Το μεσημέρι της Δευτέρας 16/11 ο Περιφερειάρχης Αττικής κ. Γιώργος Πατούλης και ο Δήμαρχος Κυθήρων κ. Ευστράτιος Χαρχαλάκης υπέγραψαν εξ αποστάσεως μέσω τηλεδιάσκεψης σε πραγματικό χρόνο, με τη συμμετοχή και της Αντιπεριφερειάρχη Νήσων κας. Βάσως Μπόγρη, την Προγραμματική Σύμβαση Πολιτισμικής Ανάπτυξης για την εκτέλεση του έργου «Μετατροπή Σχολείου Αγγλοκρατίας (Αστικόν) σε Κέντρο Πολιτισμού, Γραμμάτων και Τεχνών Δήμου Κυθήρων». Το εμβληματικό αυτό έργο για το νησί μας έχει χρηματοδοτηθεί με 350.000€ από το πρόγραμμα CLLD/LEADER και θα δημοπρατηθεί από το Δήμο Κυθήρων αμέσως μετά την υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης και από την Υπουργό Πολιτισμού κα. Λίνα Μενδώνη, στην οποία θα προωθηθεί άμεσα με ευθύνη της Περιφέρειας.
Πρόκειται για έργο μεγάλης σημασίας, όχι μόνο για την ευρύτερη περιοχή του Ποταμού, αλλά συνολικά για το νησί των Κυθήρων, αφού το «Αστικόν Σχολείον» αποτελεί ένα ιστορικό τοπόσημο του νησιού μας, συνυφασμένο με μια μακραίωνη ιστορία και παράδοση.
Από το 2015 η Δημοτική Αρχή ολοκλήρωσε τις μελέτες τόσο για το κτίριο όσο και για τον περιβάλλοντα χώρο, ωρίμασε πλήρως το έργο και κατόρθωσε το 2019 να το εντάξει στο πρόγραμμα LEADER, μέσω του Δικτύου Δήμων Νήσων Αττικής στο οποίο πρόεδρος του ΔΣ είναι ο Δήμαρχος Κυθήρων.
Προβλέπεται η εκ βάθρων ανακαίνιση και ανάδειξη του ιστορικού κτιρίου, η διαμόρφωση και φύτευση του περιβάλλοντος χώρου καθώς και η προμήθεια των απαραίτητων ειδών σχετικά με την μετατροπή του χώρου σε πολιτιστικό κέντρο.
Το Αγγλικό Σχολείο Ποταμού «Αστικόν»
Η εκπαιδευτική πολιτική της περιόδου της Αγγλοκρατίας στα Κύθηρα είναι αξιοσημείωτη. Οι Άγγλοι έχτισαν αρκετά σχολεία και υποχρέωναν τους Κυθηρίους να στέλνουν τα αγόρια στο σχολείο. Προκειμένου να το επιτύχουν αυτό απάλλασσαν τους γονείς των αρρένων μαθητών από την υποχρεωτική αγγαρεία στα δημόσια έργα. Την ανάγκη ανέγερσης σχολείων αύξησε και η μετανάστευση προς τα Κύθηρα κατοίκων της γειτονικής Πελοποννήσου κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, καθώς η αγγλική διοίκηση του νησιού εξασφάλιζε περισσότερη ηρεμία και σταθερότητα σε σχέση με την επαναστατημένη Ελλάδα. Έτσι, ο πληθυσμός αυξήθηκε και συνεπώς και οι ανάγκες για μάθηση.
Το Αγγλικό Σχολείο του Ποταμού λειτούργησε από το 1824. Το 1825 φοιτούν 87 ντόπιοι μαθητές και 3 ξένοι. Λειτουργεί 6 μέρες την εβδομάδα, πρωί και απόγευμα. Το 1827 είναι εγγεγραμμένοι 181 μαθητές με διδάσκαλο τον Γρηγόριο Πετρίδη.
Η Σχολή λειτουργούσε με το αλληλοδιδακτικό σύστημα και η φοίτηση ήταν υποχρεωτική. Από τους 181 μαθητές, 54 μεταφέρονται με ζώο. Αυτοί θα έπρεπε να προέρχονται από τις πιο μακρινές αποστάσεις, όπως Λογοθετιάνικα, Καραβά, Κουσουνάρι, Τριφυλλιάνικα κ.λπ. Ο προεστώς του κάθε χωριού ήταν υποχρεωμένος να συμπληρώσει καταλόγους με τα ονόματα των αρρένων του χωριού του από μια ηλικία και πάνω. Από έναν τέτοιο κατάλογο του 1830 βλέπουμε ότι τα Τριφυλλιάνικα είχαν 18 παιδιά ηλικίας 9 ετών και πάνω. Με βάση αυτούς τους καταλόγους γνώριζαν οι αρμόδιες αρχές εάν οι γονείς ανταποκρίνονταν στην υποχρεωτική φοίτηση των παιδιών τους. Η ηλικία των μαθητών του Ποταμού σύμφωνα με τους καταλόγους είναι 7 έως 29 ετών.
Η Αλληλοδιδακτική Σχολή του Ποταμού λειτούργησε όπως και οι άλλες αλληλοδιδακτικές σχολές της νήσου μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, οπότε ιδρύθηκε στον Ποταμό Δημοτικό Σχολείο Αρρένων και Δημοτικό Σχολείο Θηλέων. Το κτήριό της στέγασε τότε το Ελληνικό Σχολείο του Ποταμού (Σχολαρχείο) και κατόπιν (το 1937) το Ημιγυμνάσιο ή «Τετρατάξιον Αστικόν Σχολείον», το οποίο αργότερα καταργήθηκε και συγχωνεύθηκε με το Γυμνάσιο Κυθήρων.
