Η τροπολογία του υπουργείου Υποδομών που εντάχθηκε σε (άσχετο) νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας, αποτελώντας ένα ακόμη παράδειγμα κακής νομοθέτησης, ξεγελάει τον μη προσεκτικό αναγνώστη. Γιατί, κάτω από τον καθησυχαστικό τίτλο, «Ανανέωση της σύμβασης χορήγησης αποκλειστικού δικαιώματος παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης μεταξύ ελληνικού δημοσίου και ΕΥΔΑΠ ΑΕ», το τέταρτο άρθρο προαναγγέλλει ότι το νερό παύει να είναι εξ ορισμού και επ’ άπειρον δημόσιο αγαθό. Τρία χρόνια ακόμη θα κρατήσει η σημερινή μορφή. Όπως αναφέρεται: «Με σύμβαση που υπογράφεται μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπούμενου από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, της εταιρείας Παγίων ΕΥΔΑΠ και ΕΥΔΑΠ ΑΕ ανατίθεται στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ η συντήρηση και λειτουργία του Εξωτερικού Υδροδοτικού Συστήματος (ΕΥΣ) της μείζονος περιοχής πρωτευούσης για χρονική περίοδο τριών ετών η οποία δύναται να παρατείνεται με συμφωνία των συμβαλλόμενων μερών. Μετά τη λήξη της εν λόγω σύμβασης, η συντήρηση και λειτουργία του ΕΥΣ της μείζονος περιοχής πρωτευούσης ανατίθεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε ανάδοχο που αναδεικνύεται μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας σύμφωνα με το ν.3389/2005 (Α’ 232)».
Αναγκαίο να διευκρινιστεί, ότι το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα περιλαμβάνει τις λίμνες Μόρνου, Εύηνου και Υλίκης καθώς και το δίκτυο και εκτείνεται στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Φωκίδας, Βοιωτίας και Αττικής. Αναγκαία επίσης η αναφορά στο 3389/2005: Είναι ο ιδρυτικός νόμος των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, που ψηφίστηκε κι αυτός μες στο καλοκαίρι από την κυβέρνηση Καραμανλή εισάγοντας και στην Ελλάδα από τις αγγλοσαξωνικές χώρες τα εργαλεία του Νέου Δημόσιου Μάνατζμεντ.
Η επιλογή της κυβέρνησης της ΝΔ να χρησιμοποιήσει τα ΣΔΙΤ για να ιδιωτικοποιήσει την ΕΥΔΑΠ, ερμηνεύεται, έχοντας υπ’ όψη δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η πρώτη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου, ελήφθη το 2014 και χαρακτήριζε ως αντισυνταγματική την μετατροπή της ΕΥΔΑΠ σε ιδιωτική επιχείρηση. Η δεύτερη απόφαση προήλθε από το Τέταρτο Τμήμα του Συμβουλίου κι έκρινε ως αντισυνταγματική την μεταβίβαση του 50% των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ στο υπερ-ταμείο και κατά κόσμον Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας. Αναμένεται δε να αποφασίσει σχετικά και η Ολομέλεια, λόγω της σημασίας τους θέματος. Επομένως, δεν είναι ότι η κυβέρνηση δεν θέλει να πουλήσει την ΕΥΔΑΠ σε ιδιώτη, είναι ότι δεν μπορεί… Τούτου δοθέντος, καταφεύγει στα ΣΔΙΤ, ως σχέδιο Β, που ενδέχεται ωστόσο να αποβεί εξ ίσου καταστροφικό με την πιο …καθαρόαιμη ιδιωτικοποίηση.
Η τριετία που επέλεξε η κυβέρνηση για να λήξει η λειτουργία και συντήρηση του ΕΥΣ από την ΕΥΔΑΠ, μόνο ανακούφιση δεν προσφέρει. «Για να γίνει κατανοητό γιατί επέλεξε αυτό το χρονικό διάστημα και δεν ανακοινώθηκε άμεσα η παραχώρηση σε εργολάβο, πρέπει να έχουμε κατά νου την ανάθεση σε τρεις συμβούλους, πέρυσι, της υλοποίησης ισάριθμων μελετών που αφορούν τεχνικά, νομικά και οικονομικά ζητήματα για την λειτουργία του ΕΥΣ. Προφανώς, αυτός είναι ο χρόνος, κατά την εκτίμησή τους, που απαιτείται ώστε να ετοιμαστούν οι μελέτες και να ανοίξει ο δρόμος στη βάση των μελετών για την προκήρυξη διαγωνισμού», μας δήλωσε ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας, Γιώργος Αλεξανδράκης.
«Η παράδοση του Υδροδοτικού Συστήματος στους ιδιώτες θα προκαλέσει τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα ενώ θα οδηγήσει τα τιμολόγια της εταιρείας στα ύψη», σύμφωνα με τον Πέτρο Μπαστέα, συνδικαλιστή της ΕΥΔΑΠ. «Η τεχνογνωσία της ΕΥΔΑΠ που λειτουργεί και επιτηρεί υποδειγματικά τα 40 χιλιόμετρα δικτύου δεν μεταβιβάζεται. Οι ιδιώτες θα πειραματίζονται και, το χειρότερο, λειτουργώντας με κριτήριο την μείωση του κόστους και την αύξηση του κέρδους, θα οδηγήσουν τα τιμολόγια στα ύψη, ελλείψει μάλιστα και μηχανισμών ελέγχου τους».
Τα παραδείγματα από το εξωτερικό της κακοδιαχείρισης των εταιρειών υδάτων από τους ιδιώτες είναι πολλά για να μην ληφθούν σοβαρά υπ’ όψη. «Στο Παρίσι, όπου η πόλη μοιράστηκε στα δύο κι εκμεταλλευόταν το ένα κομμάτι η Suez και το άλλο η Veolia, πριν καν συμπληρωθούν τα 25 χρόνια της σύμβασης που υπογράφτηκε το 1985, πήρε ο Δήμος τη διαχείριση του νερού προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες επενδύσεις που δεν έκαναν οι ιδιώτες», συμπληρώνει ο Κώστας Λυμπέρης, συνδικαλιστής. Από το γαλλικό παράδειγμα, ας κρατήσουμε ότι ούτε και ο περιβόητος ανταγωνισμός μεταξύ των ιδιωτών, που υποτίθεται ότι λειτουργεί πάντα προς όφελος του καταναλωτή, δεν έσωσε την ποιότητα του νερού. «Στο Λονδίνο, ο δήμος επέλεξε να πληρώσει 1 δισ. λίρες στον ιδιώτη για να πάρει πίσω τα νερά και να σταματήσει το σπιράλ ανόδου των τιμολογίων – πτώσης της ποιότητας του νερού. Το πιο κραυγαλέο δε παράδειγμα των κινδύνων που εγκυμονεί η ιδιωτική κερδοσκοπία στα νερά, έρχεται από τις ΗΠΑ, το Φλιντ του Σικάγου. Η δραματική επιδείνωση της ποιότητας του νερού έγινε αντιληπτή πρώτα από τους παιδίατρους και τους οδοντίατρους κατά τη διάρκεια των εξετάσεων που πραγματοποιούσαν σε παιδιά. Έλεγχοι που έγιναν στη συνέχεια, αφού ξεπεράστηκαν τα εμπόδια που έθεταν οι ιδιώτες, έδειξε ότι τα προβλήματα στην υγεία προκαλούνταν από τους μολυβδοσωλήνες μεταφοράς του νερού! Τα ίδια θα γίνουν και στην Ελλάδα, ας μη γελιόμαστε» τόνισε ο Κ. Λυμπέρης.
Την επόμενη μέρα, μπορούμε κάλλιστα να την προβλέψουμε, αν αναλογιστούμε την ηλεκτρική ενέργεια πριν και μετά την είσοδο των ιδιωτών και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. Ποιος μπορούσε να φανταστεί πριν 20 χρόνια ότι δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά δεν θα είχαν πρόσβαση στο ρεύμα; Ή, ότι ένας λογαριασμός θα έφτανε να στοιχίζει μισό βασικό μισθό; Η είσοδος ιδιωτών στα νερά της πρωτεύουσας, θα μας κάνει να νοσταλγούμε το σημερινό κόστος του λογαριασμού, ενώ χιλιάδες νοικοκυριά θα περιμένουν σαν επαίτες τον Δήμο ή την Περιφέρεια να τους πληρώσει τον λογαριασμό για να μπορούν να μαγειρέψουν και να πλυθούν.
Κοινώς θα πούμε το νερό …νεράκι!
Του Λεωνίδα Βατικιώτη
