Το Μάιο 2019 είχαν γίνει δημοτικές εκλογές με απλή αναλογική. Σαράντα μέρες αργότερα έγιναν και εθνικές, που τις κέρδισε η ΝΔ. Η νέα κυβέρνηση έσπευσε να νομοθετήσει ρυθμίσεις που αλλοίωναν το συσχετισμό δυνάμεων στους δήμους. ΜΕΤΑ τις δημοτικές εκλογές. Παράδειγμα: καθώς οι εκλεγμένοι σύμβουλοι είχαν ήδη ανακηρυχθεί, η κυβέρνηση δεν μπορούσε να αλλάξει τη σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου. Έκανε λοιπόν το εξής: του αφαίρεσε αρμοδιότητες, τις μετέφερε στην Οικονομική Επιτροπή και άλλαξε αυτή τη σύνθεση προς όφελος της πλειοψηφούσας παράταξης. Είχε μια επιχειρηματολογία: «δεν πιστεύω στην απλή αναλογική, θέλω “ισχυρούς” δημάρχους». Ωραία. Αλλά αυτό δεν μπορείς να το κάνεις μετά τις εκλογές. Γιατί όταν οι ψηφοφόροι πήγαιναν στην κάλπη, ψήφιζαν δημάρχους και σταύρωναν συμβούλους με βάση το εκλογικό σύστημα που ίσχυε. Αν ήξεραν ότι θα εφαρμοζόταν άλλο, θα ψήφιζαν ίσως διαφορετικά. Στοιχειώδες. Το «ένα συν ένα κάνει δύο» των εκλογών και της δημοκρατίας. Αλλιώς κάθε κυβέρνηση θα άλλαζε -ας πούμε- και τη σύνθεση της Βουλής, μετεκλογικά.
Η ιστορία όμως έχει και συνέχεια. Ο εκλογικός νόμος του ’19 προέβλεπε ότι σε μικρά νησιά που ανήκουν σε μεγαλύτερους δήμους (πχ. στη Σχοινούσα που ανήκει στη Νάξο), εκλέγεται χωρικός αντιδήμαρχος ο πλειοψηφών δημοτικός σύμβουλος, ακόμα και αν προερχόταν από παράταξη που δεν κέρδισε τις εκλογές στο δήμο. Το βρίσκω λογικό. Πάμμικρο νησί, οι 162 που προσήλθαν στην κάλπη (σε 220 κατοίκους) γνωρίζουν ποιον θέλουν να τους εκπροσωπεί. Αλλά και λάθος που λέει ο λόγος να κάνουν, τον επέλεξαν με βάση τον ισχύοντα νόμο. Δεν έχει κανένα δικαίωμα ο Θεοδωρικάκος ως υπουργός Εσωτερικών της ΝΔ να έρχεται εκ των υστέρων και να τους λέει «όχι αυτός, άλλος»!
Ποιος ήταν ο λόγος να ασχοληθεί η κυβέρνηση ΝΔ το καλοκαίρι 2019 με ελάχιστους αντιδημάρχους μικρών, πάμμικρων νησιών, όπως η Σχοινούσα και τα Κουφονήσια; Μετρημένων κυριολεκτικά στα δάκτυλα του χεριού, σε όλη την Ελλάδα; Κανείς λόγος. Η γνώμη μου: μόνο ο ιδεολογικός τσαμπουκάς. «Δεν κάνει καλό στην Ελλάδα η απλή αναλογική».
Όμως ο εκλεγείς αλλά μη διορισθείς αντιδήμαρχος Σχοινούσας προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (χαρά στο κουράγιο του). Το οποίο τρία χρόνια μετά, με οριστική και αμετάκλητη απόφαση έκρινε τη ρύθμιση ΝΔ-Θεοδωρικάκου αντισυνταγματική, αφού σε «μετεκλογικό χρόνο» νόθευσε την «εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων» σε αυτά τα νησιά. Έτσι τώρα, ο προσφεύγων πρέπει να οριστεί χωρικός αντιδήμαρχος Σχοινούσας για τον τελευταίο χρόνο της θητείας του. Θα πείτε, ούτε καν «μισή» δικαιοσύνη. Ένα τέταρτο δικαιοσύνης. Αλλά έστω. Ηθική δικαίωση.
Πάμε όμως στο πιο σοβαρό. Το ΣτΕ έκρινε επίσης αντισυνταγματική (καταρχάς σε τμήμα) ΚΑΙ την αλλοίωση της Οικονομικής Επιτροπής. Κάτι που αφορά όλους τους δήμους της χώρας και όλους τους Έλληνες πολίτες. Τώρα αναμένεται και για αυτό το ζήτημα η έκδοση οριστικής απόφασης από την Ολομέλεια. Βέβαια, πάει η θητεία. Αλλιώς ψήφισε ο κόσμος, αλλιώς διοικήθηκε.
Καταλήγω. Σε ποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα θα γινόταν τόσο θρασεία αλλαγή του εκλογικού νόμου εκ των υστέρων, κατόπιν θα κρινόταν από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της χώρας ότι παραβίασε «τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι, καθώς και τις αρχές της ελεύθερης και ανόθευτης εκδήλωσης της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας και της ισότητας των όρων του εκλογικού ανταγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα (…) του Συντάγματος» και ο υπουργός θα σφύριζε αδιάφορα από το νέο πόστο του, αυτό του… Προστάτη του Πολίτη;
Ή, για να το πω αλλιώς: γιατί να παραιτηθεί ζητώντας συγγνώμη ο Θεοδωρικάκος; Ποιον από τους οπαδούς της κυβέρνησης, κυρίως τους όψιμους, ενόχλησε;
Νίκος Αλμπανόπουλος
