Χωρίς ουσιαστικές παρεμβάσεις/κίνητρα που θα συγκρατήσουν τις τιμές των ενοικίων, χωρίς την υιοθέτηση έστω και ελάχιστων περιορισμών στον κατακλυσμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων (Airbnb) και χωρίς μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος στέγης που αντιμετωπίζουν εκπαιδευτικοί, γιατροί κ.ά. που υπηρετούν εκτός του τόπου κατοικίας αλλά και εργαζόμενοι στον κλάδο του τουρισμού και του επισιτισμού σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, ήταν το πρόγραμμα για τη στέγαση που παρουσίασε το Σάββατο το βράδυ στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός.
Και όλα αυτά τη στιγμή που, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2020, το 37% των Ελλήνων που ζουν σε πόλεις, δαπάνησε άνω του 40% του εισοδήματός του για το κόστος στέγασης. Μεγάλο ερωτηματικό αποτελεί το θέμα της «κοινωνικής αντιπαροχής» με το κράτος να προσφέρει αδρανή περιουσιακά του στοιχεία σε ιδιώτες κατασκευαστές και εκείνοι, με έξοδά τους, θα χτίζουν σύγχρονες κατοικίες.
Το 50% των κατοικιών θα ενοικιάζεται με χαμηλό ενοίκιο σε νέους μισθωτές, ενώ οι υπόλοιποι χώροι θα αξιοποιούνται εμπορικά από τους ιδιώτες. Εχει ενδιαφέρον να δούμε σε ποιες περιοχές υπάρχουν ανεκμετάλλευτα ακίνητα του Δημοσίου, αν δηλαδή βρίσκονται στον αστικό ιστό, εκεί που εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα στέγασης.
Από την άλλη πλευρά η έλλειψη συνοχής των μέτρων υποδαυλίζει την όποια προσπάθεια έστω και μερικής λύσης του στεγαστικού προβλήματος. Η αύξηση του φοιτητικού επιδόματος -το οποίο χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια- από τα 1.000 ευρώ στα 1.500 ευρώ και στα 2.000 ευρώ σε όσους συγκατοικήσουν, είναι μεν καλοδεχούμενο, ωστόσο λόγω της απουσίας κίνητρων, π.χ. φορολογικών προς τους ιδιοκτήτες, υπάρχει κίνδυνος να απορροφηθεί από ενδεχόμενες αυξήσεις των ενοικίων, ενώ ο στόχος είναι να στηρίξει τις οικογένειες των φοιτητών.
Το «φιλόδοξο» πρόγραμμα καθώς και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του -μαζί με τα υπόλοιπα μέτρα- θα εξειδικευτούν σήμερα και είναι σαφές ότι στοχεύουν στην ηλικιακή ομάδα των ψηφοφόρων -στους νέους- όπου οι επιδόσεις του κυβερνώντος κόμματος δεν είναι ιδιαίτερα καλές.
Ετσι και το πρόγραμμα του ειδικού συγχρηματοδοτούμενου (Δημόσιο 375 εκατ. ευρώ-τράπεζες 125 εκατ. ευρώ) προγράμματος χαμηλότοκων δανείων για την αγορά πρώτης κατοικίας θα αφορά 10.000 πολίτες ώς 39 ετών (προφανώς σημερινοί 50άρηδες με δύο παιδιά στο σχολείο, που ξεκίνησαν τη δημιουργία οικογένειας μέσα στην οικονομική κρίση έχουν λύσει τα προβλήματά τους) και ενδεχομένως μονογονεϊκές οικογένειες ανεξαρτήτως ηλικίας του γονέα.
Σήμερα, αναμένεται να ξεκαθαριστούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια αλλά και οι όροι του προγράμματος, μεταξύ των οποίων η υποχρέωση ιδιοκατοίκησης και όχι εμπορικής εκμετάλλευσης τουλάχιστον για ένα εύλογο χρονικό διάστημα.
Σε παλαιά κτίρια
Το πρόγραμμα αφορά ακίνητα σε περιοχές με πιο παλαιά κτίρια, όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες των προηγούμενων ημερών ότι οι δυνητικά ωφελούμενοι θα πρέπει να στραφούν σε κατοικίες άνω των 15 ετών -με στόχο να ανακαινιστούν- και σε συγκεκριμένες περιοχές.
Ο δικαιούχος θα συμμετάσχει, όπως όλα δείχνουν, και με δικό του κεφάλαιο καθώς όπως είπε ο πρωθυπουργός: «Πρακτικά, ένα ζευγάρι, με ελάχιστη συμμετοχή, θα αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ με μηνιαίες δόσεις 275 ευρώ. Ποσό, δηλαδή, πολύ μικρότερο από το ενοίκιο που θα έδινε».
Ενδεικτικά, αν κάποιος θέλει να αγοράσει σπίτι αξίας 150.000 ευρώ λαμβάνοντας δάνειο 100.000 ευρώ με σταθερό επιτόκιο 4%, με διάρκεια αποπληρωμής 25 έτη θα καταβάλλει μηναία δόση 537,84 ευρώ (πλέον της εισφοράς 0,12% του Ν.128/75).
Μια πρόχειρη αναζήτηση στις αγγελίες πώλησης διαμερισμάτων καταδεικνύει ότι το ποσό των 150.000 ευρώ δεν είναι και τόσο υψηλό. Στην Κυψέλη, για παράδειγμα, διαμερίσματα 90-100 τ.μ. της δεκαετίας του ’70, στους πρώτους ορόφους πολυκατοικιών και στοιχειωδώς ανακαινισμένα ξεκινούν από τα 120.000 ευρώ. Σε περίπτωση ενοικίασης, το μηνιαίο μίσθωμα είναι άνω των 500 ευρώ και αν έχει το προνόμιο (!) να βρίσκεται κοντά σε αγορά και σε μελλοντικό σταθμό μετρό, το ενοίκιο ανεβαίνει…
Αυτό που δεν φαίνεται να λαμβάνεται υπόψη είναι ότι όσοι αναζητούν στέγη και κυρίως οι οικογένειες με παιδιά βάζουν στην εξίσωση και κριτήρια που αφορούν τη γειτονιά ώστε να εξασφαλίσουν έστω και τις ελάχιστες παραμέτρους ποιότητας ζωής.
Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα μέτρα:
Τουλάχιστον 10.000 ιδιοκτήτες κλειστών ακινήτων μπορούν να λάβουν κρατική επιδότηση μέχρι 10.000 ευρώ για να τα ανακαινίσουν με την υποχρέωση να τα ενοικιάσουν σε μακροχρόνιες μισθώσεις. Το κράτος θα καλύπτει ώς και το 40% του κόστους ανακαίνισης.
● «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» για 20.000 νέους. Κάθε δικαιούχος θα λαμβάνει έως και 20.000 ευρώ για ενεργειακές παρεμβάσεις στο ακίνητό του, μαζί με πρόσθετη ενίσχυση 3.000 ευρώ και χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ.
● Πρόγραμμα «Εστία 2»: Ξεκινάει τον Δεκέμβριο και το Δημόσιο θα μισθώσει, σε πρώτη φάση, 1.000 ιδιωτικά ακίνητα για να τα διαθέσει, στη συνέχεια, με διαδικασίες-εξπρές και πολύ χαμηλό μίσθωμα σε ευάλωτα νοικοκυριά.
● Ανέγερση 8.150 θέσεων σε πέντε σύγχρονες φοιτητικές εστίες στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής. Οι χώροι έχουν ήδη καθοριστεί και τα έργα θα γίνουν με ΣΔΙΤ.
● Αυξάνεται το όριο της επένδυσης για τη χορήγηση άδειας Golden VISA από 250.000 σε 500.000 ευρώ.
Ο Αλέξης Τσίπρας παραδέχθηκε ότι έστω και τώρα ο πρωθυπουργός «αναγνωρίζει» το ζήτημα της στέγης ως μείζον. Διερωτήθηκε ωστόσο γιατί δεν αξιοποιείται το Ταμείο Ανάκαμψης ώστε να αντιμετωπιστεί. «Αλλά αν όντως το αναγνωρίζει ως πρόβλημα σημαντικό, γιατί άραγε δεν το ενέταξε στο Ταμείο Ανάκαμψης; Η Ισπανία ενέταξε 1 δισ. ευρώ. Η Πορτογαλία, που έχει συγκρίσιμο πληθυσμό αλλά και συγκρίσιμη στεγαστική κρίση, 2,7 δισ. ευρώ. Η ελληνική κυβέρνηση ξέρετε πόσα; 1,3 εκατ. ευρώ», είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. μιλώντας στο Φεστιβάλ Sputink.
Άρτεμις Σπηλιώτη
