Αυξήσεις 7% δικαιούνται οι ασφαλισμένοι που θα καταστούν συνταξιούχοι εντός του 2023 μόνο στην εθνική σύνταξη. Ωστόσο όπως επισημαίνει στο ενημερωτικό του σημείωμα ο ΕΦΚΑ, αύξηση θα δουν και στην ανταποδοτική τους σύνταξη μέσω ενός διαφορετικού μηχανισμού.
Μηχανισμοί αναπροσαρμογής
Ειδικότερα, εκ του νόμου προβλέπονται δύο διακριτοί μηχανισμοί αναπροσαρμογής στις πιέσεις του πληθωρισμού:
- Ο πρώτος αφορά στις ήδη εκδοθείσες συντάξεις: Κάθε έτος από 1/1/2023 το συνολικό ποσό των συντάξεων προσαυξάνεται με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του περασμένου έτους, διαιρουμένου διά του 2. Με βάση τις εκτιμήσεις για το ύψος των δύο αυτών μεγεθών, πιθανότητα η αύξηση του 2023 θα κυμανθεί μεταξύ 7% και 7.5%.
- Ο δεύτερος μηχανισμός προβλέπει ότι το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης προκύπτει βάσει των συντάξιμων αποδοχών. Οι συντάξιμες αποδοχές αναπροσαρμόζονται με βάση τη μεταβολή του μέσου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή. Σε κάθε περίπτωση οι συντάξιμες αποδοχές αναπροσαρμόζονται έως και το προηγούμενο της αποχώρησης έτος. Με βάση την εκτίμηση ότι ο πληθωρισμός του 2022 θα «κλείσει» σε υψηλά επίπεδα, πιθανότατα στο 9%, οι νέοι συνταξιούχοι θα βγουν κερδισμένοι καθώς η ανταποδοτική τους σύνταξη θα υπολογιστεί με αποδοχές αυξημένες κατά 9%.
Επομένως και οι ασφαλισμένοι που θα καταστούν συνταξιούχοι το 2023 θα δουν αυξημένες αποδοχές αντίστοιχες με την αύξηση της τάξεως του 7%, που θα λάβουν οι εν ενεργεία συνταξιούχοι από 1/1/2023.
Η διαφορά μεταξύ των αυξήσεων στους εν ενεργεία συνταξιούχους και εκείνων που θα καταστούν συνταξιούχοι από 1/1/2023 είναι πως ο υπολογισμός τους γίνεται με διαφορετικό μηχανισμό.
Παραδείγματα
Παράδειγμα 1
- Συνταξιούχος με 25 χρόνια ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.200 ευρώ δικαιούται εθνική σύνταξη 384 ευρώ και ανταποδοτική 246 ευρώ, σύνολο 630 ευρώ.
- Το 2023, οι συντάξιμες αποδοχές αναπροσαρμόζονται με βάση τον πληθωρισμό στα 1.308 ευρώ, από 1.200. Στην εθνική σύνταξη των 384 ευρώ θα ενσωματωθεί η αύξηση του 7% και θα διαμορφωθεί στα 410,88 ευρώ.
- Την ίδια ώρα η ανταποδοτική θα αυξηθεί κατά 9% και θα διαμορφωθεί στα 269,06 ευρώ, σύνολο 679,88 ευρώ.
Παράδειγμα 2
- Συνταξιούχος με 40 χρόνια ασφάλισης με συντάξιμες αποδοχές 1.200 ευρώ δικαιούται εθνική σύνταξη 384 ευρώ και ανταποδοτική 600, σύνολο 984 ευρώ.
- Το 2023, με τη αύξηση του 7% η εθνική σύνταξη θα ανέλθει στα 410.88 ευρώ. Με την αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών στα 1.308 ευρώ το 2023, η ανταποδοτική σύνταξη θα ανέλθει σε 654 ευρώ, σύνολο 1.064,88 ευρώ.
Αρα οι συντάξεις οι οποίες θα εκδοθούν το 2023 θα είναι αυξημένες επειδή οι συντάξιμες αποδοχές θα έχουν πολλαπλασιαστεί και αυξηθεί κατά τον πληθωρισμό του 2022.
Συνεπώς, δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για όσους ασφαλισμένους αναμένεται να καταστούν συνταξιούχοι το 2023 ή αργότερα, καθώς θα δουν και αυτοί αυξημένες συντάξιμες αποδοχές αντίστοιχες με τις αυξήσεις που θα δουν οι ενεργεία συνταξιούχοι από 1/1/2023.
Πόσοι θα δουν αυξήσεις στις συντάξεις
Ο ΕΦΚΑ ξεκαθαρίζει επίσης ότι οι αυξήσεις της τάξεως του 7% θα εφαρμοστούν και σε όσους συνταξιούχους δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός των συντάξεών τους.
Κατ’ αρχάς, ο αριθμός αυτός δεν υπερβαίνει τις 100.000 περιπτώσεις, δηλαδή το 4% του συνόλου των συνταξιούχων. Ωστόσο και σε αυτούς θα δοθεί η αύξηση που θα προκύψει, ακόμα και αν δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός τους.
Σύμφωνα με τον ΕΦΚΑ αυξήσεις της τάξεως του 7% από 1/1/2023 θα δουν 1.682.116 συνταξιούχοι όλων των τ. Ταμείων και ανεξαρτήτως του είδους της σύνταξης που λαμβάνουν (γήρατος, χηρείας, αναπηρίας). Από αυτούς, το 80%-85% θα δουν ακέραια την αύξηση της τάξεως του 7%, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των υπολοίπων θα δει αυξήσεις που θα ξεπερνούν το 6,5%, αναλόγως του ύψους της προσωπικής διαφοράς που διαθέτουν.
Για ένα επιπλέον πλήθος 931.631 συνταξιούχων που έχουν μεγάλη προσωπική διαφορά προκύπτει πως σε ποσοστό 88% θα δουν και αυτοί αυξήσεις στις αποδοχές τους, μέσω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης (525.456 ωφελούμενοι με μεγάλη προσωπική διαφορά) και μέσω της καταβολής της έκτακτης ενίσχυσης των 250 ευρώ (265.367 ωφελούμενοι). Παράλληλα, θα δουν σημαντική απομείωση της προσωπικής τους διαφοράς.
Υπενθυμίζεται πως η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων και συγκεκριμένα οι 2.472.939 σε σύνολο 2.613.747 (94,6%) θα δουν μία, δύο ή και τρεις αυξήσεις στο εισόδημα τους. Μάλιστα οι αυξήσεις είναι τέτοιες ώστε 1 στους 2 συνταξιούχους θα λάβει τουλάχιστον μία επιπλέον σύνταξη (αρκετοί και ποσά μεγαλύτερα από μια επιπλέον σύνταξη).
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει πως:
- μία τουλάχιστον αύξηση θα δουν 2.472.939 συνταξιούχοι (λόγω της αύξησης της τάξεως του 7% ή της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της καταβολής του επιδόματος των 250 ευρώ),
- διπλή αύξηση θα δουν 1.273.440 συνταξιούχοι (λόγω του συνδυασμού των αυξήσεων της τάξεως του 7%, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της πληρωμής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ),
- τριπλή αύξηση θα δουν 97.415 συνταξιούχοι (λόγω του συνδυασμού της αύξησης της τάξεως του 7%, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της πληρωμής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ, καθώς και της εφαρμογής της 4ης ετήσιας αύξησης του ν. Βρούτση).
Πότε θα καταβληθούν οι αυξήσεις στους δικαιούχους
Για τον ακριβή χρόνο καταβολής των αυξήσεων της τάξεως του 7% θα υπάρξει επίσημη κυβερνητική ανακοίνωση αμέσως μόλις διευκρινιστούν οι τεχνικές λεπτομέρειες. Σε κάθε περίπτωση οι αυξήσεις θα έχουν αναδρομική ισχύ ξεκινώντας από την 1/1/2023.
Οι αυξήσεις για τους ήδη συνταξιούχους θα εφαρμοστούν τόσο στο εθνικό όσο και στο ανταποδοτικό κομμάτι της σύνταξης. Δηλαδή, έστω ότι ο συντελεστής αύξησης για το 2023 είναι 7%, τότε η εθνική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 411€ το 2023, από 384€ που είναι σήμερα. Αυτό θα είναι το ποσό που θα λαμβάνει ο ήδη συνταξιούχος. Αλλά και κάθε νέα σύνταξη θα εκδίδεται με αυτό το ποσό.
Η διαδικασία αυτή είναι διαρκής: Εάν υποθέσουμε ότι το 2023 ο μέσος όρος ΑΕΠ και πληθωρισμού θα είναι 5%, τότε από το 2024 και εφεξής η εθνική σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 432€ και ούτω καθεξής. Αντιστοίχως με τον ίδιο τρόπο αυξάνεται και το ανταποδοτικό κομμάτι της σύνταξης.
Η αύξηση της εθνικής σύνταξης θα «συμπαρασύρει» προς τα πάνω μια σειρά από μεγέθη τα οποία είναι «δεμένα» με την εθνική σύνταξη:
- το πλαφόν των κύριων συντάξεων,
- τα κατώτατα όρια των συντάξεων λόγω θανάτου, αλλά και
- το επίδομα ανασφάλιστων υπερηλίκων.
