Σε βαθιά οικονομική κρίση φαίνεται πως μπαίνει η Τουρκία μετά τη νέα δραματική πτώση της αξίας της τουρκική λίρας που σημειώθηκε χθες Τρίτη. Συγκεκριμένα μέχρι το μεσημέρι η λίρα είχε υποστεί μείωση 15% της αξίας της με την ισοτιμία έναντι του δολαρίου να υποχωρεί σχεδόν στο 13:1. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση από τη 10η Αυγούστου του 2021. Η υποτίμηση της λίρας συνεχίζεται και το πρωί της Δευτέρας, όμως δεν φαίνεται κάποια λύση στον ορίζοντα. Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας δεν έχει διαθέσιμα αποθέματα για να ρίξει στην αγορά ενώ τεράστια είναι η ζήτηση σε ανταλλακτήρια και τράπεζες, όπου Τούρκοι πολίτες ζητούν να αλλάξουν λίρες με δολάρια.
Όπως μετέδωσε η ανταποκρίτρια του ethnos.gr στην Κωνσταντινούπολη, Μαρία Ζαχαράκη, όμιλοι – κολοσσοί και μεγάλες βιομηχανίες της χώρας αναστέλλουν την οικονομική τους δραστηριότητα στη χώρα. Για παράδειγμα, η Apple έκλεισε τα καταστήματά της μέχρι νεωτέρας και πλέον δεν πουλά κανένα προϊόν, ενώ η γνωστή σοκολατοβιομηχανία Pelit ανακοίνωσε ότι σταμάτησε την παραγωγή λόγω αβεβαιότητας και προβλημάτων εφοδιασμού.
Η νέα τεραστίων διαστάσεων ύφεση σημειώθηκε την επομένη της διαβεβαίωσης του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πως η χώρα δεν θα αλλάξει νομισματική πολιτική. Εξερχόμενος από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ο αρχηγός του κράτους έφθασε στο σημείο να καταγγείλει «συνωμοσία» εναντίον της τουρκικής οικονομίας, ωστόσο η νέα κρίση προκαλεί πολιτικές αναταράξει με την αντιπολίτευση να ζητά άμεση παρέμβαση για να σταματήσει την κατρακύλα του εθνικού νομίσματος.
Βράζει η κοινωνία της Τουρκίας: Αλεύρι, λάδι και ζάχαρη με δελτίο στα σούπερ μάρκετ
Την ίδια ώρα, λαμβάνουν χώρα και έντονες αντιδράσεις σε κοινωνικό επίπεδο με διαδηλώσεις σε πολλές επαρχίες της χώρας. Οι πολίτες βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την αύξηση του κόστους ζωής και την οικονομική ύφεση, ενώ στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης στήθηκε αστυνομικό οδόφραγμα. Στη Χαλκηδόνα και στα Ταταύλα, ο κόσμος βγήκε στου δρόμους χτυπώντας κατσαρόλες και τηγάνια, καλώντας τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να παραιτηθεί. Διαδήλωση πραγματοποίησαν πολίτες και μπροστά από την Κεντρική Τράπεζα στην Άγκυρα, ζητώντας την παραίτηση Ερντογάν.
Οι πολίτες στην Τουρκία θα αγοράζουν πλέον με δελτίο 3 βασικά αγαθά, προκειμένου να αποφευχθεί το στοκάρισμα και να μην παρατηρηθούν ελλείψεις. Στα σουπερμάρκετ ήδη τοποθετήθηκαν ετικέτες που ενημερώνουν τον καταναλωτή ότι μόνο 5 λίτρα λάδι, 5 κιλά ζάχαρη και 5 κιλά αλεύρι μπορεί να αγοράζει. «Σας ευχαριστούμε για την υποστήριξή σας, ώστε όλοι οι πελάτες μας να επωφεληθούν από τα προϊόντα και τις εκπτώσεις μας και σας ευχόμαστε καλές αγορές», αναφέρει η σχετική ταμπελίτσα στα ράφια των σουπερμάρκετ.
Σε ό,τι αφορά τον τούρκο μισθωτό, ο καθαρός κατώτερος μισθός συρρικνώθηκε από τα 380 δολάρια (σχεδόν 338 ευρώ) τον Ιανουάριο στα 224 δολάρια (199 ευρώ) χθες στην ισοτιμία της ημέρας.
Kadıköy pic.twitter.com/9hGuO7VO56
— sema (@semaklsn) November 23, 2021
Ο κόσμος στην Τουρκία βγήκε στους δρόμους
Η τουρκική λίρα σήμερα έχασε πάνω από 15% της αξίας της🛑Τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος έκλεισαν
🛑Οι μεγάλες εταιρείες σταμάτησαν να συνάπτουν συμφωνίες στο εγχώριο νόμισμα
🛑Ο Ερντογάν κάλεσε τον κεντρικό τραπεζίτηΧάος!#Turkey pic.twitter.com/oQ3j7nIzHA
— Manolis Giannarakis (@ManGiannarakis) November 23, 2021
Έξαλλη η αντιπολίτευση
Έξαλλη είναι η αντιπολίτευση στην Τουρκία, με τους ηγέτες των κομμάτων να πραγματοποιούν έκτακτες συσκέψεις για την κατάσταση της οικονομίας στη χώρα.
«Δεν έχει ενσκήψει ποτέ τέτοια καταστροφή στην ιστορία της δημοκρατίας. Οι αγορές έχουν σταματήσει να λειτουργούν. Το όργανο που είναι υπεύθυνο για τη σταθερότητα των τιμών δεν μπορεί να διασφαλίσει τη σταθερότητα των τιμών. Του πήραν την εξουσία, ποιος την πήρε; Ο Ερντογάν την πήρε με διάταγμα», σημείωσε ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP, αξιωματική αντιπολίτευση), προσάπτοντας την ευθύνη για την ελεύθερη πτώση της λίρας προσωπικά στον πρόεδρο Ερντογάν.
Κατά τον κ. Κιλιτσντάρογλου, ο αρχηγός του κράτους έχει μετατραπεί σε «πρόβλημα εθνικής ασφαλείας» για την Τουρκία. «Γιατί δεν εμπιστεύεστε το έθνος; Γιατί το σκας; Η Τουρκία διέρχεται μια από τις πιο θεμελιώδεις και βαθύτερες κρίσεις της. Έριξαν την ευθύνη στις ξένες δυνάμεις. Είναι τόσο αδύναμη η Τουρκία; Εάν υπάρχει μια στάλα αγάπης μέσα σας για το έθνος, ανοίξτε το δρόμο για εκλογές», σημείωσε.
Για τον πρώην πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, τα μέτρα που παίρνει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποτελούν «προδοσία» και «όχι άγνοια». «Αυτό που περνάμε δεν μπορεί να ονομαστεί οικονομική κρίση. Όλοι μιλούν για επίθεση από έξω. Αλλά αυτή η εικόνα είναι προϊόν λάθος πολιτικών της κυβέρνησης. Μειώνετε την αξία της τουρκικής λίρας κάθε μέρα έναντι του δολαρίου και μετά λέτε ότι αυτά συμβαίνουν επειδή αψηφούμε τις ξένες δυνάμεις», σημείωσε μεταξύ άλλων.
«Βυθιζόμαστε»
Αρκετοί Τούρκοι ομολογούν πως δεν μπορούν να σταματήσουν να παρακολουθούν την πορεία της συναλλαγματικής ισοτιμίας και να κάνουν συνεχώς υπολογισμούς για τα έξοδά τους – υπολογισμούς που «αλλάζουν εκατό φορές την ημέρα». Στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, οι ετικέτες που κυριαρχούν μεταξύ των χρηστών στην Τουρκία είναι αρκετά ενδεικτικοί του κλίματος: «Βυθιζόμαστε», «Κυβέρνηση παραιτήσου», «Δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα».
Στην πόλη Ντιγιάρμπακιρ, έμποροι έκαψαν ψεύτικα δολάρια στον δρόμο. «Δεν μπορούμε να κλείσουμε μάτι, δεν ξέρουμε ποιο είναι το μέλλον μας», είπε ένας.
Αρκετοί εργαζόμενοι ή συνταξιούχοι λένε πως με το που θα πάρουν τον μισθό ή τη σύνταξή τους, μετατρέπουν αμέσως το ποσό σε συνάλλαγμα. Ο Εμιρχάν Μετίν, 28 ετών, δικηγόρος, εξηγεί πως το κάνει «για έχει κάποιο νόημα» κάθε υπολογισμός του. «Είναι σχεδόν αδύνατο να συγκεντρωθώ ή να μιλήσω για οτιδήποτε άλλο» πέρα από την οικονομική κρίση, προσθέτει.