Ψηλά έχει μπει ο πήχης της ανάπτυξης για το 2024, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, που ήδη έχει κατατεθεί στην Βουλή. Ωστόσο το ρευστό οικονομικό και γεωπολιτικό περιβάλλον, αν μην τι άλλο, δυσκολεύουν την επίτευξη του στόχου, που είναι αύξηση του ΑΕΠ κατά 3%.
Να σημειωθεί ότι η εκτίμηση αυτή είναι σημαντικά υψηλότερη, αυτής που υπάρχει για την ανάπτυξη τόσο στην Ευρωζώνη, όσο και στην ΕΕ που είναι 1,3% και 1,4% αντίστοιχα.
Αυτό το γνωρίζουν άριστα στο υπουργείο Οικονομικών και για τον λόγο αυτό θεωρούν ότι υπάρχουν πυλώνες στους οποίους μπορεί να στηριχθεί η ελληνική οικονομία, ώστε να ξεπεράσει τους σκοπέλους που έχουν βρεθεί και θα βρεθούν στον δρόμο για την επίτευξη του στόχου μέσα στο 2024.
Δύο είναι τα κλειδιά που μπορεί να φέρουν την «άνοιξη» στην οικονομία. Το ένα είναι ο τουρισμός, που δείχνει σημάδια αντοχής και ανάπτυξης. Και το άλλο έχει να κάνει με τις επενδύσεις, οι οποίες εκτιμάται ότι θα ξεκλειδώσουν ακόμη περισσότερο με την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, που στην κυβέρνηση ευελπιστούν ότι αυτό θα συμβεί εντός του 2023.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο υπάρχουν δύο παράγοντες, άμεσα συνδεδεμένοι μεταξύ τους, που μπορεί να φέρουν ανατροπές στο σχεδιασμό και κλυδωνισμούς στην οικονομία. Ο ένας είναι άμεσα συναρτώμενος με την αναταραχή στην Μ. Ανατολή και τους φόβους που υπάρχουν για εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου σε περίπτωση που υπάρξει όξυνση ή και εμπλοκή περισσοτέρων δυνάμεων στην περιοχή.
Στην απευκταία περίπτωση που αυτό συμβεί θα φέρει νέες πληθωριστικές πιέσεις και μάλιστα σε μία περίοδο που υπάρχουν απτά σημάδια σημαντικής αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού κοντά στα αποδεκτά επίπεδα, δηλαδή κάτω από το 2%.
Τα κλειδιά της ανάπτυξης
1. Επενδύσεις: Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δίνει μεγάλη βαρύτητα στην έλευση επενδύσεων για το 2024 και αυτός είναι βασικός λόγος που στο προσχέδιο εκτιμάται ότι η αύξηση σε σχέση με εφέτος θα είναι της τάξεως του 12,1%. Αυτό πρωτίστως θα επιτευχθεί εξαιτίας του ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου την επενδυτική βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης, εντός του έτους. Έτσι οι ξένοι επενδυτές θα δουν ξανά στον επενδυτικό χάρτη την Ελλάδα και θα μπορέσουν να φέρουν χρήματα στην χώρα, αφού πολλοί μέχρι σήμερα δεν το πράττουν καθώς το καταστατικό τους το απαγορεύει, λόγω έλλειψης επενδυτικής αξιολόγησης.
2. Τουρισμός: Η Ελλάδα εφέτος αναμένεται να επιτύχει ρεκόρ εισπράξεων και αφίξεων, καταρρίπτοντας αυτό του 2019. Παράγοντες της αγοράς τοποθετούν το ύψος των ταξιδιωτικών εσόδων στα 20 δις ευρώ και το υπουργείο Οικονομικών θεωρεί και περιέχεται στο προσχέδιο, ότι σε σχέση με το 2023, το επόμενο έτος θα προστεθεί άλλο ένα δις ευρώ.
Οι φόβοι για επιβράδυνση
Στον αντίποδα των προσδοκώμενων θετικών εξελίξεων υπάρχουν και οι φόβοι, οι οποίοι έχουν ενταθεί μετά το αποτρόπαιο χτύπημα της Χαμάς στον Ισραήλ και της απάντησης που ετοιμάζουν οι τελευταίοι. Ποιοι είναι αυτοί:
1. Ενέργεια: Πρωτίστως το πετρέλαιο και δευτερευόντως το φυσικό αέριο και κατ’ επέκταση το ρεύμα είναι οι μεγάλοι αστάθμητοι παράγοντες. Εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες ότι σε περίπτωση κλιμάκωσης και εμπλοκής περισσοτέρων χωρών στην Μ. Ανατολή στην διαμάχη, η τιμή του πετρελαίου μπορεί να εκτιναχθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ο βασικός φόβος εστιάζεται στο Ιράν και στο ρόλο που μπορεί διαδραματίσει. Να θυμίσουμε ότι ελέγχει τα στενά του Ορμούζ από τα οποία περνάει το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής. Ανάλογοι φόβοι υπάρχουν και το φυσικό αέριο που τις τελευταίες ημέρες έχει κάνει μίνι ράλι ξεπερνώντας ακόμη και τα 55 ευρώ η μεγαβατώρα, ενώ μερικούς μήνες πριν ήταν λίγο πάνω από τα 20 ευρώ.
2. Πληθωρισμός: Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια ο μεγάλος «πονοκέφαλος» για την παγκόσμια οικονομία είναι η πληθωρισμός. Τους τελευταίους μήνες υπάρχουν σαφή σημάδια αποκλιμάκωσης και φαίνεται εφικτό μέχρι το τέλος του έτους, ο στόχος που είναι να υποχωρήσει κάτω από το 2%, που είναι το αποδεκτό όριο να επιτευχθεί. Ωστόσο σε περίπτωση που υπάρξει μικρό ή μεγάλο ενεργειακό σοκ, είναι αυτονόητο ότι θα μπούμε σε μία νέα περίοδο πληθωριστικών πιέσεων, κάτι που θα περιορίσει περαιτέρω την κατανάλωση που αποτελεί και έναν από τους κύριους παράγοντες της ανάπτυξης.
Θανάσης Παπαδής
