Σύντομη ανάλυση της περιόδου 1800-1862 και των πολιτικών τεκταινομένων στην περιοχή των Επτανήσων και της Αυτόνομης Επτανήσου Πολιτείας. Επιδίωξη εμβάθυνσης στο φαινόμενο του Ριζοσπαστικού Κόμματος, του πρώτου κόμματος πολιτικών αρχών στον Ελλαδικό χώρο, υπο το πρίσμα των ευρωπαικών επιρροών του καθώς και των κινηματικών διεργασιών που αναπτύσονται στην περιοχή κατα τον 17ο και 18ο αιώνα. Διερεύνηση των παρακαταθηκών του στο Ελληνικό Κράτος μετά την ενσωμάτωση το 1862.
Το ζήτημα του επτανησιακού ριζοσπαστισμού αποτελεί ένα από τα ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα θέματα της ελληνικής ιστορίας του 19ου αιώνα. Η κοινωνική εξέλιξη των Επτανήσων διαφοροποιείται εμφανώς από αυτή της κυρίως Ελλάδας, καθώς το πολιτικό καθεστώς των νήσων, καθ’ όλη την διάρκεια των αιώνων που παρεμβλήθηκαν από την πτώση του Βυζαντίου μέχρι και την Ένωση το 1864, συνέδεσε την γεωγραφική αυτή επικράτεια με τρόπο άρρηκτο με την δυτική Ευρώπη και τα εκεί τεκταινόμενα. Την αναγέννηση των γραμμάτων και των τεχνών, τον διαφωτισμό μα και την έμπρακτη αμφισβήτηση του πολιτικοκοινωνικού status quo που προέκυψε από την γαλλική επανάσταση, την άνοδο της αστικής τάξης στην εξουσία μα και την «Άνοιξη των λαών» του 1848.
Ένα από τα σημεία που επιτρέπουν την υποστασιοποιήση της σύνδεσης αυτής είναι οι τάξεις μα και η ταξική πάλη, όπως αυτή εκφράστηκε. Στα Επτάνησα ο ερευνητής μπορεί να παρατηρήσει μια ξεκάθαρα δυτικότροπη ταξική στρωμάτωση, απόλυτα συμβατή και αναλύσιμη με βάση το υπόδειγμα της αντίστοιχης ευρωπαϊκής, κάτι που στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεια δεν φάνηκε παρά-και πάλι αμυδρά- στις αρχές του 20ου αιώνα. Επίδικο της εργασίας είναι να καταδείξει τις ιδιαίτερες αυτές κοινωνικές καταβολές και συνισταμένες. Να ερευνήσει αν πράγματι το επτανησιακό σύστημα πλησιάζει το ευρωπαϊκό, και αν κάτι τέτοιο ισχύει, πως επηρεάστηκε από την ύπαρξη του στο μεταίχμιο των δύο συστημάτων. Πιο συγκεκριμένο αντικείμενο έρευνας θα είναι το Ριζοσπαστικό κόμμα, το πρώτου κόμμα αρχών που ιδρύθηκε στην Ελληνική πολιτική ιστορία. Ποιές οι συνθήκες ανάπτυξης του, ποιοι οι ατραποί που ακολούθησε εξελισσόμενο, μα και πώς αιτιολογούνται οι βασικές τομές στην ιστορία αυτού, πάντα στα πλαίσια μια προσπάθειας κοινωνικής γείωσης των κομβικών επιλογών.
Για να επιτραπεί στον αναγνώστη η πληρέστερη κατανόηση του ζητήματος θα επιδιώξω την διάρθρωση της εργασίας επι δύο αξόνων. Ενός ιστοριογραφικού και ενός κοινωνικά και πολιτικά αναλυτικού. Η επιτυχία του πρώτου αυτού -ιστοριογραφικού -σκέλους, θα επιτρέψει στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την καθώς και να κατανοήσει τον δεύτερο άξονα της εργασίας. Η επιτυχία του δεύτερου θα επιτρέψει στον αναγνώστη να αντιληφθεί την μηχανική πίσω από τον πρώτο άξονα. Η επιτυχής παρουσίαση και ανάλυση των δύο αυτών, ανατροφοδοτούμενων, αξόνων θα επιτρέψει την βαθύτερη κατανόηση μερικών σημείων κρίσιμων, που υπερβαίνουν την αφήγηση της τοπικής ιστορίας των νήσων. Αφενός την ιστορία του Ριζοσπαστικού κόμματος, απόγονο του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και τεκνό των κοινωνικών διαιρετικών τομών της εποχής του, όσων αυτό πρέσβευε. Την πορεία της αστικής μεταρρύθμισης και επανάστασης στο ελληνικό παράδειγμα. Αφετέρου έναν άξονα σύγκρισης με την ελληνική κοινωνία της περιόδου. Οι συγκλίσεις, αποκλίσεις και εν γένει οι διαφοροποιήσεις που παρουσιάζει το επτανησιακό φαινόμενο, και το πώς αλληλεπιδρά με το πολιτικό corpus της μητέρας Ελλάδας μπορεί να δώσει ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα συμπεράσματα στον ερευνητή. Τέλος το πιο ενδιαφέρον είναι αυτό. Να καταδειχθεί πως από την κοινή μήτρα του διαφωτισμού και του Ρομαντισμού, γεννήθηκαν τοσο διαφορετικές ερμηνείες και φαινόμενα. Και αν αυτό πετύχει, τότε ο αναγνώστης θα εχει αποκομίσει από αυτές τις σελίδες ένα πραγματικά σημαντικό κέρδος.
Διαβάστε την μελέτη του Ανδρέα Τζαναβάρη απόφοιτου της Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών, στα πλαίσια του μαθήματος «Νεότερη Ελληνική Πολιτική Ιστορία»
