Ο «πόλεμος» χαμηλής έντασης στο Αιγαίο, με καθημερινές παραβιάσεις θαλάσσιων και εναέριων συνόρων, με πτήσεις στρατιωτικών αεροπλάνων πάνω από κατοικημένα νησιά, με απαγορεύσεις διενέργειας ερευνητικών εργασιών πέραν των 6 ναυτικών μιλίων ανατολικά της Κρήτης, δεν είναι οι μοναδικές έμπρακτες και με την απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας, αμφισβητήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας εκ μέρους της Τουρκίας.
Ούτε ακόμα η διατήρηση του casus belli -αν η Ελλάδα εφαρμόσει το νόμιμο δικαίωμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.- ούτε οι επιστολές στον ΟΗΕ που αμφισβητούν ευθέως και επίσημα την κυριότητα των μεγάλων κατοικημένων νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, είναι οι μοναδικές διπλωματικές πρωτοβουλίες της Άγκυρας που αποσκοπούν στην αλλαγή συνόρων στο Αιγαίο και συνολικά στην περιοχή, δυναμιτίζοντας την ειρήνη.
Η Τουρκία δεν αφήνει ευκαιρία χαμένη για να προβάλλει την ισχύ της και να επιβάλλει τετελεσμένα με στρατιωτικού τύπου απειλές. Μάλιστα, τη στάση αυτή επιδεικνύει δημόσια ως δόγμα και προτέρημα της εξωτερικής της πολιτικής. Πολύ πρόσφατα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου, μιλώντας στην τουρκική, κρατική τηλεόραση TRT World και δικαιολογώντας την πολιτική της χώρας του, υπογράμμισε: «Αναλάβαμε δράση για να καταστήσουμε σαφές ότι η κυριαρχία και τα νόμιμα δικαιώματά μας στην ανατολική Μεσόγειο δεν είναι διαπραγματεύσιμα». Και συμπλήρωσε το ίδιο προκλητικά: «Χρησιμοποιούμε τη σκληρή ισχύ, μόνο όταν έχουν εξαντληθεί όλες οι άλλες επιλογές και μόνο για να αναληφθεί πρωτοβουλία διαλόγου και διπλωματίας».
Ο ίδιος, πριν λίγο καιρό είχε δηλώσει ότι, αν παραστεί ανάγκη, η Τουρκία θα επιβάλλει ζώνες ΑΟΖ στο Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο, μονομερώς και δια της ισχύος, όπως ακριβώς έκανε και στη Μαύρη Θάλασσα.
Μορφή υβριδικού πολέμου
Με βάση όλα αυτά, ο «πόλεμος των ψαράδων» στο Αιγαίο, δεν αφορά μικροαντιθέσεις και ανταγωνισμούς μεταξύ των μικρών αλιέων των δύο γειτονικών χωρών. Αλλά είναι αναπόσπαστο κομμάτι ενός ιδιότυπου, υβριδικού πολέμου που ενορχηστρώνεται και κλιμακώνεται προκλητικά και κατά τις περιστάσεις από την Τουρκία σε βάρος της Ελλάδας.
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, το τελευταίο διάστημα έχουν καταγραφεί περισσότερες από 3.000 παραβιάσεις των χωρικών υδάτων της Ελλάδας από στολίσκο μεγάλων τουρκικών αλιευτικών σκαφών. Με ορμητήριο το λιμάνι στην πόλη της Αίνου, στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, τα τουρκικά αλιευτικά βγαίνουν για ψάρεμα ανοιχτά της Λέσβου, της Λήμνου, της Σαμοθράκης και της Θάσου. Διατρέχουν ολόκληρο το Αιγαίο εισβάλλοντας σε αποστάσεις μικρότερες των 5 ναυτικών μιλίων, ακόμα και στο ένα μίλι καταγγέλλουν Έλληνες αλιείς, παραβιάζοντας κάθε έννοια δικαίου και βέβαια τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών.
Η παράνομη αυτή δραστηριότητα εκδηλώνεται, τις περισσότερες φορές, με την παρουσία του τουρκικού λιμενικού ή και μεγάλων πολεμικών σκαφών, όχι μόνο για εκφοβισμό των Ελλήνων ψαράδων αλλά κυρίως για τη δημιουργία νομικών και διπλωματικών τετελεσμένων ως προς την κυριαρχία στην περιοχή.
Η κατάσταση αυτή δεν εγκυμονεί κινδύνους για το ξέσπασμα επεισοδίων μεταξύ των αλιέων των δύο χωρών. Πρόκειται για μια έμπρακτη πειρατεία που καταδικάζει σε οικονομικό μαρασμό και τους αλιείς αλλά και τις τοπικές οικονομίες των ελληνικών νησιών. Κι αυτό γιατί οι Έλληνες ψαράδες είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τις χρονικές περιόδους αλιείας και το είδος των εργαλείων που χρησιμοποιούν, κάτι που δεν εφαρμόζουν οι Τούρκοι ψαράδες καταστρέφοντας ουσιαστικά τον αλιευτικό πλούτο της περιοχής.
Σιωπή και ενδοτικότητα από την κυβέρνηση των Αθηνών
Η ελληνική κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να συνδέσει την κατάφορα παράνομη δραστηριότητα των τουρκικών αλιευτικών σκαφών με το σύνολο των αμφισβητήσεων των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας από την Τουρκία. Αρκείται λοιπόν σε αναφορές και καταγγελίες στα ευρωπαϊκά όργανα και μένει ικανοποιημένη από τις δηλώσεις συμπαράστασης που λαμβάνει από αυτά. Παριστάνοντας την «ψύχραιμη δύναμη», κλείνει τα μάτια στην οικονομική καταστροφή αλιέων και τοπικών οικονομιών, συνιστά «ψυχραιμία» και στέλνει το λιμενικό, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για να καταγράψει την παράνομη συμπεριφορά της Τουρκίας.
Από την πλευρά τους, τα ευρωπαϊκά όργανα παριστάνουν τον Πόντιο Πιλάτο. Συνιστούν διάλογο και συνεννόηση και κλείνουν τα μάτια ακόμα και στην ίδια την ευρωπαϊκή νομοθεσία, με βάση την οποία, σε άλλες περιπτώσεις, επιβάλουν τεράστια πρόστιμα και κυρώσεις.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο πρωθυπουργός βρήκε τη λύση κατά τη γνωστή συνταγή. Με δηλώσεις του πρότεινε: «Αντί η Τουρκία να μπαίνει στην υφαλοκρηπίδα μας και να έχουμε αυτές τις μάχες γύρω από το ψάρεμα, θα ήταν μάλλον πιο εποικοδομητικό να κάτσουμε κάτω και να αποφασίσουμε σαν γειτονικές χώρες να καθορίσουμε μη αλιευτικές ζώνες».
Στις φωτιές, διώχνουμε τους κατοίκους από τα σπίτια τους, στη βροχή απαγορεύουμε την κυκλοφορία και στην ωμή παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, απαντάμε με απαγόρευση αλιείας από όλους.
Υπάρχει άραγε μεγαλύτερος κατήφορος;
