιτρέπει στην κατοικημένη νότια και Βορειοανατολική πλευρά.
Ε. Έχω σοβαρές επιφυλάξεις με τη λογική απόλυτου αποκλεισμού κάθε δραστηριότητας στις περιοχές Natura. Πολύ περισσότερο που δεν μου είναι σαφές με ποιο τρόπο αυτές επελέγησαν σαν τέτοιες, ποια ήταν η συμβολή των τοπικών κοινοτήτων και σε ποιο βαθμό ήταν σαφές τι σημαίνει ο χαρακτηρισμός. Σε κάθε περίπτωση, η γνώμη μου είναι ότι υπάρχει τρόπος το μείγμα ενεργειακών έργων να είναι σε κλίμακα τέτοια, που να επηρεάζει το περιβάλλον των περιοχών σε αποδεκτό επίπεδο (κλίμακα έργων, αριθμός μονάδων κλπ.). Ενώ ταυτόχρονα θα επηρεάζει δραματικά θετικά το γενικότερο περιβάλλον και θα προστατεύει από την κλιματική αλλαγή.
Τέλος, θέλω να παρατηρήσω ότι είναι τουλάχιστον επικίνδυνη η τάση δαιμονοποίησης των ΑΠΕ. Τόσο σε γενικότερο επίπεδο, όσο και στο επίπεδο των Κυθήρων . Είναι απίστευτες οι αντιεπιστημονικές απόψεις που εκφράζονται και που σε μερικές περιπτώσεις μπορούν να συγκριθούν μόνο με την άρνηση των εμβολίων.
Τί κατά τη γνώμη μου πρέπει να γίνει (και ειδικότερα για τα Κύθηρα)
Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την παραγωγή (και κατανάλωση) ενέργειας στα Κύθηρα. Ένα Κυθηραϊκό ΕΣΕΚ.
Σε αυτά τα πλαίσια, και σε συνδυασμό με την επικείμενη χωροθέτηση από την κυβέρνηση, ο Δήμος (και ιδιαίτερα μέσω της Εγχώριας Περιουσίας), να κάνει ειδικότερη χωροθέτηση στα Κύθηρα. Τόσο πάνω στο νησί όσο και στη θάλασσα (για τις πιθανά επερχόμενες υπεράκτιες μονάδες). Η χωροθέτηση αυτή να γίνει με επιστημονικές, καλά τεκμηριωμένες μελέτες που θα ισορροπούν και θα περιορίζουν την αναπόφευκτη επίπτωση στο περιβάλλον με τα οφέλη. Και γιατί όχι, να προβλέπουν και δράσεις για βελτίωση του περιβάλλοντος σαν «ανταπόδοση» π.Χ. μεγάλες δράσεις αναδάσωσης.
Να προχωρήσουμε σε διαμόρφωση τουλάχιστον μιας Ενεργειακής Κοινότητας με την συμβολή του Δήμου / Εγχώριας Περιουσίας και ιδιωτών. Έτσι θα μπορέσουμε καλύτερα να ελέγξουμε την ανάπτυξη.
Να εντάξουμε την ντόπια ηλεκτροπαραγωγή σε ένα γενικότερο σχέδιο ανάπτυξης των Κυθήρων, επενδύοντάς τα σχετικά οφέλη (ενοίκια, ανταποδοτικά τέλη, κέρδη παραγωγής στην περίπτωση της Ενεργειακής Κοινότητας) σε υποδομές, υποστήριξη και γενικότερα βελτίωση της ζωής στο νησί.
Τέλος, σε αυτή τη βάση, να βάλουμε τα Κύθηρα στο χάρτη σαν ένα ελκυστικό τόπο ζωής και δουλειάς και να αναζωογονήσουμε το νησί με νέους και ειδικευμένους ανθρώπους.
Δημιουργός του άρθρου:
