Φέτος, έστω και σε πρωτόγνωρες και αντίξοες συνθήκες, τιµούµε τη λαµπρή επέτειο των 200 χρόνων από την 25η Μαρτίου του 1821 που σηµατοδοτεί ιστορικά την ηµεροµηνία έναρξης της ηρωικής Επανάστασης των Ελλήνων ενάντια στον Οθωµανικό ζυγό. Ο αγώνας αυτός για την παλιγγενεσία κρατά κορυφαία θέση στη λαϊκή συνείδηση και παραµένει βασική πηγή έμπνευσης, που χρειαζόµαστε όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες, ως αξιακό υπόβαθρο της εθνικής µας αυτογνωσίας και ομοψυχίας και ως πυξίδα για μια αντάξια πορεία προς το µέλλον.
Ήσαν αµέτρητοι οι επώνυµοι αλλά και οι αφανείς ήρωες, οι οποίοι έγραψαν «τα µεγάλα και τα πολλά» που, τους είπε «η τρίσβαθη ψυχή τους» όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Σολωµός στους «Ελεύθερους Πολιορκηµένους». Αυτή τη µοναδική ελληνική ψυχή διέθεταν, στον µεγάλο Αγώνα του Γένους µας, άνδρες και γυναίκες. Αλλά στην ιστορική μνήμη µοιάζει να έχουν αδικηθεί, ως προς την τιµή και τη δόξα που τους πρέπει, οι Ελληνίδες, που στάθηκαν γενναίες δίπλα στους γενναίους, άξιες δίπλα στους άξιους, και ηρωίδες δίπλα στους ήρωες. Έχουμε χρέος ηθικό να ανασύρουµε από τις παρυφές της Ιστορίας και να οδηγήσουµε στις κορυφές της Εθνικής Μνήµης, τις Ελληνίδες του Εικοσιένα. Ηρωίδες που αγωνίστηκαν για την ελευθεριά και θυσιάστηκαν για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού, αλλά και γυναίκες, που διέθεσαν την περιουσία τους στον αγώνα και πέθαναν σε συνθήκες απόλυτης ένδειας.
Αδιαμφισβήτητα βέβαια από τη λήθη διασώθηκαν και τιμήθηκαν κυρίως η Μαντώ Μαυρογένους και η Λασκαρίνα «Μπουμπουλίνα» – Πινότση. Η Μαντώ Μαυρογένους (Τεργέστη, 1796 – Πάρος, 1840), με την έναρξη της Επανάστασης, πήγε στην Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα, καταδίωξε διακόσιους Αλγερινούς που λυμαινόταν τις Κυκλάδες και αργότερα πολέμησε στη Κάρυστο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά. Για τον Αγώνα διέθεσε όλη της την περιουσία. Για τη συνολική προσφορά της ο Ιωάννης Καποδίστριας της απένειμε -τιμή μοναδική σε γυναίκα- το αξίωμα του επίτιμου αντιστράτηγου. Μετά την Επανάσταση, καταδιωκόμενη από τον Ιωάννη Κωλέττη ξαναγύρισε στη Μύκονο και τον Ιούλιο του 1840 πέθανε στην Πάρο φτωχή και λησμονημένη.
Η Λασκαρίνα “Μπουμπουλίνα” Πινότση (Κωνσταντινούπολη, 1771 – Σπέτσες, 1825), μετά από δύο χηρείες διέθεσε εξ ολοκλήρου μια τεράστια περιουσία, για να αγοράσει καράβια και εξοπλισμό για την Ελληνική Επανάσταση. Η Μπουμπουλίνα, έχοντας γίνει ήδη μέλος της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη και ούσα η μόνη γυναίκα που μυήθηκε σε αυτή, στον κατώτερο βαθμό μύησης, αφού οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές, καθώς γυρνούσε στις Σπέτσες, αγόραζε μυστικά όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια, τα οποία μετά έκρυψε στο σπίτι της, ενώ ξεκίνησε την κατασκευή του πλοίου Αγαμέμνων, της ναυαρχίδας της, με την οποία δόθηκαν νικηφόρες μάχες στον εθνικό αγώνα.
Πίσω από αυτές τις δυο λαμπρές ηρωίδες, στο παρασκήνιο της Ιστορίας, χιλιάδες αγωνίστριες θυσιάστηκαν στο βωμό της εθνικής ανεξαρτησίας. Πολλές τιμήθηκαν από τη λαϊκή Μούσα. Το 1803 περίπου 60 Σουλιώτισσες για να αποφύγουν τη σκλαβιά και τους αναπόφευκτους βιασμούς, αποφάσισαν να δώσουν τέλος στη ζωή τους, αλλά και στη ζωή των παιδιών τους, πέφτοντας στο γκρεμό του Ζαλόγγου, όπως έχει καταγραφεί και στο γνωστό δημοτικό τραγούδι: «έχε γειά, καημένε κόσμε».
Αξιοθαύμαστο θάρρος έδειξαν και οι Μεσολογγίτισσες «ελεύθερες πολιορκημένες», οι οποίες σε όλη τη διάρκεια της μακράς πολιορκίας του προπυργίου της δυτικής Ελλάδας βοήθησαν με κάθε τρόπο στην άμυνα: μεταφορά υλικών για τα οχυρωματικά έργα, περίθαλψη των ασθενών και τραυματιών. Όταν αποφασίστηκε η ηρωική έξοδος (10 Απριλίου 1826), μετά το φοβερό λιμό, ακολούθησαν πολλές γυναίκες με αντρική ενδυμασία, κρατώντας από το ένα χέρι το σπαθί και από το άλλο το μωρό τους, ενώ οι άοπλες μπήκαν στη μέση της φάλαγγας μαζί με τα παιδιά τους. Αυτές οι γυναίκες είχαν την ίδια φρικτή τύχη, όπως και οι άνδρες της Εξόδου και όσες κατάφεραν να γυρίσουν στην πόλη αυτοκτόνησαν, σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν.
Ατέλειωτος είναι ο κατάλογος των ηρωίδων στους αγώνες για την εθνική παλιγγενεσία και αδύνατο να χωρέσει στο πλαίσιο ενός άρθρου. Αξίζει όμως μια ακόμη μνεία στις δρεπανηφόρες Μανιάτισσες, μια λιγότερο γνωστή αλλά εξίσου λαμπρή σελίδα στο έπος του ΄21. «ΝΙΚΗ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ!» Αυτό το σύνθημα ήταν γραμμένο στην επαναστατική σημαία της Μάνης με τον γαλάζιο σταυρό. Τον Ιούνιο του 1826, στη δεύτερη επίθεση του Ιμπραήμ στο Δυρό, Μανιάτισσες όλων των ηλικιών με δρεπάνια θερισμού, με πέτρες, με ξύλα, με τα δόντια και τα νύχια ακόμα, απέκρουσαν τους Αιγυπτίους! Ο Ιμπραήμ, που είχε ήδη κατασφάξει τους Μεσολογγίτες, αλλά και τον Παπαφλέσσα με τους 300 άνδρες του στο Μανιάκι, απέτυχε πλήρως να καθυποτάξει την αδούλωτη Μάνη.
ΔΟΞΑ και ΤΙΜΗ στις ηρωίδες του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα! Μόνο μια λέξη τους ταιριάζει “ΑΘΑΝΑΤΕΣ”!
Δημιουργός του άρθρου:
Η Ζωή Ρούσσου είναι δικηγόρος, πρώτη επιλαχούσα βουλευτής της Ν.Δ Α' Πειραιά και Νήσων.
