Το τέλος μιας μακράς κούρσας για την εξουσία: δύο μήνες μετά την παραίτηση του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον και εν μέσω κρίσης κόστους ζωής, οι Βρετανοί θα μάθουν επιτέλους σήμερα ποιος θα τον διαδεχθεί, πιθανόν η Λιζ Τρας.
Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, στην οποία συμμετείχαν τα περίπου 200.000 μέλη του Συντηρητικού Κόμματος, δεν προκαλεί ιδιαίτερη αγωνία, καθώς η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις να προηγείται του υπουργού Οικονομικών Ρίσι Σούνακ.
Η 47χρονη υπουργός, που παρέμεινε πιστή μέχρι το τέλος στον Τζόνσον όταν άρχισαν οι παραιτήσεις στην κυβέρνησή του στις αρχές Ιουλίου, θα γίνει άνευ απροόπτου η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας, η τέταρτη μετά το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016. Θα είναι επίσης η τρίτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας, μετά τη Μάργκαρετ Θάτσερ και την Τερέζα Μέι.
Μετά το τέλος της ψηφοφορίας, το βράδυ της Παρασκευής, η ανακοίνωση του νικητή είναι προγραμματισμένη για σήμερα στις 12:30 (τοπική ώρα, 14:30 ώρα Ελλάδας).
Ο νέος ή η νέα ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ θα αναλάβει καθήκοντα σε ένα εκρηκτικό οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο: ο πληθωρισμός ξεπερνά το 10% και αναμένεται να αυξηθεί, ενώ η κατακόρυφη άνοδος των τιμών της ενέργειας απειλεί τις οικογένειες, τα σχολεία, της επιχειρήσεις και τα νοσοκομεία.
Πληθωρισμός και κοινωνική αναταραχή
Η οικονομική πολιτική βρέθηκε στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας των δύο υποψηφίων, οι οποίοι κάποιες φορές έμοιαζε να μην έχουν συνειδητοποιήσει τη δραματική επιδείνωση της κρίσης στη διάρκεια του καλοκαιριού.
Η Τρας προσέλκυσε τους ψηφοφόρους υποσχόμενη μαζικές μειώσεις φόρων και υιοθετώντας ένα πολύ σκληρό τόνο απέναντι στα συνδικάτα. Από την πλευρά του ο Σούνακ, ένας πλούσιος πρώην τραπεζίτης, έχασε σε δημοτικότητα προωθώντας τον οικονομικό ρεαλισμό μακριά από «παραμύθια», με πολλά μέλη του Συντηρητικού κόμματος να τον αντιμετωπίζουν σαν έναν τεχνοκράτη ανίκανο να κατανοήσει τις δυσκολίες των βρετανικών νοικοκυριών.
Χθες, Κυριακή, η Τρας διαβεβαίωσε μιλώντας στο BBC ότι, αν εκλεγεί πρωθυπουργός, θα δράσει «ήδη από την πρώτη εβδομάδα» για να βοηθήσει τους Βρετανούς να αντιμετωπίσουν το κόστος της ενέργειας, αρνούμενη ωστόσο να διευκρινίσει ακριβώς ποια μέτρα σκοπεύει να λάβει.
Υπογράμμισε επίσης ότι «μέσα σε ένα μήνα» θα παρουσιάσει ένα σχέδιο οικονομικής μεταρρύθμισης για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Αν και κατάφερε να προσελκύσει τη βάση του Συντηρητικού Κόμματος, το οποίο κυβερνά τη Βρετανία εδώ και 12 χρόνια, το 52% των Βρετανών εκτιμά ότι θα είναι μια μέτρια ή ακόμη και μια φρικτή πρωθυπουργός, σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov.
Κατά συνέπεια δεν είναι βέβαιο ότι οι ασαφείς υποσχέσεις της θα αρκέσουν για να κατευνάσουν την αγανάκτηση των Βρετανών, με πολλούς κλάδους -από τους εργαζόμενους στα μέσα μεταφοράς, τους γιατρούς, τους δικηγόρους και άλλους — να έχουν προχωρήσει ή να ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις.
«Να στηρίξουμε τον νέο ηγέτη»
Και αυτό σε μια περίοδο που ουσιαστικά υπήρχε κενό εξουσίας, με έναν πρωθυπουργό που είχε παραιτηθεί και αρνούνταν να λάβει μέτρα για να ανακουφίσει τους Βρετανούς, που απείχε από σημαντικές συνεδριάσεις και έκανε δύο ταξίδια στο εξωτερικό με την οικογένειά του.
Αν και οι δύο υποψήφιοι τόνισαν ότι θα φέρουν την «αλλαγή» μετά την εποχή Τζόνσον που σημαδεύτηκε από σκάνδαλα, ήδη ο πρώην πρωθυπουργός λείπει σε ένα μέρος των ψηφοφόρων των Συντηρητικών, κυρίως στους ηλικιωμένους, λευκούς άνδρες.
Ο Τζόνσον δεν στήριξε δημοσίως κανέναν από τους δύο υποψήφιους και εκτίμησε χθες σε αποχαιρετιστήριο μήνυμά του, που δημοσιεύτηκε στη Sunday Express, ότι έχει έρθει η ώρα «να στηρίξουμε τον νέο ηγέτη με όλη μας την καρδιά», σχολιάζοντας ότι τόσο η Τρας όσο και ο Σούνακ είναι «περισσότερο από ικανοί» να αναλάβουν τη θέση.
Δεν απέκλεισε εξάλλου να επιστρέψει και ο ίδιος στην πολιτική.
Αύριο, Τρίτη, ο Τζόνσον θα πάει στην καλοκαιρινή οικία της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ στο Μπαλμόραλ της Σκωτίας για να της υποβάλει την παραίτησή του. Θα ακολουθήσει ο διάδοχός του, ο 15ος πρωθυπουργός που θα δει η Ελισάβετ στη διάρκεια της βασιλείας της.
Ο νέος πρωθυπουργός θα επιστρέψει στη συνέχει στο Λονδίνο για να εκφωνήσει ομιλία έξω από τον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ και να ανακοινώσει τα μέλη της κυβέρνησής του.
