Μετά από συνεχόμενες οχλήσεις των τοπικών φορέων, που είχαν διαπιστώσει τις παραβάσεις στις οποίες είχε προβεί η εταιρεία εγκατάστασης και λειτουργίας αιολικού πάρκου που είχε εγκριθεί η κατασκευή του στη θέση Φραγκάκι της Άνδρου, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπ. Οικονομικών ανακάλεσαν τη σχετική άδεια.
Εδώ και αρκετούς μήνες, οι τοπικοί φορείς της Άνδρου είχαν προχωρήσει σε σειρά ενεργειών και πιέσεων προς τις αρμόδιες αρχές, καθώς είχε παρατηρηθεί παράβαση των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων, με τις οποίες η εταιρεία θα έπρεπε να συμμορφώνεται. Πιο συγκεκριμένα, οι παραβάσεις, κυρίως, αφορούν στη δημιουργία ολόκληρης υποδομής (προβλήτας) στο χώρο του αιγιαλού, ο οποίος ανήκει σε περιοχή Natura 2000 και όπου απαγορεύεται η οποιαδήποτε μόνιμη αλλοίωση του περιβάλλοντος.
Μάλιστα, σε αυτοψία του Λιμεναρχείου Άνδρου και κατόπιν σχετικού ελέγχου, διαπιστώθηκαν οι παραβάσεις και το Λιμεναρχείο διέταξε την παύση των εργασιών, ενώ κατέθεσε και σχετική μήνυση. Εντούτοις, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η εταιρεία συνέχιζε κανονικότατα τις εργασίες, έως ότου ανακληθεί οριστικά η άδεια χρήσης του αιγιαλού, με απόφαση του Διευθυντή Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών.
Ανησυχία και αντιδράσεις για την προστασία του Σπιζαετού
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η συγκεκριμένη επένδυση στο Φραγκάκι Άνδρου δεν αποτελεί τη μοναδική, καθώς η περιοχή ενδείκνυται, σύμφωνα με τους επενδυτές, για την εκμετάλλευση του αυξημένου αιολικού φορτίου.
Παρ’ όλα αυτά η αντίθεση των τοπικών φορέων και των κατοίκων της Άνδρου υπήρξε έντονη εξ αρχής, όχι μόνο κατά της αλλοίωσης του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος (ενταγμένου στο Δίκτυο Natura) που προϋποθέτουν τέτοιου είδους εγκαταστάσεις, αλλά κυρίως και για την προστασία του Σπιζαετού, ενός προστατευόμενου είδους πτηνού, που στη συγκεκριμένη περιοχή δημιουργεί τη φωλιά του, εντός ακτίνας μικρότερης του χιλιομέτρου δε.
Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι της εταιρείας δεν φάνηκε να συμμερίζονται τον έντονο προβληματισμό της τοπικής κοινωνίας για το ζήτημα της διακινδύνευσης των Σπιζαετών της Άνδρου, όπως είχε διαφανεί και σε σχετική ημερίδα που είχε διοργανωθεί από τον Δήμο Άνδρου, στην οποία συμμετείχε το κοινό, αλλά και οι εκπρόσωποι των εταιρειών που έχουν λάβει άδεια για εγκατάσταση αιολικών πάρκων στο νησί. Ο εκπρόσωπος της εταιρείας τότε, είχε απορρίψει τους όποιους ενδοιασμούς, σημειώνοντας ότι το αιολικό πάρκο δεν επρόκειτο να επηρεάσει τα πτηνά, κάνοντας μνεία στη σχετική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που είχε εγκριθεί.
Παρ’ όλα αυτά, τόσο οι τοπική κοινωνία, όσο και οι φορείς του νησιού, όπως επίσης και η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, είχαν έντονα εκφράσει τις αντιρρήσεις τους σχετικά με την εξέλιξη αυτή.
Συγκεκριμένα η Ορνιθολογική, είχε τονίσει, μεταξύ άλλων, πως «διάτρητες ορνιθολογικές μελέτες αποτέλεσαν τον δούρειο ίππο για να δοθεί το πράσινο φως στην κατασκευή δύο ΑΣΠΗΕ με 11 ανεμογεννήτριες στη νότια Άνδρο. Συγκεκριμένα, οι ΑΣΠΗΕ χωροθετούνται στις περιοχές Φραγκάκι – Ράχη Ξηροκόμπι, εντός περιοχής του δικτύου Natura 2000 και σε απόσταση αναπνοής από φωλιά Σπιζαετού, είδος απειλούμενο με εξαφάνιση στη χώρα μας».
Η Ορνιθολογική είχε επισημάνει, πως «η περιοχή, στην οποία έχουν ήδη αρχίσει οι εργασίες κατασκευής του ενός Αιολικού Σταθμού, ακριβώς λόγω της μεγάλης σημασίας της για τον Σπιζαετό, περιλαμβάνεται στις περιοχές του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «LIFE Διατήρηση και Διαχείριση του πληθυσμού του Σπιζαετού στην Ανατολική Μεσόγειο (LIFE Bonelli eastMed)» στο οποίο συμμετέχει ως εταίρος και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας».
Παράλληλα, η ΕΟΕ υποστηρίζει, πως οι μελέτες που έχουν εκπονηθεί από το 2011, «πάσχουν από σωρεία ελλείψεων δεδομένων και μεθοδολογικών σφαλμάτων, όπως περιγράφεται αναλυτικά στη σχετική επιστολή του Προγράμματος LIFE Bonelli eastMed προς το ΥΠΕΝ και τις λοιπές αρμόδιες αρχές τον Σεπτέμβριο του 2020».
Σωρεία αντιδράσεων για τις παράνομες κατασκευές
Πέραν της σωρείας αντιδράσεων σχετικά με τις ελλιπείς δικλείδες προστασίας του Σπιζαετού, μία ακόμη αφορμή για οξύτατες διαμαρτυρίες προς τους αρμόδιους δόθηκε μετά το ξεκίνημα των εργασιών, καθώς παρατηρήθηκε παράβαση των περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή του ΑΣΠΗΕ.
Όπως κατέγραφε λίγους μήνες πριν σε ανακοίνωσή του ο Φιλοπρόοδος Όμιλος «Το Γαύριο», «η καταστροφή συνεχίζεται, αυτή την φορά σε παραλίες που αποτελούν ιδιαίτερης προστασίας οικοσυστήματα (οδηγία Ευρωπαϊκής Ένωσης αρθρ.6 περί προστασίας περιοχών Natura). Έχει γίνει γνωστό από το διαδίκτυο, η κατασκευή αυθαίρετης προβλήτας στον αιγιαλό της περιοχής Στενό Δ.Ε. Κορθίου από σκυρόδεμα, με επίστρωση από ογκώδεις κυβόλιθους και παρότι η Λιμενική Αρχή από 3/11/2021 που διαπίστωσε την παρανομία και έδωσε εντολή να σταματήσει το έργο καταθέτοντας μήνυση , οι εργασίες συνεχίζονται κανονικά. Η κατασκευή αυτή καθώς και η διάνοιξη δρόμου πολλών μέτρων, κατά πλάτος και μήκος στη συνέχεια του αιγιαλού που έγινε για την εκφόρτωση των ανταλλακτικών Ανεμογεννητριών για τη θέση Φραγκάκι, άνοιξε την όρεξη και στις άλλες εταιρίες που έχουν πάρει άδεια και συγκεκριμένα, δημοσιοποιήθηκε σχέδιο για προβλήτα με συνεχόμενο δρόμο, στην παραλία Ζόρκο (από τις ωραιότερες παραλίες πανελλαδικά). Οι επισημάνσεις για προσωρινές κατασκευές που θα αποξηλωθούν όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση δεν μας καθησυχάζουν, όταν στην σχετική Μελέτη αναφέρεται ότι η κατασκευή αυτή θα χρησιμοποιείται σε όλο το διάστημα λειτουργίας των Α/Γ».
Άμεση ήταν και η αντίδραση της ομάδας πολιτών “Save Andros”, η οποία τόνιζε, ότι η εταιρεία, «παραβιάζοντας την εγκριθείσα ΑΕΠΟ, έσκαψαν όλη την αμμουδιά, διέστρωσαν μπάζα, τοποθέτησαν εκατοντάδες τσιμεντένια μπλόκια, έριξαν μπετά και έκαναν μία προβλήτα μήκους περί τα 16 μ. μέσα στη θάλασσα. Ξέχασαν ότι η περιοχή είναι Natura και έπρεπε να υποβάλουν πλήρη περιβαλλοντική μελέτη για τέτοια έργα».
Στο πλαίσιο των καταγγελιών, έλεγχο πραγματοποίησε το Λιμεναρχείο, το οποίο στην αναφορά του έκανε λόγο για παραβίαση των εγκεκριμένων μελετών.
Παρ’ όλα αυτά, η τοπική κοινωνία με «όπλο» το διαδίκτυο μοιράστηκε ντοκουμέντα, σύμφωνα με τα οποία, παρά τις διαπιστωμένες παραβιάσεις, η εταιρεία συνέχιζε κανονικότατα τις εργασίες της.
Παράλληλα, τα δημοσιεύματα και οι αναρτήσεις των κατοίκων και φίλων της Άνδρου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ΜΜΕ, κατατέθηκαν ως αναφορά στη Βουλή από τον τοπικό Βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ενώ έγινε και σχετική ερώτηση προς τους αρμόδιους υπουργούς, από βουλευτή του ΜΕΡΑ25.
Η απόφαση ανάκλησης
Κατόπιν όλων των παραπάνω ενεργειών, οι αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων πιέστηκαν προκειμένου να παρέμβουν σχετικά με το ζήτημα.
Ως εκ τούτου, στις 05 Ιανουαρίου, με απόφαση του Προϊστάμενου της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφελών Περιουσιών του Υπουργείου Οικονομικών, Σ. Μπάκας, εξέδωσε απόφαση ανάκλησης της απόφασης, περί παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης αιγιαλού και συνεχόμενου θαλάσσιου χώρου στην εταιρεία GREEK WIND POWER A.E., για την εκτέλεση του έργου «Κατασκευή Αιολικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ), ισχύος 15 MW, στη θέση Φραγκάκι, της Δ.Ε. Κορθίου, Δήμου Άνδρου», λόγω μη τήρησης των όρων και προϋποθέσεων, που έχουν τεθεί στην ως άνω απόφαση, όπως προκύπτει από την από 10-12-2021 Έκθεση Αυτοψίας-Ελέγχου του Προϊσταμένου της Κτηματικής Υπηρεσίας Κυκλάδων Α,’ στην παραλία της περιοχής «Στενό» της ν. Άνδρου.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απόφαση τα εκτελούμενα έργα:
α) Έχουν υλοποιηθεί σε διαφορετική θέση (περί τα 25 μ. νοτιότερα) από αυτήν που έχει παραχωρηθεί με την προαναφερόμενη απόφαση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας & Κοινωφελών Περιουσιών του Υπουργείου Οικονομικών.
β) Έχουν υπερβεί τα 287,47 τ.μ. αιγιαλού και συνεχόμενου θαλάσσιου χώρου, που παραχωρήθηκαν με την ίδια ως άνω προαναφερόμενη απόφαση, κατά 208,53 τ.μ. και
γ) Έχουν κατασκευαστεί με διαφορετικά υλικά από αυτά που προβλέπονταν στην, από Μάρτιο 2017, Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, βάσει της οποίας εγκρίθηκαν οι Περιβαλλοντικοί Όροι με την υπ’ αριθ. 7613/05.04.2018 (ΑΔΑ: 7ΖΤ84653Π8-40Σ) απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας και σύμφωνα με την οποία εκδόθηκε η προαναφερόμενη απόφαση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας & Κοινωφελών Περιουσιών του Υπουργείου Οικονομικών, ήτοι από κυβόλιθους σκυροδέματος, αμμόσακους, σιδερένια ελάσματα, σκυροδέτηση κ.λ.π., αντί των προβλεπόμενων ξύλινων δοκαριών (timbermats).
