Η Νορβηγία τη δεκαετία του 1960 ήταν μία φτωχή χώρα. Ίσως φτωχότερη και από την Ελλάδα εκείνης της περιόδου. Όμως τον Μάιο του 1963 η νορβηγική κυβέρνηση κήρυξε κυριαρχία στη νορβηγική υφαλοκρηπίδα, δηλώνοντας ότι οι φυσικοί πόροι ανήκουν στο νορβηγικό κράτος και μόνον ο βασιλιάς (στην πράξη η κυβέρνηση) έχει την εξουσία να χορηγεί άδειες για εξερεύνηση και παραγωγή υδρογονανθράκων.
Το πρώτο κοίτασμα πετρελαίου που ανακαλύφθηκε στην Βόρεια Θάλασσα, ήταν το γιγαντιαίο κοίτασμα “Εκοφίσκ”. Ακολούθησαν πολλά άλλα…
Λίγο αργότερα, δημιουργήθηκε το Ταμείο Υδρογονανθράκων. Τα έσοδα από τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων επαναχρησιμοποιήθηκαν για επενδύσεις στην ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων μέσω της κρατικής νορβηγικής εταιρείας Statoil έτσι ώστε να πολλαπλασιάσουν τα έσοδα του κράτους. Μετά τη λήξη της πρώτης 20ετίας εκμεταλλεύσεων, ιδρύθηκε και καθιερώθηκε το νορβηγικό μοντέλο του ταμείου αλληλεγγύης γενεών. Το 1990 ιδρύθηκε το κρατικό ταμείο διεθνών επενδύσεων (Statens Pensjonsfond Utland, SPU).
Από τότε, άρχισε μια εντυπωσιακή πορεία για την οικονομία της χώρας αυτής με πρωταγωνιστή τους υδρογονάνθρακες. Σήμερα, η Νορβηγία είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Η αξία του νορβηγικού fund (ταμείο) έχει αξία πάνω από 1,4 τρισ. δολάρια (αντιστοιχεί σε πάνω από 280.000$ για κάθε έναν από τους πολίτες της χώρας).
Στόχος της Νορβηγίας ήταν πάντοτε να παρέχει ένα πλαίσιο για την κερδοφόρα παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου μακροπρόθεσμα. Για τους Νορβηγούς είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το μεγαλύτερο μέρος της δημιουργίας αξίας αποδίδεται στο κράτος, προκειμένου να ωφελήσει την κοινωνία στο σύνολό της… Ειδικά το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό σύστημα της Νορβηγίας, είναι το πλέον ωφελημένο.
Οι Νορβηγοί ενδιαφέρονται για την ευημερία των επόμενων γενεών, όταν θα έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα υδρογονανθράκων. Αντί οι οικονομικοί πόροι να χρησιμοποιηθούν άμεσα, αποφασίστηκε η αειφορική τους διαχείριση, εκτιμώντας ότι θα ήταν άδικο οι φυσικοί πόροι της χώρας αυτής να χρησιμοποιηθούν για την ευημερία της παρούσας γενιάς στερώντας το δικαίωμα ευημερίας στις μελλοντικές γενεές!
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι οι Νορβηγοί απέδειξαν ότι η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων μπορεί να συνδυαστεί με την προστασία του περιβάλλοντος. Το 1973 η Νορβηγική Κυβέρνηση και το Νορβηγικό Κοινοβούλιο συνομολόγησαν τη Λευκή Βίβλο με τις «10 εντολές». Σύμφωνα με αυτές, οι πετρελαϊκοί πόροι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη μιας ποιοτικά καλύτερης κοινωνίας σε μια μακροπρόθεσμη βάση.
Μεταξύ άλλων, οι «εντολές» προβλέπουν:
• Διασφαλίζεται η συνεχής παρακολούθηση και ο έλεγχος όλων των σχετικών διεργασιών για την εξόρυξη και τη διαχείριση των νορβηγικών υδρογονανθράκων.
• Οι υδρογονάνθρακες θα πρέπει να τύχουν εκμετάλλευσης προκειμένου η Νορβηγία να είναι ανεξάρτητη από τρίτους.
• Η ανάπτυξη πετρελαϊκής βιομηχανίας θα πρέπει να λάβει υπόψη υφιστάμενες βιομηχανικές δραστηριότητες καθώς επίσης και την προστασία της φύσης και του περιβάλλοντος.
• Οι νορβηγικοί υδρογονάνθρακες θα πρέπει να τυγχάνουν επεξεργασίας και διαχείρισης σε νορβηγικό έδαφος.
• Η νορβηγική πολιτεία εμπλέκεται σε όλα τα επίπεδα και συμβάλει στο συντονισμό των νορβηγικών συμφερόντων της βιομηχανίας πετρελαίου της χώρας.
• Δημιουργήθηκε κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων η οποία προασπίζεται τα εμπορικά συμφέροντα του κράτους.
Αυτά έκαναν οι Νορβηγοί και τα έκαναν εγκαίρως. Εμείς πρώτα απ’ όλα ευχόμαστε να βρεθούν αξιοποιήσιμοι ελληνικοί υδρογονάνθρακες. Μετά θα πρέπει να ευχηθούμε το ελληνικό κράτος να συμπεριφερθεί όπως το νορβηγικό.
Γιατί γελάτε;
Του Γιάννη Κορωναίου
Δημιουργός του άρθρου:
Δημοσιογράφος
